به گزارش خبرنگار ایرنا، اهالی شهر عَنبَران از توابع شهرستان نمین در استان اردبیل از طریق گلیم بافی معیشت خود را سامان می دهند. زبان اهالی این شهر تالشی است و با توجه به اینکه گلیم بافی شغل تعداد زیادی از مردم این شهر است، در سال ۱۳۹۹ عنبران به عنوان شهر ملی گلیم در فهرست آثار ملی ثبت شد.
این شهر با داشتن ظرفیت‌های تولید گلیم وصنایع دستی و دارا بودن ویژگی‌های گردشگری، به عقیده مسئولان محلی توسعه و پیشرفت لازم را تجربه نکرده‌است موضوعی که در جریان سفر دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور و دیدارهای وی با امام جمعه و اهالی آن مطرح شد.
به گفته حجت‌الاسلام سید یاور مرادی، بخش عنبران ۱۰ هزار و ۸۰۰ نفر جمعیت دارد. البته این تعداد در تابستان به خاطر بازگشت مهاجران به ۲۰ هزار نفر افزایش می یابد.
وی با بیان اینکه نزدیک به ۵۳ درصد جمعیت شهر عنبران تحت پوشش کمیته امداد امام (ره) هستند، مهاجرت اهالی به شهرها و استان‌های دیگر حکایت تلخ نبود کار و درآمد در عنبران و سختی معیشت در این شهر است.
امام جمعه عنبران یادآورشد: متاسفانه زمین‌های ما برای کشاورزی مناسب نیست و برای همین اغلب اهالی از طریق صنایع دستی و گلیم بافی امرار معاش می کنند.
وی با اشاره به ثبت عنبران به عنوان شهر ملی گلیم ایران، اظهار کرد: نزدیک چهار سال است این نام را بر عنبران گذاشته‌اند اما این نامگذاری، سود و تحول لازم را نداشته است. سالانه بیش از ۵۰ هزار متر مربع در عنبران گلیم بافته می‌شود اما دلالان، این صنایع دستی را با ارزان‌ترین قیمت از دست بافندگان خارج کرده و در تهران و شهرهای دیگر با قیمت‌های بسیار بالا عرضه می‌کنند.
حجت الاسلام سید یاور مرادی توضیح داد: به عنوان مثال هر گلیم کوچک ظرف سه روز بافته می‌شود و روزانه ۴۰هزار تومان سود برای گلیم‌باف دارد، اما دلالان، هر قطعه گلیم را در تهران حداقل به قیمت ۵۰۰ هزار تومان می‌فروشند و قیمت‌های بالاتر نیز گزارش شده است و در نهایت، سود اصلی حاصل از تلاش هنرمندان عنبران از آن دلالان می‌شود.
وی با اشاره به هزینه کرد بیش از ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان در ماه از سوی کمیته امداد برای تحت پوشش‌ها در عنبران اشاره و تاکید کرد: اگر تجهیزات و امکانات فرشبافی در اختیار زنان هنرمند عنبران قرار گیرد، از محل درآمد آن خودکفا خواهند شد و دیگر نیازی به کمک‌های کمیته امداد نخواهند داشت.
خداداد رشیدی دهیار عنبران هم با اشاره به اصالت هنر گلیم بافی در این شهر گفت: در گلیم‌های عنبران از رنگ مصنوعی و شیمیایی استفاده نمی‌شود و هنرمندان گلیم‌باف، از رنگ‌های طبیعی مانند رنگ پوست گردو استفاده می‌کنند.
وی گلیم عنبران را دارای خاصیت درمانی و تسکین‌بخش دانست و افزود: این نوع گلیم حتی در آلمان نیز متقاضی دارد و شاید در آن کشور کسی با نام اردبیل آشنا نباشد اما گلیم عنبران را می‌شناسند.
سالانه بیش از ۵۰ هزار متر مربع در عنبران گلیم بافته می‌شود اما دلالان، این صنایع دستی را با ارزان‌ترین قیمت از دست بافندگان خارج کرده و در تهران و شهرهای دیگر با قیمت‌های بسیار بالا عرضه می‌کنند.
امام جمعه عنبران به وجود معادن بسیار در محوطه عنبران نیز اشاره کرد و گفت: نزدیک ۵۰ معدن در محوطه وجود دارد و فقط از یکی از آنها روزانه ۴۰۰ کامیون مصالح به خارج از استان بارگیری می‌شود در حالیکه طبق قانون، جابجایی مصالح به استان دیگر خلاف مقررات است مگر اینکه برای یک پروژه ملی استفاده شود.
مرادی تشریح کرد که اگر درآمد روزانه هر کامیون مصالح را حداقل ۲ میلیون تومان در نظر بگیریم، سالانه ۲۴ میلیارد تومان از این کار درآمد کسب می‌کنند اما شهر عنبران با وجود این فعالیت‌های معدنی، دچار عقب‌ماندگی است.
وی با یادآوری مسئولیتهای اجتماعی ایمیدرو ادامه داد: اگر فقط دو درصد از منابع و درآمدهای حاصل از معادن این منطقه برای مردم صرف شود، زمینه‌های اشتغال و درآمد فراهم خواهد شد.
به گفته امام جمعه عنبران ۹۰ درصد جوانان عنبرانی کسانی هستند که برج‌های میلاد و آزادی را ساخته‌اند و بهترین مهندسان و متخصصان و عوامل اجرایی پل‌های بزرگ تهران، عنبرانی بوده‌اند و چون در این منطقه کار نبوده، به شمال، مرکز و جنوب کشور رهسپار شده‌اند.
