روایت همسایگی کاخ و کوخ در روستای «مصیب محله» گلوگاه

به گزارش خبرنگار ایرنا، مسیر ۱۱۰ کیلومتری ساری به روستای خاکی و البته پر پیچ و خم مصیب‌محله در شرق استان مازندران را در این روزهای زیبای بهاری به همراه کاروان هیات سفرهای شهرستانی به ریاست استاندار مازندران پیش می‌گیریم و تقریبا بعد از گذشت حدود ۲ ساعت به مقصد می‌رسیم.  

روستای مصیب محله که در بخش مرکزی شهرستان گلوگاه و در دهستان توسکا چشمه واقع است، ۳۰ خانوار جمعیت دارد. روستایی خوش و آب و هواست، مردمانش خوب روی و مهربان و روز و شب در فکر کار کشاورزی و دامپروری هستند و هر چه بگویی و بنویسی ، برای این مردان و زنان بی ادعا، کم گفتی و کم نوشتی.

چند دقیقه‌ای از حضورمان در جلوی حسینیه روستا نگذشته بود که خیلی از اهالی روستا با چهره‌ای صمیمی و روی خوش با گویش محلی پذیرای حضورمان شدند. حسینیه تقریبا در مرکز روستا قرار گرفته است با دیوارهای بتنی و با نمای محدود سنگی ، با زبان بی زبانی می گوید که تازه ساز است ، اما خانه‌ها اطراف که متعلق به بومیان است ، حس کهنگی و فرسودگی را در مقایسه با دهها ویلای لوکسی که آنها را احاطه کرده ، در عمق جان هر ناظری می نشاند.

اهالی روستا با پیای پیاده و موتور سوار از هر کوچه پس کوچه‌ ، تک رکاب و دو رکاب می آیند و حلقه میزبانی را تنگ تر و گرمتر می کنند. بعد از خوش آمدگویی هرکدام از دردی می‌گوید ؛ دردی که سال‌های سال است با مردم خونگرم این روستا خو گرفته و به قول خودشان کارد را به استخوانشان رسانده است . می گویند « اینجا دیگر مصیب محله نیست بلکه مصیبت محله » است.

گلایه اشان فراتر از وضعیت اسفبار بهداشتی و نبود حمام در خانه‌هایشان و یا فقدان سوپرمارکت در محل زندگی‌شان و همچنین قطعی و آنتن دهی ضعیف تلفن همراه، فرسودگی و ریزشی شدن خانه‌ها، مناسب نبودن جاده دسترسی است. درد دلشان از تبعیض است ، تبعیضی که دیوار به دیوار خانه هایشان رخ می نماید. تبعیضی که به قول خودشان به نفع « از ما بهتران » یا همان غیربومیان با پوست و استخوان طی چند دهه اخیر لمس کرده اند.

نیازی به پرسش و کنجکاوی نیست . خودشان خانه های فرسوده و در حال فروریختن خود را با انگشت اشاره نشان می دهند و آن را با ویلاهای لوکس ساخته شده در اطراف روستا مقایسه می کنند. می گویند : مسوولان مجوز بازسازی خانه‌های فرسوده خودمان را به ما نمی دهند و می‌گویند ساخت و ساز در داخل و خارج بافت روستا به خاطر اختلاف با منابع طبیعی ممنوع است ، اما در فاصله کمتر از فاصله ۵۰۰ متری حسینیه و در مراتع اطراف روستا، اشخاصی با رانت مشغول ساخت و ساز هستند و کسی با آنها کاری ندارد با این که حتی برخی از آنها مجوز ندارند.

قاطبه کوخ نشینان مصیب محله در این حلقه گرم و دوستانه درد مشترک خود را فریاد ‌زدند و از استاندار خواستند از نابودی عرصه‌های طبیعی اطراف روستا جلوگیری کند چرا که ساخت و سازهای غیر مجاز در منطقه از زمین خواری گذشته و حالا سر از جنگل‌ها درآورده و با از بین بردن میخ‌های استوار زمین، نفس روستا و روستاییانی را که شغلشان دامپروری و کشاورزی است به شماره انداخته اند.

