«مک‌کینزی گیت»؛ تلاش واشنگتن برای نفوذ اطلاعاتی در پاریس

سنای فرانسه به تازگی گزارشی را منتشر کرده است که بر اساس آن دولت‌های گوناگون در کاخ الیزه به شرکت‌های مشاور، میلیاردها یورو پرداخت کرده‌اند تا به آن‌ها در زمینه سیاست‌های مختلف از حوزه واکسن کرونا، تغییرات آب‌ و هوایی و گسترش واکسیناسیون تا عرصه تحولات دیجیتال مشاوره دهند. این امر از دو نظر در گزارش برجسته شده است. میزان مبالغ پرداختی به این شرکت‌ها که تعداد آن‌ها محدود و ارقام آن‌ها سرسام آور بوده،  ضمن آنکه رسوایی واقعی میزان تأثیرگذاری این مشاوره‌ها ارزیابی شده است.

«فردی پونتون» در پایگاه تحلیلی-خبری «۲۱st Century Wire» مطلبی مفصل را در مورد افشاگری‌های این گزارش مجلس سنای فرانسه منتشر کرده و محتوای آن را خارق‌العاده دانسته است زیرا ماهیت و عملکرد لایه درونی بالاترین رده‌های دولت فرانسه را آشکار می‌کند، به گونه‌ای که می‌توان چنین موضوعی را سیطره کامل بوروکراسی شرکتی بر کاخ الیزه توصیف کرد.

یافته‌های گزارش سنا در ۱۶ مارس به اتفاق آرا توسط اعضای کمیته به تصویب رسید و قرار است به یک پیشنهاد قانونی و یک لایحه فراحزبی تبدیل شود. اما در هر صورت این اقدام می‌تواند یکی از مهم‌ترین رسوایی‌های دهه‌های اخیر کاخ الیزه باشد.

در بخش ذیل خلاصه‌ای از تحلیل پونتون از گزارش کمیسیون سنای فرانسه در مورد تأثیر فزاینده شرکت‌های مشاوره خصوصی بر سیاست عمومی پاریس ارائه شده است: 

سیطره شرکت‌های مشاوره‌ای بر امور اجرایی

گزارش سنا نه تنها به بررسی سلطه شرکت‌ها بر کل بخش‌های دولتی می‌پردازد، بلکه ریسک (هزینه) و فایده در استفاده آزادانه دولت از خدمات مشاوره را نیز تحلیل کرده است. همچنین خطر همکاری‌های دولت با شرکت‌های خصوصی  و تاثیر آن‌ها بر روندهای اجرایی دولت فرانسه را برجسته ساخته است. بررسی این که چگونه شرکت‌های مشاوره‌ای قدرتمند زیربنای یک شبکه فراملی بسیار بزرگتر را تشکیل می‌دهند، مهم است. موضوعاتی همچون تضاد منافع، مخاطرات برای امنیت ملی، نقش و دخالت مقامات در شرکت‌ها، تاثیرگذاری بر سیاست‌های عمومی از جمله مسائل مهم هستند.

سنا تحقیق چهار ماهه‌ای را در مورد قراردادهای پرسود دولت با شرکت‌های مشاوره ای همچون Accenture، Bain & Company، Boston Consulting Group (BCG)، Cap Gemini، Deloitte، Eurogroup، EY، PwC، Roland Berger،Wavestone  و  McKinsey & Company انجام داد. این تحقیق توسط سناتورها و هیات اپوزیسیون دولت فرانسه رهبری می‌شد.

نکته مهم این است که استفاده از شرکت‌های مشاوره در دولت فرانسه از آغاز دوره ریاست جمهوری پنج ساله «امانوئل ماکرون» بیش از دو برابر شده است. بر اساس گزارش کمیسیون سنا، این روند در سال ۲۰۲۱ هم افزایش قابل توجه ۴۵ درصدی داشت که برخی آن را به همه گیری کووید-۱۹ نسبت دادند.

شرکت‌های مشاور در بالاترین سطح دولت فرانسه وارد شدند و در بسیاری از پروژه‌های بزرگ دولت از جمله حقوق بازنشستگی، طراحی اصلاحات گوناگون و چندین برنامه کلیدی بهبود اقتصادی دولت مشارکت داشتند

پرسش‌های جدی در گزارش کمیته تحقیق سنا به ویژه احتمال دروغگویی «کریم تاج الدین» دستیار مدیر شرکت مک‌کینزی (McKinsey & Company) در جلسه استماع سنا مطرح شد. به گفته سناتور «الیان اساسی» وی سوگند یاد کرده بود که مک‌کینزی مالیات فرانسه را پرداخت کرده است.

