به گزارش خبرنگار ایرنا، بارش های بهاری همواره باعث بهبود کیفی مراتع و پوشش های گیاهی می شود اما رفته رفته با گرم شدن هوا، با توجه به خشکسالی های اخیر و بیابانی شدن بخش وسیعی از عرصه های طبیعی شاهد وقوع آتش سوزی های گسترده به دلیل پرتاب یک ته سیگار در مراتع و رهاسازی آشغال ها و ظروف شیشه ای در طبیعت هستیم که خاموش کردن آن شاید به ساعت ها، روزها و حتی هفته ها بیانجامد.
متاسفانه برخی از مسافران، گردشگران و حتی دامداران برای تهیه غذا در طبیعت آتش روشن کرده و در پایان نیز بدون خاموش کردن آن از محل دور می شوند که همین موضوع، باعث آتش سوزی در مراتع و ورود خسارت های کلان به منابع طبیعی می شود.
این روزها با نزدیک شدن به فصل تابستان و آغاز گرما باید درک متقابلی از این موضوع داشت که خشک شدن علوفه ها در مزارع، دشت ها و جنگل ها تنها با یک جرقه کوچک و اهمال مردم می تواند بخش عظیمی از عرصه های طبیعی را به نابودی بکشاند و در این رابطه باید اقدامات پیشگیرانه مورد توجه تمامی دست اندرکاران محیط زیست به خصوص شهروندان قرار گیرد.
استان قزوین طی سال های گذشته بسیاری از عرصه های طبیعی خود را به علت اهمال و بی توجهی شهروندان به این موضوع از دست داده، به همین علت، خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) مرکز قزوین با محمدرضا علیمی مدیرکل مدیریت بحران استانداری قزوین گفت و گو کرده است.
ایرنا. با توجه به مناطق دشتی و کوهستانی استان، آماری از آخرین وضعیت آتش سوزی ها در مراتع و عرصه های زراعی قزوین در سال های گذشته ارایه دهید
قزوین با ۱۵ هزار و ۸۲۰ کیلومتر مربع وسعت، دارای مناطق کوهستانی در شمال، جنوب، غرب و مناطق دشتی در مرکز استان بوده و به علت وجود مناطق گردشگری آن، سالانه شاهد ورود مسافران بی شماری به آن هستیم که این مساله در فصل گرما با وقوع برخی حوادث از جمله آتش سوزی در عرصه های طبیعی و زراعی همراه بوده است.
برهمین اساس در سال ۹۸ با وقوع ۱۲۷ فقره آتش سوزی، ۸۲۵ هکتار و در سال ۹۹ نیز وقوع ۲۱۳ فقره آتش سوزی بالغ بر ۲ هزار و ۱۱۲ هکتار از مراتع و عرصه های زراعی استان را به کام آتش کشانده است.
این در حالی است که با اقدامات پیشگیرانه، تدابیر لازم و آموزش های مرتبط با این مساله باعث شد تا سال گذشته تعداد حریق های به وقوع پیوسته در سطح استان به ۵۲ مورد در ۲۴۲ هکتار از اراضی استان کاهش یافته و امسال نیز خوشبختانه حریق گسترده ای را تا امروز مشاهده نکرده ایم.
ایرنا. در خصوص علت وقوع آتش سوزی در عرصه های طبیعی استان و راهکارهای مقابله با آن توضیح دهید.
۶۰ درصد علت وقوع حریق در عرصه های طبیعی و منابع زراعی استان طی سال های ۹۸ و ۹۹، آتش زدن علف های هرز بوده و مابقی آن نیز توسط گردشگران، دامداران و کشاورزانی که برای درست کردن غذا و یا چای مبادرت به تهیه آتش کرده بودند، صورت گرفته است.
در واقع بیش از ۹۰ درصد علت آتش سوزی ها در منابع طبیعی و زراعی استان، عامل انسانی بوده که به همین علت و برای پیشگیری از وقوع اینگونه حوادث، علاوه بر لزوم فرهنگ سازی از سوی رسانه ها، آموزش های لازم به کشاورزان و دامداران از سوی برخی دستگاه ها از جمله مراکز خدمات جهاد کشاورزی و همچنین تورهای گردشگری باید برگزار شود و مسافران نیز در طول سفر خود، قبل از ترک محل اقامتی از خاموش شدن کامل آتش اطمینان لازم را کسب کنند.
در حوزه کشاورزی نیز باید آموزش های لازم داده شود تا کشاورزان برای از بین بردن علف های هرز اراضی خود از روش های فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی استفاده کنند و کشاورزان، دامداران و گردشگران را نیز موظف کنیم تا نسبت به ایمن سازی نقاط استقرار خود بیش از اندازه دقت لازم را داشته باشند.
