به گزارش روز دوشنبه ایرنا، پس از ۸ ماه از به قدرت رسیدن دولت طالبان در افغانستان، انتظار می‌رفت طی این مدت با توجه به تجربه‌ای که این دولت کسب کرده‌است به اموری چون امنیت اجتماعی، فرهنگی، ملی و سیاسی شهروندان این کشور توجه جدی کرده و حقوق همه اقوام و پیروان مذاهب مختلف آن را تامین کند، در حالی که دلایل و شواهد متعددی وجود دارد که نشان می دهد کسانی که تقریبا مصونیت دارند به عمد به تبعیض قومی، زبانی و مذهبی در این کشور دامن می زنند.
به اعتقاد دکتر ساجان گوهل مدیر امنیت بین‌المللی بنیاد آسیا و اقیانوسیه در دهلی نو، تازه بعد از بدست گیری قدرت توسط طالبان در افغانستان، این کشور با موج جدیدی از ناامنی ها مواجه شده است، خشونت ها بیشتر شده و گروه های افراطی بار دیگر در این کشور احیا شدند، گروه های افراطی که عمدتا متشکل از افغان‌ها و برخی شهروندان کشورهای دیگر هستند که ضمن اینکه بومی هستند و از نظر ایدئولوژیکی شباهت هایی با طالبان دارند، حتی اگر در ظاهر ادعا کنند که دشمن طالبان هستند، اما معمولا حملاتی مشابه آنچه را که داعش در سوریه و عراق انجام می داد را اینجا انجام می دهند.
بررسی حوادث متعدد چند هفته اخیر به ویژه حملات تروریستی سه شنبه و پنجشنبه گذشته به یک قوم و نحله فکری خاص در افغانستان نشان می دهد که نسل کشی و حذف هدفمند گروهی از مردم این کشور در سایه بی‌توجهی دولت طالبان انجام می‌شود.
عمق فجایع در این مدت به قدری بود که حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران خواستار تامین امنیت همه مردم افغانستان شد و گفت: از حاکمان افغانستان می‌خواهیم که از جان مردم مسلمان این کشور دفاع کرده و جلوی گرگ‌هایی را که حمله می‌کنند، بگیرند.
وی سه شنبه گذشته در جلسه هیات دولت ضمن اعلام آمادگی ایران برای همکاری و بکارگیری همه امکانات خود برای مقابله با تهدید تروریسم تکفیری و جلوگیری از تکرار فجایع مشابه در افغانستان و محکوم کردن حملات به چند مدرسه در آن کشور مسئولیت این حوادث را علاوه بر تروریست‌ها، بر عهده کشورهایی دانست که به اسم تامین امنیت، بیشترین نقش را در ناامن‌سازی افغانستان ایفا کرده‌اند.
رئیس جمهوری ایران از هیات حاکمه افغانستان خواست که با تمام توان برای جلوگیری از تکرار این دست حوادث که بیشترین قربانیان آن اطفال و دانش‌آموزان بیگناه هستند، جلوگیری کند.
البته حملات به اهداف شیعی در افغانستان به ۱۳ حمله هفته قبل محدود نمی شود بلکه طبق یک بررسی اجمالی می توان به مواردی چون انفجار پرتلفات روز جمعه در مسجدی در قندوز؛ انفجار روز جمعه یک راکت در ولسوالی قیصار ولایت فاریاب؛ حمله خونین پنجشنبه به مسجدی در مزارشریف و انفجار در سه ولایت دیگر؛ درگیری های مسلحانه پنجشنبه شب مزارشریف؛ انفجار روز پنجشنبه در منطقه «سردوره» شهر کندز هنگام توزیع گندم بین نیازمندان، دو انفجار تروریستی نزدیک مدرسه منطقه شیعه نشین کابل؛ انفجار روز چهارشنبه نزدیک بازار قندهاری ها در کابل؛ حملات خونین روز سه شنبه به مراکز آموزشی دشت پرچی غرب کابل و در منطقه قلعه نو؛ همچنین انفجار همان روز در مرکز آموزشی عبدالرحیم شهید و نیز حمله هوایی روز شنبه پاکستان به شهروندان دو ولسوالی مرزی در ولایت‌های خوست و کنر اشاره کرد.
