به گزارش خبرنگار ایرنا، با توجه به شیب نزولی رشد جمعیت در کشور پیش بینی می شود برای سال های نه چندان دور با جمعیت رو به رشد سالمندان مواجه شویم.
کاهش جمعیت در یک کشور بخصوص در کشورهای در حال توسعه همراه با جا ماندن از مسیر توسعه است و باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.
با پیر شدن جمعیت به تبع آن نیروی انسانی جوان کاهش می یابد و با توجه به فرصت کمی که برای افزایش جمعیت داریم قطعا در این فاصله جبران این موضوع بسیار سخت است.
شرایط اقتصادی موجود در کشور، کاهش آمار ازدواج، بالا رفتن سن ازدواج، کاهش فرزندآوری و کاهش درآمدها می تواند زنگ خطری برای پیری جمعیت باشد که این زنگ خطر گریبانگیر استان ایلام نیز می باشد.
بر اساس نظر جامعه شناسان کاهش موالید و مشکلات جمعیتی ما با شیب تندی از اواخر دهه ۶۰ شروع شده است و سیاست‌گذاری‌های گذشته بر مبنای شعار "فرزند کمتر، زندگی بهتر" بود، اما این شعار کم کم در جامعه نهادینه شد و به قوت خود باقی ماند و هم اکنون شاهد پیری جمعیت هستیم.
استان ایلام نیز از جمله استان هایی است که آهنگ روبه رشد آن کند و نگران کننده است چرا که برای پویایی استان نیازمند نیروی جوان و فعال در جامعه هستیم.
یکی از دلایل کاهش جمعیت در استان مهاجرت به شهرهای دیگر و مرکز است و چنانچه شغل، درآمد و معیشت افراد تامین شود علاوه بر اینکه روند مهاجرت معکوس می شود، وضعیت فرزند پروری در استان نیز افزایش می یابد.
زنگ خطر کاهش جمعیت در ایلام به صدا درآمده و برای سامان این وضعیت چاره‌ای باید اندیشید.
خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز ایلام با توجه به رسالت رسانه ای و خبری خود میزگردی در خصوص آسیب های کاهش رشد جمعیت در استان ایلام با حضور کارشناسان برگزار کرد.
ضرورت توجه وِیژه به موضوع رشد جمعیت و فرزندآوری، تغییر نگرش زوجین به فرزندآوری و ارائه راهکارهای ترغیب فرزندآوری و حمایت دولت از جمله موضوع‌هایی بود که در این میزگرد موردتوجه قرار گرفت.
شاخص های کاهش جمعیت در ایلام با شیب تندتری همراه است
مدیر گروه سلامت جمعیت معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایلام گفت: با توجه به اتمام هفته ملی جمعیت در اردیبهشت ماه اما بدلیل اهمیت و شرایط بسیار خاص کشور در خصوص جمعیت باید این موضوع به تمام ایام سال تسری یابد و در حد مناسبت هفتگی نباشد.
شهناز ملکی اظهار داشت: شاخص های کاهش جمعیت در کشور و بخصوص استان ایلام نسبت به سایر استان ها با شیب تندتری به سمت شاخص های ناامید کننده پیش می رود طوری که باروری کل در استان ایلام سال گذشته ۱.۴ و نرخ جانشینی ۲.۱ تعریف شده و نشان می دهد استان ما در وضعیت نامناسبی از نظر جمعیتی قرار دارد.
وی ادامه داد: چنانچه ۲۰ درصد کار را در حوزه بهداشت و درمان تعریف کنیم ۸۰ درصد وظیفه را سایر ارگان ها و عامه جامعه بر عهده دارند که بتوانند در خصوص تعالی جمعیت همکاری کنند و این موضوع نیازمند دیده شدن بصورت ویژه در حوزه رسانه است چرا که ادارات بر اساس تکالیف قانونی و رسانه بعنوان زبان گویای جامعه باید مطالبه گر این موضوع باشند.
