پایانی برای آغاز ۵۱ ققنوس کردستانی

به گزارش ایرنا، هر سال چند روزی به دیدن پدر می‌رود و این غیر از دیدارهای هفتگی است، روز پدر، روز تولدش، روزی که رفت و روزی که به نام پدرش و همه آنهایی است که برای جاودانگی، ققنوس شدن را انتخاب کرده‌اند.

اسرا عاشق پدر بود و همه امید پدر هم در دخترک هفت ساله‌اش خلاصه می‌شد، دخترها بابایی هستند و اسرا هم مثل همه دخترها برای بابایش جان می داد هرچند پدر راضی نبود خاری دل دُردانه‌اش را آزار دهد.

صبحهای زود که پدر روانه کار می شد، غیرممکن بود که پیشانی دخترکش را نبوسد، شغل پدر پاکبانی بود و اسرا از اینکه دختر اوست، هیچ وقت احساس خجالت نکرد.

آن روز دلش آشوب بود، از صبح که پدر برای کاری روانه شهر دیگری شده بود، بی قراری می کرد، نمی دانست چرا باید دل کوچکش اینقدر بی قرار باشد، با تلفن همراه پدرش تماس گرفت و کمی با هم حرف زدند، گفت: برای ناهار منتظر می ماند تا باهم غذا بخورند و پدر هم گفت زود بر می گردد.

ساعتها به سرعت گذشت و اسرا زیر نور آفتاب که حوالی ظهر درون خانه می خورد، خوابش برد تا اینکه با صدای جیغ و داد مادرش بیدار شد. نمی دانست چند ساعت خوابیده، عمو و زن عمویش داشتند مادر را آرام می کردند.

کمی بعد اسرا و مادر در بیمارستان سنندج چشم به دهان پزشک ها دوخته بودند که می گفتند ممکن است مرگ مغزی شده باشد.

اسرای کوچک معنایش را نمی دانست، به او گفته بودند پدرش تصادف کرده و چون زخمش زیاد بوده او را به بیمارستان سنندج منتقل کرده‌اند. 

روزی که باید برای همیشه با پدر خداحافظی کند را خوب به خاطر دارد، مادرش می گفت با این کار پدر زنده می‌ماند و اسرا با این حرف از پدر دل کند.

بعد از آن مردم شهر از پدرش به عنوان قهرمان نام می برند و اسرا هر سال ۳۱ اریبهشت روانه قبرستان شهر می‌شود تا در کنار همه مناسبت‌ها این روز خاص را به پدرش تبریک بگوید، پدری که جسمش در خاک است ولی قلبش همچنان می‌تپد. 

مرگ مغزی

مرگِ مغزی به وضعیت غیرقابل بازگشت همه عملکردهای مغز اطلاق می‌شود. درچنین وضعیتی همه نورون‌های مغز در نتیجه هیپوکسی تخریب می‌شوند. مرگ مغزی یکی از معیارهای قطعی تعیین‌کننده مرگ است.

هر فرد مرگ مغزی می‌تواند با اهدای اعضای حیاتی خود جان هشت نفر را نجات دهد و با اهدای نسوج (از جمله قرنیه، پوست، تاندون) ۵۳ نفر را از معلولیت نجات دهد.

به عقیده پزشکان امکان بهبودی و بازگشت بیمار مرگ مغزی به هیچ عنوان وجود ندارد.

تاریخچه اهدا عضو 

تاریخچه پیوند اعضا و نسوج در ایران به سال ۱۳۱۴ باز می‌گردد. در آن سال قرنیه یک بیمار در یکی از بیمارستان‌های تهران پیوند زده شد و پیوند کلیه نخستین بار در سال ۱۳۴۷ در ایران صورت گرفت و پیوند دیگر اعضا و نسوج به تدریج در ایران انجام شد.

به دلیل نبودن عضو کافی برای پیوند روزانه هفت تا ۱۰ نفر از این بیماران به دلیل نرسیدن به موقع اعضای پیوندی جان خود را از دست می‌دهند. 

۵۱ جانبخش کردستانی در ۲۰ سال 

اهدا عضو در کردستان از سال ۱۳۸۹ کلید خورد و از آن تاریخ تا به امروز ۵۱ کردستانی با اهدای عضو نجاتبخش جان صدها نفر شده‌اند.

در ۲ سال اخیر شرایط ناشی از بحران بیماری همه‌گیر کرونا، موجب توقف اعمال جراحی پیوند عضو در کشور شد و همین مساله، اهدای عضو در کردستان را هم متوقف کرده بود.

در طول مدت شیوع کرونا، مرگ مغزی تعدادی از بیماران مورد تایید قرار گرفت‌ اما به دلیل اینکه آنها قبلا در بخش‌های مراقبت‌های ویژه بستری بودند با آزمایش‌های انجام شده، پزشکان نتوانستند  بطور قطعی از آلوده نبودن‌شان به کرونا اطمینان حاصل کنند.

رییس واحد شناسایی و پیوند اعضای معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی کردستان گفت: امسال سه بیمار مرگ مغزی در کردستان اعضای بدن خود را اهدا کردند که آخرین مورد از کارکنان بازنشسته دانشگاه علوم پزشکی استان بود. 

