پایگاه خبری العربی الجدید امروز (سه شنبه) با درج این مطلب نوشت: روابط دیپلماتیک ایران با کشورهای همسایه به ویژه کشورهای عرب حوزه خلیج فارس در این روزها شاهد تغییر و تحولات جدیدی است و در ماههای اخیر شاهد رفت آمد وزرای امور خارجه ایران و تعدادی از کشورهای این حوزه بوده ایم که می توان گفت، برخی از این سفرها تا چندی پیش به دلیل تنش های (موجود) در روابط دیپلماتیک، غیرمترقبه به شمار می آمدند.
در عرصه روابط ریاض - تهران شاهد دور پنجم گفت وگوی ایران با عربستان در بغداد هستیم و برخی منابع با اشاره به پیشرفت در این مذاکرات، احتمال دیدار وزرای خارجه دو کشور را مطرح کرده اند.
در بخش دیگر، میانجی گری کشورهای عرب حوزه خلیج فارس و در راس همه عمان، برای به نتیجه رسیدن توافق هسته ای غرب با ایران را هم در ادامه این تحولات می توان بررسی کرد.
به نوشته این پایگاه خبری، در همین راستا، بنا بر اظهارات امروز "سعید خطیب زاده"، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، پس از سفر ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران به دوحه، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر به زودی به تهران سفر خواهد کرد. گرچه وی موعد این سفر نیز اعلام نشده ولی منابع آگاه ایرانی فاش کردند که شیخ تمیم پنجشنبه هفته آینده مهمان تهران خواهد بود.
این منابع همچنین مقصد سفر بعدی رییس جمهور ایران را عمان و امارات اعلام کرده و افزودند: آقای رییسی به دعوت سلطان هیثم بن طارق آل سعید به مسقط می رود؛ به گفته آنان از رییسی برای سفر به ابوظبی نیز دعوت شده است، ولی در مقطع کنونی تاریخ این سفر مشخص نشده و گفته شده که در موعد مناسب انجام خواهد شد.
شواهد امر نشان می دهد که سفر آتی آقای رییسی به عمان، فراتر از روابط دیپلماتیک دو کشور بوده و طی آن به پرونده ها و مسائل منطقه ای و بین المللی مهم و در راس همه، مذاکرات هسته ای ایران و آمریکا به منظور احیای توافق هسته ای با غرب، قرار دارد که از دو ماه پیش تقریبا متوقف شده است؛ از سوی دیگر "انریکه مورا" معاون مذاکره کننده ارشد اتحادیه اروپا امروز (سه شنبه) وارد تهران می شود تا برای حل مسائل باقیمانده توافق مزبور با ایران گفت وگو کند.
در سایه قطع روابط دیپلماتیک تهران-واشنگتن، در طول چهار دهه گذشته، عمان و سوییس دو میانجی اصلی بین ایران و آمریکا، پیامها را بین این دوکشور مبادله می کردند، البته در سال های اخیر طرف های منطقه ای دیگری نیز به حوزه این میانجی گری وارد شده اند.
عمان در تمام این سالها نقشی بسیار فعال در این حوزه بازی کرده و موفق به حل پرونده و آزادی "نازنین زاغری" روزنامه نگار (جاسوس) دوتابعیتی و انوشه عاشوری (جاسوس)را در قبال آزادکردن ۴۷۰ میلیون یورو از پول های بلوکه شده ایران نزد بریتانیا شده است؛ ولی مهمترین ایفای نقش عمان در موضوع پرونده هسته ای ایران بود که موفق شد دو طرف ایرانی و آمریکایی را در سال ۲۰۱۲ برای نخستین بار بر سر میز مذاکره مستقیم بنشاند، مذاکراتی که منجر به امضای توافق برجام در سال ۲۰۱۵ شد. عمان در حال حاضر همچنان در حال تلاش برای حل پرونده تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا و آزادکردن پول های بلوکه شده ایران است.
"هادی خسرو شاهین" کارشناس ایرانی روابط ایران و آمریکا درباره احتمال موفقیت سفر آتی رئیس جمهور ایران به عمان در حل و فصل مسائل باقی مانده بین تهران - واشنگتن با اشاره به نقش تاریخی مسقط در این زمینه می گوید: آنچه عمان و سایر کشورهای حوزه خلیج فارس را برای میانجیگری، جدی می کند، تمایل جدی آنان به ایجاد فضای لازم برای کاهش تنش‌ها و دستیابی به ثبات و امنیت منطقه‌ای از طریق احیای توافق هسته‌ای و نیز ارتقای جایگاه و نقش خود از طریق این دیپلماسی است.