استاندار هم قبل از ابراز گلایه‌ از سوی مردم منطقه ، در بدو ورود به روستا زمانی که چشمش به خانه‌های فرسوده بومیان و ویلاهای لوکس غیربومیان می افتد ، از مسوولان شهرستان جویای چرایی این وضعیت و قرار گرفتن روستا در محاصره ویلاهای لاکچری می شود. دهیار روستا که گویی دل پر دردی بابت مشکلات بومیان و بی توجهی مسوولان شهرستان نسبت به ساخت و سازهای غیرمجاز دارد ، در پاسخ به پرسش استاندار بغضش می ترکد و می گوید : متاسفانه سال‌های سال است که به عنوان دهیار این مشکل را با بخشدار در میان می‌گذارم ولی هر بار مورد بی اعتنایی قرار می گیرد.

ب

تاراج عرصه‌های طبیعی 

حدیثه غفاری با اظهار این که در حال حاضر دستکم ۳۵ ویلای لاکچری توسط غیربومیان در داخل بافت و اطراف روستای مصیب محله ایجاد شده است، اضافه می کند : این در حالی است که اهالی بومی روستا سال‌ها است که به دنبال دریافت مجوز برای ساخت خانه هستند ولی نمی‌توانند مجوزی دریافت کنند.

وی توضیح می دهد : ساخت ویلاهای لاکچری اهالی منطقه را آزرده خاطر کرده و مردم با نداشتن و کمبود امکانات کنار می‌آیند اما به هیچ عنوان نمی‌توانند تحمل کنند که برخی افراد غیربومی که معلوم نیست از کجا و چه نهادی به راحتی مجوز می‌گیرند، بیایند در مراتع و جنگل‌های منطقه ساخت و ساز کنند ولی به بومیان حتی مجوز بازسازی خانه هایشان را ندهند.

دهیار مصیب‌محله پس از ارائه گزارش کوتاه ، خطاب به استاندار می گوید : عاجزانه از شما می‌خواهیم که جلوی این سوءاستفاده‌ها را بگیرید ، چرا که معتقدم در صورت ادامه این روند، عرصه‌های جنگلی و مرتعی مصیب محله در کمترین زمان ممکن به تاراج خواهد رفت. شغل بسیاری از اهالی این روستا دامپروری است و با نابودی مراتع به دلیل ساخت و سازهای غیرمجاز این اندک جمعیت باقی مانده هم باید وسایل خود را جمع کرده و به شهر مهاجرت کنند.

وی اضافه می کند : در دهه ۸۰ این روستا حدود ۱۵۰ خانوار جمعیت داشت ، اما در سال‌های گذشته با وجود پیگیری‌های مستمر ، اقدامی برای محرومیت زدایی انجام نشد و اهالی روستا یکی پس از دیگری مهاجرت کردند.

دهیار روستای مصیب‌محله گریزی جزیی تر هم به مشکلات اهالی باقی مانده روستا می زند و می گوید : در کنار این که بسیاری از اهالی روستا از نبود امکانات اولیه مانند حمام رنج می‌برند، روا نیست که برخی افراد سودجو با رانت مراتع را تصاحب کنند و در ویلاهای استخردار خود شنا کنند ، اما در چند کوچه آن طرف‌تر مردم هفته به هفته رنگ آب و دوش آب و حمام را نبینند.

انتقاد از بی‌توجهی مسئولان در گذشته

درد دل و گله بسیار است. روستاییان حالا گوش شنوا پیدا کرده اند. احساس می کنند مشکلاتشان برای این گروه از مسوولان تازگی دارد ، گویی تاثر ناشی از نقل مشکلاتشان را در چهره تک تک گروه می بینند. 

بسیاری از اهالی مصیب‌محله در گفت و گو با خبرنگار ایرنا می‌گویند که این اولین مرتبه طی دهه‌های اخیر است که عالی‌ترین مقام اجرایی استان مازندران برای رسیدگی موردی به مشکلات پا به این روستا می‌گذارد و آنان از مسئولانی که در گذشته نسبت به دغدغه‌های مردم بی‌توجه بودند بشدت انتقاد دارند.

