دست در دست هم در مصاف با چالش‌های امنیتی و حفاظت مشترک از صلح

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، چانگ هوآ سفیر چین در ایران طی یادداشتی اختصاصی پیرامون ایده‌های این کشور در حوزه امنیت و روابط بین‌الملل نوشته است: در متون کهن چینی چنین آمده که "حکمرانی صحیح، رفاه کشور را در پی می آورد و نابه سامانی به فقر کشورها می انجامد." حقیقت و تاریخ به کرات این موضوع را اثبات کرده اند که امنیت، پیش زمینه توسعه است و بشریت را نیز گریزی از جمعی بودن امر امنیت نیست. با ورود به قرن 21 به عنوان دورانی که در آن منافع تمام کشورهای به گونه ای عمیق با یکدیگر پیوند خورده، شرایطی ایجاد شده که اندیشه های متعلق به دوران جنگ سرد تنها به تخریب چارچوب های صلح طلبانه جهانی منجر گشته و هژمون گرایی و سیاست های زورمدارانه تنها خاصیتی آسیب رسان به صلح جهانی را داراست و در این دوران، رویارویی های جمعی با یکدیگر تنها به تشدید چالش های امنیتی در محیط بین المللی می انجامد.  در این دوران و برای مواجهه با معضلات امنیتی بشر، چین به ارائه طرح خویش پرداخته است. به همین منظور و در تاریخ بیست و یکم آوریل سال جاری، جناب آقای شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین، در سخنانی که به صورت ویدئو کنفرانس در مراسم افتتاحیه مجمع آسیایی بوآئو در سال 2022 ایراد کردند، ضمن طرح "ابتکار امنیت جهانی" واکنشی درخور را نسبت به مسائل امنیتی روزافزون دنیا ارائه نمودند.

در حال حاضر، جهان نه تنها شرایطی صلح آمیز نداشته که از آرامش نیز بی بهره گشته است؛ در شرایط کنونی یکی پس از دیگری شاهد ظهور کانون های امنیتی در مناطق مختلف بوده ایم و مسئله امنیت اروپا نیز بار دیگر توجهات جهانی را متوجه خویش ساخته است. اکنون تهدید یکجانبه گرایی، هژمون طلبی و زورمداری سیاسی بیش از هر زمانی تشدید شده و صلح، امنیت، اعتماد و حکمرانی در مضیقه قرار گرفته اند؛ این شرایط امروز نه تنها کاهش نیافته که افزایش نیز داشته است و امروز لیست مسائل مربوط به چالش های امنیتی جامعه بشری روز به روز بلندبالا تر و بغرنج تر می شود و مجموع این شرایط موجب شده چشم انداز امنیت جهانی بار دیگر سرشار از فضای عدم اطمینان گردد.

در دورانی با چنین پس زمینه ای است که جناب شی جین پینگ، با طرح ابتکار امنیت جهانی، در واقع به ارائه راهکاری فوری برای تمام طرف ها پرداخته است. در این ابتکار "پایداری بر شش موضوع" شامل موارد زیر مورد تاکید قرار می گیرد: نخست، پایداری بر دیدگاه امنیتی مشترک، جامع، همکاری محور، پایدار و همچنین حفاظت مشترک از صلح و امنیت جهانی. دوم، پایداری بر احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی تمام کشورها، عدم دخالت در امور داخلی دیگر کشورها، احترام به انتخاب مردم تمام کشورها در خصوص مسیری که برای توسعه و نظام اجتماعی خویش برگزیده اند. سوم، پایداری در پایبندی به اهداف و اصول مندرج در منشور ملل متحد، کنار نهادن ذهنیت جنگ سرد، مخالفت با یکجانبه گرایی و عدم مشارکت در اردوکشی های بلوکی و تقابل های اردوگاهی. چهارم، پایداری بر اهمیت دادن به دغدغه های امنیتی مشروع و معقول تمام کشورها، رعایت اصل غیرقابل تفکیک بودن امنیت، ایجاد ساختارهای امنیتی متوازن، موثر و پایدار و در عین حال مخالفت با فضایی که در آن بنیان امنیت خویشتن بر نا امنی دیگر کشورها بنا می گردد. پنجم، پایداری بر حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات کشورها از طریق گفتگو و مشورت، تاکید و حمایت از تمام تلاش هایی که به حل مسالمت آمیز بحران ها منجر می گردند، عدم بکارگیری استانداردهای دوگانه و مقابله با سوء استفاده از ابزار تحریم های یکجانبه و "دست درازی و دخالت در امور دیگر کشورها". ششم، پایداری بر حفاظت یکدست و متحدانه از امنیت در عرصه های سنتی و غیرسنتی و همچنین مواجهه مشترک با درگیری های منطقه ای و تروریسم، تغییرات اقلیمی، امنیت سایبری، امنیت زیستی و دیگر مسائل جهانی.

