رضا منتظری خبرنگار ایرانی حاضر در جشنواره کن در گفت‌وگو با خبرنگار سینمایی ایرنا درباره کلیت حضور ایران و نمایندگان سینمایی آن در هفتادوپنجمین جشنواره فیلم کن، اظهار داشت: این دوره از جشنواره حضور دو فیلم سینمایی ایرانی در بخش اصلی جشنواره، یک فیلم در بخش هفته منتقدان و حضور سینمای ایران در بازار جهانی فیلم کن قابل تفکیک و تقسیم‌بندی است.
تکرار ارائه چهره مخدوش از ایران در قالب تولیدات سینمای اجتماعی
متأسفانه سال‌های سال است که شاهدیم برخی از سینماگران ایرانی به اسم تولید فیلم‌های اجتماعی؛ آثار زاویه‌دار با فرهنگ و هویت ملی را بر ضد منافع کشور تولید می‌کنند
این منتقد سینما با اشاره به آنکه درباره فیلم‌های سینمایی حاضر در بخش مسابقه جشنواره هفتادوپنجم کن به‌کرات صحبت شده است افزود: در نگاه کلی باید گفت که متأسفانه سال‌های سال است که شاهدیم برخی از سینماگران ایرانی به اسم تولید فیلم‌های اجتماعی؛ آثار زاویه‌دار با فرهنگ و هویت ملی را بر ضد منافع کشور تولید می‌کنند. در نهایت ثمره تولیدات آنها در قالب فیلم‌های اجتماعی؛ ارائه تصویری سیاه و چرک از جامعه امروز ایران و ایرانی به جهانیان است.
این فعال رسانه‌ای خاطرنشان کرد: دو فیلمی که امسال در بخش اصلی مسابقه جشنواره فیلم کن حاضر بودند؛ چه فیلم برادران لیلا ساخته سعید روستایی و چه فیلم عنکبوت مقدس به کارگردانی علی عباسی؛ متاسفانه هر دو از مناظر گوناگون چهره ایران و ایرانی را به‌شدت مخدوش نشان داده و تصویری زننده از جامعه‌ی امروز ایران به مخاطبان جهانی ارائه کردند.
پرسش از مدیران فرهمگی و سینمایی بعد از ۴۴ سال از پیروزی انقلاب
آیا عرصه فرهنگ و هنر با اهمیت ذاتی و غایی خود که بارها و بارها مورد تاکید بزرگان این حوزه و بزرگان کشور مانند مقام معظم رهبری قرار گرفته و ایشان به دفعات در مورد عرصه فرهنگ تذکرات جدی داده‌اند؛ نباید صاحب تدبیری و تبیینی هدفمند باشد
منتظری با تاکید بر آنکه معتقدم این اتفاقات تنها و تنها به فقدان سیاست‌گذاری و ریل‌گذاری سینمایی کشور بازمی‌گردد تصریح کرد: مدیرانی که تکلیف حضور سینمای ایران را در عرصه‌های بین‌المللی حوزه هنر هفتم روشن نکرده‌اند. آیا واقعاً بعد از گذشت ۴۴ سال از انقلاب اسلامی؛ سینمایی ما هنوز نمی‌دانند که سینمای ایران قرار است چه مسیر را طی کند؛ به کجا برود و چه کاری را انجام دهد؟
وی با طرح این پرسش که اصلاً چرا ما فقط عادت کرده‌ایم تصویری زننده و مخرب از جامعه خود به جهانیان ارائه کنیم؟ یادآورشد: آیا عرصه فرهنگ و هنر با اهمیت ذاتی و غایی خود که بارها و بارها مورد تاکید بزرگان این حوزه و بزرگان کشور مانند مقام معظم رهبری قرار گرفته و ایشان به دفعات در مورد عرصه فرهنگ تذکرات جدی داده‌اند؛ نباید صاحب تدبیری و تبیینی هدفمند باشد تا عاقلانه‌تر بتوانیم در عرصه هنر-صنعت سینما به‌ویژه در بخش بین‌الملل فعالیت کرده و حضور داشته باشیم؟
این منتقد سینما با بیان آنکه کشور ایران؛ مهد حضور مفاخر و مشاهیر به‌نام و مطرحی است که در ابعاد بین‌المللی همه آنها را می‌شناسد، گفت: اما متأسفانه هیچ‌گاه زندگی آنها دست‌مایه تولید آثار سینمایی قرار نگرفته است.
