به گزارش ایرنا، تجربه جدید و غیرمنتظره کرونا، چالش های بسیاری را برای اقشار جامعه ایجاد کرد. کسادی بازار، وحشت عمومی، تعطیلی مراکزآموزشی، تفریحی و ورزشی، مشکلات تولید و اشتغال، وضعیت بحرانی درمانی و کادر درمان، قرنطینه عمومی و در نتیجه تحمیل فشار اقتصادی و روانی بر جامعه از پیامدهای ورود سرزده ویروس کرونا است.
تعامل و ارتباط دانش آموزان با فضای مجازی و آمادگی معلمان و کادرآموزشی برای ارائه دروس در بستر اینترنت و برخط در گام اول سخت و با آزمون و خطا همراه بود اما با گذشت زمان و تمرکز بر نحوه ارائه آموزش مجازی این امر مهم برای بخش قابل توجهی از دانش آموزان آسان شد.
از طرفی بسیاری از معلمان و دانش آموزان آموزش های مجازی را جدی نگرفتند و برای عده ای نیز فرصت استفاده بیشتر از شبکه های مجازی و بازی های برخط فراهم شد.
اکنون گوشی تلفن همراه، تبلت و لپ تاپ جزو جدانشدنی دانش آموزان است و تفاوت آموزش حضوری برای دانش آموزان مقطع ابتدایی خصوصا پایه های اول تا سوم بیشتر وجود دارد، البته دانش آموزان دوره متوسطه به دلیل قرار داشتن در سن بلوغ مشکلات خاص خود را دارند.
یکی از مشهودترین رفتارهای دانش آموزان، پرخاشگری نسبت به همکلاسی ها، معلم، محیط مدرسه و والدین است. به گفته کارشناسان آسیب های ناشی از کرونا در همه زمینه ها به زمان زیادی برای ترمیم و بازگشت به قبل نیاز دارد، اگرچه شرایط هرگز به قبل از دوران کرونا بازنمی گردد. اختلالات روانی و آسیب های فکری و روحی در جامعه وجود داشته است اما با ظهور و شیوع کرونا این اختلالات گسترش و شدت بیشتری پیدا کرد. اکنون با دانش آموزانی خسته، بی حوصله و خشمگین مواجه هستیم.
کاری از دست والدین برنمی آید؟!
روانشناس و پژوهشگر در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: حضور فرزندان در محیط های اجتماعی مانند مهدکودک، پیش دبستانی و مدارس و یا کلاس های مختلف آموزشی و ورزشی خارج از مدرسه برای والدین همیشه با نگرانی همراه بوده است.
مهناز دربانی ادامه داد: با ورود فضای مجازی و تلفن های هوشمند و گسترش دسترسی به آن به دلیل رکن مهم زندگی امروز، نگرانی والدین گستردگی بیشتری پیدا کرد و شیوه تربیت و تعامل با فرزندان نیز تغییر یافت.
وی افزود: چالش تربیتی والدین با گسترش روزانه فضای مجازی با غیرحضوری شدن مدارس و آموزش مجازی پررنگ تر شد و بسیاری از والدین به دلیل مشغله های مختلف و آسیب های روانی ناشی از بحران های اقتصادی و اجتماعی ناشی از کرونا، قدرت کنترل فرزندان و ارتباط موثر با آنان را از دست دادند.
این روانشناس یادآور شد: دانش آموزان به سختی با آموزش مجازی ارتباط گرفتند و اکنون پس از عادی شدن آموزش مجازی و غیرحضوری بازگشت به شیوه معمول تحصیل و حضور در مدارس برای آنان تنش هایی به همراه دارد.
دربانی اظهار داشت: استرس، تجربه تلخ از دست دادن عزیزان به دلیل کرونا، فضای ناآرام خانواده به دلیل مشکلات مختلف، عادت فرزندان به فضای مجازی و شبکه های اجتماعی و دریافت اطلاعات نامناسب و غیرضروری کودکان از شبکه های اجتماعی سبب تغییر رفتاری مشهود و بعضا غیرقابل کنترل فرزندان شده است.
وی اضافه کرد: در برخی خانواده ها، والدین به دلیل نداشتن مهارت کافی و وجود مشغله های مختلف، توان و یا علاقه ای بر نظارت فرزندان ندارند و نبودن محدودیت دسترسی دانش آموزان به اینترنت و فضای مجازی مشکلاتی ایجاد کرده است.
این روانشناس با اشاره به خشم جامعه ادامه داد: در حال حاضر به دلیل مشکلات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و اتفاقات خشونت آمیز و تغییر سبک زندگی و فکری افراد، خشم در جامعه گسترش یافته است و محدود به سن و قشر خاصی نیست. بخش قابل توجهی از افراد جامعه درگیر خشونت های کلامی، فیزیکی، نهان و آشکار در اطراف خود هستند و مدیریت این خشم نیازمند حل ریشه ای مشکلات دارد.
