شاهین سپنتا، روز دوشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: نماد تاریخی اصفهان قدمت هزار ساله دارد و در دوران‌های مختلف تاریخی از دیلمی تا صفوی بر بناهای مختلف این خطه، نقش بسته است.
وی خاطرنشان کرد:سال ۸۴ شورای بزرگ اصفهان‌شناسان پس از نظرخواهی، بررسی و مطالعه کارشناسی در این زمینه با رأی اکثریت یکم آذر را بعنوان "روز اصفهان" و نماد منقوش بر سردر قیصریه را بعنوان "نماد اصفهان" برگزید.
عضو انجمن دوستداران اصفهان با اشاره به مخدوش کردن جایگاه نماد تاریخی اصفهان از سوی برخی افراد خاطرنشان کرد: هر سال به مناسبت هفته اصفهان، نماد تاریخی شهر به نمایش گذاشته می‌شد با این حال برخی افراد دانسته یا ندانسته، با این عنوان که این نماد غرابتی با هویت اصفهان ندارد و شبیه نمادها و شخصیت‌های اساطیری یونان موسوم به "سانتور"، اقدام به حذف این نماد از سطح شهر کردند.
سپنتا بیان داشت: نماد اصفهان در دوران صفوی و در زمان حیات عالمان بزرگ جهان اسلام همچون شیخ بهایی و علامه مجلسی مورد توجه بوده و بر بناهای شاخص آن دوران نقش بسته است و علمای تراز اول آن دوران نه‌تنها با آن مخالفتی نداشتند بلکه حتی علامه محمدباقر مجلسی در کتاب"السماء والعالم" در گنجینه بی‌بدیل جهان اسلام یا بحارالانوار، باور به طالع نقاط مختلف را مردود ندانسته و نوشته است:«فإن کل نقطه من نقاط الأرض لها طالع و کل نقطه من نقاط منطقة البروج طالع أفق من الآفاق»(هر نقطه از زمین یک طالعی دارد و هر نقطه‌ای از نقاط منطقة البروج طالع یکی از آفاق جهان است) و طبق همین نظریۀ فقهی، طالع اصفهان و نماد تاریخی و نجومی آن مورد عنایت ویژۀ اهل علم قرار می‌گیرد.
سپنتا تصریح کرد: بنیان نماد تاریخی اصفهان بر نقش صورت فلکی قوس استوار است که برای نخستین بار در جهان، عبدالرحمن صوفی دانشمند ایرانی بر اساس محاسبات دقیق علمی و نجومی در کتاب ارزشمند "صورالکواکب" ترسیم کرده است.
وی ادامه داد: پس از او، دیگر مُنجمان در همه جهان آن نقوش را اساس مطالعات علمی خود قرار داده و نقش صورت فلکی قوس در دوران دیلمی و صفوی توسط هنرمندان اصفهانی و با تأثیر از طالع اصفهان با محتوایی متعالی بعنوان نماد تاریخی اصفهان برگزیده و طراحی شده است و اصفهان یگانه شهر تاریخی در ایران و جهان است که از موهبت داشتن نمادی با چنین سابقه تاریخی و بنیان علمی مُحکم برخوردار است.
عضو انجمن دوستداران اصفهان افزود: دانشمندان، مورخان و ادیبان بزرگ ایرانی در دوران اسلامی همچون ابوریحان بیرونی، ابن رُسته اصفهانی، محمدبن احمد طوسی، امیرمحمد مُعزی نیشابوری، کمال‌الدین اسماعیل اصفهانی، حمدالله مستوفی و حاج میرزا حسن‌خان جابری انصاری نیز در آثار خود از نماد اصفهان و بنیان نجومی آن یاد کرده‌اند.
به گزارش ایرنا، بر اساس مُستندات تاریخی، برپایی بارو و حصار بزرگ اصفهان برای تامین امنیت این شهر تاریخی در دوران حکومت دیلمیان و در زمان حکومت رکن الدوله دیلمی(۳۶۶- ۳۲۲ هجری قمری) انجام شد. رکن‌الدوله، باروی اصفهان را بر بنیان زایچه این شهر به هنگام قرار گرفتن قمر در برج قوس، بنا نهاد.چرا که به باور آنها طالع خوش یُمن بنیان اصفهان در “برج قوس” دیده شده بود. ایرانیان با دانستن نجوم، بنیان اصفهان را در برج قوس تعیین کردند و آن را بر سر در بازار قیصریه قرار دادند. ”نگاره تاریخی منقوش بر کاشیکاری‌های سردر بازار قیصریه در دوران صفوی با اقتباس از صورت فلکی برج قوس(آذرماه) با محتوایی متعالی طراحی شد و امروز از آن بعنوان نماد اصفهان یاد می‌شود.
نگاره منقوش بر سردر بازار قیصریه، یک طرح گرافیکی منحصربه فرد است؛ این نگاره از سه قسمت تشکیل شده: قسمت نیم‌تنه کماندار به نشانه برج قوس، پیکر شیر به نشانه برج اسد، و دُم اژدهاگون به نشانه گوزهر یا اژدهای آسمانی که فرهنگ عامه در هنگام خسوف و کسوف، باعث ماه‌گرفت و خورشیدگرفت می‌شود و کماندار با پرتاب تیر به پشت سر، او را از این کار باز می دارد تا اصفهان را از این پدیده‌های بدشگون در امان دارد.
در نگاره منقوش بر سردر بازار قیصریه تصویری از خورشید هم وجود دارد که نماد قدرت و عظمت و مرکزیت سیاسی و اجتماعی اصفهان در دوران صفوی است.
نظر شما