کشاورزان این مساله را در نظر داشته باشند که آتش زدن علف های هرز به هیچ عنوان در تقویت خاک کشاورزی موثر نخواهد بود بلکه تجزیه برگ ها و سایر موارد در این زمینه موجبات تقویت خاک را در گذر زمان فراهم می سازد.
ایرنا. اصولا خسارت های وارده از آتش سوزی در عرصه های طبیعی به چند شکل می باشد و مشکلات موجود در این بخش چیست؟
باید توجه داشت که موارد ناشی از آتش سوزی در منابع زراعی و طبیعی به ۲ شکل صورت می پذیرد که شکل نخست آن وارد آمدن خسارت در عرصه های منابع طبیعی و از بین رفتن پوشش های گیاهی و حتی گیاهان دارویی نیز شده و شکل دوم نیز خسارت به باغها و مزارع نظیر جو و گندم است.
یکی از مشکلات حایز اهمیت در حریق عرصه های منابع طبیعی، وسعت آتش سوزی در آنها است که با توجه به خشکی مراتع، آتش از حجم گسترده ای برخوردار بوده و در صورت وزش باد، سرعت حریق نیز افزایش می یابد و همین مساله آتش نشانی را با مشکلات عدیده ای روبه رو می سازد.
در مناطق کوهستانی نیز، با صعب العبور بودن برخی از مناطق عملیات آتش نشانی با مشکل مواجه می شود که در اینگونه موارد با مساعدت و کمک گرفتن از گروه های مردمی و جهادی اقدامات لازم در جهت مهار آتش به عمل می آید.
ایرنا. رویکرد مدیریت بحران در خصوص آتش سوزی در مناطق و عرصه های طبیعی چیست؟
باید اذعان داشت که مهمترین و اساسی ترین رویکرد این حوزه در برابر اینگونه حوادث، پیشگیری بوده و به همین لحاظ با اقدامات فرهنگی به عمل آمده، سال گذشته شاهد کاهش قابل توجهی از اینگونه خسارت ها و حوادث در سطح استان بودیم.
از آنجایی که بخش اعظمی از علت آتش سوزی در عرصه های طبیعی یاد شده، انسانی است به همین جهت در صورت فرهنگ سازی و سایر اقدامات پیشگیرانه، جلوی بسیاری از آتش سوزی ها گرفته می شود.
ایرنا. پیشنهادها و راهکارهای مدیریت بحران در برابر چنین حوادثی چیست؟
با توجه به اینکه براساس ماده ۴۵ قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع، آتش زدن اطراف مزارع و باغ ها کشاورزی و سرایت آن به اراضی ملی، جرم بوده و جزای کیفری به همراه دارد و افراد باید در اینگونه موارد نهایت احتیاط را به عمل آورند.
برهمین اساس، جهاد کشاورزی تیم های واکنش سریع آتشنشانی در عرصه های کشاورزی را تشکیل و عملیاتی کرده و تمامی اصناف مرتبط با دامداران و بهره برداران مراتع نیز ضمن فرهنگ سازی، تشویق و تنبیهات لازم را در این امور باید انجام دهند.
این در حالی است که شوراهای اسلامی روستاها و دهیاران براساس وظایف خود در نخستین لحظات آغاز آتش سوزی، وظیفه اطفای آن را از طریق تمامی امکانات دولتی و مردمی به انجام رسانده و در عین حال نیز رسانه ها در خصوص فرهنگ سازی در این حوزه پیگیری های لازم را به عمل آورند.
ایرنا. آیا اقداماتی در خصوص کنترل و نظارت بر عرصه های طبیعی جهت جلوگیری از وقوع آتش سوزی در استان به عمل آمده است؟
خوشبختانه در این راستا و در کنار موضوع آموزش و فرهنگ سازی، اداره کل منابع طبیعی استان با نصب تعدادی دوربین جهت رصد فوری و آنی، اقداماتی را به عمل آورده تا جایی که در حال حاضر ۲۰ درصد از ۷۷۰ هکتار عرصه ها و منابع طبیعی تحت پوشش قرار داده شده است.
این در حالی است که با استقرار حدود ۱۴ دوربین دیگر می توان تا بیش از ۸۰ درصد از کل عرصه های موجود استان را تحت پوشش قرار داد و در صورت انجام این کار، علاوه بر اقدامات فوری در جهت اطفای حریق، میزان خسارت های وارده در این حوزه را می توان به حداقل ممکن رساند.
لازم به یادآوری است که طی سال های گذشته بیشترین میزان آتش سوزی در عرصه های طبیعی استان مربوط به بخش رودبار الموت غربی، کوهین و طارم سفلی بوده است.
نظر شما