به اعتقاد کارشناسان سلسله «خون‌ریزی» های آغاز هفته گذشته در افغانستان با حملات هوایی پاکستان بر دو ولایت خوست و کنر این کشور آغاز شد و با انفجارها در مکاتب و مساجد ادامه یافت؛ رویدادهایی که با احتساب آمارهای ارایه شده می‌توان گفت که بیش از ۲۰۰ تن در هفته گذشته کشته و شهید شده‌اند و آماری بیشتر از این نیز زخمی وجود دارد که همگی نشان می دهند طالبان قادر به تأمین امنیت این دسته از مردم افغانستان نیست و نسبت به تأمین امنیت مراکز فرهنگی و مساجد شیعیان نیز به دلایل خاص بی توجه اند.
حتی قبلتر از آن نیز تعدادی از شهروندان افغان با حمله به مراکز دیپلماتیک ایران در کابل و هرات قوانین بین المللی را زیر پا گذاشتند، تاجایی که به این مراکز آسیب جدی نیز وارد کردند.
البته خیلی قبلتر نیز در موارد مشابه حملاتی به مساجد شیعیان در شهرهای کابل، مزارشریف و قندهار؛ حمله به تجمع مردم در منطقه دهمزنگ؛ حمله به مسجد زیارتگاه سخی؛ حمله به نمازگزاران و عزاداران حسینی در ولسوالی بلخ؛ حمله به مسجد باقرالعلوم واقع در جاده فیض محمد کاتب کابل؛ حمله انتحاری به نمازگزاران در مسجد الزهرا واقع در قلعه ناظر در غرب کابل؛ حمله به مسجد امام زمان قلعه نجارها در کابل؛ حمله به مسجد امام زمان - دشت برچی – کابل؛ حمله به مرکز فرهنگی تبیان در غرب کابل؛ حمله به تجمع مردم نزدیک زیارتگاه سخی شهر کابل؛ حمله به حوزه ششم منطقه دشت برچی کابل و حملات تروریستی پی در پی به مساجد و مراکز فرهنگی شیعیان در قندوز و قندهار و بمبگذاری در ترمینال های مسافربری بین شهری و حملات هدفمند به غیرنظامیان در جبرئیل هرات، حمله به آموزشگاه آمادگی کنکور موعود در منطقه دشت برچی کابل؛ حمله به مجتمع ورزشی خاتم‌الانبیا منطقه دشت برچی؛ حمله به تجمع مردم در مصلی خاتم الانبیا در منطقه قلعه ناظر؛ حمله به بیمارستان ۱۰۰ تخت خوابی دشت برچی کابل؛ حمله به حوزه سیزدهم کابل ساحه پل خشک - دشت برچی – کابل؛ حمله تروریستی به مدرسه دخترانه سیدالشهدا در غرب کابل؛ حمله تروریستی به نماز گزاران در ولایت قندوز؛ حمله به نمازگزاران شیعه در شهر قندهار که در همه آنها بیش از هزار نفر شهید و یا مجروح شدند و طبق بسیاری از گزارشات حتی افرادی از گروه طالبان (قبل از به قدرت رسیدن) در این حملات نقش برجسته داشتند.
به اعتقاد تحلیلگران، حذف شیعیان هزاره در افغانستان ابداع امروز گروه تروریستی داعش نیست. در سال ۱۹۹۸، در حالی‌که هزاره ها در مزار شریف دسته دسته شهید می شدند، "ملا عبدالنیازی" فرمانده وقت طالبان سخنان ناثوابی خطاب به نیروهای خود علیه شیعیان هزاره بر زبان رانده بود.
با وجود همین حس ضد هزاره در پشتون های طالبانی افغانستان بود که گروه تروریستی داعش و رهبران آن از همان ابتدای پیدایش خود، به دنبال سود بردن از این اختلافات قومی-مذهبی به وجود آمده توسط قدرت های منطقه ای و فرا منطقه ای برای تحکیم اقتدار خود در افغانستان بودند.
با این وجود اگرچه هزاره ها با تقریبا ۷ میلیون جمعیت سال های متمادی است که مورد هجمه قرار داشته و دارند اما هیچ گاه برای دفاع از حقوق خود از خشونت استفاده نکرده و اقدام به جنگ نکرده اند.
در هر صورت هنوز مشخص نیست که مبارزه قدرت در پشت اقدامات ضد هزاره در این کشور چگونه ممکن است انجام شود. تلاش های طالبان برای از بین بردن ریشه های داعش، منجر به کشتارهای گسترده ای در این کشور شده است که فقط دامن شیعیان هزاره را گرفته و می گیرد و تاکنون جز در مواردی اندک از حذف عناصر داعشی توسط طالبان گزارشی در این خصوص منتشر نشده است، در واقع به نظر می رسد جنگ ابدی افغانستان هنوز هم پایان ناپذیر است.