مدیر گروه سلامت جمعیت معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایلام گفت: جلسات و نشست هایی که برگزار می شود در حد روتین کاری بوده و شرح وظیفه دانشگاه علوم پزشکی است و مداخلات ویژه ای در سطح ادارات دیده نمی شود و ما هر اندازه هم وخامت اوضاع را با ارقام و اعداد نشان دهیم چنانچه عزم جدی در ساختار وجود نداشته باشد نمی توانیم بسوی هدف نیل کنیم.
ملکی یادآور شد: ۱۹ درصد زوجین در استان ایلام تک فرزند هستند و بر همین اساس امسال قرار است در راستای صیانت از سلامت گروه های سنی برنامه های دانشگاه علوم پزشکی بر همه گروه های سنی متمرکز شده و انتظار می رود همه ارگان ها همکاری لازم را انجام دهند.
وی تاکید کرد: در نظر داریم در سطح دانشگاه علوم پزشکی برنامه عملیاتی را بر روی زوجین بدون فرزند یا تک فرزند متمرکز کنیم که بعنوان یک برنامه عملیاتی با توانمند کردن زوجین دانش آنها افزایش و نگرش آنها تغییر یابد و منجر به یک تصمیم مناسب برای فرزند آوری شود.
مدیر گروه سلامت جمعیت معاونت دانشگاه علوم پزشکی ایلام گفت: هر چند در شرایط جامعه ما مسائل اقتصادی برای فرزند آوری اهمیت ویژه ای دارد اما در کنار آن سبک زندگی تغییر یافته، دانش ضعیف و آگاهی کاهش یافته و اهمیت و سن فرزندآوری به تاخیر افتاده است.
ملکی اضافه کرد: منکر تاثیر شرایط اقتصادی نیسیتیم اما امر فرزندآوری چند وجهی است و اقتصاد نیز در آن بی تاثیر نمی باشد اما در رسالتی که برای دانشگاه علوم پزشکی متصور شده ما باید با کمک همه ابزارهای در اختیار، مراکز بهداشتی درمانی و نیروهایی که داریم نگرش ها را تغییر دهیم و روی تفکر زوجین کار کنیم و امیدواریم نتیجه ای باشد که منجر به ایران جوان شود.
این کارشناس جمعیت تصریح کرد: بیشترین آمار زوجین تک فرزند استان در شهرستان چرداول است که ۲۲ درصد زوجین ما تک فرزند هستند و در ادامه مهران با ۲۱ درصد، ایلام ۲۱ درصد و آبدانان با ۱۹و نیم درصد دارای بالاترین زوجین تک فرزند هستند.
وی بیان کرد: ما بقی شهرستان ها نیز وضعیت امیدوار کننده ای ندارند و در مجموع ۱۹ و نیم درصد زوجین ما در استان تک فرزند هستند و ناباروری تاثیر چندانی در این آمار ندارد.
ملکی در خصوص مراحل ناباروری نیز گفت: ناباروری به ۲ صورت ناباروری اولیه و ثانویه تعریف می شود که ناباروری ثانویه است که به تک فرزندی مربوط می شود که ناباروری ثانویه ما ۱۸ درصد زوجین است.
وی تصریح کرد: بر اساس پژوهش های صورت گرفته ۱۰.۱۰ درصد ناباروری زوجین در استان مربوط به ناباروری اولیه و ۱۸ درصد نیز مربوط به ناباروری ثانویه است و بر اساس همین پژوهش استان ایلام جزو استان های متوسط به بالا است.
ملکی با بیان اینکه ابزارهایی برای کمک به ناباروری ثانویه در زوجین تک فرزند وجود دارد که باید ساماندهی شوند، گفت: دانشگاه علوم پزشکی ایلام سالها است که درصدد احداث مرکز ناباروری استان است که ۹۰ درصد پیشرفت دارد و با راه اندازی این مرکز زوجین ما رنج سفر به استانی های دیگر را به جان نمی خرند و در استان خود درمان می شوند.
