«حق مادرزاد»؛ کاوشی در نیاز انسان به طبیعت

به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، سلامتی و رفاه انسان به طور جدایی ناپذیری با طبیعت پیوند خورده است. ارتباط ما با جهان طبیعی بخشی از میراث بیولوژیکی ماست.

کتاب حق مادرزاد، یک اثر پیشگام در زمینه بیوفیلیا است و به میل ذاتی انسان ها با طبیعت، می پردازد و اولین گزارش کامل از تأثیر قدرتمند طبیعت بر کیفیت زندگی ما را ارائه می دهد.

استفن آر. کلرت، پروفسور بازنشسته و محقق ارشد تحقیقاتی، دانشکده جنگل‌داری و مطالعات محیطی، دانشگاه ییل آمریکا و از مهم ترین پژوهشگران بیوفیلیا یا عشق به طبیعت است.

استفان کلرت، نویسنده کتاب می گوید: ظرفیت های ما برای فکر کردن، احساس کردن، برقراری ارتباط، ایجاد و یافتن معنا در زندگی همه به رابطه ما با طبیعت بستگی دارد و با این حال، قطع ارتباط و بیگانگی فزاینده ما از دنیای طبیعی نشان می دهد که چقدر نقش مهم آن را در زندگی خود کم ارزش دانسته ایم.

کلرت با در هم تنیدن یافته‌های علمی با تجربیات و دیدگاه‌های شخصی، می گوید چگونه انسانیت ما را در اساسی‌ترین مفهوم - از جمله سلامت جسمانی و ظرفیت‌های محبت، بیزاری، خرد، کنترل، زیبایی‌شناسی، مصرف، معنویت و روابط، که عناوین فصل های کتاب هستند، عمیقاً مرتبط با کیفیت ارتباطات ما با دنیای طبیعی است و به دلیل این وابستگی، نوع بشر در طول تکامل خود نیاز ذاتی به وابستگی به طبیعت پیدا کرده است.

اما، مانند بسیاری از ویژگی های انسانی، راه های استفاده از این تمایل ذاتی باید آموخته شود تا کاملاً کاربردی باشد. به عبارت دیگر، این حق مادرزادی است که باید آن را به دست آورد. او می گوید که چگونه می‌توانیم این تعادل را با استفاده از تغییراتی در نحوه تربیت فرزندان، آموزش عمومی، استفاده از زمین و منابع، توسعه طراحی ساختمان و جامعه، رعایت اصول اخلاقی و انجام زندگی روزمره‌مان به طبیعت بازگردانیم. کتاب کلرت دقیقاً همان چیزی را ارائه می دهد که اکنون مورد نیاز است: درک تازه از اینکه انسانیت بنیادین ما تا چه حد به بخشی از جهان طبیعی متکی است.

کاوش کلرت درباره رابطه انسان با طبیعت از کاوش‌های پیشینیان و معاصرانش متمایز است. کلرت به این می پردازد که چگونه ارتباط بین انسان و طبیعت می‌تواند برای هر دو مفید باشد. رویکرد کلرت ظریف، متعادل و صادقانه است و استدلال آکادمیک صحیح و همچنین دیدگاهی انسانی در مورد آنچه که در نهایت یک موضوع اساساً انسانی است ارائه می‌کند.

حق تولد مبنایی را برای گنجاندن طبیعت در زندگی ما فراهم می کند. کلرت طبقه بندی های طبیعت را بی پایان می گذارد و بیوفیلیا را به عنوان عشق به زندگی تعریف می کند.

کتاب حق مادرزاد با ترجمه عبدالحسین وهاب زاده، بوم شناس و بنیانگذار مدرسه طبیعت در ایران ترجمه شده است. 

وهاب زاده، لیسانس خود را در رشته کشاورزی از دانشگاه جندی شاپور اهواز و فوق لیسانس خود را در رشتهٔ علوم زیستی از دانشگاه آیووا آمریکا دریافت کرد و تحت تأثیر مطالعه آثار دیوید لک بوم‌شناس و پرنده‌شناس مشهور انگلیسی برای تحصیل در مقطع دکتری رهسپار دانشگاه آبردین (اسکاتلند) شد و رساله‌ای تحت عنوان بوم‌شناسی قمری خانگی در محیط‌ های شهری را برای تز دکترایش انتخاب کرد. او برای انجام کارهای عملی مربوط به پایان‌نامه به ایران بازگشت ولی به علت تغییر و تحولات پس از پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۵۷ و وقوع انقلاب فرهنگی و همچنین مرگ استاد راهنما نتوانست به تحصیل در این مقطع ادامه دهد و مقطع دکتری او نیمه تمام ماند.

وهاب‌زاده بیش از ۴۰ سال در دانشگاه‌های مختلف ایران، بوم‌شناسی و علوم محیط‌زیست تدریس کرد و هم‌اکنون در سمت مدیر مسئول یک مؤسسهٔ پژوهشی خصوصی در زمینهٔ علوم زیستی مشغول به کار است. وهاب‌زاده در کمیتهٔ آموزشی اتحادیهٔ بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) نیز عضویت دارد و مقالات او در نشریات معتبر به چاپ رسیده است. 

کاب حق مادرزاد در ۳۸۴ صفحه توسط نشر نو منتشر شده است.

بخشی از کتاب: «نمادهای برگرفته از طبیعت، جزء جدانشدنی زبان و گفتارند، نمادها را می توان هم در گفت وگوهای عامیانه یافت و هم در سخن پردازی های خیالی و الهام بخش ادبی...از بازنمایی و تصویرسازی از طبیعت برای رویارویی با مسائل مهم دوران رشد کودک استفاده می شود...» ص ۲۱۵ تا ۲۱۷