طرح دارویار در اصفهان، بی‌اطلاعی مردم و مشکلات داروخانه‌ها

به گزارش ایرنا، طرح "دارویار" از ۲۳ تیر بصورت همزمان با سراسر کشور در سطح داروخانه‌ها و بیمارستان‌های اصفهان و به‌منظور اصلاح یارانه دارو و انتقال آن از صنایع داروسازی به مصرف‌کننده(بیمار) اجرایی شد.

«دارویار» طرحی که قرار است با انتقال یارانه دارو از طریق بیمه‌ها به مردم، پوشش بیمه‌ای داروها را افزایش داده، اقلام بیشتری از داروها را زیر چتر بیمه‌ها برده و در عین حال قیمت دارو را به سمت واقعی شدن سوق دهد، با این شرط که "پرداختی از جیب بیمار" نه تنها افزایش نیابد، بلکه در برخی از اقلام کاهش قیمت نیز داشته باشد.

در اجرای این طرح اعلام شده است که تمام داروهای تولید داخل(۱۶۰۰ قلم کُد ژنریک دارو) مشمول اصلاح سیاست‌های ارزی قرار خواهد گرفت که افزایش قیمت ۱۴۰۰ کُد ژنریک توسط بیمه‌ها پوشش داده می‌شود و نرخ ۲۰۰ قلم دیگر هیچ تغییری نخواهد داشت.

بر این اساس افزایش قیمت ۳۶۶ قلم داروی ضروری و پُرمصرف بیماران و ۱۱۹ قلم دارو که تاکنون تحت پوشش بیمه نبوده است نیز در قالب این طرح با نسخه پزشک تحت پوشش بیمه قرار می گیرد.

به گفته مسوولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، قیمت داروهای تولید داخل در قالب این طرح (جز داروهای پُرمصرف و مکمل‌ها) تغییر می کند و چنانچه داروهای پُرمصرف با نسخه خریداری شود حتی قیمت نسبت به قبل از اجرای طرح نیز کمتر خواهد بود.

معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز با اشاره به افزایش میانگین ۵۰ تا ۶۰ درصدی قیمت داروهای داخلی در طرح دارویار، تصریح کرد: اگر در گذشته، بیماران تحت پوشش بیمه در هر نسخه دارویی شامل ۳۰ درصد یارانه دولت می‌شدند در طرح دارویار اگرچه با افزایش قیمت مواجهیم اما با پوشش کامل بیمه‌ای در واقع بیمار همان مقدار پول را می‌پردازد.

محمود اعتباری با بیان اینکه داروهای خارجی در این طرح شامل افزایش قیمت نخواهد بود، افزود: افزایش رشد صادرات رسمی دارو، حذف قاچاق، اصلاح الگوی مصرف و پیشگیری از خوددرمانی از مزایای طرح دارویار است.

از طرفی، اجرای طرح دارویار از ۲۳ تیر بطور ناگهانی، بدون اطلاع رسانی همگانی و به اصطلاح بصورت چراغ خاموش آغاز که باعث بروز مشکلاتی در روزهای اولیه اجرای آن شد بطوریکه بسیاری از مردم از اجرای طرح و تغییر قیمت‌ها و پوشش بیمه‌ای داروها، اطلاعی نداشتند و اگر فردی برخی از داروهای داخلی را بدون نسخه خریداری می‌کرد با افزایش قیمت آن مواجه می‌شد و همین امر باعث واکنش هایی در روزهای نخست اجرای طرح دارویار شد.

این در حالیست که به گفته معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اگر قبل از اجرای طرح دارویار، این موضوع رسانه‌ای می‌شد بطور قطع سودجویان با خرید بیش از حد دارو و ذخیره‌سازی آن سبب کمبود دارو در جامعه می‌شدند.

بی‌اطلاعی مردم از جزییات و مزایای طرح دارویار

خبرنگار ایرنا با حضور در برخی از داروخانه‌های مُنتخب سطح کلانشهر اصفهان به گفت و گو با مردم در باره این طرح پرداخت اما آنطور که مشخص بود، اکثر آنها اطلاع چندانی از اجرای این طرح نداشتند و فقط فرایافت آنها در یک هفته اخیر آن هم از طریق شبکه‌های اجتماعی، بحث افزایش قیمت برخی از داروها بود.

