زباله‌سوزهای کوچک مقیاس راه حلی تازه برای چالش پسماند گیلان

به گزارش خبرنگار ایرنا، روزانه حدود ۵۸ هزار تن زباله در کشور تولید می‌شود که در این میان سهم استان های گردشگر پذیر مانند گیلان، مازندران و گلستان بسیار نگران کننده است؛ در این سه استان در حالت عادی روزانه حدود ۶ هزار تُن پسماند تولید می‌شود که این رقم در ایام نوروز گاه تا سه برابر افزایش می یابد.

این موضوع فاجعه ای برای محیط زیست شمال کشور است، زیرا شیرابه های این حجم زباله، جنگل و طبیعت آن منطقه را نابود می کند و در نهایت با ورود به محصولات کشاورزی، زندگی و سلامت مردم را تحت تاثیر قرار می دهد. 

چندی پیش بخشدار بندرکیاشهر از نصب نخستین دستگاه زباله سوز مقیاس کوچک در روستای سالکده این بخش از شهرستان آستانه‌اشرفیه واقع در شرق گیلان خبر داد. خبری که نشان می‌داد که حتی مناطق با مقیاس کوچک با دلسرد شدن از زباله سوزهای بزرگ همچون پروژه زباله سوز سراوان، خود برای مشکلشان آستین بالا زدند. 

رحیم رضوانی بخشدار بندرکیاشهر در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اینکه این دستگاه زباله سوز توسط خیران منطقه خریداری و نصب شد، با تاکید بر اهمیت اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا در روستاهای منطقه خاطر نشان کرد: در حال حاضر اجرای این طرح با هدف کاهش تولید زباله و ساماندهی پسماندهای روستایی در ۱۴ روستای این بخش با انجام فعالیت های آموزشی و عقد قرارداد با مشاوران در حال انجام است.

به گفته رضوانی اجرای این طرح به تمامی دهیاران مناطق روستایی این منطقه ابلاغ شد و در ۱۴ روستای این بخش نیز مقدمات اجرای آن فراهم شده است.

وی همکاری و مشارکت عموم مردم در اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا را در مناطق روستایی این بخش ضروری دانست و اظهار داشت: بطور متوسط در هر هفته حدود ۵ تن زباله در روستاهای این بخش تولید می شود.

حالا به نظر می رسد شهرها و روستاهای گیلان به مدیریت پسماند محلی روی آورده و دیگر نمی توانند منتظر پروژه های بزرگ بمانند؛ چراکه این انتظار طی چندین سال اخیر فقط بحران های زیست محیطی این مناطق را تشدید کرده است در حالی که پیمانکاران پروژه هایی همچون زباله سوز سراوان همواره با وجود هزینه های چندصد میلیاردی، به جای کار جهادی تکیه بر گلایه از کمبود اعتبار زدند.

 زباله سوزهای کوچک راه حلی برای مدیریت پسماند

سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان اولویت این اداره کل در سال ۱۴۰۱ مدیریت پسماند ونظارت بر اجرایی کردن مطلوب آن عنوان کرد و گفت: فکر می کنیم زباله سوزهای کوچک مثلا ۲۰ تنی اگر بتواند استاندارد های  لازم محیط زیست را بگیرد می تواند درکنار سایر برنامه های مدیریت پسماند از جمله تفکیک از مبدا حداکثری  از  جمله راه حل ها باشد و پیگیری این موضوع یکی از اولویت های این اداره کل در سال جدید است.

رضا زمانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: مدیریت فاضلاب یکی دیگر از چالش های زیست محیطی استان است بطوریکه ۸۲ درصد کل  فاضلابهای خانگی شهری وروستایی استان یا وارد رودخانه می شود یا مزارع و وارد سفره زندگی مردم می شود.