زشت نشان دادن جامعه ایران؛ قیمت حضور فیلمسازان ما برای رفتن روی فرش قرمز
چرا فیلمسازان ما عادت کرده‌اند برای گرفتن جایزه، رفتن روی فرش قرمز و تشویق شدن در جشنواره‌های جهانی تا این حد هم‌وطنان خود را کریه جلوه دهند؟
منتظری با طرح این مساله که چرا فیلمسازان ما عادت کرده‌اند برای گرفتن جایزه، رفتن روی فرش قرمز و تشویق شدن در جشنواره‌های جهانی تا این حد هم‌وطنان خود را کریه جلوه دهند؟ تصریح کرد: این فیلمسازان به‌عنوان یک ایرانی وقتی تا این حد چهره زننده‌ای را از جامعه خود به جهان ارائه می‌کنند با چه رو؛ توان و غروری در این جشنواره‌ها شرکت می‌کنند؟
وی با یادآوری آنکه بار دیگر تأکید می‌کنم که باید سیاست‌گذاری مناسب، اصولی و مدبرانه‌ای توسط مدیران سینمایی برای حضور سینمای ایران در ابعاد بین‌المللی تبیین و ترسیم شود افزود: تا زمانی‌که این اتفاق نیفتد؛ شاهد این تلخی‌ها و اتفاقات بسیار زشت خواهیم بود که جز مخدوش کردن چهره ایران و ایرانی هیچ دستاوردی ندارد.
فیلم‌هایی که در بخش‌های مختلف جشنواره امسال در بخش‌های مسابقه و هفته منتقدان حضور داشتند؛ متأسفانه نه تنها در بطن و متن هیچ‌کدامشان نه از بازتاب فرهنگ و هویت ایرانی-اسلامی خبری بود؛ و نه از دستاوردهای کشور خبری می‌دادند که حتی در نقطه مقابل هر کدام از آنها به نوعی بنای تخریب چهره ایران و ایرانی را داشتند
ثمره حضور در بازارهای جهانی فیلم و صرف میلیاردها تومان از بودجه بیت‌المال برای سینمای ایران چیست؟
همین امسال نیز شاهد بودیم که تعدادی افراد با بودجه دولتی رهسپار بازار هفتادوپنجمین جشنواره فیلم شدند. جز یکسری شعارهای همیشگی و آشنا مبنی بر دیدار با این و آن هیچ دستاوردی نداشتند!
منتظری در ادامه این گفت‌وگو با اشاره به آنکه حضور سینمای ایران در بازارهای مختلف سینمای جهان نکته حایز اهمیت دیگری است که باید مورد پرسش قرار گیرد گفت: بعد از گذشت ۴۴ سال از پیروزی انقلاب اسلامی؛ میلیاردها میلیارد تومان از بودجه بیت‌المال هزینه و صرف حضور سینمای ایران در بازارهای مختلف جهانی شده‌است. اما این حضورها چه دستاورد، ثمره و فایده‌ای برای سینمای ایران داشته است.
عضو انجمن نویسندگان و منتقدان سینمای ایران افزود: آیا تجربه چنین حضورهایی توانسته باعث ارتقاء سطح کیفی فیلم‌های ما شود؟ آیا باعث شده آثار سینمای ایران بتوانند اکران‌های مناسبی در بازارهای جهانی فیلم از آن خود کنند؟ اصلا ما کجای سینمای جهان و کجای بازار سینمای جهان قرار داریم؟
با توجه به حضور دفاتر پخش بزرگ بین‌المللی؛ کمپانی‌های بزرگ و عظیم فیلم‌سازی هالیوود و سایر کشورها در بازارهای بین‌المللی جشنواره‌های سینمایی؛ حضور سینمای ایران در چنین بازارهایی به چه توفیقی منتج شده و چه نفعی برای سینمای ایران داشته است؟
وی خاطرنشان کرد: همین امسال نیز شاهد بودیم که تعدادی افراد با بودجه دولتی رهسپار بازار هفتادوپنجمین جشنواره فیلم شدند. جز یکسری شعارهای همیشگی و آشنا مبنی بر دیدار با این و آن هیچ دستاوردی نداشتند! گویا حضور این افراد تنها برای آن است که چهار خبر درباره دیدار با رئیس سینمایی فلان کشور یا نشست با فلان تهیه‌کننده در غرفه ایران را مخابره کنند.