یکی از شهروندان که برای دریافت داروهایش به یکی از داروخانه‌های مُنتخب و دولتی اصفهان مراجعه کرده بود به خبرنگار ایرنا گفت: در روزهای اخیر به دفعات شاهد قطع شدن شبکه در داروخانه‌ها بوده و همین امر به طولانی شدن صف نوبت و ازدحام در داخل داروخانه منجر شده است.

وی که از جزییات و چگونگی اجرای طرح دارویار اطلاعی نداشت، خاطرنشان کرد: تغییر قیمتی در داروهایی که تهیه می‌کند، ندیده است.

مادر یک دختر مبتلا به صرع نیز که برای دریافت داروهای فرزندش به داروخانه مراجعه کرده بود به خبرنگار ایرنا گفت: برای تهیه این داروها ابتدا به خیابان آمادگاه مراجعه کردم اما بدلیل اینکه یکی از داروها موجود نبود، امروز به داروخانه سجاد آمدم.

خانم ایزدی نیز که از اجرای طرح دارویار بی‌اطلاع بود، خاطرنشان کرد: امروز که به داروخانه مراجعه کردم با سامانه ۱۹۰ (سامانه شکایات مردمی وزارت بهداشت و گزارش کمبود دارویی) آشنا شدم و از این به بعد اگر دارویی را پیدا نکردم با این شماره تماس می‌گیرم.

وی پس از وقوف به جزییات طرح دارویار اظهار امیدواری کرد که با اجرای آن برخی از کمبودهای دارویی در کشور بویژه برای بیماران مغز و اعصاب برطرف شود زیرا تامین برخی از داروها بصورت آزاد هزینه بالایی دارد.

یک مرد میانسال که همراه همسر و مادرش برای دریافت داروی "متیل فنیدات"(ریتالین) به داروخانه مراجعه کرده بود نیز از طرح دارویار اظهار بی اطلاعی کرد اما گفت که هزینه داروی مورد نظر چندان بالا نبوده است.

یک زن اهل شهر فلاورجان نیز که برای دریافت داروهای بیماری کم‌خونی خود به یکی از داروخانه‌های منتخب اصفهان مراجعه کرده بود به خبرنگار ایرنا گفت: از جزییات طرح دارویار و اینکه آیا داروهای مورد نیازم ارزانتر شده است یا خیر، اطلاعی ندارم.

خانم الله دادیان با اشاره به اینکه برخی از داروهای مورد نیازش زیر پوشش بیمه نیست، افزود: اطلاع ندارم که آیا این داروها در طرح دارویار زیر پوشش بیمه قرار گرفته است یا خیر اما امیدوارم که این کار صورت گیرد زیرا قیمت آنها بین ۵۰۰ هزار تومان تا یک میلیون بوده و تامین آنها برای خانواده ما دشوار است.

وی که به نوعی بیماری کم‌خونی مبتلاست، ادامه داد: باید هر ماه ۲ بار آمپول"فرینجکت" (آهن تزریقی) را تزریق کنم اما اکنون این دارو بسیار کمیاب شده و یک ماه است که موفق به خرید آن نشده‌ام.

وی که با سامانه ۱۹۰ آشناست، خاطرنشان کرد: بطور معمول به این سامانه تماس می‌گیرم اما وقتی می‌گویند فلان داروخانه داروی شما مانند فرینجکت را دارد تا می آیم به داروخانه مذکور مراجعه کنم آن دارو تمام شده است زیرا بصورت سهمیه‌بندی بین داروخانه‌ها توزیع می‌شود.

یک زن اتباع افغان ساکن منطقه زینبیه اصفهان نیز که به سرطان سینه مبتلاست و برای دریافت داروی شیمی درمانی خود به داروخانه مراجعه کرده بود نیز اظهار داشت: از طرح دارویار اطلاعی ندارد اما زیر پوشش بیمه قرار دارد و برای دریافت نسخه خود مشکلی پیدا نکرده است.

لزوم اطلاع‌رسانی بیشتر در باره دارویار

مسوول فنی یکی از داروخانه‌های اصفهان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: هنوز ۲ هفته از اجرای این طرح نگذشته و طبیعی است که بسیاری از مردم با جزییات آن آشنا نباشند به همین دلیل نیاز است که اطلاع رسانی بیشتری در باره آن انجام شود.