محمد کلبادی‌نژاد، یکی از اهالی این روستا در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به مشکلات مختلف این روستا ، نسبت به بی‌توجهی مسئولان در رسیدگی به این منطقه محروم و اعمال تبعیض مسئولان در حوزه خدمات‌رسانی و ساخت و ساز انتقاد می کند و می گوید : ماه‌ها است که نسبت به ساخت و سازهای غیرمجاز به بخشداری مرکزی گلوگاه می‌روم ، اما هیچ فردی به حرف‌های ما توجه ندارد و چند بار شخصا شاهد بودم که دهیار ما که یک زن است عاجزانه از مسئولان می خواهد جلوی تخلفات و ساخت و سازهای غیرمجاز در مراتع را بگیرند ، اما کسی گوشش به این حرفا بدهکار نبود.

وی اضافه می کند : خانه خودم و پدرم فرسوده است و هرلحظه امکان دارد که بر سرمان آوار شود ولی وقتی که برای تهیه مجوز ساخت و ساز به دهیاری می‌رویم به ما می‌گویند که مسئولان بالادستی اجازه اعطای مجوز برای نوسازی خانه را نمی‌دهند ، اما در کمال ناباوری می‌بینیم که براحتی طی چند سال، چندین ویلای لوکس و آنچنانی در اطراف روستا که در بافت و محدوده هم نیست ساخته شده و هیچ مسوولی پیگیر نشد و مردم از این همه بی‌عدالتی و تبعیض گلایه دارند.

کلبادی نژاد می‌گوید : ما که نسل در نسل در روستای مصیب محله ساکن هستیم نمی‌توانیم در ملک پدری خودمان خانه بسازیم ، اما برخی افراد که پلاک بیشتر خودروهایشان غیربومی است به راحتی می‌آیند و اقدام به ویلاسازی می‌کنند. مردم روستا سالیان سال است که خاک زمین‌های زراعتی مصیب محله را خورده‌اند و پدران و اجداد ما در این منطقه زندگی کردند اما اکنون یک چهاردیواری چند متری نمی‌توانیم در ملک شخصی خودمان بسازیم.

وی اضافه می کند : این روستا حتی یک فروشگاه کوچک هم ندارد که مردم اقلام اساسی روزمره خود را تهیه کنند و باید اهالی این منطقه روزانه یا هفتگی کیلومترها در جاده خاکی و کوهستانی منطقه برای خرید اقلام غذایی در تردد باشند. اکنون که هوای گرم شد تردد برای اهالی روستا به پایین و منطقه شهری آسان شده ، اما در فصل زمستان به دلیل بارش برف مردم شاید ماه‌ها رنگ شهر گلوگاه را نبینند و بسختی امورات خود را بگذرانند و تردد در این جاده خاکی برای مردم امکان‌پذیر نیست.

آوار مشکلات 

مرضیه حکیمی یکی دیگر از بومیان ساکن مصیب محله هم می‌گوید که به دلیل نبود زیرساخت‌های اینترنتی، مخابرتی و فرسودگی مدرسه بسیاری از خانواده‌ها برای تحصیل فرزندانشان روستا را ترک کردند و به شهر گلوگاه مهارجت کردند و درخواستش این است که استاندار به مسوولان دستور دهد تا نسبت به رفع مشکلاتشان از مدرسه گرفته تا راه رسیدگی کند.

وی به خبرنگار ایرنا می گوید : در سال ۱۳۹۰ مدرسه ابتدایی مصیب محله حدود ۳۰ دانش آموز داشت ، اما با وجود فرزندآوری والدین اما روز به روز تعداد محصلان این مدرسه به دلیل فقر امکانات آموزشی کم و کمتر شد و بسیاری از محصلان اکنون در مناطق پایین دست و شهری در حال تحصیل هستند.

حکیمی اضافه می کند : حدود پنج سالی است که تَرک زیادی بر روی دیوار و سقف ساختمان مدرسه ایجاد شده و دانش آموزان از تحصیل زیر سقف‌های ناایمن هراس دارند و خواستاربازسازی مدرسه هستند. ضمن این که در کنار این مشکلات ، به هیچ عنوان از نمی توان از تلفن همراه در روستا استفاده کرد چون آنتن دهی مناسبی ندارد.