وی با گلایه از مدیریت پیشین شهری به خصوص در مرکز استان گفت: رشت در سال ۷۸ برای کنترل ورود فاضلاب های این کلان شهر به تالاب انزلی، از بین ۶۴ شهر ایران یکی از کاندیدهای دریافت اعتبارات بانک جهانی برای احداث سیستم تصفیه خانه مناسب شد؛ الان می گویند با پول دریافت شده این پروژه تنها ۳۰ درصد فاضلاب مدیریت شده است.

سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان اظهار داشت: همچنین برای مدیریت پسماند احداث نیروگاه زباله سوز ۶۰۰ تنی پیش بینی شده  بود که درحال حاضر دارای پیشرفت فیزیکی ۱۳ درصدی است.

رنگ باختن حنای زباله سوز سراوان 

مشکلات زباله طی چند دهه اخیر و حساسیت محیط زیستی این استان باعث شد که گیلان رو به پروژه های بزرگی همچون زباله سوز بیاورد تا هم انباشته های قبلی زباله را هضم و هم برای آینده چاره ای داشته باشد. ساخت نیروگاه زباله سوز همواره به عنوان یکی از مهم ترین راه حل های بلند مدت مدیریت زباله در دنیا شناخته می شود که علاوه بر حل مشکل زباله می تواند به عنوان منبعی برای ایجاد ارزش افزوده از پسماند باشد.

نیروگاه ۶۰۰ تنی زباله سوز رشت که قرارداد احداث آن در سال ۱۳۹۲ توسط شهرداری رشت منعقد شد، تاکنون کمتر از ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و این درحالی است که در این نیروگاه، قابلیت تولید ۳۸ هزار مگاوات برق در سال نیز پیش بینی شد بود.

کل اعتبار پیش بینی شده برای احداث نیروگاه زباله سوز در قرارداد سال ۱۳۹۲ ، حدود ۴۰ میلیون دلار بود که شهرداری رشت ابتدا باید ۲۵ درصد پیش پرداخت برای خرید تجهیزات تزریق می‌کرد که تاکنون ۱۸.۵ درصد آن تزریق شده است. با وجود اینکه قرارداد ساخت این نیروگاه از سال ۹۲ منعقد شد، اما به دلیل بعضی از مشکلات همچون معارض های محلی ، کار ساخت آن متوقف شده بود اما از سال گذشته، فعالیت اجرایی آن آغاز شد. 

پیشتر در مردادماه سال ۱۴۰۰ مدیرعامل شرکت کود آلی گیلان در مصاحبه ای با خبرگزاری ایرنا مرکز گیلان اعلام کرد که این پروژه در ۲ بخش ساختمانی و تجهیزات در حال احداث و ساخت می باشد که در بخش ساختمانها حدود ۱۳ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و برای تکمیل این بخش، ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است.

سعید بشری اعلام کرد: در بخش تجهیزات که به طور عمده این تجهیزات از کشور چین وارد می شود، ۱۳ درصد پیشرفت فیریکی دارد که این بخش نیز برای اینکه به اتمام و به بهره برداری برسد نیازمند اعتباری بالغ بر ۲۰ میلیون دلار است.

وی اضافه کرد: با توجه به روندی را که شاهدیم و همچنین اگر اعتبارات این طرح به موقع تامین شود، اواخر سال آینده شاهد راه اندازی اولیه نیروگاه ۶۰۰ تنی زباله سوز رشت خواهیم بود که در این بخش، زباله ها تفکیک و زباله های آلی به کود تولید می شوند.

حال با وجود گذشت نخستین ماه از سال جدید همچنان خبری از افتتاح حداقل یک فاز از پروژه زباله سوز سراوان نیست و می توان پیش بینی کرد که حداقل تا ماههای آینده نیز خبری نباشد. 

شاید همین مسئله باعث شده باشد تا مدیریت های محلی پسماند در گیلان با روی برگردان از زباله سوز سراوان خود به فکر چاره باشند و نمود آن نیز زباله سوز کوچک مقیاس بندر کیاشهر است.