حضور ۳۴ دانشگاه‌ ایران در رتبه‌بندی شانگهای/ درخشش رشته‌های علوم طبیعی

به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از روابط عمومی و همکاری های علمی بین المللی مؤسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC)، منصوره صراطی افزود: نظام رتبه‌بندی شانگهای یکی از معتبرترین رتبه‌بندی‌های جهانی است که نتایج آن توسط دانشگاه شانگهای ژیائوتنگ چین منتشر می­ شود. این رتبه‌بندی برای اولین بار در چین از سال ۲۰۰۳ میلادی توسط دانشگاه شانگهای منتشر شد.

وی یادآور شد: نظام رتبه‌بندی شانگهای در سال ۲۰۲۲ میلادی برای ششمین سال متوالی، رتبه‌بندی جهانی موضوعات دانشگاهی (global ranking of academic subjects/GRAS) را منتشر کرده است. این رتبه‌بندی در سال ۲۰۲۲ در ۵۴ رشته در قالب پنج حوزه کلی شامل: حوزه مهندسی (۲۲ رشته)، حوزه علوم طبیعی (۸ رشته)، حوزه علوم زیستی (۴ رشته)، حوزه علوم پزشکی (۶ رشته) و حوزه علوم اجتماعی (۱۴ رشته) صورت گرفته است. اسامی بیش از هزار و ۸۰۰ دانشگاه از بین پنج هزار دانشگاه مورد بررسی از ۹۶ کشور جهان در فهرست نهایی این رتبه‌بندی قرار گرفتند.

مدیر گروه رتبه‌بندی مؤسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری خاطرنشان کرد: از ایران ۳۴ دانشگاه در این رتبه‌بندی حضور دارند که عبارتند از: دانشگاه های ارومیه، بین‌المللی امام خمینی، تبریز، تربیت مدرس، تهران، خوارزمی، سمنان، شهید باهنر کرمان، شیراز، صنعتی اصفهان، صنعتی امیرکبیر، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، صنعتی شاهرود، صنعتی شریف، صنعتی شیراز، صنعتی نوشیروانی بابل، علم و صنعت ایران، پزشکی اصفهان، پزشکی ایران، پزشکی بقیه الله، پزشکی تبریز، پزشکی تهران، پزشکی جندی شاپور اهواز، پزشکی شهید بهشتی، پزشکی شیراز، پزشکی کرمان، پزشکی کرمانشاه، پزشکی مازندران، پزشکی مشهد، فردوسی مشهد، کاشان، کردستان، گیلان و محقق اردبیلی. همچنین دانشگاه های ارومیه، خوارزمی و محقق اردبیلی که در سال گذشته در این رتبه بندی حضور نداشتند، در رتبه بندی سال ۲۰۲۲ حضور دارند.

تنها دانشگاه‌هایی می توانند در این حوزه‌ها مورد ارزیابی قرار گیرند که از حداقل تعداد تولیدات علمی در بازه زمانی ۲۰۲۰-۲۰۱۶ در پایگاه وب آو ساینس (web of science) برخوردار بوده‌اند. این میزان در رشته‌های مختلف متفاوت است. نظام رتبه بندی شانگهای در سال ۲۰۲۲ از ۵ شاخص جدول زیر جهت ارزیابی و رتبه‌بندی دانشگاه‌های برتر دنیا بهره گرفته است. وزن هر کدام از این شاخص‌ها متناسب با هر رشته تغییر می‌کند.

حوزه علوم طبیعی

صراطی گفت: در رتبه‌بندی سال ۲۰۲۲ موضوعی شانگهای شاهد حضور دانشگاه‌های برتر کشور در ۴ رشته ریاضی، فیزیک، زمین شناسی و اکولوژی (بوم‌شناسی) در جمع برترین دانشگاه‌های دنیا هستیم. در رشته ریاضیات دانشگاه صنعتی امیرکبیر (۴۰۱-۵۰۰) در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر این حوزه قرار گرفت. در رشته فیزیک دانشگاه صنعتی اصفهان (۴۰۱-۵۰۰) در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر این حوزه قرار گرفت.

وی افزود: در رشته زمین شناسی دانشگاه تربیت مدرس و کردستان (۳۰۱-۴۰۰) و دانشگاه شیراز و تهران (۵۰۰-۴۰۱) در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر این حوزه قرار گرفتند. در رشته اکولوژی دانشگاه تهران تنها دانشگاه ایران با رتبه (۴۰۱-۵۰۰) در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر این حوزه قرار گرفت.