وی ادامه می دهد : مردم منطقه به معنای واقعی گرفتاری‌های زیادی دارند و کسی نیست درد و رنج آنان را ببیند و از مسئولان عاجزانه می‌خواهیم برای رفع گرفتاری‌های ما اقدام کنند.

فقر مطلق امکانات زیرساختی

مشکلات منطقه یکی دو تا نیست. در کنار زخم نو و کهنه ویلاسازی‌های غیرمجاز و مشکلات فراوان عمرانی، فرماندار گلوگاه هم معتقد است که اهالی روستای مصیب محله به معنای واقعی با فقر مطلق زیرساختی دست و پنجه نرم می‌کنند و باید هرچه سریع برای توسعه منطقه اقدام شود.

مهدی داودی می گوید : عقب ماندگی‌هایی که به واسطه کم کاری مسئولان امر از گذشته در روستای مصیب محله انباشت شده گناه نابخشودنی است که به طور حتم باید پیگیری شود.

وی اضافه می کند : در ماه‌های گذشته حدود چهار مرتبه برای شناسایی و بررسی مشکلات به منطقه مصیب محله آمدم و در مقایسه با روستاهای دیگر این روستا از حیث مسایل زیرساختی وعمرانی در فقر مطلق به سر می‌برد.

داودی ادامه می دهد : به هیچ عنوان پذیرفته نیست که برخی مردم در زیر سقف‌های ناایمن که هر لحظه امکان ریزش آن وجود دارد زندگی کنند اما برخی افراد که معلوم نیست چگونه مجوز ساخت و ساز را گرفتند ویلاهای لاکچری در مناطق بالادست احداث کنند.

فرماندار گلوگاه می گوید : تمامی مشکلات اهالی روستای مصیب محله به صورت موردی با همراهی مدیران استانی و استاندار مازندران تا حصول نتیجه پیگیری خواهد شد و اجازه نمی‌دهیم که در کنار رواج بی‌عدالتی‌ها، مردم غرق در مشکلات باشند.

وی اضافه می کند : به طور حتم در یک بازه زمانی مشخص و با تخصیص بموقع اعتبارات برای رفع مشکلات زیرساختی از جاده خاکی گرفته تا مشکلات فرسودگی خانه های روستایی این منطقه اقدام خواهیم کرد. برای رفع این چالش همراهی و عزم همگانی مدیران دستگاه‌های اجرایی اجتناب ناپذیر است و از تمام مدیران کل می‌خواهیم با جدیت پیگیر امور باشند.

عزل درجا و آغاز تخریب و آبادانی 

نتیجه سفر چند ساعته استاندار به مصیب محله هم آورده  فوری داشت و هم برنامه عمران و آبادانی . عزل بخشدار مرکزی گلوگاه پس از شنیدن گلایه دهیار و اهالی روستای مصیب محله ، صدور دستور تخریب دو سازه غیرمجاز و تشویق دهیار دستاوردهای فوری این سفر بود که بلافاصله کام اهالی را شیرین کرد.

استاندار مازندران نیز پس از شنیدن صحبت‌های دهیار و اهالی منطقه، از دهیار به خاطر این که مسایل و مشکلات روستا را در مقابل مسوولان شهرستان بدون لکنت زبان و از سر دلسوزی برای مدیران استانی بیان کرد، قدردانی نمود و دستور داد تا دهیار روستای مصیب محله با درج در پرونده مورد تشویق قرار گیرد تا رفتارش سرمشق و الگویی برای انتقاد از مسوولان و خدمت رسانی انقلابی قرار گیرد و بخشدار مرکزی گلوگاه هم که از سال ۱۳۸۴ تاکنون در این پست سازمانی فعالیت داشت از سمت خود عزل شود.

حسینی پور خطاب به مردم روستا گفت: برای رسیدگی به مسایل و مشکلات مردم سفر یک روزه را به شهرستان گلوگاه انجام دادم و با توجه به گزارش هایی که از قبل در باره محرومیت این روستا دریافت کرده بودم برنامه ریزی کردم تا شخصا برای بازدید به این روستا بیایم تا از نزدیک در جریان مسایل و مشکلات شما قرار بگیرم و برای شروع کار ۲ واحد ساخت و ساز غیرمجاز در حریم جنگل  تخریب می‌شود. ‌

استاندار مازندران گفت: امروز چند مصوبه برای عمران روستای شما و رفع مشکلات گذراندیم که با سرعت پیگیری و اجرایی خواهد شد.