دربانی تصریح کرد: کودکان و دانش آموزان با استفاده از فضای مجازی به عنوان بستر آموزشی درگیر شبکه های اجتماعی و اخبار غیرضروری شدند و اکنون با دانش آموزان بی حوصله، پرخاشگر و بی تفاوت مواجه هستیم.
وی افزود: کنترل دانش آموزان پس ازآموزش مجازی زمان بر و نیازمند برنامه ریزی های متخصصان و توجه همگانی است و در صورت کنترل نکردن شرایط و دانش آموزان در چند سال آینده با نوجوانان و جوانان متفاوت با عمده ترین مشکلات روبه رو هستیم.
دانش آموزان به مشاوره نیاز دارند
مدیر یک دبستان دخترانه در سمنان در خصوص وضعیت تحصیلی و رفتاری دانش آموزان پس از اتمام آموزش مجازی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: با دانش آموزان تنبل و بی توجه به درس مواجه هستیم و بسیاری از آنان رفتارهای پرخاشگرانه ای در مقابل همکلاسی ها و دوستان خود بروز می دهند.
سمیرا محمدی ادامه داد: با کمک مشاوران و ریشه یابی معلمان به این نتیجه رسیدیم که تنهایی دوران آموزش مجازی و دسترسی به انواع فیلم ها و اطلاعات در بستر فضای مجازی، پرخاشگری دانش آموزان را به همراه داشته است.
وی اضافه کرد: دانش آموزان بدون شرایط رفتاری مناسب، همراه با والدین به مراکز مشاوره معرفی شدند که شاهد تغییر رفتار محسوس آنان هستیم از طرفی بسیاری از خانواده ها توان پرداخت هزینه های مشاوره را ندارند.
این مدیر مدرسه اظهار داشت: دانش آموزان عادت به حضور در مدرسه ندارند و آموزش مجازی تعامل آنان با کتاب های درسی را کاهش داده از طرفی به دلیل تنبلی یا انجام ندادن تکالیف در دوران آموزش مجازی یادگیری دانش آموزان کاهش یافته است.
محمدی با اشاره به شیوه های مختلف تشویق دانش آموزان به درس خواندن و توجه به کلاس عنوان کرد: ایجاد کلبه جوایز در مدرسه، اهدای جایزه سر صف به دانش آموزان برتر، دادن مسئولیت های مختلف مانند نماینده کلاس و اعطای کارت امتیاز از جمله تشویق ها است.
وی افزود: بخش مهمی از کاهش اثرات آموزش مجازی بر تحصیل و رفتار دانش آموزان وابسته به خانواده بوده و همکاری والدین و توجه به اهمیت تحصیل حضوری ارکان اصلی توجه موثر دانش آموزان است.
این مدیر دبستان دخترانه با بیان گلایه از برخی والدین به کم کاری برخی از معلمان در ۲ سال گذشته و جدی نگرفتن آموزش از سوی خانواده ها اشاره کرد و افزود: مشکلات مختلف از سوی والدین وجود دارد به نحوی که برخی از دانش آموزان با وجود حضوری شدن مدارس و نزدیکی امتحانات هنوز سرکلاس حاضر نشدند و والدین اهمیتی به این موضوع نمی دهند.
آموزش و پرورش در تربیت دانش آموزان تنها نیست
معاون پرورشی و فرهنگی اداره کل آموزش و پرورش استان سمنان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: جریان تربیت در آموزش و پرورش بر اساس سندتحول بنیادین شکل می گیرد که طبق این سند ۴۹ درصد برنامه های تربیتی(بخش رسمی تربیت) با آموزش و پرورش و ۵۱ درصد با سایر دستگاه ها، نهاد های اجتماعی و سمن ها است.
علی اکبر عرب خراسانی با اشاره به تربیت به عنوان فعالیت جمعی ادامه داد: هنگام مشاهده آسیب و مشکل در خروجی آموزش و پرورش و رفتار دانش آموزان، انگشت اتهام تنها به سوی آموزش و پرورش نیست بلکه سایر نهادها و دستگاه های اجرایی وظیفه موثر خود را انجام ندادند.
وی افزود: موضوع تحصیلی و رفتاری ناشی از آسیب های دوران کرونا بر دانش آموزان برجسته تر است زیرا در دوران کرونا رشد اجتماعی دانش آموزان به خطر افتاده و بی رغبتی در خصوص چرایی تحصیل به دلیل دوری از مدرسه و هیاهو دوستان، اهمال کاری تحصیلی دانش آموز به دلیل عدم پیگیری و نظارت دقیق در فضای آموزشی مجازی مشهود است.