حوزه مهندسی

مدیر گروه رتبه بندی موسسه استنادی علوم و پایش علم‌وفناوری گفت: در رتبه‌بندی موضوعی شانگهای، در ۲۲ رشته حوزه مهندسی رتبه‌بندی صورت پذیرفته است که ایران در رشته مهندسی مکانیک با ۱۶ دانشگاه، پر تعدادترین دانشگاه‌های ایران در این حوزه‌های موضوعی شناخته شده است. در رشته مهندسی مکانیک تعداد ۱۶ دانشگاه از ایران حضور دارند که دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل (۷۶-۱۰۰)، صنعتی امیرکبیر، صنعتی شریف و دانشگاه تهران (۱۰۱-۱۵۰)، فردوسی مشهد، بین‌المللی امام خمینی و تبریز (۱۵۱-۲۰۰)، علم و صنعت ایران، صنعتی شاهرود، تربیت مدرس، کاشان (۳۰۰-۲۰۱)، صنعتی اصفهان، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، سمنان، گیلان و ارومیه (۳۰۱-۴۰۰) در جمع ۴۰۰ دانشگاه برتر این حوزه قرار گرفتند.

صراطی خاطرنشان کرد: در رشته مهندسی برق و الکترونیک دانشگاه تهران (۱۵۱-۲۰۰)، ‌ صنعتی شریف (۲۰۱-۳۰۰)، صنعتی امیرکبیر، صنعتی شیراز و تبریز (۴۰۱-۵۰۰) در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر این حوزه قرار گرفتند. در رشته مهندسی مخابرات دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه تهران با رتبه (۲۰۱-۳۰۰) در جمع ۳۰۰ دانشگاه برتر این حوزه قرار گرفتند.

به گفته وی در رشته مهندسی علوم و فناوری ابزارآلات دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه تهران (۷۶-۱۰۰)، دانشگاه تبریز (۱۰۱-۱۵۰)، صنعتی امیرکبیر، علم و صنعت ایران، صنعتی شریف و شیراز (۲۰۱-۳۰۰) در جمع ۳۰۰ دانشگاه برتر حضور دارند. در رشته مهندسی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه (۲۰۱-۳۰۰) در جمع ۳۰۰ دانشگاه برتر حضور دارد.

مدیر گروه رتبه بندی موسسه استنادی علوم و پایش علم‌وفناوری ادامه داد: در رشته مهندسی علوم کامپیوتر [۱] دانشگاه تهران (۱۵۱-۲۰۰)، صنعتی امیرکبیر و صنعتی شریف (۵۰۰-۴۰۱) در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر قرار گرفتند. در رشته مهندسی عمران دانشگاه صنعتی شریف (۷۶-۱۰۰)، صنعتی امیرکبیر، تبریز و تهران (۲۰۰-۱۵۱)، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی و تربیت مدرس (۲۰۱-۳۰۰) در جمع ۳۰۰ دانشگاه برتر حضور دارند. در رشته مهندسی شیمی دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه تهران (۲۰۱-۳۰۰)، صنعتی امیرکبیر، علم و صنعت ایران، صنعتی اصفهان، خوارزمی، تربیت مدرس، کاشان و تبریز (۳۰۱-۴۰۰)، صنعتی نوشیروانی بابل، فردوسی مشهد و شیراز (۴۰۱-۵۰۰) در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر قرار گرفتند.

صراطی یادآور شد: در رشته مهندسی مواد دانشگاه محقق اردبیلی (۳۰۱-۴۰۰)، صنعتی امیرکبیر، صنعتی شریف و دانشگاه تهران (۵۰۰-۴۰۱) در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر این حوزه قرار گرفتند. در رشته علوم و مهندسی انرژی دانشگاه صنعتی انوشیروانی بابل، دانشگاه تهران (۱۵۱-۲۰۰) فردوسی مشهد، صنعتی اصفهان، صنعتی شریف، تربیت مدرس (۲۰۱-۳۰۰)، علم و صنعت ایران، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، صنعتی شاهرود و دانشگاه تبریز (۳۰۱-۴۰۰) در جمع ۴۰۰ دانشگاه برتر حضور دارند.

در رشته مهندسی علوم و فناوری محیط زیست تنها دانشگاه تهران با رتبه (۴۰۱-۵۰۰) در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر این رشته قرار گرفت. در رشته منابع آب دانشگاه تبریز و تهران (۵۱-۷۵)، شیراز، تربیت مدرس (۱۰۱-۱۵۰)، صنعتی شریف (۲۰۰-۱۵۱) در جمع ۲۰۰ دانشگاه برتر حضور دارند.

وی تاکید کرد: در رشته علوم و فناوری غذایی دانشگاه تهران (۷۶-۱۰۰)، تبریز (۱۰۱-۱۵۰)، پزشکی تبریز (۲۰۰-۱۵۱) صنعتی اصفهان، پزشکی شهید بهشتی، شیراز، تربیت مدرس، پزشکی تهران و دانشگاه ارومیه (۲۰۱-۳۰۰) در جمع ۳۰۰ دانشگاه برتر این حوزه حضور دارند. در رشته بیوتکنولوژی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (۲۰۱-۳۰۰)، پزشکی مشهد، پزشکی تهران، دانشگاه تهران (۴۰۰-۳۰۱)، صنعتی اصفهان، پزشکی شهید بهشتی و تربیت مدرس (۴۰۱-۵۰۰) در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر این حوزه حضور دارند.