یکی از یافته‌های مهم گزارش سنا این است که باوجود قراردادهای پرشمار شرکت مک‌کینزی با دولت فرانسه، بررسی بودجه‌های دولت نشان داده که این شرکت حداقل در ۱۰ سال گذشته هیچ مالیاتی را در فرانسه پرداخت نکرده است.

الیان آساسی در یک کنفرانس مطبوعاتی استفاده دولت از این شرکت‌های مشاوره را به عنوان یک «رفلکس» (عملی غیرارادی) توصیف کرد و توضیح داد که چگونه این شرکت‌ها در بالاترین سطح در دولت وارد شدند و در بسیاری از پروژه‌های بزرگ دولت از جمله حقوق بازنشستگی، طرح اصلاحات در مزایای مسکن و چندین برنامه کلیدی بهبود اقتصادی دولت مشارکت داشته اند.

ناظران این گزارش ۳۵۰ صفحه‌ای را بسیار نگران کننده می‌دانند و بر لزوم پاسخگویی دولت در مورد آن تاکید دارند.

پس از انتخاب رئیس جمهور «نیکلا سارکوزی» در سال ۲۰۰۷، استفاده از شرکت‌های مشاوره به یک پدیده  عمومی تبدیل شد و شرکت‌هایی مانند McKinsey ،  Deloitte،  Cap Gemini، BCG و Accenture توافق‌هایی به ارزش حدود ۲۵۰ میلیون یورو را در دوران تصدی وی با دولت امضا کردند. این شرکت‌ها موضوع محرک‌های رشد اقتصادی و رفع رکود بخش تجاری را دنبال می‌کردند.

پرداخت‌ بی‌سابقه به شرکت‌هایی مانند مک‌کینزی بخشی از بودجه بسیار گسترده‌تری بوده است که توسط دولت فرانسه ذیل عنوان شرکت‌های مشاوره برای کمک به طراحی و اجرای پروژه‌های سیاست عمومی، دیجیتالی کردن وزارتخانه‌ها و نوسازی تمام بخش‌های دولت دنبال می‌شد.

موضوع نگران‌کننده‌تر این بود که چنین شرکت‌هایی برای کار مستقیم روی اصلاحات قانونی استخدام شدند و با عنوان سرمایه‌گذاری در مشارکت عمومی خصوصی قردادهای هنگفتی بسته شد و نوعی لابی را برای مقامات عالی رتبه دولتی ایجاد کرد که بازگشت این مقام‌ها به شرکت‌ها را تضمین می‌کرد.

مبادلات بین بخش دولتی و خصوصی به قدری عیان و عادی است که فرانسوی‌ها به آن « Pantouflage» (دمپایی) می‌گویند که به معنی رفت و آمد مداوم مقامات بین دنیای شرکت‌ها و دولت است که ضمن تضعیف دموکراسی امکان وقوع همه اشکال تضاد منافع را فراهم می‌کند.

«پانتوفلاژ»  پدیده‌ای است که در آن یک کارمند ارشد، جایگاه خود را در دولت ترک می‌کند و به یک شرکت خصوصی می‌پیوندد؛ این نمونه بارزی از فساد نخبگان نهادی است.

ماه عسل شرکت‌های مشاوره‌ای با کرونا

طبق این گزارش، در دوره همه‌گیری COVID-۱۹ دولت‌ها در سراسر جهان برای تدوین و اجرای استراتژی‌های واکسیناسیون، برنامه ریزی و تدارکات مرتبط با آن، به شرکت‌های مشاوره قدرتمند متوسل شده اند. دولت مکرون نیز در این دوره ۲.۴ میلیارد یورو برای شرکت‌های مشاوره هزینه کرد.

استفاده از شرکت‌های مشاوره در دولت فرانسه از آغاز دوره ریاست جمهوری پنج ساله «امانوئل ماکرون» بیش از دو برابر شد

در حالیکه در ایالات متحده، مک‌کینزی قراردادهایی با مبالغ چند میلیون دلاری را امضا می کرد  اما همین شرکت در فرانسه مبالغی به مراتب بالاتر و ده‌ها برابری را برای ارائه مشاوره دریافت کرد. 

در مورد بریتانیا، صورت‌حساب‌های گروه مشاوره بوستون با نام BCG بالغ بر ۱۰ میلیون پوند بود و ۴۰ نفر روی برنامه آزمایش کووید-۱۹، کار می‌کردند. طبق گزارشی که در روزنامه «گاردین» منتشر شد، دستمزد مشاوران در طول چهار ماه روزانه ۶۲۵۰ پوند برآورد شد.

