به گزارش ایرنا، بررسی‌ها نشان داده که کتاب‌های ادبی بیشتر از سایر کتاب‌ها در کتابخانه‌های استان قزوین به امانت گرفته می‌شوند که البته در این میان داستان و رمان سهم قابل توجهی دارند.
داستان‌ها همواره در طول تاریخ پرمخاطب ترین کتاب‌ها به شمار می‌رفته و این مهم از سوی مولفان متعدد و متناسب با گروه‌های سنی مختلف نیز رعایت شده است.
پژوهش در ذائقه سنجی کتاب خوانان موضوع بسیار مهمی است که نه تنها ما را به اطلاعات و آمار مهمی رهنمون می‌سازد، بلکه با توجه به این اطلاعات می‌توان برای مولفان یک چراغ راه ایجاد کرد و حتی در اقدامات فرهنگی از آن بهره برد.
برآورد مرکز آمار ایران در قالب طرح «فرهنگ رفتاری خانوار» در سال ١٣٩٩ نشان دادکه قزوین یکی از سه استان برتر کشور در سرانه مطالعه است؛ با این اوصاف در این استان هنوز پژوهش کامل و مدونی در خصوص سلیقه مخاطبان کتاب صورت نگرفته و همه چیز بر اساس اطلاعات موجود از کتابخانه‌ها است.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان قزوین گفته است که کتاب‌های سلام بر ابراهیم، قصه‌های شاهنامه، قصه‌های امام زمان (عج)، قصه های خوب برای بچه‌های خوب، زندگی امام رضا (ع)، کلیدر، هری پاتر، شازده کوچولو، دایناسورها و آشنایی با بدن انسان بیشترین کتاب‌هایی هستند که از سال‌های گذشته از کتابخانه‌ها به امانت گرفته شده‌اند.
مردم قزوین به خواندن رمان‌های مشهور و معروف علاقه دارند
تقی سبزیکار ۴۲ ساله که در یکی از کتابفروشی‌های استان قزوین کار می‌کند، از علاقه مردم این استان به رمان می‌گوید، او به ایرنا گفت: به غیر از محصلان و دانشجویان که کتاب‌های درسی خریداری می‌کنند، سایر مراجعه کنندگان به کتابفروشی به دنبال خواندن رمان‌های مشهور هستند.
وی اضافه کرد: از ابله و قمارباز داستایوفسکی گرفته تا بیشعوری خاویر کرمنت در رمان‌های خارجی و سپس آثار کلیدر از محمود دولت آبادی، چشمهایش اثر بزرگ علوی و شاهنامه فردوسی در بین کتاب‌های داخلی بیشترین مخاطب را به خود اختصاص داده است.
سبزیکار با بیان اینکه کمتر کسی به دنبال کتب علمی و تخصصی می‌رود، گفت: برای من کمتر پیش آمده شخصی به دنبال یک کتاب فلسفی و یا تاریخی باشد، مخصوصا تاریخ قزوین که اصلا مورد توجه قرار ندارد.
او ادامه داد: به عبارت دیگر اگر کسی هم پیدا شود که کتاب تاریخی بخواند معمولا به تاریخ کشورهای دیگر علاقمند است و چندان تمایلی به خواندن کتاب‌های تاریخی قزوین وجود ندارد.
استقبال نکردن مردم قزوین از کتاب‌های فلسفی، تاریخی و علوم انسانی را باید واکاوی کرد
حسن یوسفی نویسنده قزوینی و مولف کتاب تاریخ نقاشی قزوین در مورد انتخاب نخست مردم در حوزه کتاب‌های ادبی می‌گوید: من فکر نمی‌کنم در این حوزه ادبی بحث رمان و ادبیات مطرح باشد، به غیر از کلیدرو شازده کوچول از لحاظ ساختار بیشتر کتاب‌های که عنوان شده در حوزه ادبیات مذهبی است.
یوسفی نویسنده قزوینی: خیلی از مردم قزوینی با وجود سابقه با قدمت سکونت در این استان هنوز از تاریخ شهر و استان خود غافل هستند و حتی بدیهی ترین موارد را هم نمی‌دانند.