ابتکار امنیت جهانی یکی دیگر از محصولات مشترکی است که چین به جامعه جهانی عرضه کرده و با هدف حفاظت مشترک از صلح و آرامش جهانی و در واقع ضمانت بازیابی شرایط عادی در جهان پسا کرونا ارائه شده است. این ابتکار در حقیقت ایفای نقش خرد چینی در شرایط تحولات بی سابقه جهان امروز، دوران کنونی و تاریخی است که اکنون بشریت با آن روبرو است. این ابتکار از سویی ایده های بنیادین مورد نیاز، پایبندی به اصول اساسی، قواعد مهم، اهداف بلندمدت و ایده هایی عملیاتی را برای تحقق امنیت جهانی روشن می سازد و از دیگر سو و از نظرگاهی کلان و سطح بالا به طرح اندیشه هایی از منظر حل حقیقی مشکلات می پردازد. از سوی دیگر این ابتکار نه تنها در پی حل معضلات کنونی بشر در حوزه مسائل امنیتی برآمده که شامل راهکارهایی برای تحقق بلندمدت صلح جهانی نیز هست که بی تردید در این چارچوب رهنمودهایی اساسی و مهم را برای تحقق و به پیش راندن امر اصلاح ساختار حاکمیت و امنیت جهانی و حل معضلات کنونی بشریت در این زمینه ارائه نموده و مسئله ایجاد جامعه بشری با سرنوشت مشترک را نیز به سوی تحقق سوق می دهد.

در این میان آنچه که باید به طور ویژه مورد اشاره قرار گیرد اینکه ابتکار امنیت جهانی حامل مفهوم چندجانبه گرایی حقیقی بوده و از این منظر ابتکاری است که تمامی جهانیان را مخاطب خویش قرار داده و از حضور و پیوستن تمام کشورهای جهان از جمله ایران به فرآیند خود استقبال می نماید. چین نه تنها به عنوان مبدع این ابتکار عظیم و برجسته، که به عنوان یکی از کشورهای فعال در حوزه اجرایی سازی آن نیز به ایفای نقش خواهد پرداخت. ما مایلیم از مسیر سازمان ملل متحد و همچنین کانال های دو و چندجانبه دیگر، به تعاملی عمیق با تمام کشورها پرداخته و ضمن الهام بخشی متقابل با دیگر کشورها، با متمرکز سازی قوت و هم افزایی جهانی، روند اجرای این ابتکار را به پیش رانده و برای حل و فصل انواع مسائل بین المللی و معضلات منطقه ای از راهکارهای سیاسی و حفاظت از صلح و آرامش جهانی نقش خردمندانه و پرقدرت خویش را ایفا نماییم.

در چین باستان عبارتی مشهور وجود داشته که می گوید، "رهرویی که آهسته و پیوسته در مسیر می رود را هراسی از راهی به بلندای هزاران لی نباشد و آن را که بی وقفه به کاری مشغول است، هراسی از تنوع هزارگونه کارها نباشد." تنها کافی است که ما دست در دست یکدیگر و یکدل باشیم و با روحیه ای خستگی ناپذیر به راه خویش ادامه دهیم تا بتوانیم با متمرکز سازی قوت عظیم همکاری مشترک، بر انواع چالش های امنیتی در مسیر پیش روی مان فائق آییم و به استقبال آینده ای زیباتر و روشن‌تر رویم.