دایره‌المعارف فوتبال در تعریف «داور» چنین نوشته: «داور رئیس رسمی یک مسابقه است و حق کنترل بازی را، پیش، حین و پس از انجام مسابقه داراست. کلام او قانون است. داور قدرت آن را دارد که طبق تشخیص خود بازیکن را راهنمایی، جریمه یا اخراج کند. در انجام این امر دو کمک داور و یک داور ذخیره (چهارم) او را یاری می‌کنند.»
اما واقعیت این است که در عمل گاهی پیچیدگی‌هایی بوجود می‌آید بدین معنی که رابطه مثلث‌گونه داور، بازیکن و تماشاگر با بروز اشکال در هر یک از اضلاع دچار تزلزل و تشنج خواهند شد.
چیزی که ما پیش، در حین بازی و پس از آن در «شهرآورد پایتخت» بین پرسپولیس و استقلال بوضوح شاهد آن بودیم. گاهی وقت‌ها در فوتبال ما متاسفانه اتفاق‌هایی رخ می‌دهد که جای نگرانی و تعجب زیادی دارد. کسی هم نمی‌داند چرا و به چه علت این اتفاق‌ها در «شهرآورد» رخ داد؟ چرا باید این‌گونه شود؟ فوتبال مقرراتی دارد؛ قوانین دارد؛ مگر قانونی نیست اگر تیمی به عملکرد داورها اعتراضی دارد باید پس از پایان بازی اقدام کند تا مشخص شود، داور خطا کرده یا نه؟ مربی‌ها و بازیکن‌های حاضر در لیگ برتر ما با قراردادهای میلیاردی که بسته‌اند چرا نباید در حین بازی بر احساسات خود غلبه کنند تا شاهد این‌گونه مسائل نباشیم؟
در فوتبال ما یک مربی را چند ماه محروم می‌کنند بعد این محرومیت کاهش می‌یابد چون ماجرا به اسپانسر وصل می‌شود! تا چه زمانی می‌خواهیم با این روند پیش برویم. مدعی داشتن فوتبال حرفه‌ای! هستیم؛ اگر این بازی در لیگ قهرمانان آسیا برگزار می‌شد مربیان و سرمربیان تیم‌ها جرأت داشتند به سینه داور، یا ناظر بازی و یا بازیکن حریف ضربه بزنند؟ به طور حتم هم مربی و هم باشگاه را محروم می‌کردند. قرار است تا کی با این روند پیش برویم؟ از آغاز فصل تا کنون مربی‌ها و بازیکن‌ها تا داور سوت می‌زند اعتراض می‌کنند این حرکت‌ها حتی در بازی‌های محلات هم رخ نمی‌دهد.
مربیان و سرمربیان تیم‌های بزرگ الگو هستند و باید خود را مدیریت کنند. باید کمیته انضباطی و کمیته اخلاق ورود پیدا کنند و جرائم سنگین برای افراد خاطی در نظر بگیرند تا دیگر شاهد این ناهنجاری‌ها نباشیم. مربی یا بازیکنی که ۱۰ میلیارد، ۵ میلیارد و یا ۳ میلیارد تومان در این شرایط اقتصادی قرارداد می‌بندند باید با آن‌ها به دلیل رفتارهای غیرورزشی برخورد شود. دلیل این همه بدرفتاری‌ها، برخورد قاطع نکردن با بازیکن و یا مربی است که پس از یک یا دو هفته بخشیده می‌شود. امیدواریم یکبار برای همیشه با برخوردهای قاطعانه این رفتارها برچیده شود.
در بخش نخست این گزارش، با «رضا سخندان» رئیس تازه معزول دپارتمان داوری گفت‌وگو کردیم و در بخش دوم نقطه نظرات «علی خسروی» عضو کمیته داوران و «جلال مرادی» پیشکسوت داوری را جویا شدیم. در بخش سوم، ادامه گفت‌وگو با خسروی و نقد و نظر «علیرضا یزدانی» پیشکسوت داوری را می‌خوانیم.