مدیر گروه سلامت جمعیت معاونت دانشگاه علوم پزشکی ایلام اظهار داشت: علاوه بر مسائل اقتصادی راحت طلبی هایی که در خانواده ها بوجود آمده و شاغل بودن زوجین نیز بی تاثیر نیست که قانون حمایتی که برای زوج های شاغل تعریف شده چنانچه در ادارات ما بدرستی اجرا شود می تواند کمک خبی به فرزندآوری کند.
ملکی تاکید کرد: بیشترین تلاش دانشگاه علوم پزشکی بر روی آموزش، توانمند کردن و همراه کردن و برگزاری جلسات آموزشی با کیفیت و تسری آموزش ها به سطوح محیطی و خانواده ها است.
۲۳ درصد جامعه در ۳۰ سال آینده سالمند است
استاد دانشگاه پیام نور ایلام و جمعیت شناس نیز در این خصوص گفت: بر اساس آمار ها در ۳۰ سال آینده ۲۳ درصد جامعه سالمند و ۷۷ درصد آن غیر سالمند است که این آمارها توسط گروه انجمن شناسی غرب که یکی از معتبر ترین منابع است، اعلام شد.
مسعود الماسی اظهار داشت:هر جامعه ای یک گذری طی کرده و جامعه ما نیز از جامعه نیمه سنتی به سمت جامعه نیمه مدرن و مدرنیته پیش می رود.
وی ادامه داد: یکی از عواملی که باعث شده جامعه فرد گرا شود همان تکنولوژی است که امروزه بر جامعه حاکم شده است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: در رابطه با فرد گرایی نمیتوانیم قضاوت کنیم اما این گونه افراد وقتشان برای خودشان صرف می شود که باعث می شود ازدواج و فرزند آوری به تاخیر بیافتد تا فرد وقت بیشتری را به خوشگذرانی بگذراندو صرف خود کند.
الماسی ادامه داد:جوامع دیگر این مشکل را با روش های مختلف از جمله مهاجر پذیری حل می کنند و جامعه ما نیز باید به این مسائل بصورت ویژه توجه کند تا بدنبال آن راهکار نیز ارائه شود.
این کارشناس جمعیت اضافه کرد: ما در جامعه در مورد پیری جمعیت صحبت می کنیم آیا ساختار و المان و مبلمانی برای آنها در نظر گرفته نشده است.
وی در بخش دیگری از سخنانش در رابطه با سقط جنین تصریح کرد: بر اساس بررسی ها ۵۳۰ هزار سقط جنین رسمی در کشور ثبت شده درصورتی که مجموع آمارها در سقط جنین رسمی و غیر رسمی که در آمار علوم پزشکی بیان شده بیشتر از میزان زاد و ولد و باروری است.
الماسی بیان کرد: همه این مسائل و مشکلات به ضعف فرهنگی و مدیریتی باز می گردد که بحث مدیریت خانواده مورد هدف است و از سویی در این آمار ها هیچ راهکاری ارائه نشده و مسوولان جامعه فقط به بیان امر اکتفا می کنند.
وی اظهار داشت: در کشورهای اروپایی کیفیت و رفاه جامعه مدنظر است در این کشورها کمبود و پیری جمعیت به دلیل وجود کیفیت از طریق مهاجرت پذیری تامین می شود.
استاد دانشگاه پیام نور ایلام گفت: در صورت اصلاح نحوه مدیریت در جامعه بسیاری از مشکلات حل می شود و مسوولان جامعه باید در بعد های مختلف به این موضوع نگاه کنند.
ایلام یکی از استان های پیشتاز در کاهش جمعیت است
مشاور دانشگاه پیام نور ایلام و روانشناس گفت: ایلام یکی از استان های پیشتاز در کاهش جمعیت است و یکی از عواملی که بر این موضوع تاثیر دارد مسائل اقتصادی و عدم حمایت از جوانان است.