بزرگمهر دادخواه تهرانی با بیان اینکه پوسترهایی در باره این طرح در داروخانه‌ها نصب شده است و بازرسان معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بر چگونگی اجرای آن نظارت دارند، افزود: بسیاری از مردم فقط شنیده‌اند که قیمت برخی از داروها بیشتر شده اما وقتی مراجعه می کنند به آنها توضیح می‌دهیم که اگر نسخه پزشک همراه داشته باشند داروها به همان قیمت قبلی برای آنها محاسبه می شود.

وی خاطرنشان کرد: درصد پوشش بیمه‌ای برخی داروها بالاتر رفته و قیمت تمام شده دارویی مانند "انوکساپارین" که برای جلوگیری از انعقاد خون کاربرد دارد، برای افرادی که پوشش بیمه دارند، ارزانتر شده است.

این داروساز به بررسی مشکلات اجرای طرح دارویار از ۲ بعد مردمی و داروخانه ها پرداخت و گفت: در باره مشکلات مردم با اجرای این طرح باید گفت که هنوز برخی از مردم زیر پوشش بیمه نیستند و با وجودیکه اعلام شده این افراد می‌توانند با ثبت نام در سامانه بیمه سلامت بصورت رایگان بیمه شوند اما بهتر بود که ابتدا پوشش بیمه ای انجام و سپس طرح عملیاتی می‌شد. 

دادخواه با بیان اینکه برخی از بیمه‌ها مانند سلامت همگانی نیز با همه بخش‌ها طرف قرارداد نیستند و افراد زیر پوشش آنها ناچار به مراجعه به مراکز دولتی هستند، اضافه کرد: این مشکل در باره بیمه روستایی نیز وجود دارد و با همه بخش ها طرف قرارداد نبوده و از طرفی مشخص نیست که تفاوت یارانه ارزی آنها از کدام محل باید پرداخت شود.

این مسوول فنی یکی از داروخانه های اصفهان در باره داروهای بدون نیاز به نسخه، توضیح داد: اگر برای مدیریت ناخوشی‌های جزیی مراجعان از نقش داروسازان استفاده می شد و آنها می توانستند با کُد ملی بیمار، دارو را برای آنها ثبت کنند دیگر نیازی به مراجعه به پزشک عمومی نیست و بار مراجعات به مراکز درمانی و هزینه مردم نیز کاهش می یافت.

مشکلات داروخانه‌ها با اجرای دارویار

دادخواه به برخی از مشکلات داروخانه‌ها در اجرای طرح دارویار نیز اشاره و خاطرنشان کرد: بیمه‌ها بطور مرتب در حال تغییر درصد تعهدات خود هستند که به سردرگمی در داروخانه برای به روز رسانی قیمت‌ها منجر شده است.

وی با اشاره به تفاوت درصد پوشش داروها توسط بیمه‌ها افزود: داروخانه‌ها باید بطور مرتب مبلغ تحت پوشش بیمه‌ها را به روزرسانی کنند که کاری زمانبر بوده و مشکلاتی را برای آنها ایجاد کرده است.

وی به اجرای چراغ خاموش این طرح بدون اطلاع‌رسانی قبلی به داروخانه‌ها از ساعت ۲۴ چهارشنبه ۲۲ تیر اشاره کرد و گفت: این امر نیز باعث سردرگمی داروخانه‌ها در لحظات اولیه شد.

دادخواه به مشکل دیگری اشاره و اضافه کرد: بیمه‌ها چند ماه به داروخانه ها بدهکارند و بعد از ۶ تا ۱۲ ماه پول آنها را می‌پردازند و اکنون با اجرای طرح دارویار، تعهدات بیمه‌ها بیشتر شده یعنی بار بیشتری را به دوش می‌کشند و اگر قرار باشد پرداختی تعهدات آنها به همین منوال پیش رود باعث ورشکستگی داروخانه‌ها خواهد شدزیرا در برابر هزینه‌ها، تاب‌آوری ندارند.

وی با تاکید بر ضرورت تامین منابع مالی مورد نیاز طرح دارو یار و به روز شدن پرداخت‌ها تصریح کرد: دارویار طرح بسیار خوب و قابل اجرایی است اما بشرط آنکه نواقص آن رفع و منابع مالی آن تامین شود تا بار آن به دوش بخش خصوصی نیفتد.

وی با اشاره به اینکه قیمت برخی از داروها در طرح مزبور بدون داشتن نسخه پزشک و بصورت آزاد افزایش یافته است، افزود: برخی مردم از این موضوع اطلاع ندارند و داروخانه‌ها را در این زمینه مقصر می‌دانند که لازم است شفاف سازی و اطلاع رسانی لازم درباره آن انجام شود.

