هوافضا به عنوان فناوری که امروزه در زندگی مردم اهمیت بسیاری یافته و دستاوردهای آن به شکل ملموسی استفاده می‌شود، در سال ۲۰۲۰ اقتصاد ۴۲۴ میلیارد دلاری را به خود اختصاص داد و نسبت به یک دهه قبل ۷۰ درصد رشد کرد. ساخت و پرتاب ماهواره به عنوان بخش مهمی از اقتصاد این صنعت و ۷۰ درصد از آن را به خود اختصاص می‌دهد.
ایران نیز از اواسط دهه ۷۰ خورشیدی فعالیت تحقیقاتی در این زمینه را آغاز کرد و با ساخت و پرتاب ماهواره‌های مختلفی ادامه داد. این تلاش‌ها اخیرا به پرتاب ماهواره خیام منجر شد. ماهواره خیام یک ماهواره سنجش از دور است که فرامین مربوط به کنترل و بهره‌برداری از آن، از روز اول و بلافاصله پس از پرتاب توسط کارشناسان ایرانی مستقر در پایگاه‌های فضایی متعلق به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در خاک جمهوری اسلامی ایران انجام و صادر خواهد شد.
مرکز کنترل عملیات ماهواره، ارسال فرامین و ایستگاه‌های اخذ داده‌های ماهواره‌ای ماهواره خیام تنها در خاک جمهوری اسلامی ایران و تحت مدیریت سازمان فضایی ایران است و مهندسان و محققان ایرانی در آن مستقر هستند. ارسال فرامین و دریافت اطلاعات از این ماهواره تماما طبق الگوریتم رمزنگاری شده‌ای که قبلا توسط محققان سازمان فضایی در آن تعبیه شده انجام شده و در این فرآیند هیچ کشور دیگری امکان دسترسی به اطلاعات آن را نداشته و برخی شایعات منتشره در خصوص استفاده از تصاویر این ماهواره برای مقاصد نظامی سایر کشورها صحت ندارد. ماهواره خیام به وزن ۱۰۰ کیلوگرم در ساعت ۱۰ و ۲۰ دقیقه سه‌شنبه (۱۸ مرداد) از پایگاه فضایی بایکونور قزاقستان با ماهواره‌بر سایوز پرتاب شد و در مدار ۵۰۰ کیلومتری آرام گرفت.
محمدجواد لاریجانی در گفت و گو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، اظهار داشت: کشور روسیه در حوزه‌های مختلف علوم و فنون جزو کشورهای بسیار پیشرفته دنیا از جمله در علوم و فنون مرتبط با صنعت فضایی، برخی حوزه های علوم پایه فیزیک، ریاضیات، در رشته نانو، نجوم و محاسبات کوانتومی است.
وی ادامه داد: پرتاب ماهواره خیام، آغاز همکاری بسیار برجسته ای است که حوزه های بیشتری از علوم و فنون روی این همکاری باز و آغاز مبارکی است. دانشمندان ما هم می توانند بهره ببرند و استفاده کنند.
مدیر پژوهشگاه دانش‌های بنیادی در مورد انتقادات از پرتاب ماهواره از روی سکوی بایکونور در قزاقستان نیز گفت: کسانی که انتقاد می کنند، افراد مسلطی نیستند و نمی دانند که پرتاب ماهواره به فضا، ردیابی و و رهگیری آن از روی ایستگاه زمینی مانند مسافرت با هواپیما نیست که آسان باشد.
لاریجانی تاکید کرد: از بدو پرتاب و بعد از آن، مسائل فنی زیادی وجود دارد و این کار (همکاری کشورها در پرتاب ماهواره) نیز بسیار رایج است. حتی کشورهای بزرگ دنیا از ماهواره‌برهای کشورهای دیگر استفاده می کنند.
وی اظهار داشت: همکاری ما با دولت روسیه چه در زمینه ماهواره بری، چه ساخت ماهواره، چه ایستگاه های ردیابی و رهگیری زمینی و چه تحلیل داده ها بسیار مفید است. هم ما توانایی هایی داریم و هم می توانیم توانایی های وسیع تری پیدا کنیم. منتقدان به این امور کاملا واقف نیستند.
نظر شما