محمدتقی محمدی روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اجرای پروژه شناسایی پهنه‌های آلوده به آفات و بیماری‌ها در پارک ملی گلستان و منطقه حفاظت شده جهان نما به عنوان یک طرح پایلوت کشوری در سال گذشته، اظهارداشت: از بین رفتن بخشی از جنگل‌های هیرکانی به دلیل عوامل طبیعی شامل بیماری‌های گیاهی و قارچی در شورای پدافند غیرعامل طرح و اقدامات پیشگیرانه با هدف جلوگیری از گسترش این تهدید و افزایش حساسیت دستگاه‌های مرتبط در دستورکار قرار داد.
وی افزود: سال گذشته در کمیته بیوتروریسم شورای پدافند غیر عامل تامین اعتباری به مبلغ ۵۰ میلیارد ریال برای اجرای راهکارهای کنترل و حفظ وضع موجود و استفاده از روش‌های مناسب زیستی و فیزیکی مبارزه با آفات و در نهایت احیای مناطق آسیب دیده از آفات و بیماری‌ها مصوب شد که صورتجسله این مصوبه با امضای استاندار گلستان به سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان برای تامین اعتبار ارسال شد.
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست گلستان هم به خبرنگار ایرنا اعلام کرد: سازمان حفاظت محیط زیست کشور دارای ۲۹۵ منطقه تحت مدیریت شامل پارک ملی، منطقه حفاظت شده و پناهگاه حیات وحش است که برای نخستین بار سال گذشته به صورت پایلوت پروژه شناسایی پهنه‌های آلوده در پارک ملی گلستان و منطقه حفاظت شده جهان نما به آفات و بیماری‌ها اجرا شد که نتیجه آن نشان داد پوشش گیاهی سه هزار و ۶۷۰ هکتار از این مناطق بر اثر آفت و بیماری‌های درختان جنگلی از بین رفته است.
وحید خیرآبادی اظهار داشت: از مجموع پوشش گیاهی از بین رفته ناشی از آفات و بیماری‌ها، سه هزار و ۲۰۰ هکتار آن مربوط به پارک ملی گلستان و ۴۷۰ هکتار مربوط به منطقه حفاظت شده جهان نمای کردکوی است.
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست گلستان یادآور شد: اجرای مرحله نخست این پروژه با همکاری تیمی متشکل از اعضای هیات علمی دانشگاه منابع طبیعی گرگان انجام و جمع‌بندی از آخرین وضعیت آفات و بیماری‌های این مناطق تهیه شد و در صورت تامین ۵۰ میلیارد اعتبار پیش بینی شده، امسال استفاده از روش‌های مناسب زیستی و فیزیکی برای مبارزه با آفات و بیماری‌ها و به دنبال آن احیای مناطق آسیب دیده در دستورکار قرار خواهد گرفت.
به گزارش ایرنا، در نتیجه این پروژه مناطق جنگلی پارک ملی گلستان و جهان نمای کردکوی از لحاظ میزان خسارت وارده از آفات و بیماری‌ها به کانون‌های قرمز با بیش از ۶۰ درصد، نارنجی با ۳۰ تا ۵۹ درصد، زرد بین پنج تا ۲۹ درصد، سبز با کمتر از پنج درصد (سالم) و قهوه‌ای به معنی از بین رفتن کامل پوشش گیاهی بر اثر آفات و بیماری‌ها تقسیم بندی شد.
همچنین ۱۸ گونه بیماری زا مانند "زغالی، فتیله نارنجی، لکه قیری، لکه برگی، سفیدک، پوسیدگی ریشه"، ۹ گونه آفت مانند "پروانه خالدار، پروانه برگ خوار، پروانه جوانه خوار بلوط، پروانه دم قهوه‌ای، سوسک برگ خوار و شپشک پنبه‌ای" و ۲ گونه گیاه نیمه انگلی "دارواش و ارس واش" در مجموع در پارک ملی گلستان و منطقه حفاظت شده جهان‌نما شناسایی شد.
اجرای کار آزمایشگاهی و بررسی میدانی در این پروژه نشان داد که ۷۲ هکتار از وضعیت پوشش گیاهی پارک ملی گلستان در کانون قرمز، ۲ هزار و ۸۰۰ هکتار نارنجی، ۲۵ هزار هکتار زرد، ۶۰ هزار هکتار سبز(سالم) و سه هزار و ۲۰۰ هکتار نیز در کانون قهوه‌ای قرار دارد و همچنین ۵۳ هکتار از منطقه حفاظت شده جهان‌نما به عنوان کانون قرمز، هزار هکتار نارنجی، ۱۷ هزار هکتار زرد، ۱۳ هزار هکتار سبز و ۴۷۰ هکتار به عنوان کانون قهوه‌ای تقسیم شد.