وی اضافه کرد: استان قزوین دارای یک بافت و ساختار مذهبی بوده و از آنجایی که در این استان ادبیات شفاهی از سابقه و قدمت بالایی برخوردار است، بنابراین طبیعی است که گرایش افراد به مطالعه و خواندن کتاب‌هایی از نوع تاریخ ادبیات و مذهبی بالا باشد؛ ضمن اینکه برخی از مکان‌های آموزشی و تحقیقی نیز این موضوع را پررنگ تر می‌کنند، به عنوان مثال مدارس و ادارات بخشی از کارهای عملی خودشان را به تحقیق و پژوهش به این نوع کتاب‌ها اختصاص می‌دهند و این موضوع می‌شود جامعه به سمت مطالعه این کتاب‌ها برود.
یوسفی ادامه داد: کمتر مشاهده شده کتاب بیگانه از آلبر کامو و یا نمایشنامه‌های اکبر رادی یا چخوف سفارش داده شود، یا مثلا استقبال خواندن از فیلمنامه‌های حاتمی کیا بسیار پایین بوده که نشان می‌دهد در این موارد هنوز یک آسیب شناسی و واکاوی دقیق صورت نگرفته است.
این نویسنده قزوینی تاکید کرد: با برگزاری نشست‌های تخصصی باید این موضوع را واکاوی کنیم که چرا مردم کمتر به خواندن فلسفه یا کتاب‌های تخصصی در حوزه علوم انسانی روی می‌آورند، جالب تر اینکه خیلی از مردم قزوین با وجود سابقه با قدمت سکونت در این استان هنوز از تاریخ شهر و استان خود غافل هستند و حتی بدیهی ترین موارد را هم نمی‌دانند و کتبی که در مورد قزوین نوشته شده اند را مطالعه نکرده اند.
یوسفی بر شناسایی نیازهای فرهنگی مردم در حوزه کتاب تاکید کرد و گفت: باید با یک کار فرهنگی و اجتماعی ذائقه مطالعاتی مردم را مورد تحقیق قرار دهیم و برای سبد فرهنگی آن‌ها کتاب مورد نیاز تهیه کنیم؛ این موضوع تا حد زیادی بر عهده نهاد کتابخانه‌ها و سایر ادارات فرهنگی قرار دارد که با دعوت از نویسندگان به سلسله نشست‌های تخصصی برای این موضوع بپردازد.
کتاب‌های ادبی با بازتاب مسائل اجتماعی بیشتر با مردم همدردی می‌کنند
جامعه شناس و پژوهشگر مسائل اجتماعی در استان قزوین نیز در گفت و گو با ایرنا گفت: جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم، با نگاه تفریح و تفنن و اوقات فراغت به کتاب نگاه می‌کند و در این چنین شرایطی کتاب‌های ادبی و رمان بیشتر خودنمایی می‌کنند.
احمد مرتضوی افزود: مسائل جامعه شناسی، فلسفه و حتی اندیشه‌های سیاسی چندان جایگاهی در زندگی روزمره مردم ندارد و اکثر کسانی که به این حوزه‌ها روی می‌آورند بر اساس تخصص یا علاقه شخصی یا تحصیل است.
مرتضوی جامعه شناس: بازتاب مسائل اجتماعی در ادبیات وجود دارد و ذائقه مردم همواره این بوده که مسائل روزمره را پیگیری کنند.
وی در خصوص دلیل علاقه مردم قزوین به حوزه ادبیات گفت: از آنجایی که بازتاب مسائل اجتماعی در ادبیات وجود دارد و ذائقه مردم همواره این بوده که مسائل روزمره را پیگیری کنند، طبیعی است که ادبیات یا رمان بیشتر می‌تواند به نیاز این افراد پاسخ دهد.
این جامعه شناس تصریح کرد: قسمت اعظم ادبیات به بازتاب مسائل اجتماعی مربوط می‌شود و چون ادبیات شعر و نثر حرف دل مردم را می زنند، بنابراین با قشر اجتماعی ارتباط بیشتری پیدا می‌کند؛ این مورد حتی در موسیقی هم صادق است و معمولا خوانندگانی که بیشتر ترانه‌های با مضمون مسائل و مشکلات اجتماعی را می‌خوانند، خیلی بیشتر از سایر خوانندگان در کانون توجهات قرار می‌گیرند.