خسرو شاهین افزود: صرفنظر از دستیابی به راه حل هایی برای احیای توافق هسته ای، عمان و سایر طرف ها از ترس سرایت بحران به خاورمیانه و بی ثبات شدن و ورود آن به عرصه رقابت هسته ای در پی بحران اوکراین، عزم مضاعفی برای ورود به حوزه میانجیگری بین ایران و آمریکا پیدا کرده اند.
وی گفت: با این حال، انتظار نمی رود میانجیگری عمان یا دیگران به پیشرفت قابل توجهی در مذاکرات وین منجر شود، زیرا شرایط عرصه سیاسی داخلی ایالات متحده، دولت آمریکا را در مقابل دوراهی خطرناکی برای احیای توافق هسته ای قرار می دهد. با توجه به انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره، بایدن روز به روز با محدودیت های بیشتری برای احیای این توافق مواجه می شود.
شاهین می گوید: با توجه به موانع داخلی فراروی رئیس جمهور آمریکا، به نظر بعید می رسد که با وساطت طرف های منطقه ای بتوان به توافق دست یافت؛ وی درعین حال تاکید می کند که اگر عمان یا سایر میانجی های دیگر موفق شوند مانند ۲۰۱۱ دو طرف را بر سر میز مذاکرات پنهانی مستقیم بنشانند موضوع از طریق یک روند دیپلماتیک غیررسمی قابل حل است.
سفر به امارات
در دسامبر گذشته، شیخ خلیفه بن زاید بن سلطان آل نهیان، رسما از ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور ایران برای سفر به امارات دعوت کرد، این دعوت را مشاور امنیت ملی امارات، تحنون بن زاید، در سفر به تهران، به رئیس‌جمهور ایران تقدیم کرد.
علاوه بر این، منابع آگاه ایرانی به العربی الجدید گفتند: طرف اماراتی این دعوت را در جلسات دیگری از جمله در دیدارهای محرمانه بین دو طرف تکرار کرده است؛ این منابع در عین حال ولی تاکید می‌کنند که رییس جمهور ایران به امارات سفر می کند ولی موعد انجام این سفر هنوز مشخص نیست و در زمان مناسب صورت می گیرد؛ طرف ایرانی به دلیل شتابزدگی عجیب اماراتی ها برای نزدیکی با رژیم صهیونیستی، در زمان حاضر چندان مشتاق انجام این سفر نیست.
این منابع که ترجیح دادند نامشان فاش نشود، افزودند: ایران از طریق کانال‌های ارتباطی خاص، در مورد این رویکرد امارات در قبال رژیم صهیونیستی و پیامدهای خطرناک ان برای امنیت و ثبات منطقه به ابوظبی هشدار داده و ضمن ابراز تاسف از این رویکرد امارات آن را مغایر امنیت (منطقه ای) دانسته است.
"رضا صدرالحسینی" کارشناس مسائل ایران با اشاره به سفرهای مقامات ایرانی به کشورهای منطقه می گوید: رویکرد دولت جدید ایران رویکردی در سیاست خارجی مبتنی بر تعمیق روابط با کشورهای مسلمان و غیرمتخاصم منطقه است.
وی با بیان اینکه تمایل ایران به تقویت روابط دیپلماتیک با همسایگان خود بر توسعه روابط اقتصادی متمرکز است، گفت: کشورهای دیگری نیز برای سفر از رئیس جمهور ایران دعوت کرده اند، اما این سفرها هنوز انجام نشده است.
صدر الحسینی با اشاره به خطوط قرمز و معیارهای منافع ملی و ارزش‌های اسلامی ایران برای سفر روسای جمهوری به سایر کشورها می گوید: رئیس‌جمهور کنونی ایران نیز به این قوانین و مرزبندیها پایبند است.
این کارشناس ایرانی تاکید می کند: سیاست خارجی منطقی و دقیق جمهوری اسلامی ایران برمبنای به رسمیت نشناختن رژیم غاصب صهیونیستی با توجه به اقدامات خصمانه این رژیم و جنایات آن علیه کشورهای اسلامی و عربی مبتنی شده و جمهوری اسلامی در روابط با کشورهایی که با این رژیم روابط سیاسی علنی برقرار کرده اند، خط قرمزهایی دارد.
نظر شما