مدیر گروه رتبه بندی موسسه استنادی علوم و پایش علم‌وفناوری تصریح کرد: در رشته علوم و فناوری حمل و نقل تنها دانشگاه تهران (۱۵۱-۲۰۰) در جمع ۲۰۰ دانشگاه برتر در این حوزه قرار گرفت. در رشته مهندسی معدن دانشگاه تربیت مدرس (۴۴)، صنعتی اصفهان، دانشگاه تهران (۵۱-۷۵)، شهید باهنر کرمان (۷۶-۱۰۰) در جمع ۱۰۰ دانشگاه برتر در این حوزه حضور دارند. در رشته مهندسی متالورژی دانشگاه تهران (۵۱-۷۵)، علم و صنعت ایران، صنعتی اصفهان، صنعتی شریف (۲۰۰-۱۵۱) در جمع ۲۰۰ دانشگاه برتر در این حوزه حضور دارند.

حوزه علوم زیستی

وی گفت: در رتبه‌بندی موضوعی شانگهای ۲۰۲۲، رتبه‌بندی حوزه علوم زیستی در ۴ رشته صورت پذیرفته است که همانند سال گذشته شاهد حضور دانشگاه‌های برتر کشور در ۲ رشته علوم کشاورزی و علوم دامپزشکی در جمع برترین دانشگاه‌های دنیا هستیم.

در رشته علوم کشاورزی دانشگاه تهران (۱۵۱-۲۰۰)، تربیت مدرس (۲۰۱-۳۰۰)، صنعتی اصفهان، شیراز، کردستان و تبریز (۴۰۱-۵۰۰) در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر در این حوزه حضور دارند. در رشته علوم دامپزشکی دانشگاه تهران (۱۵۱-۲۰۰) و تربیت مدرس (۲۰۱-۳۰۰) در جمع ۳۰۰ دانشگاه برتر در این حوزه حضور دارند.

حوزه علوم پزشکی

مدیر گروه رتبه بندی موسسه استنادی علوم و پایش علم‌وفناوری ادامه داد: در رتبه‌بندی موضوعی شانگهای ۲۰۲۲، رتبه‌بندی حوزه علوم پزشکی در ۴ رشته صورت پذیرفته است که شاهد حضور دانشگاه‌های برتر کشور در ۴ رشته پزشکی بالینی، بهداشت عمومی، پرستاری و داروسازی و علوم دارویی در جمع برترین دانشگاه‌های دنیا هستیم.

به گفته صراطی در رشته پزشکی بالینی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله، پزشکی کرمانشاه، پزشکی مازندران (۲۰۱-۳۰۰)، پزشکی جندی شاپور اهواز، پزشکی ایران، پزشکی تهران (۳۰۱-۴۰۰)، پزشکی مشهد، پزشکی شهید بهشتی، پزشکی شیراز و پزشکی تبریز (۴۰۱-۵۰۰) در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر در این حوزه حضور دارند. در رشته بهداشت عمومی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، پزشکی مشهد، پزشکی تهران (۲۰۱-۳۰۰)، پزشکی ایران، پزشکی کرمان، پزشکی مازندران، پزشکی شهید بهشتی (۳۰۱-۴۰۰)، پزشکی جندی شاپور اهواز و پزشکی شیراز (۴۰۱-۵۰۰) در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر در این حوزه حضور دارند.

وی ادامه داد: در رشته پرستاری دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، پزشکی شهید بهشتی، پزشکی تبریز، تربیت مدرس، پزشکی تهران (۲۰۱-۳۰۰) در جمع ۳۰۰ دانشگاه برتر در این حوزه قرار گرفتند. در رشته داروسازی و علوم دارویی دانشگاه علوم پزشکی تهران (۳۰۱-۴۰۰)، پزشکی مشهد، پزشکی تبریز و دانشگاه تهران (۴۰۱-۵۰۰) در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر در این حوزه حضور دارند.

حوزه علوم اجتماعی

وی گفت: در رتبه‌بندی موضوعی شانگهای ۲۰۲۲، حیطه علوم اجتماعی در ۱۴ رشته صورت پذیرفته است که شاهد حضور دانشگاه‌های برتر کشور در ۲ رشته اقتصاد و مدیریت در جمع برترین دانشگاه‌های دنیا هستیم.  در رشته اقتصاد تنها دانشگاه تهران با رتبه (۳۰۱-۴۰۰) در این حوزه و نیز در رشته مدیریت دانشگاه تهران (۲۰۱-۳۰۰)، علم و صنعت ایران با رتبه (۴۰۱-۵۰۰) در این حوزه حضور دارند.