طالبان جز در مواردی که صرفا شعار داده است در مقابل داعش می ایستد، اقدامی برای حفظ جان هزاره ها در مقابل تروریست ها انجام نداده است. زمانی که مردم افغانستان فریاد زدند که داعش دست به کشتار می‌زند مسئولان طالبان گفتند که داعش اصلاً در افغانستان وجود ندارد و سرکوب شده و دیگر نمی تواند تهدیدی علیه ملت باشد.
زمانی که کشورهای منطقه و همسایه از تهدید داعش ابراز نگرانی کردند، گروه حاکم طالبان در افغانستان باز هم گفتند که داعش کاملاً نابود شده و پس از این نمی‌تواند در منطقه مانور دهد. زمانی که از سربازگیری داعش گفته شد، طالبان گفتند که داعش در بین مردم افغانستان پایگاهی ندارد و نمی تواند سرباز گیری کند.
اینک نتیجه این اقدامات تروریستی و سکوت در برابر آنها به نحوی که همه می بینند از قوه به فعل در آمده و تاوان سهل انگاری و دست کم گرفتن این تهدید داعشی ها و حامیان آنها را مردم افغانستان با گوشت و پوست و خون خود می‌پردازند.
قربانیان تهدیدات داعش تحت حاکمیت طالبان کم نیست. آمار قربانیان به صدها تن می‌رسد. کشته می‌شوند و به راحتی به خاک می‌افتند، چرا که مسئولان طالبان تاکنون داعش را دست کم گرفته و یا علیه آن به خوبی مبارزه نمی‌کنند و شاید هم اراده ای برای مبارزه با آنها وجود ندارد و صرفا ادعا می شود که مبارزه می کنند.
یک تحلیل هم وجود دارد مبنی بر اینکه شاید آنها برای خود عار می‌دانند که داعش را دشمن قدر بدانند چرا که ادعای قدرقدرتی آنها اقتدار طالبان را زیر سوال می برد.
اما اقدامات ویرانگرانه ای که طی این ۸ ماه در افغانستان توسط داعش و یا به اصلاح داعشی ها انجام گرفته است به خوبی نشان می دهد که ابراز نگرانی‌های شهروندان و کشورهای همسایه از ناامنی در این کشور بی مورد هم نیست چون این گروه تروریستی تحت حمایت قدرت های خارجی از توان عملیاتی بسیار بالایی در وضعیت شکننده افغانستان برخوردار شده است. افراد داعش یک عده شرور و دزد و سارق نیستند که طالبان ادعا می کند در کوچه و پس‌کوچه شهرها آنها را بازداشت می‌کند و دل شان خوش است که امنیت را تامین کرده‌اند.
چون داعش تحت حمایت قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای یکی از شیطانی‌ترین سازمان‌ها و ساختارهای تروریستی جهان است که همچنان بر قرائت بسیار خشن و تکفیری از آموزه‌های به ظاهر اسلامی پافشاری می کند درحالی که در پس این ایدئولوژی ده‌ها اتاق فکر و تولید عملیات تروریستی قرار دارد.
بنابر این، طالبان باید متوجه باشد چنانچه همچنان داعش را دست کم بگیرد، در واقع از سوی افکار عمومی جهان شریک جرم آنها شناخته می شود، زیرا زمانی که یک گروه به عنوان مسئول امنیت کشور مطرح می‌شود، نباید در حفظ جان رعیت کوتاهی کند و اگر کوتاهی کرد، خود نیز مسئول آن است.
طالبان باید بداند ظهور داعش نه تنها برای شهروندان افغان مصیبت بار است و بر اساس تحلیل ها بعد از شیعیان قطعا زمانی می رسد که به سراغ حنفی مذهب های افغانستان هم خواهند رفت، بلکه برای کشورهای همسایه افغانستان نیز تهدید جدی به حساب می آیند.
روز یکشنبه بود که ریچارد بنت گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد همزمان با افزایش حملات علیه غیرنظامیان در افغانستان خواستار حفاظت از حقوق بشری شهروندان این کشور شد.
وی در یک پیام توئیتری با تاکید بر اینکه باید از حقوق افغان‌ها محافظت شود و او خود نیز به نظارت، تحقیق و پاسخ‌گویی ادامه خواهد داد، نوشت که او در کنار «همه افغان‌هایی است که عزیزان‌شان را در حملات وحشتناک هفته گذشته از دست داده‌اند، چرا که معتقد است برای جلوگیری از نقض و تضمین عدالت بین‌المللی، حقوق بشر افغان‌ها باید محافظت شود".
