به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از پایگاه خبری فضا (space)، در اولین ساعات روز ۱۳ مارس ۱۹۸۹(۲۲ اسفند ۱۳۶۷) خدمات شرکت برق «هیدرو – کِبک» در استان کبک کانادا قطع شد، تمام این استان برای مدت ۹ ساعت در خاموشی فرو رفت و بسیاری از جنبه‌های زندگی عمومی برای مدت کل روز دچار وقفه و اختلال شد. وضعیت «آب و هوای فضایی» به معنی شرایط فضای بیرون از اتمسفر زمین که به میزان زیادی تحت تاثیر خورشید است به سرعت به عنوان علت این خاموشی شناسایی شد.
دیوید باتلر محقق و دانشمند اداره اطلاع‌رسانی حوادث کانادا ماه گذشته(هشتم ژوئن) در یک جلسه در آکادمی ملی علوم کانادا درباره خاموشی سال ۱۹۸۹ استان کبک با ارایه اطلاعاتی گفت: روایت اولیه از این خاموشی این بود که فعالیت‌های زیادی در خورشید وجود داشته و سپس یک توفان بزرگ مغناطیسی ایجاد شده است اما جزییات زیادی مشخص نبود. با انجام یک تحقیقات ما متوجه این فقدان اطلاعات و داده بودیم و کارهایی برای پر کردن شکاف‌های موجود (در زمینه فقدان داده‌ها) انجام شد.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به داده‌های خورشیدی جمع‌آوری شده در حول و حوش هفته منتهی به این خاموش، نه یک مورد بلکه ۲ مورد «فوران بزرگ هاله‌ای» (SMEs) – ابرهایی از ذرات با بار الکتریکی رها شده از اتمسفر بیرونی خورشید – وجود داشت.
وی افزود: گمان می‌کنیم که در واقع شوک ناشی از رسیدن آن «فوران هاله‌ای» دوم بود که خاموشی هیدرو-کبک را در پی داشت.
این حادثه در کانادا در سال ۱۹۸۹ اکنون نمونه مشخصی است از اینکه چگونه فعالیت‌های خورشیدی می‌تواند زندگی روی زمین را مختل کند. این رویداد همچنین هشداری است که ما به احتمال زیاد هنوز درباره آب و هوای فضایی اطلاعات کافی به منظور پیش‌بینی، پیشگیری یا حداقل احیای سریع در پی چنین رویدادهای توفان خورشیدی نداریم.
در حالی که فعالیت خورشیدی به علت ورود به چرخه خورشیدی ۲۵ در حال شدت گرفتن است، ماجرای هیدرو-کبک در کانادا به طور خاصی دارای اهمیت است. محققان در حال حاضر مشغول طراحی و به کارگیری ابزارهایی برای ارزیابی بهتر این تهدید هستند.
آب و هوا (اقلیم) فضایی به شدت تحت تاثیر خورشید است. اقلیم نامساعد در فضا می‌تواند موجب از کار افتادن ماهواره‌ها، اختلال در ارتباطات یا صدمه شدید به شبکه‌های برق و سایر زیرساخت‌های مهم روی زمین بشود.
آژانس فضایی اروپایی (ESA) نیز ابتکارهای خاص خود را برای جمع‌آوری داده‌های خورشیدی دارد و به عنوان مثال قصد دارد در چهارچوب ماموریت «بیداری» (Vigil) ابزارهایی را در مدار زمین قرار دهد.
وجود یک سامانه هشدار پیشرفته می‌تواند به شرکت‌های بهره‌برداری از شبکه‌های برق اجازه بدهد که تاثیرات توفان‌های خورشیدی را به حداقل برسانند، هر چند از زمان خاموشی سال ۱۹۸۹ تاکنون بهبودهایی در زمینه جمع‌آوری داده‌های خورشیدی حاصل شده است اما کارشناسان می‌گویند هنوز مشکلاتی در زمینه تامین اعتبار فعالیت‌های گردآوری داده و نیز تشویق تبادل داده‌ها وجود دارد.
برخی از کارشناسان خواستار این هستند که داده‌های مربوط به شبکه‌های برق به طور همزمان به سازمان‌های فضایی ارایه شود تا محققان بتوانند تغییرات در شبکه‌های برق را در لحظه با الگوهای پیش‌بینی خود بر مبنای داده‌های ژئولوژیک خورشیدی مقایسه کنند.
باید منتظر ماند و مشاهده کرد آیا افزایش توجهات به این مساله برای جلوگیری از وقوع بدترین سناریوها در صورت وقوع یک توفان خورشیدی بزرگ در سال‌های آینده کافی خواهد بود یا خیر؟
نظر شما