شیدا خیراللهی افزود: هر نفر با اهدای ۲ کلیه جان بسیاری از بیماران را نجات می‌دهد چون تعداد بیماران دیالیزی نیازمند به پیوند کلیه زیاد است اگر نصف این افراد عضو دریافت کنند، تعداد زیادی از مرگ حتمی رهایی می‌یابند. 

وی یادآور شد: با استفاده از اعضای هر فرد مرگ مغزی می‌توان به هشت بیمار نیازمند زندگی دوباره بخشید و با اهدای بافت‌ها هم از یک تا ۵۳ نفر را از معلولیت نجات داد. 

خیراللهی گفت: با اعتماد به تیم تاییدکننده مرگ مغزی، اخذ تصمیم سریع و صحیح می‌توان جان بیماران نیازمند بیشتری را نجات داد و از خاکسپاری اعضای قابل‌پیوند فوت‌شدگان جلوگیری کرد.

وی با قدردانی از افرادی که بدون هیچ چشمداشتی با نهایت ایثار و طبع بالا اقدام به این کار می‌کنند، اضافه کرد: در شرایطی که کرونا مانع از انجام این کار خیرخواهانه شده است، چنین اقدامی می‌تواند نور امیدی برای بیمارانی باشد که چشم به راه اهدا عضو هستند. 

خیراللهی یادآور شد: بیشترین آمار اهداکنندگان عضو در استان مربوط به شهرستان‌های بیجار، قروه و سنندج است. 

کارت اهدای عضو و رضایت خانواده

با اینکه افراد زیادی در کشور کارت اهدای عضو دارند ولی با این وجود در صورت وقوع مرگ مغزی برای پیوند اعضا اجازه اولیای دم یعنی پدر، مادر و فرزندان لازم است. در فقه، ولی دم همان ورثه متوفی یا مقتول هستند به جز زوج یا زوجه او که حق قصاص ندارد.

اگرچه کارت اهدای عضو به تنهایی نمی‌تواند ضامن پیوند اعضا از فرد دچار مرگ مغزی به بیماران نیازمند پیوند شود، اما کارت اهدای عضو نشان‌دهنده رضایت و آرزوی قلبی فرد در مورد اهدای اعضای بدن خویش است و همین مساله می‌تواند روند رضایت‌دهی افراد خانواده را آسانتر کند. 

همه می‌توانند در امر اهدای عضو پیشقدم شوند و محدودیت سنی باری آن منظور نشده است. 

دریافت این کارت برای افراد الزام‌آور نیست و در هر زمان که تصمیم فرد تغییر کند، می‌تواند انصراف خود را اعلام کند. متقاضیان دریافت کارت پیوند عضو می‌توانند با پر کردن اطلاعات خود در سایت واحد فرآوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی شهید بهشتی ثبت‌نام کنند.

اهدای عضو می‌تواند از فرد زنده سالم، فرد زنده دچار مرگ مغزی و فرد متوفی به بیماران صورت بپذیرد. کلیه و مغز استخوان از جمله اعضایی است که می‌تواند از افراد زنده سالم به بیماران پیوند زده شود. نسوجی مانند قرنیه، دریچه قلب، استخوان و تاندون نیز تا ۴۸ ساعت پس از مرگ فرد قابل پیوند است. 

مهمترین منبع برای پیوند اعضا متعلق به بیماران مرگ مغزی است چرا که تمامی اعضا و نسوج قابل پیوند آنان را می‌توان به راحتی به بیماران نیازمند عضو پیوند زد

اما مهمترین منبع برای پیوند اعضا متعلق به بیماران مرگ مغزی است چرا که تمامی اعضا و نسوج قابل پیوند آنان را می‌توان به راحتی به بیماران نیازمند عضو پیوند زد و پیوند عضو امری انسانی است که از سوی مراجع تقلید مسلمانان نیز تایید شده است. 

برخی از افرادی که دچار مرگ مغزی شده‌اند، پیش از مرگ به صورت داوطلبانه تمایل خود را نسبت به اهدای عضو با دریافت “کارت اهدای عضو ” اعلام می‌کنند اما در صورت تایید مرگ مغزی توسط چهار پزشک معتمد متخصص داخلی، متخصص بیهوشی، متخصص مغز و اعصاب و متخصص پزشکی قانونی، در صورت اعلام رضایت قانونی خانواده متوفی نسبت به اهدای عضو، اعضای حیاتی مناسب به بیماران نیازمند اهدا می‌شود و در این فرآیند خانواده اهداکننده و گیرنده عضو هیچ هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنند. 

پایانی برای آغاز ققنوس‌ها

زمانی که مغز از حرکت باز می‌ایستد، زندگی رنگ دیگری به خود می‌گیرد، جسمی که یارای حرکت ندارد و قلبی که همچنان به شوق زندگی بخشیدن به دیگران، به تپش ادامه می‌دهد. 

گویی تقدیر برخی این چنین رقم خورده است تا فرشته نجات باشند، فرشتگانی که با رفتن خود، احیاگر نفس‌هایی به شماره افتاده می‌شوند و آینه‌ای در برابر آینه نفس‌های دیگری قرار می‌دهند تا انعکاس زندگی آنان باشند. 

اینجا پزشکی و همه علوم دیگر در برابر مخلوقی سر تعظیم فرود می آورند که با شناخت خود به شناخت خدایش می رسد.

در تقویم ایران روز ۳۱ اردیبهشت‌ماه هرسال روز ملی اهدای عضو، اهدای زندگی نام‌گذاری شده است.