چالش ورود نابجای افراد با اختلالات روانی به سیستم غربالگری معتادان بهزیستی

فرهاد اقطار روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: در غربالگری معتادان متجاهر برای افراد دارای اختلالات روانی و خلقی باید مداخلات روانشناسی انجام شود اما این اتفاق نمی‌افتد و آنها وارد سیستم غربالگری معتادان متجاهر بهزیستی می‌شوند.

وی گفت: افراد برای ورود به مراکز ترک اعتیادان معتادان متجاهر موسوم به مراکز ماده ۱۶ باید شرایط تجاهر را داشته باشند یعنی جرم نداشته باشند، مواد را در خیابان مصرف کنند و حمایت خانواده را نیز نداشته باشند. اما متاسفانه گاهی افراد دارای اختلالات روان نیز با حکم قضایی وارد برنامه غربالگری بهزیستی می‌شوند که درمان پذیر نیستند.

وی با بیان اینکه افراد دارای اختلالات روان و خلقی، دارای اختلالات پایه‌ای هستند که آنها را به سمت اعتیاد کشانده است، اضافه کرد: در غربالگری معتادان متجاهر بهزیستی قرار بوده که معتادان با سن پایین تر مثلا کمتر از ۱۹ سال، معتادان دارای بیماری مزمن و معتادان دارای خانواده جداسازی شده و معتاد متجاهر واقعی شناسایی شود اما متاسفانه این امر انجام نمی‌شود.

خانواده‌های خسته از معتاد او را به اجبار به مراکز بهزیستی می‌آورند

سرپرست معاونت پیشگیری و درمان اعتیاد مرکز توسعه پیشگیری سازمان بهزیستی تاکید کرد: کسی که به اجبار به مراکز ترک اعتیاد برده می‌شود فقط اقامت در مراکز دارد و نمی‌توان او را درمان کرد، ترک اعتیاد باید داوطلبانه باشد متاسفانه مرتبا معتادان متجاهر را پذیرش می‌کنیم و سپس آنها دوباره کف خیابان هستند.

اقطار اظهار داشت: معتادان متجاهر یک تا سه ماه در مراکز ماده ۱۶ می‌مانند که با حکم قضایی تا ۶ ماه هم می‌شود در مرکز بماند. اگر کسی سه بار ترک اعتیاد انجام داده باشد و دوباره معتاد شود، مجرم است و غربالگری معتادان در مراکز بهزیستی برای کسی است که مجرم نباشد یعنی کسی که به مراکز ماده ۱۶ می‌اید باید شرایط تجاهر را داشته باشد و جرم و حمایت خانواده را نداشته باشد و در خیابان مصرف کند.

کسی که به اجبار به مراکز ترک اعتیاد برده می‌شود فقط اقامت در مراکز دارد و نمی‌توان او را درمان کرد ، ترک اعتیاد باید داوطلبانه باشد متاسفانه مرتبا معتادان متجاهر را پذیرش می‌کنیم و سپس آنها دوباره کف خیابان هستند.وی ادامه داد: اگر فردی براساس قانون حکم بگیرد و به مراکز ترک اعتیاد به اجبار آورده شود، مرکز برای او حکم اردوگاه خواهد داشت و درمان را نمی‌پذیرد. برای همین مکرر معتادان متجاهر را می‌گیریم و او دوباره وارد خیابان می‌شود. این پروسه، وقت‌گیر و هزینه بر است.

استقرار بهبودیافتگان در خانه گروهی درصورت رد معتاد از سوی خانواده

سرپرست معاونت پیشگیری و درمان اعتیاد مرکز توسعه پیشگیری سازمان بهزیستی با اشاره به شکایت بالای خانواده‌ها از معتاد متجاهر گفت: درصد زیادی از معتادان متجاهر با شکایت خانواده‌ها وارد مراکز ترک اعتیاد می‌شوند؛ خانواده‌هایی که از فرزند و عضو معتاد خانواده خسته شده‌اند، کم نیستند.

اقطار با اشاره به اجرای برنامه توانمندسازی، جامعه پذیری و مدیریت موردی معتادان متجاهر در سال جاری، افزود: برای اجرای این برنامه محدودیت اعتباری داریم. در اجرای این طرح از فرد معتاد، گزارش مددکاری گرفته شده و براساس آن به مرکز توانبخشی ارجاع می‌شود تا در آنجا اقامت موقت داشته باشد. پس از احراز هویت این فرد، مددکار با خانواده او برای بازگشت فرد معتاد به خانه تماس می‌گیرد.

وی ادامه داد: اگر خانواده معتاد، او را برای بازگشت به خانواده قبول کردند، از خانواده حمایت اجتماعی، روانی و حقوقی انجام می‌گیرد و فرد معتاد به خانواده بازمی‌گردد اما اگر خانواده او را قبول نکند، فرد معتاد تا یک سال در مرکز توانبخشی، خدمات اسکان و حرفه آموزی دریافت می‌کند و برای اشتغال به دستگاه‌های مرتبط معرفی می‌شود و در عین حال برای او اقدامات جدی درمانی انجام می‌گیرد.

سرپرست معاونت پیشگیری و درمان اعتیاد مرکز توسعه پیشگیری سازمان بهزیستی اضافه کرد: فرد معتاد بعد از یک سال در مرکز توانبخشی که به پایداری شغلی می‌رسد، اگر خانواده او را دوباره نپذیرند در خانه‌های ۵ تا ۱۰ نفره به صورت گروهی زندگی می‌کنند و هرچند وقت یک بار از آنها تست اعتیاد گرفته می‌شود.

بر اساس آمار ستاد مبارزه با مواد مخدر، اکنون 2 میلیون و ۸۰۸ هزار مصرف‌کننده مواد مخدر در کشور وجود دارد که بالاترین مصرف مواد مخدر با بیش از ۶۶ درصد مربوط به تریاک است.