بازار آلمان در میان برترین عملکردها قرار داشت و گروه مشاوران Boston Consulting Group and Bain & Company بهترین سال‌های خود را در طول همه‌گیری ثبت کردند. براساس اطلاعات رسمی ۵۵۰ میلیارد یورو در این کشور بابت محافظت از اقتصاد در برابر اثرات ویروس کرونای جدید تخصیص داده شد که بخش قابل توجهی به شرکت‌های مشاوره‌ای اختصاص یافت.

اروپا در طول بحران «سلامت عمومی»، از موج اول با سردرگمی روبرو بود و به همین دلیل استفاده از مشاوران خصوصی در طول مدت بحران ادامه یافت. از گروه مشاوره ای مک‌کینزی با هدف هماهنگی سازمان‌های پشتیبانی و نظارت بر کارزار ملی واکسیناسیون فرانسه، از نوامبر ۲۰۲۰ تا ۴ فوریه ۲۰۲۲  دعوت شد.

گزارش‌های سنای فرانسه همچنین نشان می‌دهد که Accenture برای مدیریت اجرای سیستم‌های اطلاعاتی مانند پاسپورت واکسیناسیون یا یک «گذرنامه بهداشتی» فرانسوی (که نسخه‌ای از گواهینامه دیجیتال کووید دیجیتال اتحادیه اروپا است) دخالت داشت. همچنین مشاوران Citywell به دولت در مورد تأمین و مدیریت تجهیزات PPE مانند ماسک مشاوره دادند.

طبق گزارش سناتورها، بر اساس صورت‌حساب‌های پنج شرکت مشاوره‌ای، مشاوران این شرکت‌ها حدود ۲ هزار و ۱۶۸ یورو در روز برای دولت فرانسه هزینه داشتند.

در سال ۲۰۲۱، حداقل بیش از ۱ میلیارد یورو بابت امور مشاوره برای وزارتخانه‌ها و اپراتورهای عمومی در فرانسه هزینه شد. این درحالی است که سناتورها تنها ۱۰ درصد از اپراتورهای عمومی فرانسه را مورد بررسی قرار دادند.

نکته جالب در این گزارش آن است که دولت فرانسه شرکت مک‌کینزی را به عنوان مشاور در پروژه واکسن ملی انتخاب کرد، اما دولت ایالات متحده این شرکت را بابت حل و فصل پرونده بر سر دخالت آن‌ها در رسوایی فاجعه بار مواد افیونی به پرداخت غرامت ۵۷۳ میلیون دلاری محکوم کرد.

طبق گزارش رسانه‌های فرانسه، سئوال فرانسوی‌ها این است که چرا مبالغ حیرت‌آوری از پول مالیات دهندگان به این شرکت‌ها که دارای ارتباط خوبی با دولت هستند، داده شد به ویژه شرکت مک‌کینزی که به صورت تقریبی هفته‌ای ۲۵۰ هزار یا روزی ۵۰ هزار یورو از کاخ الیزه دریافت کرده است. حال آنکه دولت‌ها همیشه وزارت بهداشت را برای انجام همین اهداف در چنین روزهایی تجهیز می‌کنند.

مشکل تنها در میزان پرداخت‌ها نبوده است. چند مقام دولتی به رعایت نکردن قانون تضاد منافع متهم بودند؛ علاوه بر این همزمان روابط نزدیکی میان برخی شرکت‌های مشاور و اعضای دولت از جمله رئیس‌جمهور امانوئل مکرون  هم وجود داشت.

 چند مقام دولتی به رعایت نکردن قانون تضاد منافع متهم شدند و روابط نزدیکی میان برخی شرکت‌های مشاور و اعضای دولت از جمله رئیس‌جمهور امانوئل مکرون  هم وجود داشت

البته نباید فراموش کرد همانطور که نشریه «لوموند» مدتی قبل فاش کرد، در طول مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری نیز، پیوندهایی بین مکرون و مک‌کینزی وجود داشت

شرکت آمریکایی مک‌کینزی در فرانسه

این شرکت براساس متن گزارش سنا، گویا به شدت مخالف شفاف‌سازی است؛ دفتر مرکزی آن درطبقه بالای یک مرکز خرید با دیدی زیبا به پاریس قرار دارد. این شرکت آمریکایی است و در تاریخ ۱۰۰ ساله فعالیت خود پروژه‌های مهمی را در آمریکا انجام داده است. مک‌کینزی به عنوان شریک مجمع جهانی اقتصاد (WEF) هم مطرح است و به مقامات بازار سهام، رئیسان جمهوری و وزیران دولت فرانسه مشاوره ارائه کرده است.

