به گزارش ایرنا، قاچاق انواع کالاهای ایرانی، سوخت و دیگر مشتقات نفتی از کشورمان به پاکستان از مسیر مرزهای مشترک دو کشور در استان سیستان و بلوچستان و بلوچستان پاکستان از چندین دهه ادامه دارد و این معضل با اینکه آسیب جدی به اقتصاد کشورمان وارد می‌کند، به یک منفعت سهل و اطمینان بخش برای مصرف کنندگان در پاکستان به حساب می‌آید.
اوج وابستگی مردم بلوچستان پاکستان به کالاهای ایرانی زمانی برجسته شد که در اوایل شیوع ویروس کرونا مرزهای دو کشور برای مدتی بسته شد و درپی آن کمبود شدید کالا و دیگر محصولات مورد نیاز پاکستانی‌ها به ویژه در مناطق مختلف ایالت بلوچستان به اوج خود رسید.
امروز انواع مواد خوارکی، سوخت شامل بنزین، گازوئیل و دیگر مشتقات نفتی، آرد، برخی از لوازم خانگی، بهداشتی و مصالح ساختمانی از مرزهای زمینی در مناطق دور افتاده سیستان و بلوچستان وارد بلوچستان پاکستان شده و سپس به دیگر شهرها به ویژه کویته، کراچی، لاهور و حتی به شهر اسلام آباد پایتخت پاکستان منتقل می‌شود.
مشاهدات خبرنگار ایرنا در شهرهای کراچی، کویته، راولپندی و اسلام آباد حاکی است که فروشندگان محصولات مختلف برای عرضه کالاهای مرغوب ایرانی با یکدیگر رقابت کرده و حتی برای چند ماه آینده نیز کالاهای مورد نیاز خود را از مبدا شهر کویته سفارش می‌دهند.
در شهر کراچی به عنوان قلب اقتصادی پاکستان دارای پرطرفدارترین کالاهای ایرانی است جایی که مواد خوارکی، روغن‌های پخت و پز در میان مصرف کنندگان پاکستانی بسیار محبوب است و آنان این کالاها را به محصولات داخلی و یا وارداتی ترجیح می‌دهند.
یکی از فروشندگان کالاهای ایرانی در اسلام آباد طی گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: کالاهای ایرانی از جمله ترشی جات، ماکارونی، انواع شکلات، رب گوجه و روغن‌های خوراکی به سرعت به فروش می‌رسد و خریداران نسبت به کیفیت و قیمت آن اطمینان دارند.
در شهر کراچی نیز ده‌ها فروشگاه انواع کالاهای ایرانی را عرضه کرده و استقبال همیشگی پاکستانی‌ها از محصولات ایرانی باعث شده تا مراکز فروش در مناطق مختلف کراچی تنها برای تجارت کالاهای ایرانی بازگشایی شود.
تاثیرات منفی قاچاق کالاهای ایرانی به پاکستان
هر چند مسوولان پاکستانی و یا اتحادیه‌های تولیدی و صادرات نسبت به ورود بی‌رویه محصولات ایرانی به کشورشان ابراز نگرانی کرده و آن را موجب خسارت به خزانه ملی می‌دانند، اما این معضل تبعات بیشتری برای ایران نیز دارد. این درحالی است که تجارت غیر رسمی و آسیب رساندن آن به نظام مالیاتی و گمرکی نیز شامل ضررهایی است که کشورمان متحمل آن می شود.
یافته‌های ایرنا حاکی است: دلیل عمده تشدید پدیده قاچاق تلاش عوامل این معضل در هر ۲ طرف مرزها برای فرار از مسیر قانونی و گمرگ است. تعرفه کالاهایی که از ایران وارد پاکستان می‌شود نیز بسیار بالا است به همین دلیل قاچاقچیان از مسیر غیر رسمی استفاده می‌کنند. تفاوت کالاهای ایرانی در قیمت در مقایسه با محصولات داخلی پاکستان چندین برابر است. مرزهای مشترک و نزدیکی دو کشور و سخت بودن مدیریت تمامی نوار مرزی نیز باعث شده تا مسیر تجارت غیر رسمی برای قاچاقچیان سهل شود.