دادخواه در باره کمبود دارو نیز گفت: این روزها برخی داروها مانند آنتی بیوتیک‌های خوراکی و شربت، سِرم، فرینجکت، "ونوفر" (برای بیماران دیالیزی)، شربت "لیسکانتین" و "کلسیم فولینات" با کمبود مواجه است و بصورت سهمیه بندی بین داروخانه ها بویژه مراکز دولتی و منتخب توزیع می شود.

وی با بیان اینکه در هر دوره زمانی تعدادی از داروها با کمبود مواجه می‌شود، عمده دلیل آن را تحریم‌های ظالمانه علیه گشورمان دانست و اظهار امیدواری کرد که با اجرای طرح دارویار و تامین مالی شرکت های داروساز داخلی برای نقدینگی و خرید مواد اولیه، مشکل کمبود دارویی نیز رفع شود.

معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز در باره طرح دارویار خاطرنشان کرد: در قالب اجرای طرح "دارویار" ۳۶۶ قلم دارو که قبل از آن جزو بیمه نبود، تحت پوشش قرار گرفت و ۱۱۹ قلم داروی بدون نسخه(پُرمصرف) هم بیمه شد. 

محمود اعتباری با اعلام اینکه سه دهک اول جامعه بصورت خودکار تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرند و هزینه داروی آنها رایگان است، تصریح کرد: تمام افراد فاقد بیمه می‌توانند با ثبت نام در سامانه بیمه سلامت بصورت رایگان بیمه شوند و دهک‌های بالای جامعه نیز برای ارزان تمام شدن قیمت دارو باید تحت پوشش بیمه قرار گیرند.

وی تاکید کرد: دارو در تمام دنیا یک کالای گران محسوب می‌شود که دولت‌ها بابت خرید آن به بیماران یارانه می‌پردازند و با طرح دارویار، یارانه دارو به بیمار و از طریق پوشش بیمه‌ای تعلق می‌گیرد.
اعتباری افزود: در این طرح، بیمار با یک بار مراجعه به پزشک و دریافت نسخه الکترونیک می‌تواند تا سه بار بدون مراجعه مجدد به پزشک دارو دریافت کند.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به اینکه اتباع خارجی دارای مجوز قانونی نیز مشمول طرح دارویار می‌شوند، ادامه داد: از آنجا که درمان هر بیمار بر اساس داروی خاص و دوره مشخص انجام می‌شود لذا پزشک، متناسب با دوره‌ای که تشخیص داده، دارو تجویز می‌کند لذا از مصرف خودسرانه و بی‌رویه دارو هم جلوگیری می شود.
اعتباری با اعلام اینکه در طول یک هفته از اجرای این طرح طی بازرسی‌های انجام شده، شکایت یا مشکلی در باره تغییر قیمت‌ داروها گزارش نشده است و اکنون آرامش لازم در جامعه برقرار است، گفت: اصلاح قیمت دارو بصورت مرحله به مرحله اجرایی خواهد شد.
وی پایداری طرح دارویار را منوط به تامین بودجه آن از سوی سازمان برنامه و بودجه عنوان کرد و گفت: بیماران از طریق سه بیمه خدمات درمانی(سلامت)، تامین اجتماعی و نیروهای مسلح شامل طرح دارویار می‌شوند.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اظهار داشت: در طرح دارویار مُطالبات دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از سوی تامین اجتماعی تسویه و بدهی دانشگاه به شرکت های دارویی نیز برطرف خواهد شد.
وی همچنین تاکید کرد: اگر بیماران شکایتی در حوزه دارو دارند می‌توانند با تماس با شماره تلفن ۱۹۰، گزارش‌های خود را ارائه کنند.

در طرح دارویار، داروهای خارجی بدون افزایش قیمت طبق روال گذشته عرضه می‌شود و بیماران مزمن ضمن مراجعه دوره‌ای برای ویزیت مجدد داروی خود را به اندازه مصرف آن دوره تا ویزیت بعدی دریافت می‌کنند.

اتباع قانونی توسط بیمه سلامت بیمه می‌شوند و اتباع غیرقانونی در صورت ثبت اطلاعات هویتی و شناسی از طرف وزارت کشور در صورت نیاز به خدمات دارویی تحت پوشش بیمه سلامت قرار می‌گیرند.