عزم جدی ایران و جمهوری آذربایجان برای توسعه همکاری‌ها به‌ویژه در بخش انرژی

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، توسعه همکاری‌های منطقه‌ای به‌خصوص همسایگان یکی از مهم‌ترین راهبردهای دولت سیزدهم است.

اجازه نمی‌دهیم مسئله دیپلماسی در وزارت خارجه تنها به مناسبات سیاسی خلاصه شود بلکه مناسبات اقتصادی در متن کار ما قرار خواهد داشت. این وعده آیت‌الله رئیسی در رقابت‌های انتخاباتی و سرفصل مسیر روشنی بود که وی برای آینده وزارت امور خارجه در دولت سیزدهم ترسیم کرد. دولتی که در افق روابط خود با جهان تنها قاره سبز و آمریکا را ندید بلکه تلاش کرد تا از آنچه جغرافیای منطقه در اختیارش قرار داده، بیشترین بهره را در راستای تأمین منافع و سفره مردم برد.

این نگرش رئیس‌جمهور را، «حسین امیر عبداللهیان» وزیر امور خارجه این‌گونه توصیف کرده است: «رئیس‌جمهور به من گفتند که هر جا در آسیا، بین همسایگان و سایر قاره‌های جهان منافعی برای جمهوری اسلامی ایران وجود داشته باشد و آماده همکاری و کمک باشند؛ من خواهم رفت و هیچ خط قرمزی وجود ندارد».

یکی از کشورهایی که در این افزایش روابط منطقه‌ای جایگاه ویژه‌ای دارد، جمهوری آذربایجان است.

براین‌اساس قرار است امروز «علی‌اکبر محرابیان» در رأس یک هیئت عالی‌رتبه برای پیگیری توافق‌ها به این کشور سفر کند.

اهمیت این سفر در روابط ایران و آذربایجان

تأثیر این سفر در همکاری‌های حوزه انرژی باتوجه‌به سابقه سفرها و توافقنامه‌های قبل،  زمینه‌های همکاری دو کشور و توافقاتی که تا الان داشتند.

نقاط اشتراک دو کشور و نیز تلاش برای تسریع در کریدور انرژی و انتقال شبکه برق روسیه، آذربایجان و ارمنستان و نیز میزان واردات برق از آذربایجان از اهم موضوع‌های این سفر است.

همچنین پیگیری پروژه‌های مشترک و وضعیت سد خدا آفرین از دیگر موارد مهم در این سفر است.

همکاری‌های دوجانبه وزارت نیرو با جمهوری آذربایجان 

بخش برق و انرژی (خطوط انتقال برق): ظرفیت تبادلی خطوط ارتباطی با جمهوری  آذربایجان از طریق خطوط متعدد و  مجموعاً ۶۰۰ مگاوات

تبادل و خرید برق از آذربایجان: شرکت توانیر امکان خرید ۱۰۰۰ مگاوات برق در شرایط سنکرون (اتصال و مدیریت یکپارچه شبکه‌های سراسری برق دو کشور) در سه‌ماهه تابستان و نیز دریافت همین میزان برق در ۹ماهه باقی سال به‌منظور ترانزیت آن به کشورهای همسایه به‌ویژه ترکیه را دارد.

 سنکرون کردن شبکه‌های برق ایران، آذربایجان و فدرالی و روسیه: بر اساس مذاکرات سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۷ بین جمهوری اسلامی ایران، جمهوری آذربایجان و روسیه، خط ۴۰۰ کیلوولت نیروگاه سبلان به ای می‌شلی (جمهوری آذربایجان) به‌منظور اتصال شبکه‌های سه کشور احداث شد و در جمهوری آذربایجان نیز خطوط انتقال نیروی جدید ساخته شده ولی به علت عدم احداث خطوط لازم بین جمهوری آذربایجان و روسیه امکان سنکرون کردن شبکه‌های برق سه کشور عملیاتی نشد.

احداث نیروگاه گازی ۵۰۰ مگاواتی در آذربایجان با تأمین سوخت ایران

 همکاری سه‌جانبه ایران، ترکیه و آذربایجان

پروژه سد خدا آفرین و قیزقلعه سی:  احداث سد مخزنی خدا آفرین در سال ۸۶ به اتمام رسیده و در حال بهره‌برداری است. سد قیزقلعه سی نیز با پیشرفت فیزیکی ۷۰ درصد که با پیش‌بینی تأمین منابع مالی موردنیاز و تشکل کمیته راهبری SC در دهم خرداد ۱۴۰۰ پیگیری اولیه انجام خواهد شد. موافقت‌نامه همکاری بین دولت ج.ا ایران و دولت ج. آذربایجان در زمینه ساخت و بهره‌برداری و استفاده از منابع آب و انرژی سدها و نیروگاه‌های برق‌آبی خدا آفرین و قیزقلعه‌سی در مجلس شورای اسلامی تصویب شد. (سال ۹۵)

 اولین نشست کمیسیون فنی مشترک پیش‌بینی شده در ماده ۲ قانون موافقت‌نامه همکاری بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری آذربایجان در زمینه ادامه ساخت، بهره‌برداری و استفاده از منابع آب و انرژی سدها و نیروگاه‌های برق‌آبی خدا آفرین و قیزقلعه‌سی بر روی رودخانه ارس در سفر جناب آقای پرویز شهباز اف وزیر انرژی جمهوری آذربایجان در روز دوشنبه مورخ ۱۷/۲/۹۷ در تهران برگزار شد و بر اساس ملاحظات طرفین و سهولت اجرای موافقت‌نامه، توافق گردیده که در قالب ۲ کارگروه فرعی وظایف مندرج در ماده ۲ موافقت‌نامه و برنامه زمان‌بندی اولیه عملیاتی شود.

 در راستای اجرای مفاد موافقت‌نامه همکاری بین دولت جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان، جلسات مشترکی در شهر تبریز برگزار و نقشه‌هایی همچون ساخت سد خداآفرین و احجام متناظر با آن در این دو جلسه مورد توافق و تأیید کارگروه‌های دو کشور قرار گرفته است. ادامه مفاد بند ۲ موافقت‌نامه نیز بر اساس توافق هیأت‌های دو کشور و پس از انجام هماهنگی‌های لازم از مجاری دیپلماتیک انجام خواهد شد. 

شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی و شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران به‌عنوان کارفرمایان ایرانی این پروژه و شرکت آذر انرژی به‌عنوان کارفرمای آذری معرفی شدند که تحت‌نظر دو کارفرمای ایرانی به‌منظور انجام باقی‌مانده کارهای ساخت سدها و نیروگاه قیز قلعه سی و خدا آفرین شرکت فراب به‌عنوان پیمانکار انتخاب شد.

منابع مالی این پروژه ارزی است و مقرر است از بدهی آذربایجان بابت ساخت سد تا کنون پرداخت شود.

پروژه احداث نیروگاه‌های برق‌آبی مارازاد – اردوباد: موافقت‌نامه ساخت این نیروگاه‌ها در سال مهرماه ۱۳۹۵ به تأیید شورای نگهبان رسید. طرف آذری با سرعت در حال ساخت نیروگاه اردوباد است و پیشرفت کار آن در حدود ۸۲ درصد برآورد می‌شود.