مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها در کشور بالاست

نگرانی‌های مرتبط با مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها خیلی زود پس از معرفی آنها به دنیای پزشکی در سال‌های ۱۹۴۰ میلادی ایجاد شد. آنتی بیوتیک‌ها از جمله رایج‌ترین داروهای مصرفی در جهان هستند. اگر چه این دسته از داروها، می‌توانند نجات بخش جان بسیاری از مردم جهان از بیماری‌های عفونی و ویروسی باشد اما استفاده بی‌رویه از آنها سبب بروز عوارض متعددی می‌شود که سالهاست جامعه پزشکی جهان را نگران کرده است. آنتی‌بیوتیک‌ها زمانی در دهه‌های ۴۰ و ۱۹۵۰ میلادی جان میلیون‌ها انسان را نجات داده‌اند اما امروزه به دلیل مصرف بیش از حد آن، بسیاری از آنتی بیوتیک‌ها در برابر باکتری‌هایی که زمانی کشته‌اند، دیگر مؤثر نیستند.

مصرف بی مورد آنتی بیوتیک‌ها می‌تواند موجب مقاومت بدن به این دارو شود که این خود خطری بزرگ برای سلامتی هر انسان به شمار می‌آید همچنین یکی از خطرناک‌ترین عوارض جانبی مصرف آنتی بیوتیک‌ها واکنش‌های آلرژیک است که روزانه افراد زیادی را بدون اینکه بدانند چرا، راهی بیمارستان می‌کنند. سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که حدود ۳۰ درصد کل نسخه‌های آنتی بیوتیکی در سالانه در سراسر جهان تجویز می‌شود، غیرضروری است.

آموکسی سیلین و اسید آموکسی سیلین، کلاوولانیک اسید متداول‌ترین آنتی بیوتیک‌ها در سراسر جهان هستند که توسط پزشکان تجویز می‌شوند. این داروها توسط WHO به عنوان درمان خط اول برای عفونت‌های شایع عنوان شده‌اند.

سازمان بهداشت جهانی (who)، کشورهایی که بیشترین آنتی بیوتیک ها را مصرف می‌کنند را اعلام کرده است. این آمار بر اساس "دوزهای تعیین شده روزانه در هر ۱۰۰۰ نفر" مشخص شده و جدیدترین داده‌هایی است که از کشورها ارائه شده است. تفاوت زیاد در استفاده از آنتی بیوتیک‌ها در سراسر جهان نشان می‌دهد که بسیاری از کشورها بیشتر از میانگین جهانی از آنتی بیوتیک ها استفاده می‌کنند و این در حالی است که برخی از کشورها ممکن است دسترسی کافی به این داروها برای نجات دهنده زندگی بیماران خود نداشته باشند.

بر اساس گزارش وزارت بهداشت، ایران دومین مصرف کننده آنتی بیوتیک در جهان است و حدود ۳۰ درصد آنتی بیوتیک‌هایی که تجویز می‌شود غیر ضروری هستند همچنین طبق اظهارات رئیس سازمان غذا دارو آموکسی سیلین پرمصرف ترین آنتی بیوتیک در سطح کشور است.

سالانه ۷۵۰ هزار نفر به علت مقاومت دارویی جان خود را از دست می‌دهند همچنین مرگ ۵۰ میلیون انسان تخمین زده شده تا سال ۲۰۵۰ به علت مقاومت دارویی تخمین زده شده است.

نوشین محمد حسینی روز سه‌شنبه در گفت و گو با خبرنگار حوزه سلامت ایرنا اظهارداشت: بر خلاف تصور عموم، آنتی­ بیوتیک­‌ها بر عفونت­‌های ویروسی بی­‌تاثیر هستند و منجر به بهبود نمی‌شوند؛ به همین دلیل هنگامی که سرما می‌خوریم به هر میزان نیز آنتی­ بیوتیک مصرف کنیم باز هم بهتر نمی ‌شویم و کار اشتباه این است که دائم از آنتی­ بیوتیک­‌های متنوع استفاده کنیم.

بر خلاف تصور عموم، آنتی­ بیوتیک­‌ها بر عفونت­‌های ویروسی بی­‌تاثیر هستند و منجر به بهبود نمی‌شوند

وی ادامه داد: تشخیص اینکه عفونت ویروسی است یا باکتریایی فقط بر عهده­ پزشک است؛ یک سری علائم و شاخص ‌ها وجود دارد که به پزشک در تشخیص کمک می­‌کند که متناسب با آن، داروی مناسب را تجویز کند یا حتی هیچ دارویی تجویز نکند.

محمد حسینی ادامه داد: هر زمان که یک داروی آنتی­ بیوتیک را با تشخیص خود یا افراد غیرپزشک مصرف کنیم، یک قدم به سمت عوارض جانبی و مقاومت آنتی­ بیوتیکی پیش می­ رویم. بسیاری از عفونت­‌های ویروسی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا و بسیاری از گلودردها نیازی به درمان با آنتی بیوتیک ندارند.

مدیرکل پایش مصرف فراروده های سلامت محور سازمان غذا و دارو اظهارداشت: مقاومت آنتی­ بیوتیکی به این معناست که در صورت ابتلا به عفونت باکتریایی حتی با مصرف دارو، باکتری‌ها هم­چنان به رشد و فعالیت ادامه می‌دهند و دارو قادر نیست باکتری را از بین ببرد و از فعالیت بیماری­‌زایی­ آن جلوگیری کند.  

وی تاکید کرد: مصرف بیش از حد و غیراصولی آنتی­ بیوتیک­‌ها به باکتری­‌ها فرصت می­‌دهد مکانیسم­‌های دفاعی آنها را برای مقاومت در برابر داروها فعال­‌تر کنند. هر زمانی که هر فردی در جامعه یک آنتی­‌بیوتیک مصرف می‌کند، باکتری‌های حساس و مفید بدن از بین می­‌روند اما باکتری‌های مقاوم شروع به رشد و تکثیر می­‌کنند.

مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک‌ها در کشور بسیار بالاست
محمد حسینی با بیان اینکه مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک ها در کشور بسیار بالاست، ادامه داد: آمار مشخصی در این زمینه وجود ندارد؛ به دلیل ارزان بودن آنتی بیوتیک ها در کشور نسبت به کشورهای همجوار، آنها قاچاق هم می‌شوند و میزان مصرف خودسرانه و قاچاق آنتی بیوتیک ها بالاتر از میزان فروش دارو است.

به گفته وی، مردم باید بدانند که مصرف آنتی بیوتیک بدون نسخه پزشک ضرر دارد و تاثیری در روند بهبودی بیماری‌های ویروسی نداشته و بیماری‌های کبدی و کلیه را ایجاد می‌کند.

فروش آنتی بیوتیک‌ها بر اساس قانون ممنوع است
مدیرکل پایش مصرف فراروده های سلامت محور سازمان غذا و دارو تاکید کرد: آنتی بیوتیک مانند آب، نان و نمک نیست که هر وقت نیاز پیدا کردیم مصرف شود، استفاده از آن باید استاندارد و بر اساس تجویز پزشک باشد، فروش آنتی بیوتیک ها بر اساس قانون ممنوع است اما بی‌رویه هم توسط پزشکان تجویز می‌شود و مردم نیز به داروخانه‌ها اصرار می‌کنند که بدون نسخه عرضه کنند.

محمد حسینی خاطرنشان کرد: یکی از راه‌های کاهش مقاومت میکروبی ناشی از آنتی‌بیوتیک‌ها، مصرف منطقی آنها است و مردم نباید فریب تبلیغات کاذب را در فضای مجاز بخورند.