این شرکت در وب‌سایت خود می‌گوید که متعهد به ایجاد تحولات قابل توجه برای مشتریان خود و بهبود جهان است. تحول دیجیتال که دولت مکرون از سال ۲۰۱۷ به بعد دنبال کرد بخشی از دستور کار WEF معروف به «بازنشانی بزرگ» است که از قضا مکرون هم در آن به عنوان رهبر جوان مجمع نقش ویژه‌ای داشته است.

تحقیقات کمیسیون سنا در مورد نفوذ شرکت‌های مشاوره خصوصی بر سیاست عمومی تصریح دارد مک‌کینزی حداقل برای ۱۰ سال مالیات پرداخت نکرده است.

مک‌کینزی از مکانیزم «بهینه‌سازی مالیاتی» رایج میان بسیاری از شرکت‌های چندملیتی استفاده کرد که در آن درآمدها به شرکت مادر مستقر در ایالت دلاور در ایالات متحده ارجاع داده شد. شرکت بسیاری از مخارج مانند هزینه‌های اداری عمومی یا تامین پرسنل را به عنوان هزینه در حساب‌های سالانه شرکت به گونه‌ای محاسبه کرد تا مالیات شرکت خود را به صفر برساند.

پیوندهای مک‌کینزی با دولت فرانسه هوشمندانه و به اندازه‌ای عمیق و محکم بوده است که درک آن اتلاف وقت دیده می‌شود. البته برخی معتقدند در مورد فرانسه، مک‌کینزی می‌تواند مسیر پنهان نفوذ آژانس‌های اطلاعاتی ایالات متحده برای جمع‌آوری اطلاعات سیاسی و اقتصادی یا تأثیرگذاری و هدایت خط مشی‌های سیاسی، تجاری یا خارجی پاریس باشد.

«متیو آرون» و «کارولین میشل آگویر» نویسندگان مشترک کتاب «نفوذی‌ها» ادعا کردند این شرکت‌های مشاوره اکنون کنترل دولت را به دست گرفته‌اند.

آرون اعتقاد دارد شرکت مک‌کینزی راهبرد واکسن را در فرانسه مدیریت کرد. ده‌ها مشاور به وزارت بهداشت عمومی فرانسه فرستاد که جای کارمندان دولت را گرفتند و در نهایت فرایند واکسیناسیون را در سراسر کشور سازماندهی کردند. این موضوع هرگز پیش از این رخ نداده بود.

او همچنین عنوان داشت شرکت آمریکایی مک‌کینزی، یک ماموریت راهبردی در وزارت دفاع فرانسه دریافت کرد که زنگ خطر جدیدی را برای امنیت ملی این کشور محسوب می‌شود.

برخی معتقدند در فرانسه، شرکت مک‌کینزی به عنوان مسیر پنهان نفوذ آژانس‌های اطلاعاتی ایالات متحده برای جمع‌آوری اطلاعات سیاسی و اقتصادی یا تأثیرگذاری و هدایت خط مشی‌های سیاسی، تجاری یا خارجی پاریس مطرح باشد

متیو آرون در مصاحبه ای که در فوریه ۲۰۲۲ انجام داد، تاکید کرد: «آنچه که این مشاوره‌ها در همه وزارتخانه‌هایمان از جمله بخش نیروهای مسلح، بهداشت یا آموزش و پرورش انجام می‌دهند غیرقابل چشم پوشی است. دولت چگونه می‌تواند پرداخت ۴۹۶ هزار یورو را برای گزارشی در مورد «ارزیابی حرفه‌ای معلم آینده» یا ۲۳۵ هزار یورو را برای «راهنمای دورکاری» توجیه کند. این یک روند سیستماتیک شده است که دولت دیگر نمی‌تواند به تنهایی یک گزارش کاری را به سرانجام برساند.»

 مشاوران چه چیزی به دولت می‌فروشند؟

به طور کلی، شرکت‌ها استراتژی‌های دگرگونی عمده، بازنشانی و جایگزینی راهبردها برای وزارتخانه‌ها را با هدف صرفه‌جویی در پول و کمک به دولت‌ها از این طریق که خود را به عنوان ارائه‌دهنده خدمات رقابتی دهند، می‌فروشند.

