انتظار اروپایی‌ها از انتخابات ریاست جمهوری فرانسه چیست؟

هرکدام از نامزدهای ریاست جمهوری در انتخابات پیش‌رو دیدگاه های متفاوتی در مورد سیاست خارجی و نقش فرانسه در جهان دارند. درحالی‌که امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فعلی فرانسه به تلاش برای اروپای مستقل تر و سرمایه گذاری در اتحادیه اروپا به عنوان بهترین وسیله برای دفاع از منافع ملی فرانسه در سطح جهانی ادامه می دهد، مارین لوپن یک دیدگاه کاملا ملی گرایانه از حاکمیت دارد که شامل خروج از فرماندهی نظامی ناتو و به چالش کشیدن معاهدات اتحادیه اروپا برای بازیابی استقلال فرانسه است. ژان لوک ملانشون هم قصد دارد فرماندهی نظامی ناتو و در نهایت این نهاد نظامی را ترک کند.

نتیجه انتخابات هرچه باشد، رئیس جمهوری آتی فرانسه، رهبر تنها کشور عضو اتحادیه اروپا خواهد بود که از سلاح هسته‌ای برخوردار است و مواضع او نقش تعیین کننده‌ای در آینده اتحادیه اروپا خواهد داشت.

نگاهی به فرانسه‌ی مکرون

پس از خروج رسمی انگلیس از اتحادیه اروپا، فرانسه به عنوان یکی از برندگان جنگ جهانی دوم و تنها دارنده سلاح اتمی اتحادیه اروپای جدید به همراه عضویت دائم در شورای امنیت، در تلاش بود تا به رویای دیرینه خود جامه عمل پوشانده و رهبری سیاسی این بلوک را بدست بگیرد.

امانوئل مکرون که گاه ممکن است او را یک گلوبالیست بنامند همواره حامی یکپارچگی بیشتر اروپا بوده است. فوریه دو سال پیش، مکرون از طرف‌های علاقه‌مند اروپایی خواسته بود با توجه به اینکه اکنون فرانسه تنها قدرت اتمی اتحادیه اروپا است، با این کشور وارد یک گفتگوی استراتژیک در زمینه قدرت بازدارنده اتمی این کشور و همچنین افزایش بودجه دفاعی شوند.

او بارها از لزوم رسیدن به سیستم دفاعی مشترک و مستقل از آمریکا سخن گفته است و بیانات اخیر او در زمینه مسابقه تسلیحاتی با شرکت اتحادیه اروپا می تواند انگیزه های اقتصادی داشته باشد.

مکرون به وضوح نگران آینده دفاعی اروپا در صورت وابستگی درازمدت به ناتو است. فرانسوی ها هرگز روی خوشی به ناتو نشان نداده‌اند. با این همه و با وجود اصرار مکرون بر یکپارچه شدن اروپا، این کشور هرگز اجازه نداده است توان اتمی اش تحت کنترل اتحادیه اروپا باشد. به تعبیر دیگر با وجود اصرار روی هویت و همبستگی اروپایی، فرانسه در عرصه دفاعی و به ویژه اتمی همواره ملی گرایانه رفتار کرده است.

فرانسه همواره نسبت به نیروی اتمی خود احساس غرور داشته است. نیرویی که بدست قهرمان جنگ جهانی دوم یعنی شارل دوگل ایجاد شده و همواره مورد حمایت همه روسای جمهوری بعدی بوده است. فرانسه سالانه چهار میلیارد دلار صرف نگهداری از حدود سیصد کلاهک اتمی قابل حمل توسط زیردریایی و موشک های دوربرد می کند. این کشور مدت ها از آبهای اقیانوس آرام برای آزمایش‌های اتمی خود استفاده می کرد تا اینکه از 1996 و پس از اعتراضات گسترده محیط زیستی این آزمایشها را به قولی متوقف کرد.

آلمان به عنوان دیگر قدرت بزرگ اروپایی در این مساله با فرانسه اختلاف نظر دارد. در آلمان احساسات ضد اتمی قوی تر است و این کشور از جهت بازدارندگی، خود را زیر چتر حمایتی آمریکا می بیند.

اما فرانسه مکرون تمایل دارد با استفاده از کارت زرادخانه اتمی اش جایگاه ویژه ای در سیاست اروپا برای خود باز کند. فرانسه از نظر اقتصادی به پای آلمان نمی رسد اما به عنوان برنده جنگ جهانی دوم و تنها دارنده سلاح اتمی اروپا به همراه عضویت دائم درشورای امنیت، تلاش خواهد کرد رهبری سیاسی این بلوک را بدست بگیرد.

آلمان برای دوره دوم ماکرون (و چالش های آن) آماده می شود

جسی نوبر تحلیل‌گر مسائل سیاسی در یادداشتی برای اندیشکده «صندوق مارشال آلمان» می‌ نویسد: در شرایط عادی، رسانه ها و مردم آلمان انتخابات فرانسه را تقریباً به اندازه انتخابات ایالات متحده دنبال می کنند. اما امسال، همه نگاه ها در آلمان به جنگ روسیه علیه اوکراین است.