خدیجه نور محمدی اظهار داشت: در جامعه ما قشر جوان درگیر مسائل اقتصادی بوده و بنوعی ناامنی اقتصادی جوانان را دچار چالش نموده و همین امر سبب ایجاد پرخشگری در خانواده شده است.
وی با اشاره به کاهش جمعیت بخصوص در ایلام ادامه داد: مسئله فرزندآوری و افزایش جمعیت چند عاملی است و می توان گفت تحولات اجتماعی، تغییر دیدگاه ها، عدم بالانس اقتصادی، نداشتن شغل و بیکاری در مسئله جمعیت دخیل هستند.
این روانشناس یادآور شد: از آنجا که از نظر مسائل فرهنگی و تربیتی در مرحله گذار از مرحله سنتی به مدرنیته هستیم یک تضاد فکری بین نسل ها بوجود آمده و بدنبال آن یک چالش و شکاف فرهنگی نیز ایجاد شده است.
مشاور دانشگاه پیام نور ایلام اضافه کرد: اگر واقعگرایانه عمل کنیم و تنها به شعار دادن در این زمینه بسنده نکنیم در پشت سیاست تشویق باید یک برنامه ریزی هدفمند داشته باشیم و یک سیاست استراتژیک برای جوانی که قصد تاهل دارد و مسیر فرزند آوری را طی کند، وجود داشته باشد.
وی تاکید کرد: زمانیکه سیاست تشویق در جامعه ایجاد می شود تسهیلاتی که برای فرزند آوری در نظر گرفته می شود باید برای جوانها قابل لمس باشد و همین واقعگرایی و عملگرایی می تواند تاثیر داشته باشد.
نورمحمدی ادامه داد: با توجه به جمعیت ۸۵ میلیونی کشور و در کنار آن مشکلات اقتصادی قطعا با افزایش فرزندآوری و جمعیت به تبع آن مشکلات اقتصادی نیز بیشتر می شود بنابراین یک تضاد فکری پیش می آید و چنانچه در حد شعار باشد بدنبال آن باور پذیری کاهش می یابد.
وی تصریح کرد: با توجه به مشکلات کنونی جامعه جوانان ما علاوه بر مسائل اقتصادی که مهم ترین مسئله است دیدگاهشان به ازدواج تغییر پیدا می کند اما زمانیکه جوان دید مثبتی داشته باشد با توجه به وجود عواطف و احساسات قطعا رغبت به ازدواج نیز وجود دارد.
مشاور دانشگاه پیام نور ایلام فاکتور نشاط را فاکتور اساسی برای ازدواج عنوان کرد و گفت: ما برای فرزندآوری نیازمند فاکتور نشاط هستیم چرا که شادی تظمینی برای ازدواج جوانان است و زمانیکه تضمینی برای شغل و امکانات برای آنها وجود نداشته باشد این میل و رغبت از بین می رود.
نورمحمدی اظهار داشت: حق مسکن و حق سلامت در تمام کشورها جزو حقوق اصلی هر شهروندی است بنابراین وقتی کشورپرجمعیتی مانند چین این موضوع را کنترل می کند و اهمیت ویژه ای به قشر سالمند خود می دهد بنابراین قابل حل است.
این روانشناس به دوران سالمندی افراد جامعه اشاره کرد و گفت: در کشور ما قشر سالمند یعنی دوندگی و از نو شروع کردن و ظهور دغدغه های جدی است وزمانیکه جوان ما شاهد این مسئله است دچار ناامیدی شده و انگیزه ای برای تاهل و فرزند آوری نخواهد داشت.
وی با بیان اینکه بازنشستگان و قشر سالمند ما در کشور ما دچار چالش هستند، گفت: چنانچه نیازهای اولیه برآورده نشوند نمیتوان به مرحله بالاتر رفت وحس امنیت و شکوفایی ایجاد کرد، ابتدا باید نیازهای اولیه برآورده شود در غیر این صورت در هرم اول باقی می مانیم و به امنیت شغلی و روحی و روانی نخواهیم رسید.