در همان روز زهرا ارشادی معاون نمایندگی ایران در سازمان ملل نیز با بیان اینکه حضور داعش در افغانستان باعث تشدید فعالیت‌های تروریستی در منطقه شده است، از مراجع حاکمه در افغانستان خواست که برای شناسایی عاملان جنایات اخیر و محاکمه آنها اقدام فوری انجام دهد.
حتی افراسیاب ختک سناتور پیشین پاکستان روز شنبه در واکنش به حملات تروریستی علیه هزاره‌های افغانستان سکوت جامعه جهانی در برابر این حملات را ناامیدکننده توصیف کرد و گفت که طالبان از محافظت هزاره‌ها ناتوان مانده و جلو نسل‌کشی آنان را نگرفته است.
با این وجود سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه نیز روز شنبه در یک نشست خبری مشترک با "تلئو بردی" معاون نخست وزیر و وزیر خارجه قزاقستان گفته بود که وضعیت بد افغانستان بر امنیت تمام منطقه تاثیر می‌گذارد و تحولات نشان می‌دهند که باید همکاری‌های منطقه‌ای برای مبارزه با تروریسم و جنایات سازمان یافته افزایش یابد.
در واقع افزایش اخیر در حوادث مرتبط با تروریسم در افغانستان، سوالاتی را در مورد اظهارات طالبان در مبارزه با تروریسم ایجاد کرده و نگرانی در میان شهروندان افغان و همچنین کشورهای منطقه و جامعه جهانی در مورد احیای مجدد تهدیدات تروریستی در این کشور و منطقه را افزایش داده است.
پس از تسلط مجدد طالبان بر کابل انتظار می‌رفت که وضعیت امنیتی بهترشده و حملات انتحاری و تروریستی پایان یابد اما متأسفانه خیلی زود این امید برباد رفت و حملات تروریستی یکی پس از دیگری به مساجد و مراکز فرهنگی شیعیان در شهرهای مختلف و حملات هدفمند به غیرنظامیان نشان داد که طالبان حداقل تاکنون قادر به تأمین امنیت مردم این کشور نبوده و نسبت به تأمین امنیت مراکز فرهنگی و مساجد شیعیان بی توجه و یا کم توجه بوده است و حتی مقامات عالی رتبه و رهبران طالبان این نوع حملات را محکوم هم نکرده اند.
چون بعد از حوادث هفته قبل بود که محمد محقق رهبر حزب وحدت اسلامی افغانستان در واکنش به حادثه خونین انفجار در مدرسه عبدالرحیم شهید، با انتشار پیامی در صفحه فیسبوک خود، این حادثه را نسل‌کشی هزاره‌ها نامید و از جامعه جهانی خواست تا برای پایان بخشیدن به این جنایت‌ها، بر طالبان فشار بیشتری وارد کنند.
این رهبر قومی، با اشاره به تقدیر سراج الدین حقانی، وزیر داخلی (کشور) طالبان از گروه‌های انتحاری، نوشت: «مسئولان بلندپایه طالبان، در رسانه‌ها، رسما عمل انتحاری را تشویق و ترویج می‌کنند و این گونه تبلیغ‌ها طبعا بازار انتحار و تروریسم را برای کشتن مردم گرم‌تر می‌کند".
در مقابل، مقامات رسمی افغانستان از جمله انعام الله سمنگانی معاون سخنگوی طالبان در خصوص این اقدامات تروریستی در کابل صرفا گفت که حمله به کودکان بسیار دردآور و غم‌انگیز بود.
لطیف نظری معاون وزیر اقتصاد دولت موقت طالبان نیز صرفا این حملات را محکوم کرد و عبدالنافع تکور سخنگوی وزارت امور داخله (کشور) افغانستان نیز می‌گوید که با تمام توان تلاش می‌کنیم که عاملان رویدادهای کابل را شناسایی کنیم و به سزای اعمال شان برسانیم، ادعایی که برای حوادث مشابه قبلی نیز از سوی طالبان صورت گرفته بود اما تاکنون هیچ اقدامی (شاید به عمد) برای ریشه کنی این جنایات صورت نگرفته است.
بدتر از همه اینکه سربازان طالبان به جای همدردی با مردم به ضرب و شتم مردم داغدیده و خبرنگاران حاضر در صحنه پرداخته و حتی مانع خون رسانی به مجروحان و اطلاع رسانی نیز شده اند.
منابع خبری افغان هفته گذشته اعلام کردند که پس از انفجارها؛ طالبان به خبرنگاران اجازه پوشش خبری انفجارها را نداده است و حتی گفته می شود که آنها دوربین‌های شماری از خبرنگاران را گرفته‌اند و با آنان بد رفتاری کرده‌اند.