نماینده عالی دولت در مازندران یکی از مصوبات را نوسازی مدرسه روستا اعلام کرد و گفت: سازمان نوسازی مدارس مکلف شده است تا مدرسه روستا را تخریب و نوسازی کند و اول مهر برای تحصیل دانش آموزان تحویل دهد.

وی افزود: قرار شد در کنار مدرسه یک خانه هم برای معلم مدرسه ساخته شود که این کار را هم سازمان نوسازی مدارس انجام خواهد داد.

حسینی‌پور گفت : در همین بازدیدی که داشتم با بررسی متوجه شدیم که هشت واحد مسکونی روستا که مردم در آن زندگی می کنند در حال تخریب است و هرلحظه ممکن است فرو بریزد در نتیجه بنیاد مسکن انقلاب اسلامی مکلف شده است این خانه را تخریب و نوسازی کرده و قبل از فرا رسیدن فصل زمستان تحویل دهد.

وی افزود : سایر اهالی روستا هم اگر خواسته باشند خانه هایشان را بازسازی و مقاوم سازی کنند، بنیاد مسکن به هر یک از آنها مبلغ ۲۵۰ میلیون تومان وام پرداخت خواهد کرد که بخشی از آن بلاعوض خواهد بود.

استاندار مازندران با اظهار این که پنج خانه در روستا فاقد حمام است و باید برای این روستاییان هم فکری می شد، گفت : مصوب کردیم که برای این خانه ها هم حمام ساخته شود چون امکان ساخت حمام عمومی برای روستا میسر نیست و به صرفه هم نمی باشد.

وی آسفالت مسیر جاده دسترسی به مصیب محله را هم مصوبه دیگر برای عمران این روستا برشمرد و گفت که راه و شهرسازی این کار را با سرعت انجام خواهد داد.

حسینی پور با ابراز تاسف از این که اهالی روستا به خاطر اختلافاتی که منابع طبیعی با سایر دستگاه ها دارند نتوانسته اند برای ساخت خانه در زمین خودشان مجوز دریافت کنند، گفت : تصمیم گرفته شد تا این مشکل را منابع طبیعی و معاون هماهنگی استانداری در نشستی با یکدیگر حل کنند تا روستاییان بتوانند مجوز لازم را دریافت کنند.

استاندار مازندران تاکید کرد : این جای تاسف  است که در همین روستا که اهالی نتوانسته اند مجوز ساخت و ساز بگیرند، یک عده به نام روستایی با زد و بند برای خودشان کاخ ساختند و برخی از آنها هم اصلا مجوز نیز دریافت نکردند.

نماینده عالی دولت در مازندران گفت : سیاست ما احیای اقتصاد روستایی است و تلاش می کنیم تا روستاهای ما دوباره به روستای فعال در حوزه کشاورزی و دامداری تبدیل شوند و این مشاغل برگردد.

استاندار مازندران در پایان همچنین خطاب به روستاییان گفت که تمامی مسایل و مشکلاتشان از جمله آنهایی که در قالب نامه به او تحویل شده مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

پیگیری های خبرنگار ایرنا نشان می دهد که بخشی از مصوبات حضور استاندار در روستای مصیب محله مانند مناسب سازی و آسفالت جاده روستا و بازسازی مدرسه شروع شده است و سایر مصوبات هم در حال پیگیری است تا هر چه زودتر به مرحله اجرایی برسد.

مشکلات روستای مصیب محله قطعا با اجرای مصوبات سفر استاندار رفع خواهد شد ولی روستاهایی مانند مصیب محله در مازندران کم نیستند و انتظار حضور عالی ترین نماینده دولت در تمامی این روستاها هم چندان منطقی و شدنی به نظر نمی رسد ولی انتظار این که دهیاران تمامی این روستاها روش و منش خانم حدیثه غفاری را سرمشق خودشان قرار دهند ، چندان غیرمنطقی و غیرممکن نیست. دهیاران خط مقدم احقاق حق روستاها و روستاییان و حافظ منافع عمومی با حفاظت و حراست از اجرای قوانین و مقررات هستند.