افتخارآفرینی آلیش‌کاران مرزنشین خراسان شمالی در سایه کمبودها

به گزارش خبرنگار ایرنا، اهالی مرزنشین بخش جرگلان از کودکی با کشتی آلیش یا همان گورش ترکمنی خو می گیرند و همواره به محکم کردن شال روی خاک عادت کرده اند به گونه ای که تمرینات آنها حتی برای کسب افتخارات بین المللی محدود به کشتی و تمرین در همین زمین های خاکی یا کشاورزی است.

آنها به کشتی گرفتن زیر تیغ آفتاب، سوز سرما و روی خاک عادت کرده اند و انگار نبود امکانات و فضای ورزشی هیچگاه آنها را دلسرد از این ورزش آبا و اجدادی نکرده است.

در این میان حضور قهرمانان کشوری و بین المللی آلیش این منطقه نیز آنها را دلگرم نگه داشته و فتیله های امید همچنان با برگزاری چندین مسابقه استانی و کسب نشان برنز آسیایی در اردیبهشت امسال توسط عیسی روایی روشن مانده است اما اهالی همچنان در انتظار اختصاص سالن ورزشی اختصاصی و خانه کشتی در این شهرستان هستند تا دیگر قهرمانانشان را در کنار زمین های خاکی تشویق نکنند و شاهد درخشش بیشتر آنها در میادین بین المللی باشند.

کسب آمادگی در زمین های کشاورزی

 عیسی روایی که ماه گذشته در رقابت با آلیش کاران آسیایی، عنوان سوم این رقابت ها را در وزن ۱۰۰ کیلوگرم به دست آورد و با گردن آویز برنز به کشور بازگشت در گفت و گو با ایرنا می گوید: معمولا برای کشف استعدادهای ورزشی برنامه های هدفمندی وجود دارد و در جهت پیشرفت ورزشکاران سرمایه گذاری می شود اما متاسفانه در این منطقه مرزی که عنوان دار پایتخت آلیش است به ورزشکاران بهایی داده نمی شود.

وی که از ۱۴ سالگی جودو و آلیش به شکل حرفه ای آغاز کرده است، می افزاید: فارغ از هر گونه سرمایه گذاری، بسیاری از روستاهای این شهرستان مرزی از حداقل امکانات برخوردار نیستند به گونه ای که تشک کشتی ندارند و زمین های خاکی و کشاورزی سالن تمرینات آلیش کاران این منطقه برای کسب آمادگی است.

روایی با بیان اینکه گورش و آلیش از گذشته در میان اهالی ترکمن این منطقه هوادران زیادی دارد، می گوید: گرچه هر از چندگاهی مسابقاتی در مرکز استان و یا دیگر مناطق برای معرفی این کشتی برگزار می شود اما انتظار می رود که مسوولان با اختصاص امکانات ورزشی، بدنسازی و ایجاد سالن، زمینه رشد بیشتر این رشته را فراهم کنند و انگیزه ورزشکاران را زنده نگه دارند.

یکی دیگر از آلیش کاران می گوید: جوانان جرگلانی در زمین ها شخم زده کشاورزی تمرین می کنند و همچنان منتظر اختصاص سالنی برای تمرینات خود هستند.

وی می افزاید: در این بین افراد زیادی علاقه مند به حضور در تمرینات هستند اما در بخش جرگلان که بیش بیش از ۳۰ هزار نفر جمعیت دارد یکی دوتا تشک جوابگو نیست.

نیازمندی منطقه به خانه کشتی                                                                

مصطفی پرویزی نیز که سه سال گذشته در رقابت های آسیایی قرقیزستان عنوان سوم این رقابت ها را در وزن ۸۴ به دست آورده، نخستین نیاز منطقه مرزی جرگلان را خانه کشتی و سالن ورزشی مناسب برای پرورش استعدادهای جوانان عنوان می کند.

وی می افزاید: با ایجاد خانه کشتی در شهر یکه سعود و همفکری فعالان این عرصه می توانیم مشکلات این ورزش آبا و اجدادی مان را احصا و برنامه های هدفمندی را طرح کنیم.