به گزارش ایرنا، در دهه ۳۰ خورشیدی که ۱۸ میلیون هکتار جنگل در کشور وجود داشت مجموع رویشگاه‌های جنگل‌های هیرکانی ۳.۵ میلیون هکتار اعلام شده بود اما امروز جنگل‌های هیرکانی به حدود ۱.۶ تا ۱.۸۵ میلیون هکتار کاهش یافته یعنی نیمی از این جنگل‌ها از بین رفتند و در مجموع اکنون فقط ۱۲ میلیون هکتار جنگل در کشور وجود دارد یعنی ۶ میلیون هکتار جنگل در طول ۶ دهه اخیر تخریب شده است.
کارشناسان تغییرکاربری اراضی، جاده کشی‌های غیر اصولی، خطوط انتقال نفت، آب و برق غیراصولی، تبدیل چوب به ذغال و برداشت‌های غیرقانونی برای تامین نیازهای چوبی کشور، فقر معیشتی جوامع محلی اطراف رویشگاه‌های جنگلی، فشار بیش از حد دام، هجوم آفات مانند لورانتوس و یا سوسک چوبخوار، ریزگردها که فرآیند فتوسنتز (تبدیل انرژی نور خورشید به انرژی شیمیایی از طریق بافت‌های زنده) را مختل کرده، آتش سوزی و تغییرات اقلیمی را اصلی‌ترین دلایلی می‌دانند که رویشگاه‌های جنگلی ایران را به این روز نشانده است.
افزایش آگاهی مردم نسبت به اهمیت عرصه‌های جنگلی در تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی و تقویت آبخوان‌ها که باعث افزایش آبدهی قنوات و چشمه‌ها و رونق کشاورزی می‌شود، جلوگیری از جاری شدن سیلاب، کمک به کاهش آلودگی صوتی و ایجاد محیطی زیبا برای گذران ساعاتی مفرح از مهمترین راهکارهای مقابله با تخریب این منابع خدادادی محسوب می‌شود که باید توسط نهادهای مرتبط از سنین پایین در افراد فرهنگ‌سازی شود.
پارک ملی گلستان قدیمی ترین پارک ملی ثبت شده در ایران و پناهگاهی کم نظیر برای حیات وحش است که هزار و ۳۵۰ گونه گیاهی و ۳۰۲ گونه جانوری از جمله نیمی از گونه‌های پستاندار ایران را در حدود ۹۰۰ کیلومتر مربع گستره خود جای داده و به همین دلیل به عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
پارک ملی گلستان دارای سه نوع آب و هوای متفاوت خشک، نیمه خشک و نیمه مرطوب است که همین ویژگی باعث شده این پارک دارای پوشش گیاهی متنوع از استپ خشک تا جنگل انبوه باشد.
گلستان در سال ۱۳۵۴ نخستین پارک ملی ایران شد که در فهرست میراث جهانی یونسکو به عنوان یکی از ۵۰ ذخیره‌گاه زیست محیطی کره زمین به ثبت رسیده است.
بیشتر گستره این پارک در استان گلستان، حدود ۳۴ درصد آن در استان خراسان شمالی و بخش ناچیزی نیز در استان سمنان قرار دارد.
همچنین جهان نما از قدیمی ترین مناطق حفاظت شده زیرپوشش مدیریتی حفاظت محیط زیست کشور است و در ردیف مناطق چهارگانه این سازمان به شمار می رود.
منطقه حفاظت شده جهان نما با وسعتی بیش از ۳۱ هزار هکتار در حوزه گرگان و کردکوی واقع است که حدود ۲۰ هزار هکتار آن در حوزه استحفاظی شهرستان کردکوی در غرب گلستان قرار دارد.
از نظر وضعیت جغرافیایی بیشتر منطقه جهان نما کوهستانی بوده و ارتفاع آن از ۶۰۰متر در مرز شمالی اطراف شصت کلا تا سه هزار و ۸۶متر در کوه تل انبار در شرق منطقه و جنوب روستای زیارت متغیر است.
نظر شما