وی افزود: پیروزی امانوئل مکرون در آلمان تقریباً مسلم تلقی می‌شود. اگرچه در سال‌های قبل نگرانی‌هایی در مورد پیروزی مارین لوپن وجود داشت، اما آلمان اکنون عملاً برای دومین دوره ماکرون آماده می‌شود.

این تحلیل‌گر مسائل سیاسی افزود: ریاست جمهوری مکرون به‌مدت پنج سال دیگر پیامدهای مهمی برای آلمان خواهد داشت. یک چالش بزرگ برای برلین توافق در مورد نحوه همکاری با فرانسه در حوزه مسائل هسته‌ای و دفاعی خواهد بود.

ایتالیا و فرانسه با هم می توانند جنبه اقتصادی امنیت اروپا را حل کنند

امیلیانو الساندری از دیگر اعضای اندیشکده «صندوق مارشال آلمان» معقتد است: کنشگری امانوئل ماکرون در مورد بحران اوکراین به سختی قابل مقایسه با سایر رهبران اروپایی است. او در آستانه جنگ اوکراین، در یک سفر جنجالی راهی مسکو شد و از آن زمان فرانسه را در خط مقدم رویکرد سه جانبه برای تقویت قابلیت‌های دفاعی و بازدارندگی ناتو قرار داد و از مقاومت اوکراین حمایت کرد. در عین حال ارتباط با ولادیمیر پوتین را با وجود انزوای بی‌سابقه بین‌المللی روسیه حفظ کرد.

وی هدف مشترک پاریس و رم را در بهبودی اوضاع اقتصادی پسا کرونا و پس از جنگ اوکراین تعبیر کرد و افزود: در حالی که طی هفته‌های آتی همکاری‌هایی اروپا - فراآتلانتیک بر مسائل نظامی پیرامون اوکراین متمرکز خواهد بود، ایتالیا و فرانسه می‌توانند در جنبه اقتصادی معادله امنیتی جدید اروپایی با یکدیگر همکاری کنند.

این تحلیل‌گر مسائل سیاسی عنوان کرد: تضمین رشد پایدار و کاهش وابستگی‌ها گام‌های کلیدی در جهت ایجاد اروپای خودمختار و استراتژیک‌تر در شرایط تغییر یافته بین‌المللی خواهد بود.

خوش بینی محتاطانه در بریتانیا

جورجینا رایت تحلیل گر مسائل سیاسی برای اندیشکده «صندوق مارشال آلمان» نوشته است: تعداد کمی از مردم در بریتانیا به کمپین انتخابات ریاست جمهوری فرانسه توجه دارند. مانند بسیاری از کشورهای اروپایی، توجه بریتانیا به اوکراین معطوف است و انتظار می‌رود امانوئل ماکرون دوباره انتخاب شود.

وی با بیان اینکه نتیجه انتخابات در فرانسه برای بریتانیا مهم است افزود: اولا دولت این کشور امیدوار است که مأموریت جدید فرانسه فرصتی برای بازبینی و تقویت روابط فرانسه و بریتانیا باشد. دوما، می‌خواهد اطمینان حاصل کند که ناتو به عنوان مجمع کلیدی برای هر بحث آینده در مورد امنیت اروپا باقی خواهد ماند.

این تحلیل‌گر مسائل سیاسی با بیان اینکه توافق امنیتی آکوس روابط انگلیس و فرانسه را تیره کرده است افزود: برای بریتانیا، مکرون همچنان یکی از تندروها در مورد برگزیت است و مسئولیت تنش‌های جاری بریتانیا و اتحادیه اروپا را بر عهده دارد. فرانسه همچنین لحن تقابل‌آمیز بریتانیا در قبال اتحادیه اروپا را ناکارآمد می‌داند.

رایت نوشت: اما جنگ در اوکراین ذهن ها را متمرکز کرده است. فرانسه و بریتانیا به عنوان دو قدرت پیشرو نظامی و تنها قدرت هسته ای در اروپا، اشتراک منافع زیادی در این ماجرا دارند. همچنین لندن امیدوار است از همکاری اخیر خود در اوکراین برای تمرکز بر سایر زمینه ها مانند تغییرات آب و هوایی و ناتو استفاده کند. بریتانیا می‌خواهد اطمینان حاصل کند که هرگونه فشار برای «استقلال استراتژیک» اتحادیه اروپا به قیمت ناتو یا نقش بریتانیا و ایالات متحده در امنیت اروپا تمام نمی‌شود. لندن مایل است ناتو نقش برجسته تری در هماهنگی مواضع فراآتلانتیک در مورد چین ایفا کند.

این درحالیست که به گفته او فرانسه ترجیح می دهد این گفتگوها در داخل اتحادیه اروپا و یا بین اتحادیه اروپا و سایر طرف‌ها انجام شود.

این تحلیل‌گر مسائل سیاسی با بیان اینکه بازسازی روابط پاریس و لندن آسان نخواهد بود افزود: اما بریتانیا محتاطانه خوش بین است که سال ۲۰۲۲ ممکن است آغازی برای گفت و گوی جدید بین هر دو طرف باشد.