مدعی داشتن فوتبال حرفه‌ای! هستیم؛ اگر این بازی در لیگ قهرمانان آسیا برگزار می‌شد مربیان و سرمربیان تیم‌ها جرأت داشتند به سینه داور، یا ناظر بازی و یا بازیکن حریف ضربه بزنند؟ به طور حتم هم مربی و هم باشگاه را محروم می‌کردند. مشکلات مدیریتی در داوری کشور
«علیرضا یزدانی» پیشکسوت و کارشناس داوری نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: «اتفاقاتی که اکنون رخ می‌دهد در شأن داوری و جامعه داوری فوتبال ما که داعیه آقایی فوتبال آسیا را دارد، نیست. وقتی یک دیداری که قرار است چهارشنبه برگزار شود، روز یکشنبه‌شب قضاوت آن دیدار به داور ابلاغ می‌شود؛ ما فقط اسمی حرفه‌ای هستیم و برخی از داورهای ما در اداره‌های دولتی مشغول کارند و باید در این فاصله اندک برنامه‌ریزی سفر کند، مرخصی بگیرند، برنامه تمرینی خود را تغییر دهند؛ با چنین برنامه‌ریزیای متاسفانه تمرکز داور از بین می‌رود و در قطع در کار قضاوت او تاثیرگذار خواهد بود.»
رئیس اسبق واحد نظارت داوری هیأت فوتبال استان تهران ادامه داد: «قصد دفاع از اشتباه‌های داوری را نداریم اما نمی‌توان این عوامل را نیز نادیده گرفت. بدتر از همه این است که ما از داورهای باتجربه کمتر استفاده می‌کنیم و با این حرکت موجب می‌شود تا داورهای باتجربه ما کم‌کم به فکر خداحافظی باشند تا حداقل به زندگی شخصی‌شان لطمه‌ای وارد نشود.
داورهایی مانند صالحی‌ها، حق‌وردی‌ها، اکبریان‌ها خیلی زود به فکر خداحافظی نیفتند. در حال حاضر در لیگ برتر انگلیس «مایک دین» ۵۳ ساله، «جاناتان موس و آندره مارینر» ۵۱ ساله، «مارتین اتکینسون و کوین فرند» ۵۰ ساله همچنان قضاوت می‌کنند.
«هاجیمه ماتسو» ۴۹ ساله در سطح اول لیگ ژاپن و «دونگ جین کیم» ۴۸ ساله در سطح اول لیگ کره‌جنوبی سوت می‌زنند چون فیفا، سقف سنی را برداشته است اما در کشور ما با داورهای باتجربه به‌گونه‌ای رفتار می‌شود که مجبور به خداحافظی شوند.»
یزدانی گفت: «جالب اینکه حتی به آن‌ها پیشنهاد می‌شود بازی خداحافظی می‌گذاریم و شما از داوری کنار برو! وقتی سرمایه یک لیگ تجربه است و کمیته داوران این سرمایه را به راحتی حذف می‌کند چه انتظاری داریم تا داوری‌های ما بدون اشکال نباشد؟ ما نیاز داریم تعداد داوران خود را کمتر کنیم تا قضاوت بیشتر و تجربه بیشتری پیدا کنند تا کمتر شاهد اشتباه‌های داوری باشیم. بیشتر داورهای شهرستانی ما در استان‌های خود مسابقاتی برگزار نمی‌شود تا قضاوت کنند؛ ما باید این مشکلات را کم کنیم تا این اتفاق‌ها رقم نخورد و به تیم‌های لیگ برتری ما خسارتی وارد نشود.»
این کارشناس داوری ادامه داد: «ما مشکلات مدیریتی در داوری کشور داریم؛ حتی شاهد چیدمان غلط داوری‌ها بوده‌ایم. در یک حیطه سازمانی هیچ موقع حضور دو مدیر در فرهنگ مدیریت ورزش ما نمی‌گنجند. ما هنوز آن ظرفیت‌ها را نداریم که هم رئیس کمیته داوران و هم رئیس دپارتمان داوری با یکدیگر فعالیت کنند.
شاهد چیدمان غلط داوری‌ها بوده‌ایم. در یک حیطه سازمانی هیچ موقع حضور دو مدیر در فرهنگ مدیریت ورزش ما نمی‌گنجند. ما هنوز آن ظرفیت‌ها را نداریم که هم رئیس کمیته داوران و هم رئیس دپارتمان داوری با یکدیگر فعالیت کنند. وقتی که چهارشنبه مسئول دپارتمان چیدمان داوری را می‌گذارد تا یکشنبه طول می‌کشد تائیدیه و یا حذف شده‌های آن بیاید. این مساله در روند قضاوت مشکل ایجاد می‌کند. داور به فکر این است بلیت هواپیما چه شد؟ رفت و آمدش چگونه است؟ در زمان‌های بارندگی برف و باران هم که داستان خود را به همراه دارد. به این مشکلات درون سازمانی توجهی نمی‌شود و در نتیجه این باشگاه‌ها هستند متضرر می‌شوند.»