در سال ۲۰۱۶، امانوئل مکرون و کریم تاج الدین از مک‌کینزی، هر دو از اعضای برجسته هیئت مدیره موسسه En Temps Réel بودند که یک اندیشکده سطح بالای تکنوکراسی فرانسه بود و از سوی «استفان بوجنا» مدیرعامل EURO NEXT هدایت می‌شد.

نخستین ارتباط امانوئل ماکرون و شرکت مک‌کینزی به سال ۲۰۰۷ بازمی‌گردد. آن زمان ماکرون بازرس مالی ۲۹ ساله‌ای بود  که معاون گزارش‌گر کل «کمیسیون برای آزادی رشد فرانسه» را بر عهده داشت. پیشنهاد اصلاحات اقتصادی به نیکولا سارکوزی، رئیس جمهور وقت، در مورد چگونگی مدرن و کارآمدتر کردن دولت در آن زمان از سوی شرکت مک‌کینزی ارائه شد.

مکرون و زلنسکی: بازیگران مک‌کینزی

با توجه به شواهد این گزارش، می‌توان گفت که مک‌کینزی با تدوین قانون بحث‌برانگیز «ماکرون ۲» در سال ۲۰۱۵ و ایجاد حزب سیاسی «En Marche» پدیده‌ مکرون را از صفر خلق کرد. 

دقیق شدن در درگیری کنونی در اروپای شرقی نشان می‌دهد تنها مک‌کینزی بود که توانست همان الگوی فرانسه را در اوکراین هم تکرار کند. این شرکت همین فرایند را در دولت «ولودیمیر زلنسکی» بازتولید کرد. به این ترتیب، این دو رئیس دولت چیزی بیش از بازیگرانی نیستند که سناریوهای پیش‌ساخته فیلم‌نامه مک‌کینزی را به‌طور کامل به تصویر می‌کشند.

بسیاری سطح آشکار نفوذ سفارت ایالات متحده در کی‌یف را از طریق «ویکتوریا نولاند» و وزارت امور خارجه آمریکا مشاهده کرده‌اند، اما تعداد کمی متوجه شدند که اهرم‌های کنترل غربی در داخل دولت‌ها را بیابند. «الکساندر دانیلیوک» دبیر سابق شورای امنیت ملی و دفاع و وزیر دارایی اوکراین، مشاور نزدیک زلنسکی بود که ناباورانه پیش از آن سه سال در دفاتر مک‌کینزی در لندن و مسکو کار کرد. پروژه‌های او شامل اصلاح سیستم مالیاتی بریتانیا و همچنین توسعه استراتژی‌ها و بهینه‌سازی عملیات در بخش‌های انرژی و مخابرات بود.

الکساندر دانیلیوک کسی است که تاکنون چند بار تاکید کرد «ما نورد استریم ۲ را یک تهدید امنیتی می‌بینیم». وی می‌گفت لهستان، ایالات متحده و اوکراین خط لوله گاز فوق را تهدیدی برای امنیت ملی منطقه می‌دانند.

در واقع، اظهارات مشاور امنیت ملی اوکراین، منعکس کننده خواسته ایالات متحده بوده است که بر کمیسیون اروپا برای کاهش شدید وابستگی به انرژی روسیه فشار می‌آورد. اعلامیه ۲۶ مارس ۲۰۲۲، تصمیم ایالات متحده برای افزایش سریع صادرات گاز طبیعی مایع به اروپا نیز در همین راستا و با هدف کاهش وابستگی کشورهای اتحادیه اروپا به سوخت‌های فسیلی روسیه تعبیر می‌شود.

در عصر مدرن، شفافیت و پاسخگویی به عنوان ستون‌های دموکراسی در دولت‌ها تلقی می‌شود، اما می‌توان گفت فرانسه قربانی کودتای ۲۰۱۷ شده است. هنگامی که گروهی از توطئه گران به ماکرون کمک کردند تا به تخت سلطنت برسد و با کمک افراد بسیار، شرکت‌های مشاوره، بانک‌ها و نمایندگان دولت، دستور کار مخربی را به رهبری مجمع جهانی اقتصاد در داووس و یک لابی قدرتمند فراملی ترویج و اجرا کردند. این دستور کار توسط بلوک شرکتی McKinsey-Accenture تهیه شد.

«مک‌کینزی گیت» (McKinseyGate) تازه شروع شده است. از خود بپرسید چگونه است که مک‌کینزی، مکرون و زلنسکی همگی اعضای فعال مجمع جهانی اقتصاد هستند؟

https://۲۱stcenturywire.com/۲۰۲۲/۰۳/۳۱/mckinseygate-frances-shadow-government-and-the-rise-of-the-corporate-state/