علاوه بر تصاویر و ویدیوهای هولناکی که روز سه شنبه از حواشی حمله تروریستی به مدرسه و آموزشگاه در غرب کابل منتشر شد، خبرهایی نیز از بدرفتاری نیروهای طالبان در بیمارستان و محل حادثه با خانواده‌های قربانیان، خبرساز شد.
نیروهای طالبان چندین خبرنگار را به‌دلیل پوشش خبری حادثه مورد ضرب‌وشتم قرار دادند و حتی خانواده‌های قربانیان را که تلاش می‌کردند برای یافتن فرزندانشان وارد بیمارستان شوند، تحقیر و شکنجه کردند. تصاویر منتشرشده از بیمارستان محمد علی جناح - بزرگترین بیمارستان در غرب کابل - نشان می‌دهد طالبان جسدهای کشته‌شدگان را در یک کانیتنر انبار کرده‌اند و خانواده‌های قربانیان مجبورند جسدها را زیرورو کنند تا جسدهای فرزندانشان را بیابند. این برخورد طالبان با قربانیان و خانواده‌ها، باعث افزایش خشم و نفرت مردم شد.
قابل توجه اینکه سفارت آمریکا در کابل و زلمای خلیل زاد فرستاده ویژه واشنگتن به افغانستان که در حملات طالبان و یا حملات هوایی ارتش علیه این گروه از نخستین کسانی است که همیشه واکنش نشان می‌دهد، اینبار در رابطه با حملات و کشتار هدفمند کودکان و دانش آموزان هزاره در کابل سکوت کرده اند.
بنابراین مردم افغانستان و کشورهای منطقه حق دارند از هیات حاکمه طالبان افغانستان که با وعده تأمین امنیت مردم به پیش‌آمد و امروزه مسئول مستقیم نظم و امنیت مردم افغانستان است، بخواهند با عاملان ناامنی و بی‌نظمی در کشور مقابله کنند و جلو اقدامات تروریستی در کشور را بگیرند، وگرنه تایید می کنند که یا در تأمین امنیت مردم ناتوان و یا اینکه شریک جنایت داعش هستند.
آنها باید بپذیرند که نباید از کنار این کشتار و جنایت به راحتی بگذرند و عاملین و زمینه سازان این جنایات را شناسایی کنند و به اشد مجازات محکوم کرده و جلو این نسل کشی و جنایات ضد بشری را بگیرند. آنها باید بپذیرند که اداره امنیت این کشور توسط خودشان (طالبان) ممکن و مقدور نیست مگر با مشارکت همه اقوام، مذاهب و ساکنین این کشور.
در عین حال نهادهای جامعه مدنی در افغانستان و کشورهای اسلامی نیز از سازمان ملل متحد بخواهند که این جنایت را به‌عنوان نسل‌کُشی هزاره‌ها شناسایی کرده و گروه‌های تروریستی را که در پس این جنایت ها قرار دارند مورد پیگرد جدی قرار دهند و در عین حال دولت طالبان را مسئول امنیت این کشور معرفی کرده و برای پایان بخشیدن به این جنایت‌ها، بر طالبان فشار بیشتری وارد کنند.
در هر صورت، عدم اجابت نیاز مردم افغانستان برای تامین امنیت و عدم پاسخ گویی دولت طالبان در رفع نگرانی های مردم این کشور و کشورهای منطقه موجب شد تا امروز سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در یک نشست خبری در تهران تصریح کند از آنجایی که طالبان از تأمین امنیت در افغانستان عاجز هستند و ایران برای مبارزه با گروه‌های تروریستی و داعش در آن کشور پیش‌گام خواهد شد.
وی در این خصوص گفت: «ما در افغانستان اقلیت نداریم، قوم‌هایی داریم که در آینده افغانستان سهیم هستند؛ لذا اجازه دهید مسوولیت قطعی هیأت حاکمه افغانستان را یادآوری کنم و متأسف هستم که آن هیأت حاکمه نتوانسته امنیت را در برخی منطقه‌ها تأمین کند.»
خطیب‌زاده وضعیت افغانستان از جمله همه گروه‌های قومی و مذهبی برای ایران مهم دانست و ضمن یادوری مسوولیت قطعی هیأت حاکمه افغانستان برای امنیت آن کشور گفت که ایران آماده‌گی دارد تجربه خود را در مبارزه علیه گروه‌های تروریستی با طالبان در میان بگذارد.
این اظهارات سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در حالی مطرح می‌شود که طالبان همواره از مبارزه با داعش سخن می‌راند.
نظر شما