مرتضوی ادامه می‌دهد: مردم اصولا مباحثی که دارای موضوعات جامعه شناسی باشد را بیشتر می پسندند، به عنوان مثال در غزل به شب نشینی خرچنگ های مردابی از محمدعلی بهمنی ما شاهد هستیم که یک درد مشترک نهفته است و هر کس در هر زمان این شعر را می‌خواند، با آن انس می‌گیرد.
پژوهشگر مسائل اجتماعی خاطرنشان کرد: امروز کتاب‌های ادبی علاوه بر اینکه بیشتر از سایر کتاب‌ها به مخاطبان خودشان نزدیک شده‌اند، همواره باعث همدردی بیشتر شده و همدلی را افزایش داده‌اند که این می‌تواند مورد توجه جامعه مولف و همچنین صنعت انتشارات قرار گیرد.
کتاب‌های امانت داده شده به قزوینی‌ها در حال پژوهش است/نیازسنجی مخاطبان در اولویت قرار دارد
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان قزوین نیز در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: پژوهش جامع در حوزه کتاب‌های به امانت داده شده به مردم استان قزوین آغاز شده و تا چندماه آینده تکمیل و اطلاع رسانی می‌شود.
فاطمه محمدبیگی اضافه کرد: از پژوهشگران استان قزوین نیز درخواست شده که کتاب‌های با بیشترین مخاطب در استان را شناسایی کرده و برای انجام کارهای تحقیقی مورد پژوهش قرار دهند.
وی ادامه داد: آماری که تاکنون در این پژوهش از کتابخانه‌های استان قزوین استخراج شده نشان می‌دهد، ۱۰ جلد از پر خواننده ترین کتاب‌ها شامل سلام بر ابراهیم در مورد زندگی شهید ابراهیم هادی، قصه‌های شاهنامه، قصه‌ها و داستان‌هایی از امام زمان (عج)، قصه های خوب برای بچه‌های خوب مهدی آذر یزدی، زندگانی امام رضا (ع) با تالیفات متعدد، کلیدر از محمود دولت آبادی، هری پاتر، شازده کوچولو، دایناسورها و آشنایی با بدن انسان بوده است.
محمدبیگی: پژوهش برای ذائقه سنجی و کشف کتاب‌های پرمخاطب در استان قزوین موضوعی است که همواره در دستور کار بوده و درحال تکمیل است.
محمدبیگی تاکید کرد: پژوهش برای ذائقه سنجی و کشف کتاب‌های پرمخاطب در استان قزوین موضوعی است که همواره در دستور کار بوده و درحال تکمیل است، چون ما اعتقاد داریم با این پژوهش‌ها می‌توان برای نویسندگان و انتشارات یک راهنمایی خوب ایجاد کرد.
این مسؤول بیان داشت: در یک فصل از سال که دانشجویان و محصلان نزدیک به امتحانات پاین سال هستند، حجم مراجعات برای کتب درسی افزایش می‌یابد که عناوین آن مشخص است و لیست بلندبالایی دارد، اما در موارد دیگر شهروندان معمولا متقاضی کتاب‌های ادبی هستند.
محمدبیگی خاطرنشان کرد: کتابخانه‌های عمومی با توجه به رسالت خویش باید منابع متعددی داشته باشند و بر اساس نیازسنجی مخاطبین از هر نوع کتاب را درون قفسه‌ها نگهداری کنند؛ چراکه اعتقاد داریم بالاخره همه حوزه های علوم مخاطب دارد و باید نیازگوی مخاطب باشد.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان قزوین یادآور شد: انتخاب کتاب‌های ادبی در پایگاه کتاب‌های رده بزرگسال و کودک استان قزوین نشان می‌دهد که اقبال عمومی برای خواندن این نوع کتاب‌ها بیش از سایرین است.
نیم نگاه:
با توجه به اینکه کتاب‌های ادبی بیشترین حجم از مطالعات مردم قزوین را به خود اختصاص داده است، می‌توان برای معرفی کتب خوب این حوزه برنامه ریزی کرد و از ظرفیت مولفان و مترجمان در راستای فعالیت در این عرصه بهره برد؛ ضمن اینکه معرفی کتاب‌های متنوع از سوی مولفان استان قزوین در قالب برگزاری مسابقات، محافل دورهمی و نقد و بررسی و همچنین اجرای طرح کتابخانه سیار در سطح شهر می‌تواند معرف خوبی برای سایر کتاب‌ها باشد و به ترویج فرهنگ مطالعه کمک کند.
نظر شما