قضاوت در شهرآورد
«علی خسروی» یکی از اعضای کمیته داوران در باره عملکرد تیم داوری در «شهرآورد پایتخت» به خبرنگار ایرنا گفت: «بیشتر کارشناسان داوری به اتفاق اعتقاد داشتند تیم داوری این بازی خیلی خوب و عادلانه قضاوت کردند. صحنه‌هایی هم اتفاق افتاده اجتناب‌ناپذیر بوده، به‌خصوص در ارتباط با عمل تعویض که شرایط تعویض در کنار زمین آماده نبود.
با توجه به این مقرراتی که هست و قوانینی که در فدراسیون فوتبال وجود دارد سخنگو و روابط عمومی فدراسیون فوتبال مسئول روشنگری همه مطالب است اما اعتقاد دارم در بخش داوری باید یا مسئول کمیته داوران یا یک نفر اعضا سخنگو و روشنگری کند. همان شب بعد از بازی با آقای افشاریان (رئیس کمیته داوران) جلسه بودیم؛ به ایشان عرض کردم حتماً در این قضیه روشنگری کنید؛ گفتند فردا حتماً صحبت خواهم کرد که ظاهراً صحبتی نکردند.
یعنی آنالیز کمیته داوران را به صورت رسمی اعلام کنیم و نقطه نظرهای کمیته داوران در ارتباط با تخلف‌هایی که بازیکن‌ها و مربی‌های پرسپولیس، استقلال و یا هر تیم که هست باید گفته شود. این‌جا باید مسئولان فدراسیون توجه کنند بازی‌ها حساس می‌شود و به دلیل اینکه فضا آلوده نشود و کاملاً پرسش‌ها پاسخ داده شود یا رئیس کمیته داورها، یا نایب رئیس کمیته داورها - که فعلاً نداریم - یا یکی از اعضای کمیته داوران اجازه داشته باشد همان شب از طریق رسانه‌های عمومی مسائل را مطرح کند. امیدوارم مسئولان هم گوش کنند و اجازه دهند کمیته داوران روشنگری کند. اکنون چنین کمیته و نفری را نداریم. سخنگویی که بتواند برای مردم مسائل داوری را توضیح دهد متاسفانه نداریم.»
خسروی در ارتباط با مصاحبه‌های پس از بازی که صحبت از شرایط ماورایی، سببی داورها یا ۱۴ نفره بودن تیم حریف شد و حیثیت جامعه داوری را زیرسوال برد، گفت: «همه تخلفاتی که در حین بازی «شهرآورد پایتخت» اتفاق افتاد توسط داور و نماینده فدراسیون گزارش شده؛ نمی‌دانم چرا کمیته انضباطی فردی را برای این مسابقه حساس می‌فرستد؟ او باید همه تخلف‌ها در هنگام و بعد بازی را گزارش دهد. به هیچ عنوان کسی حق ندارد بعد از بازی بر علیه داوری حرف بزند. از نظر فنی هر چیزی می‌خواهند بگویند اینکه شغل داور چیست، اینکه داور از قبل عناد داشته، اینکه ما می‌دانستیم ... »
«بازیکن تاجیکستانی تیم پرسپولیس ۲ ماه بیشتر نیست در ایران است، با همان لهجه شیرین تاجیکی خود می‌گوید تیم حریف ۱۴ نفر بود! دقیقاً ایشان دارد جرم مرتکب می‌شود. کمیته انضباطی همه مصاحبه‌ها و رفتارها را دیده است و اگر در این قضیه ورود پیدا نکند صددرصد کوتاهی کرده است! خواهش می‌کنم این دو باشگاه (پرسپولیس و استقلال) اصلا! نگویند ما باشگاه فرهنگی و ورزشی هستیم. اصلاً فرهنگ در این دو باشگاه تعطیل شده، فرهنگ حلقه مفقوده است لطفاً سر در باشگاه‌های خود نزنید فرهنگی، بنویسید استقلال و پرسپولیس!»
نظر شما