منتظری تصریح کرد: اینها امری بدیهی در برپایی بازارهای جهانی فیلم به واسطه برگزاری جشنواره‌هاای بین‌المللی سینما در سراسر جهان است. هر که در بخش بازار جهانی جشنواره فیلم کن شرکت می‌کند به همه غرفه‌ها سر می‌زند؛ اینکه باعث افتخار نیست! دستاوردی محسوب نمی‌شود!
عدم حرکت بر مسیر مدیران پیشین؛ انتظاری است که از مدیریت سینمایی دولت سیزدهم می‌رود
چرا باید با آبروی خود در عرصه بین‌الملل بازی کنیم و چرا باید این بودجه‌های هنگفت صرف حضور افرادی شود که واقعاً بود و نبودشان در بازار هیچ نفعی برای سینمای ایران و آینده سینمای کشورمان ندارد
منتظری با بیان آنکه انتظار ما از دولت سیزدهم آن است که همسو با روش و منش غلط دولت‌های قبلی حرکت نکنند اظهار داشت: در حال حاضر متأسفانه کشورمان در شرایط دشوار اقتصادی به سر می‌برد. به همین سبب معتقدم در چنین شرایط اقتصادی و بحرانی ناشی از تحریم‌های ظالمانه شایسته نیست میلیاردها تومان بودجه بیت‌المال را صرف هزینه برای حضور افرادی از نهادهای دولتی مثل بنیاد سینمایی فارابی کنیم و آنها را رهسپار جشنواره فیلم کن کرده تا تنها خروجی و نتیجه آنها چند خبر ساده با آب و تاب فراوان درباره بازدید فلانی و فلانب از غرفه ایران باشد!
این منتقد و نوسنده سینمای با ابراز تاسف از آنکه شاید بازتاب چنین اخباری برای کسانی که در این بازارها حضور نداشتند باورپذیر باشد خاطرنشان کرد: اما در نهایت همه اینها بازی دادن افکار عمومی است. چرا که آن‌گونه که گفتم این امری مرسوم است. مسئولان فرهنگی و سینمایی هر کشوری که برای رایزنی در خصوص خرید و پخش فیلم‌ها فعال هستند در پتر بازار جهاین جشنواره‌های سینمایی به تمامی غرفه‌ها سر می‌زنند. رد این میان در غرفه سینمای ایران نیز حاضر می‌شوند و رایزنی و گپ و گفتی انجام می‌دهند. حال در این میان ممکن است همکاری حاصل شود یا نشود!
این فعال رسانه‌ای با طرح پرسش دیگری مبنی بر اینکه این سؤال را باید مدیران سینمایی ما از خود بپرسند که در حال حاضر سینمای امروز ایران در کجای منشور سینمای جهان قرار دارد؟ یادآور شد: از نظر مولفه‌هایی چون پخش؛ اکران جهانی؛ تولیدهای مشترک بین‌المللی و... آیا توانسته‌ایم با کشورهای بزرگ صاحب صنعت سینما تولیدهای مشترکی داشته باشیم. یا مثلاً تنها دستاوردمان می‌شود امثال فیلم لایه‌های دروغ که در دولت با بودجه و مشارکت بنیاد سینمایی فارابی با کشور فنلاند تولید شد که همه دیدند ثمره آن اثری و فوق‌العاده ضعیف و نازل بود.
منتظری در پایان گفت: چرا باید با آبروی خود در عرصه بین‌الملل بازی کنیم و چرا باید این بودجه‌های هنگفت صرف حضور افرادی شود که واقعاً بود و نبودشان در بازار هیچ نفعی برای سینمای ایران و آینده سینمای کشورمان ندارد.
نظر شما