مواضع متزلزل ترکیه در قبال سوریه؛ از آشتی‌جویی تا تهدید

به گزارش ایرنا، گمانه‌زنی‌ها در مورد آشتی ترکیه و سوریه پس از اظهارات اخیر مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه درباره دیدار یک سال پیش او با فیصل مقداد هفمتای سوری‌اش در بلگراد و تأکید وی بر لزوم آشتی دو کشور، افزایش یافته است، اما ادامه حملات ترکیه به شمال سوریه از یک سو و همزمان ارسال پیام‌ها از سوی مقامات آنکارا درباره آشتی با دمشق از سوی دیگر، نشان می‌دهد که ترکیه در قبال پرونده آشتی با سوریه متزلزل است.

روزنامه «الاخبار» لبنان در این باره نوشت که « ترکیه مواضعی متناقض در خصوص روند آشتی با سوریه دارد؛ آخرین موردی که تزلزل ترکیه در قبال پرونده آشتی با دمشق را نشان می‌دهد، تهدید مجدد عملیات نظامی در شمال سوریه و درخواست خارج از چارچوب "وضع هر چه سریعتر قانون اساسی جدید سوریه" است؛ درخواستی که به سرعت مورد استقبال محافل مخالفان آشتی، قرار گرفت».

 «فیصل مقداد» وزیر امور خارجه سوریه در سفر اخیرش به مسکو اعلام کرد که شرط صلح با ترکیه، خروج کامل ارتش این کشور از خاک سوریه، پایان دادن به هرنوع حمایت این کشور از گروه‌های تروریستی و دست برداشتن از مداخله در امور داخلی سوریه است،  اما پیام‌های ارسالی آنکارا در این زمینه متناقض است.

الاخبار افزود: ولی رجب طیب اردوغان (پس از این اظهارات فیصل مقداد) بار دیگر تهدید کرد که «ترکیه بر اساس اولویت‌های موردنظر به عملیات نظامی خود در سوریه ادامه خواهد داد و به همه دنیا اعلام می‌کنم که می توان یک شبه به هر جایی رسید! هر بار که قصد انجام عملیات نظامی می‌کنیم، اعلام مخالفت می‌کنند ، این رفتار ریاکارانه برای ما آشناست ولی پاسخی به آنها نخواهیم داد و تنها براساس اولویت های امنیتی خود، عملیات نظامی را تا پیش از ایجاد یک نوار امنیتی در عمق 30 کیلومتری در مرز با سوریه متوقف نخواهیم کرد».

«خلوصی آکار» وزیر دفاع ترکیه نیز در گفت و گو با روزنامه «خبر ترک» در اظهاراتی مشابه گفت: «تل رفعت و منبج اخیرا به کانون تروریسم تبدیل شده اند، عملیات نظامی ما تا پاکسازی کامل منطقه از تروریسم ادامه خواهد داشت».

 آکار با بیان اینکه «عملیات نظامی مورد نظر، زمانی مشخص خواهد شد که شرایط برای شروع آن فراهم شود»، خواستار «تدوین پیش نویس قانون اساسی جدید برای سوریه در اسرع وقت شد تا براساس آن انتخابات برای برقراری یک دولت قانونی برگزار شود».

 در همین رابطه، «سادات ارگین» در روزنامه حریت نوشت: «منظور مقداد از گروه‌های تروریستی "ارتش آزاد سوریه" است و این یکی از چالشهای اساسی درمذاکرات بین دو کشور خواهد بود».

«عمر چلیک» سخنگوی  حزب عدالت و توسعه در این باره گفت که «شرایطی که منجر به قطع روابط با سوریه شد، هنوز برطرف نشده است، ولی دراین میان حتی مصطفی بلبای، نماینده مخالف این حزب ، نیز صلح میان دو کشور را آسان و قابل دسترس  نمی‌داند و می‌گوید «بیش از چهل موضوع مورد اختلاف در مسیر حل مشکلات و بهبود روابط بین دو کشور وجود دارد، اما به هرحال کار می‌تواند با تلاش برای باز کردن نخستین گره از طریق انجام مذاکرات مستقیم بین دو طرف آغاز شود» .

از سوی دیگر، «تمیل قره ملا اوغلو» رهبر حزب «سعادت» ترکیه به اردوغان هشدار داد که از «روند صلح با سوریه برای اهداف سیاسی داخلی» سوء استفاده نکند و اهمیت روابط با سوریه بسیار بیشتر از بازی‌های سیاسی داخلی است».

«باریش دوستر» پژوهشگر روابط خارجی، در روزنامه «جمهوریت» نوشت: «نفس رسیدن به مرحله مذاکرات و نشستن بر سر یک میز مذاکره بین آنکارا و دمشق پس از ۱۱ سال جنگ سوریه، موضوعی مهم و نکته‌ای  مثبت است که باید مسببان این وضعیت پاسخگو باشند زیرا ترکیه، پس از سوریه، یکی از بزرگترین بازندگان جنگ جاری سوریه است، سیاست خارجی ترکیه که مدعی رهبری جهان اسلام است، واقعا از هم فروپاشیده است».

«محمد علی گولر» یکی دیگر از پژوهشگران روابط خارجی در روزنامه «جمهوریت» (مخالف دولت ترکیه) نوشت: «درهای گفت وگو با  دمشق باز شده است، اما باز کردن کامل آن کار سختی است، زیرا  از دیدگاه سوری‌ها ،ترکیه ۱۱ سال برای سرنگونی دولت دمشق تلاش کرده ،مرزهای خود را به روی جنگجویان خارجی باز کرد و ارتشی از مخالفان دولت این کشور را ایجاد و پشتیبانی کرده و سربازان  ما مناطق مختلف سرزمین‌هایشان را اشغال کرده‌اند».

گولر افزود: «برای ترکیه نیز عدول از سیاست های ۱۱ ساله تلاش برای سرنگونی حکومت سوریه و ایجاد مناطق نفوذ در آنجا هزینه داخلی و خارجی خواهد داشت. علاوه بر این، تاثیر اتخاذ چنین موضعی بر نتیجه انتخابات ریاست جمهوری، پیامدهای امنیتی کنار گذاشتن ارتش آزاد سوریه را نیز باید در نظر داشت».

وی مانع اصلی عادی سازی روابط آنکارا با دمشق را «سیاست های چند بعدی اردوغان از زمان پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری و نیاز به حمایت ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه برای تحقق صلح  دانست» و افزود: این مشکلات در سخنان  مقامات رسمی ترکیه به وضوح مشخص است آنها به عنوان مثال می‌گویند: "ما صحبت از توافق نکردیم بلکه بدنبال مصالحه هستیم " یا "هدف عادی‌سازی نیست، بلکه گفت‌وگو است" یا" دیدگاه ما نسبت به اسد تغییر نکرده است".