پرویزی که جوانی ۲۵ ساله اهل روستای «بک پولاد» جرگلان است، می گوید: از ۱۴ سالگی در رشته گورش (آلیش) فعالیت داریم و چندسالی است که مفتخر به پوشیدن لباس تیم ملی شده ام اما این رشته، چندان شناخته شده نیست و از این رو نام آوران این رشته را نیز گمنام مانده اند.

پرویزی می افزاید: مانند بسیاری از جوانان ترکمن فعالیت در این رشته را از مسابقات آلیش که در مراسم های عروسی و در زمین های خاکی جرگلان برگزار می شد، شروع کرده ام و پس از شرکت در مراسم های مختلف محلی و رقابت با حریفانی در استان های خراسان شمالی و گلستان و کسب چندین پیروزی صاحب عنوانی شده و به مسابقات سطح ملی و بین المللی دعوت شدم.

وی که هم اینک دبیری کمیته آلیش استان را نیز برعهده دارد، می گوید: فعالیت و افتخارآفرینی در رشته های ورزشی و بویژه در سطح قهرمانی را مستلزم حمایت بیشتر مادی و معنوی و فراهم ساختن امکانات لازم می دانم زیرا که بدون فراهم کردن تشک های بیشتر و سالن های اختصاصی کسب افتخارآفرین و حفظ عنوان داری در این رشته ممکن نیست.

ارتقای آلیش جزو برنامه اداره ورزش

معاون توسعه ورزشی اداره کل ورزش و جوانان خراسان شمالی نیز با اشاره به اینکه این رازوجرگلان ظرفیت های ورزشی بسیار خوبی دارد، می گوید: آلیش کاران این منطقه مرزی همیشه در مسابقات کشوری و آسیایی درخشیده اند و اداره کل ورزش استان نیز برای پیشرفت این ورزش در استان برنامه دارد.

داوود خدابنده با اشاره به اینکه تامین امکانات ورزشی از اولویت های اداره کل ورزش است، می گوید: چند وقت پیش نیز تشک کشتی برای آلیش کاران مانه و سملقانی تهیه شد ولی همچنان پیگیر رفع کمبودهای امکاناتی آلیش کاران رازوجرگلان نیز هستیم.

وی ادامه می دهد: همچنین هماهنگی شده تا سالن های ورزشی در بجنورد در اختیار این آلیش کاران قرار گیرد.

خدابنده با اشاره به برگزاری مسابقات استانی اخیر آلیش در مانه و سملقان، می گوید: برگزاری مسابقات گورش آلیش زمینه ساز ارتقای سطح ورزش استان است به گونه ای که باید سعی کنیم این مسابقات تداوم داشته باشد.

بیش از ۱۰۰ آلیش کار استان، زیر نظر هیات ورزشی کشتی خراسان شمالی به شکل ساماندهی شده فعالیت می کنند. 

شهرستان رازوجرگلان که در شمالی‌ترین نقطه استان قرار دارد، هم مرز با کشور ترکمنستان بوده و دارای ۳ بخش مرکزی، جرگلان و غلامان است.

سرانه ورزشی در این شهرستان مرزی به ازای هر شهروند ۴۵ سانتی‌متر است که کمترین میزان در استان خراسان شمالی است.

آلیش در زبان ترکی به معنای شروع کردن و گرفتن بوده و نام نوعی کشتی به نام «کشتی باشال» هم هست که این رشته در کشورهای آسیای میانه مانند قرقیزستان، ازبکستان، لیتوانی و قزاقستان دارای ریشه ای کهن است و در ایران نیز در استان های خراسان، گلستان، مازندران، سمنان و چند منطقه دیگر طرفداران بسیاری دارد.

فعالیت‌های بین‌المللی این ورزش از سال ۱۹۹۰ آغاز شده و در سال ۱۹۹۵ نخستین دوره مسابقات بین‌المللی آلیش با قوانین همگن در کشور قرقیزستان در بخش مردان و زنان برگزار شد.