نورمحمدی تایکد کرد: خانواده ها باید جوانانشان را حمایت کنند و به آنها مهارت حل مسئله را آموزش دهند چرا که در جامعه ای هستیم که دچار بحران است و جهان نیز از این بحران در امان نیست.
وی تصریح کرد: داشتن مهارت حل مسئله سبب کنار آمدن با چالش ها و مسائلی همچون بیکاری و مشکلات اقتصادی می شود، کشوری می درخشد و پیشرفت می کند که دارای قشر جوان باشد.
مشاور دانشگاه پیام نور ایلام اظهار داشت: یکی از مهم ترین بحران هایی که یک کشوربا آن مواجه است افزایش آمار سالمندان و کاهش جمعیت جوان و فرزندآوری است.
میانگین نرخ باروری استان با سطح جانشینی فاصله دارد
کارشناس جمعیت و باروری معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایلام گفت: هم اکنون فاصله کلی میانگین نرخ باروری کلی استان ایلام در سطح کشور امسال ۱.۶ درصد بوده که با سطح جانشینی که ۱.۲ درصد است فاصله زیادی دارد.
زهرا تولایی اظهار داشت: بر اساس بررسی های صورت گرفته نرخ باروری کلی ما ۱.۴ دهم بوده و نرخ رشد ما از سال ۹۵ شیب نزولی به خود گرفته و همچنان در حال کاهش است و ایلام نیز از این قاعده مستثنی نیست.
وی با بیان اینکه کشور ما سالها از جمعیت جوان برخوردار بوده است، افزود: جوانی جمعیت بر اساس سیاست های تنظیم خانواده که قبلا ابلاغ شد سبب وارد شدن جمعیت به سمت و سوی کاهش جمعیت در کشور شد و شیب صعودی رشد جمعیت کاملا متوقف و شیب نزولی به خود گرفت.
تولایی ادامه داد: استان هایی مانند سیستان و بلوچستان و هرمزگان نرخ باروری کلی آنها بالاتر است و ایلام جزو استان هایی است که باروری پایین را دارد و چون این شیب نزولی از سال ۹۵ تا کنون حفظ شده زنگ خطری را به صدا درآورده که جمعیت استان ما روبه سالخوردگی می رود.
وی ادامه داد:۱۰ درصد جمعیت استان ما را سالمندان تشکیل می دهند که از شهرستان های استان، بیشترین درصد سالمندی مربوط به بدره و سیروان است که این ۲ شهرستان بدلیل اینکه روند مهاجرت به استان های دیگر در آنها بالا است و از طرفی ازدواج و موالید انها کم می شود و هر سال ادامه دارد و جزو شهرستان های سالمند قرار دارند.
کارشناس جمعیت و باروری معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایلام گفت: اولین ابلاغ مقام معظم رهبری در سال ۹۳ بود اما سیاست های کلی در خصوص افزایش نرخ باروری که ابلاغ شد از جمله افزایش تسهیلات ازدواج جوانها که این سیاست ها یا جدی گرفته نشده یا در محیط اجرا نشده است.
تولایی افزود: امیدواریم این پنجره جمعیتی که باز است تا سال۱۴۳۰ که فرصت بسیار کمی است به دنبال ابلاغ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت بتوان این سیاست ها خصوصا در ارگان های که بتوانند بعنوان مجری قانون عمل کنند نقش خود را ایفا کنند.
وی با بیان اینکه دانشگاه علوم پزشکی و سایر ارگان ها باید با همراهی هم، این روند را حداقل متوقف کنند، گفت: نمیتوان گفت یک ساله بتوانیم نرخ باروری را تکان یا افزایشی کنیم اما حدقل با اجرای مصوبات قانون در بطن جامعه مشوق های خوبی برای زوجین و فرزند اوری در نظر بگیرم و به نتیجه برسیم.
نظر شما