احضار روحِ فوتبال به کمک سایمون کریچلی؛ بازگشت موسیقی با طعم ساندویچ و بستنی

"تاکتیک‌های پیچیده در تبلت‌ها یا صفحات دفترچه‌ی چرمی مورد علاقه‌ی لوئی فان خال طراحی شده، و بلافاصله بعد از سوت آغاز بی‌معنی می‌شوند. کنفرانس‌های مطبوعاتی و مصاحبه با مربیان و بازیکنان فقط وقت تلف کردن و حواس‌پرتی است.

ماهیت فوتبال در خود مسابقه حضور دارد، درست زمانی که بازی آغاز می‌شود. و البته موسیقی باید طنین‌انداز شود. اما نه از طریق تکرار ریتم‌های ظریف دوریک(سبکی موسیقی در یونان باستان) که توسط گروه کُر به شکلی تراژیک اجرا می‌شود. بلکه توسط صدای استوار، هماهنگ و قدرتمند هوادارانی که آواز می‌خوانند. آوازی که اثری تقریبا هیپنوتیزم‌کننده دارد که روی انرژی و اتفاقات بازی تاثیر می‌گذارد. بازی بدون هواداران یک خطا در درک است. یک بازیِ تمرینی صرفِ بی‌معنی و بدون حس."

برای شروع این یادداشت از سایمون کریچلی کمک گرفتیم. نویسنده و فیلسوف انگلیسی که در کتاب "وقتی به فوتبال می‌اندیشیم به چه می‌اندیشیم" به اهمیت حضور تماشاگران در ورزشگاه‌ها و نقش مهمی که ایفا می‌کنند اشاره کرده است. آنها هستند که حکم روح را دارند برای کالبد مستطیلِ سبزرنگ. حاضرین روی سکوها رنگ‌هایی هستند که به تصویر سیاه‌سفید فوتبال پاشیده شده و به آن لعاب داده و زیباییِ‌اش را چند برابر کردند.

فوتبال ایران بعد از اینکه در اواخر سال ۹۸ و پس از شیوع ویروس کرونا، دیگر به جز چند بازی در ورزشگاه آزادی تماشاگری به خود ندیده بود، بار دیگر با آغاز هفته بیست و چهارم رقابت‌های لیگ برتر، بازی‌های لیگ آزادگان، مسابقات دسته دوم و همچنین جام حذفی علاقه‌مندان خود را  روی سکوهای سیمانی و صندلی‌های غبار گرفته مشاهده کرد تا فراق طولانی‌مدت به پایان برسد و چشم هر ۲ به جمال یکدیگر روشن بشود.

بازهم بوی ساندویچ و فریاد بستنی بستنی در هیاهوی تیفوسی‌های دل‌نگران حس شد. مجددا تن‌های نم گرفته از استرس و اشتیاق با لباس‌های متحدالشکل کنار هم قرار گرفتند و تبی دوست‌داشتنی را خلق کردند. بازهم صداهای گرفته، اتوبوس‌های مملو از تماشاگری که پرچم از پنجره‌های‌شان آویزان شده و بازهم صدای ممتد و کرکننده شیپور.

اکثر ورزشگاه‌ها در اقصی نقاط کشور توانستند شرایط پذیرایی از تماشاگران را به وجود بیاورند و این بهترین اتفاق ممکن در آغاز سال ۱۴۰۱ بود. ملوانان در ورزشگاه سیروس قایقران، باشکوه‌ترین بازگشت را جشن گرفتند. جشنی پر زرق و برق و تماشایی که به برد یک بر صفر شاگردان مازیار زارع منجر شد. در تالش نیز قلعه‌ عقاب‌ها دوباره ابهت سابق را به دست آورد. چوکا امید دارد تا بعد از سال‌ها به لیگ یک بازگردد.

سرخابی‌های پایتخت نتوانستند از حضور هواداران‌شان استفاده‌ی بهینه را ببرند. استقلال در ۲ بازی متوالی لیگ و جام حذفی به برد نرسید و تیم یحیی گل‌محمدی نیز از مرحله یک چهارم نهایی جام حذفی کنار رفت؛ البته در دیداری جذاب که پنج گل داشت. تقابل اشک‌ها و لبخندها که با نگرانی و احساس غرور توام شده بود.

گل‌گهری‌ها شاید اولین تیمی بودند که صدای اعتراض هواداران را شنیدند. آنها بازی را از میهمان قعرنشین خود عقب بودند که بخشی از سکوها را علیه خود دیدند. البته که در پایان با یک کامبک تماشایی، بازی سه بر سه مساوی شد و خنده به لب‌ها برگشت. تراکتور به کمک پرشورهای کم‌نظیرش توانست طلسم نبردن‌هایش را بشکند و با یک گل مس رفسنجان را از پیش رو بردارد.

صحبت از مس شد. مس کرمان به مدد همراهان نارنجی‌پوشش توانست خیبر خرم‌آباد را مغلوب و به دیدار نیمه‌نهایی جام حذفی صعود کند. در بابل، قزوین، بوشهر و ... هم بازگشت هیجان را رویت کردیم. حالا به جای فریادها و بعضا الفاظ نه چندان شنیدنیِ مربیان و بازیکنان، صدای هوادارانی را می‌شنویم که در اکثریت قریب به اتفاق دقایق مسابقه تیم خودی را تشویق می‌کنند و شعار سر می‌دهند. شال‌ها و پرچم‌ها دوباره برافراشته شده‌اند و نیازی به طرح‌های موزائیکیِ سرد و خشک و پراشتباه و بدون خلاقیت نیست. با صداهای ضبط شده و بدون حسی که پخش می‌شد، خداحافظی کردیم و بازیکنان با ولوله واقعی حاضرین در ورزشگاه شورانده شدند.

هنوز تا رسیدن به ایده‌آل فاصله داریم. فعلا حضور تماشاگران با درصد پایینی مجاز شده است. از طرفی برخی باشگاه‌ها مانند پرسپولیس و استقلال بلیت‌های گران‌قیمتی را برای هواداران خود در نظر گرفته‌اند که باعث می‌شود قشری که بخش قابل توجهی از سکوهای استادیوم را پر می‌کرد، دیگر توان حضور در استادیوم را نداشته باشد. باید امیدوار بود به آینده‌ای نزدیک تا شاهد حضور همه علاقه‌مندان فوتبال در استادیوم‌ها باشیم.