به گزارش ایرنا، علم شویی از قدیمی‌ترین مراسم موجود شهر بندرعباس و مربوط به منبر گپ یا حسینیه ۱۲ امام است که از اواخر دوران قاجاریه مورد عنایت ویژه عزاداران قرار گرفته است.
طبق رسم هرساله فعالان حسینیه منبر گپ بندرعباس و جمع بسیاری از عزاداران حسینی ۱۲ علم به نیت و نماد ۱۲ امام در آب دریا که نماد پاکی و روشنی است، می‌شویند تا برای عزاداری سیدالشهدا (ع) از این علم‌ها استفاده کنند.
علم کَشان علم‌ها را ابتدا از اتاقی (حجره داخل منبر) در خود منبرگپ بندرعباس که مخصوص وسایل و تجهیزات مراسم محرم است، به صحن منبر آورده و سپس با یک دستگاه وانت نیسان به ساحل خونسرخ انتقال داده و یکی یکی به دریا به می‌برند و تطهیر می کنند.
عَلَم کشان تا سینه به درون آب دریا می‌روند و با فرستادن صلوات بر محمد و آل محمد(ص) و خواندن دعاهای مخصوص، علم‌ها را که از جنس چوب صندل است، با آب دریا غسل می‌دهند.
پس از شست و شو؛ ۱۲ علم را به حسینیه منبر گپ می‌برند و عزاداران بعد از نماز مغرب و عشا در مراسمی ویژه با نام آماده‌سازی علم‌ها آن‌ها را با پارچه‌های رنگی اهدایی و نذری مردم تزیین کرده و بر روی آن‌ها پنجه (سَرشده) که از قبل با گلاب شست و شو داده شده، نصب می‌کنند.
قدمت آیین سنتی علم شویی در بندرعباس به زمان حضور شیعیان حیدرآبادی هندوستان در این شهر و ساخت منبر گپ بازمی‌گردد و دعاهایی که در این آیین نیز خوانده می‌شود نیز مربوط به دوران صفویه و سلجوقیان است.
آیین علم شویی همه ساله در ماه محرم انجام می‌شود؛ هرچند در ۲ سال گذشته آیین علم شویی به واسطه کرونا انجام نشد اما امسال باز این آیین سنتی با حضور پرشور جوانان و نوجوانان حسینیه منبر گپ از سرگرفته شد.
از روز سوم تا نهم محرم خانواده‌هایی که به هر نیتی نذر کرده‌اند، علم‌ها را به خانه خود دعوت کرده و در مراسمی با حضور فعالان حسینیه و اقوام و همسایگان به سوگواری و عزاداری و سفره نذری می‌پردازند.
در روز عاشورا هم علم کشان در یک صف و در یک راستا حرکت می کنند و کسانی که حاجتی دارند و برای حاجت روا شدن نُقل و شکلات بر سر علم‌ها می‌ریزند وبه نوعی تبرک می‌کنند و یا شربت و شیرینی پخش می‌کنند.
پس از پایان دهه محرم، پارچه‌های تزیینی علم‌ها که نماد عزا هستند، باز شده و برای محرم سال آینده در حسینیه منبر گپ نگه‌داری می‌شوند.
علم‌ها هدیه‌ای به مردم بندرعباس
گفته می‌شود روزگاری فردی تمامی بزرگان شهر بندرعباس را صدا زده و می‌گوید چوب‌هایی به شکل علم از کرانه دریای هند به سمت ساحل بندرعباس می‌آید، اهالی این چوب‌ها که از جنس صندل بوده را از آب گرفته و خشک می‌کنند و به نزدیک‌ترین محل یعنی منبر ۱۲ امام می‌برند و مشاهده می‌کنند که بر روی هر کدام از این چوب‌ها اسم یک امام کنده کاری شده و تاکنون معلوم نیست که این چوب‌ها از کجا آمده اند و چگونه این اسامی متبرک بر روی آن‌ها نقش بسته است.
البته به طور دقیق کسی نمی‌داند که این علم‌ها از کجا آمده است اما بزرگان قدیم بر این باورند که علم‌ها از همان قدیم الایام به اذن خداوند از طریق دریا برای مردم شهر بندرعباس فرستاده شده است و به همین علت برایشان ارزش و قداستی خاص دارد.
منبر گپ یا حسینیه ۱۲ امام با قدمتی ۴۰۰ ساله یکی از منبرهای بزرگ و قدیمی شهر بندرعباس است، که بانیان آن در مناسبت‌های مذهبی و بویژه ایام محرم و عزاداری اباعبدالله حسین(ع) به اجرای تعزیه خوانی، مداحی و سینه زنی برای مردم این شهر می پردازند. مسوول این منبر پیش از این مرحوم «ملامحمد ژیانفر» بود و اکنون پس از ایشان فرزندشان عهده دار این مسوولیت شدند.
حسینیه دوازده امام دهم دیماه سال ۱۳۸۱ با شماره ۶۷۶۸ توسط اداره کل میراث فرهنگ، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان بنام «منبر گَپ» به ثبت آثار معنوی در کشور رسیده است.
استان هرمزگان با پیشینه تاریخی، فرهنگی و آیینی خود همواره در ارائه فرهنگ‌ها، آیین‌ها و سنت‌ها پیشگام بوده وآیین علم شویی در کنار سایر آیین‌های ماندگار همچون سینه زنی نشسته، علم گردانی، پخت حلیم جم، چک چکو و تعزیه خوانی در ثبت فهرست ملی قرار دارد.
نظر شما