عرب خراسانی ابراز داشت:کاهش خلاقیت دانش آموزان به دلیل حذف مطالبه معلمان در فعالیت های عملی، کمرنگی احساس ارزشمندی و اعتماد به نفس، افت تحصیلی و ترک تحصیلی دانش آموزان به دلیل مسائل مختلف خانوادگی و آموزشی، کاهش سطح تحصیلی دانش آموزان در تمامی پایه های تحصیلی از دیگر مشکلات آموزش مجازی است.
وی اضافه کرد: بخش زیادی از آموزش مجازی بر والدین تحمیل شد و در کنار سایر مشکلات زندگی و کاری والدین، مسائل آموزشی خانواده ها را با اضطراب و پرخاشگری روبه رو کرد. از سوی دیگر دانش آموزان به دلیل دوری از همکلاسی ها و نشاط موجود در مدارس و نیز مشکلات آموزش ناشناخته مجازی احساس افسردگی و خشم کردند.
معاون پرورشی و فرهنگی اداره کل آموزش و پرورش استان سمنان تصریح کرد: پرخاشگری ناشی از تغییر موقعیت والدین به دانش آموزان خشمگین از شرایط تحصیلی منتقل شد و چرخه خشم بین والدین و فرزندان و اختلال در ارتباط با معلم، خشونت خانگی و پرخاشگری را افزایش داد، نارضایتی روابط والد و فرزندی بدرفتاری دانش آموزان را به همراه داشت.
عرب خراسانی بیان کرد: از سوی دیگر عدم فعالیت بدنی دانش آموزان در خانه و سواد حرکتی آنان خصوصا در دوره ابتدایی ضربه زیادی به دانش آموزان وارد کرد.
وی افزود: آموزش و پرورش با ایجاد پویش های متنوع، تولید محتواهای مختلف، انجام فعالیت های فرهنگی، هنری و برگزاری مسابقات، با وجود محدودیت های موجود ،سعی در کنترل شرایط تحصیل مجازی و کاهش آسیب ها کرد.
والدین با مدارس هماهنگ باشند
عرب خراسانی گفت: بسیاری از خانواده ها از مدارس تنها مطالبه تحصیلی فرزندان با هدف کنکور را دارند و ابعاد پرورشی، فرهنگی، هنری و ورزشی را نادیده می گیرندبه گونه ای که در صورت انجام فعالیت های فرهنگی توسط مدارس مخالفت می کنند.
وی با اشاره به اهمیت هماهنگی والدین با مدارس اظهارداشت: ایجاد رابطه عاطفی بین معلم و دانش آموز، کاهش خشم و رشد اجتماعی، عزت نفس و سرحالی دانش آموزان را به همراه دارد از طرفی بسیاری از معلمان والدین را در جبهه مقابل خود می بینند.
معاون پرورشی و فرهنگی اداره کل آموزش و پرورش استان سمنان یادآورشد: معلم مقتدر در نگاه دانش آموزان اثر موثرتری در تربیت و آموزش دارد و والدین باید نقش معلم و عزتمندی اور را برای فرزندان تشریح کنند.
عرب خراسانی ادامه داد: کاهش آسیب های کرونا در امر آموزش و پرورش نیازمند فرصت و زمانی به طول آموزش مجازی است و حداقل ۲ سال دیگر برای حرکت دانش آموزان در مسیر اصلی زمان نیاز داریم.
وی تصریح کرد: آموزش و پرورش در قالب کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی و توسعه نشاط اجتماعی برنامه های ورزشی، جشنواره های فرهنگی و هنری، اردوهای مختلف و مسابقات فرهنگی را برنامه ریزی و اجرا می کند.
معاون پرورشی و فرهنگی اداره کل آموزش و پرورش استان سمنان در پایان با اشاره به بازدیدهای میدانی از مدارس بیان کرد: برخی معلمان و مدیران امیدواری خود ازحرکت دانش آموزان در ریل تربیت و اصلاح شرایط به دلیل قدرت انسان در تطبیق با محیط را با اجرای برنامه های فرهنگی و تعامل موثر والدین ابراز کردند.
شرایط کنونی اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و آموزشی جامعه انکار کردنی نیست و این مساله نیاز به راه حل درست و تخصصی برای حل ندارد. نادیده گرفتن یا کتمان مسائل مشهود در بسیاری از موارد شدت و گستره آسیب ها را بیشتر می کند. اختلالات روانی و آسیب های روحی فراگیر شده و تمامی اقشار جامعه در هر سن و جنسیتی درگیر این آسیب ها هستند. پوشش بیمه ای هزینه های مشاوره و گسترش فرهنگ کمک از روانشناسان و مشاوران راه حل مناسب حل این مشکلات است.
با حل نشدن مشکلات پرخاشگری، نبود انگیزه، ناامیدی و ترس دانش آموزان در سال های مهم اموزش ابتدایی یا سال های حساس دوره متوسطه در آینده شاهد مشکلات غیرقابل حل و پیچیده تری خواهیم بود./
نظر شما