مرادی ادامه داد: کارخانه سیمان نزدیک عنبران که ماهانه ۱۵ میلیارد تومان حقوق برای حدود ۴۵۰ نفر نیروی انسانی پرداخت می‌کند، اما فقط چهار از اهالی عنبران در آن مشغول کار هستند.
وی درباره عواقب مهاجرت جوانان و مردان عنبرانی به مناطق دیگر برای کار و اشتغال، توضیح داد: کسانی که به جنوب و سایر مناطق کشور برای کار می‌روند، وقتی به عنبران باز می‌گردند، زندگی آنها دچار مشکل می‌شود و با طلاق و فرزندان طلاق و اعتیاد مواجه می‌شوند و این موضوع بسیار نگران کننده است.
چه باید کرد؟
امام جمعه عنبران اهالی این شهر را مردمانی سختکوش توصیف کرد و گفت: می‌توان از طریق صندوق مهر امام رضا (ع) و بنیاد برکت برای حدود ۲۰۰ نفر تسهیلات تامین کرد تا چرخ زندگی تعدادی از اهالی بچرخد.
مرادی ادامه داد: شاید وام اشتغال دادن به مستمری بگیران بالای ۶۰ تا ۷۰ سال و برخی‌ها که بیمار هستند، اقدام درستی به نظر نرسد اما آنهایی که توان کار و فعالیت را دارند، برای دریافت تسهیلات اشتغال در بانک‌ها معطل مانده و به علت موانع بانکی قادر به دریافت تسهیلات نیستند.
وی گفت: امسال با مشارکت کمیته امداد و مساعدت خیران، ۴۵۰ میلیون تومان برای فقرا و نیازمندان عنبران تامین و هزینه شد مرادی یادآورشد: علاوه بر این از ناحیه بنیاد برکت نیز برای ۴۵۰ نفر تقاضای وام کردیم اما فقط ۳۰ نفر موفق به دریافت وام شدند و در حالیکه اگر تسهیلات لازم و کافی برای همه گلیم‌بافان اعطا شود، تحول بزرگی در اشتغالزایی روی خواهد داد.
گلیم عنبران برند اقتصادی شود
دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور در پاسخ به اظهارات امام جمعه عنبران گفت: شما باید به عنوان هادی فرهنگی این شهر، از ظرفیت مسجد و منبر و نهاد امامت جمعه برای معرفی و احیای ظرفیت‌های فرهنگی و هنری منطقه استفاده کنید.
سید مجید امامی افزود: تعامل و همکاری مستمر شما با دستگاه‌های مرتبط نظیر میراث فرهنگی می‌تواند بستر عرضه صنایع دستی عنبران و ایجاد اشتغال و درآمد در این شهر را فراهم کند.
گلیم عنبران می‌تواند عامل پایان فقر اقتصادی و در عین حال افتخار فرهنگی شهر عنبران و استان اردبیل باشد.
وی راه‌اندازی تعاونی‌های روستایی برای عرضه محصولات و صنایع دستی در عنبران را ضروری دانست و گفت: گلیم عنبران می‌تواند عامل پایان فقر اقتصادی و در عین حال افتخار فرهنگی شهر عنبران و استان اردبیل باشد.
معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این گفت و گو قول داد که به لحاظ ارتباطات کاری با کمیته امداد، بنیاد برکت و سایر دستگاه‌ها، برای اعطای تسهیلات و ایجاد اشتغال در عنبران رایزنی کند.
او همچنین در همین دیدار طی تماس تلفنی با معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، به او گفت: عنبرانی‌ها برادران شافعی ما و انسان‌هایی باصفا و با محبت هستند اما در حد شان و شایستگی خود از تسهیلات اشتغال بهره‌مند نشده‌اند.
طبق گفته دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور، معاون وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز در این گفت و گو در رابطه با اختصاص تسهیلات اشتغال به گلیم بافان عنبران اعلام آمادگی کرد و قول مساعد داد.
دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور که بیست و ششمین سفر استانی خود را به اردبیل و عنبران اختصاص داده بود، یادآورشد: گلیم‌بافی در این شهر، ظرفیت بالا و منحصر بفردی دارد و باید به برند منطقه تبدیل شود و این امر می‌تواند در فقرزدایی و کاهش بیکاری موثر باشد.
عبدالله بحرالعلومی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی اردبیل هم در این بازدید، عنبران را از لحاظ فرهنگی و هنری شایسته توجه بیشتر دانست و گفت: بسترسازی مناسب برای عرضه محصولات فرهنگی و هنری این منطقه برای رونق و آبادانی آن ضروری است.
با وجود اینکه کارهای عمرانی انجام شده در عنبران همچون اجرای طرح‌های هادی زیبا و مبتنی بر معماری بومی، آسفالت راه‌ها و در حال احداث بودن سد عنبران گویای خدمات و برکات نظام اسلامی به این شهر و بخش است، اما می‌توان با اهمیت دادن بیشتر به داشته‌های فرهنگی و هنری و اعطای تسهیلات و توسعه کارگاه‌های گلیم‌بافی و بازاریابی برای تولیدات آن، گام‌های بلندی برای عمران و آبادانی عنبران برداشت.
گزارش از عیسی پاشاپور
نظر شما