وضعیت فقر در بلوچستان و مناطق مرزی پاکستان و دور بودن این مناطق از دیگر شهرهای بزرگ، عدم توسعه این مناطق باعث شده تا ساکنان به دنبال قاچاق و رفع نیازهای خود از ایران باشند.
لزوم حل مسائل تعرفه‌ای و ترویج تجارت آزاد
مهم‌ترین عامل قاچاق کالا از ایران به پاکستان سود آوری این امر است. قاچاق وقتی اتفاق می‌افتد که قیمت کالا در کشور مقصد بالا یا کالا کم یاب و یا اینکه قوانین سختی بر سر راه تجارت باشد که فرد یا یک مجموعه غیر رسمی را وادار به قاچاق کالا کند. در خصوص قاچاق کالا از ایران به پاکستان این موارد صادق است یعنی کالا در ایران به دلایل مختلفی همچون بحث یارانه‌ها، فراوانی برخی کالاها و ... ارزانتر از پاکستان است و از طرفی برخی کالاها در پاکستان تولید نمی‌شوند مثل نفت و گاز یا حتی برخی صنایع غذایی لذا این امر نیز مشوق خوبی برای قاچاق است.
یک راهکار مهم برای جلوگیری از قاچاق، حذف تعرفه‌ها و اجرای واقعی تجارت آزاد میان دو کشور است. با توجه به جنگ روسیه در اوکراین و چالش‌های پیش روی صنعت مواد غذایی ممکن است این پدیده میان ۲ کشور ایران و پاکستان افزایش یابد.
لذا به نفع پاکستان خواهد بود که بحث تجارت آزاد بین دو کشور به یک نقطه مطلوب برسد. از سال ۱۳۹۵ مذاکرات تجارت آزاد با پاکستان شروع شد و تاکنون ۵ دور آن برگزار شده است، طرفین فهرست کالاهای حساس که شامل تعرفه نمی‌شود را با یکدیگر مبادله کرده و روی آن کار می‌کنند.
گفتنی است، در صورت برگزاری مستمر جلسات کمیته فنی تجارت آزاد دو کشور این امید وجود دارد که در نشست آتی کمیسیون مشترک ایران و پاکستان بحث کاهش تعرفه‌ها به یک نتیجه مشترک برسد تا هر دو کشور از کالاهای یکدیگر به آسانی استفاده کنند.
لزوم قانون مندسازی تجارت ایران و پاکستان برای غلبه بر قاچاق
قانونمندسازی تجارت با جمهوری اسلامی ایران به ویژه فرآورده‌های سوختی از مطالبات دیرینه جامعه بازرگانی پاکستان به ویژه ساکنان ایالت بلوچستان به عنوان استان همجوار مرزی با کشورمان محسوب می‌شود.
واردات کالاهای اساسی از ایران به بلوچستان پاکستان منبع اصلی تامین نیازهای ساکنان این استان به شمار می‌رود. در اواخر سال ۱۳۹۹ دولت وقت پاکستان دست به اجرای طرح فراگیر مبارزه با پدیده قاچاق به ویژه جلوگیری از ورود غیرقانونی سوخت زد که باعث بروز نگرانی های شدید میان مردم بلوچستان شد که به موجب آن دولت پاکستان طرح تجارت قانونی سوخت با ایران را مورد بررسی قرار دهد.
غلبه بر قاچاق نیاز به اقدامات هماهنگ میان دو همسایه دارد و در این راستا هرگونه اقدام دولت پاکستان برای ریشه کنی پدیده قاچاق به ویژه تجارت غیر رسمی سوخت وارداتی می‌تواند ضمن جلوگیری از ضرر متقابل، به تقویت تجارت قانونی و مدیریت آن به ویژه در گذرگاه‌های مرزی با جمهوری اسلامی ایران کمک کند.
نظر شما