کاداستر ؛ مدیریت زمین با حدود مشخص

به گزارش ایرنا، اختلافات ملکی در اراضی کشاورزی یا سایر کاربری‌ها در دهه های گذشته به یک معضل تبدیل شده بود به گونه‌ای که گاهی این اختلاف ملکی بر سر یک متر زمین ممکن بود به نزاع یا قهر خانوادگی نیز تبدیل شود.

گاهی همین یک متر زمین، جریان کشت و کار یک خانواده کشاورز را مختل می‌کرد، چه اینکه ممکن بود آب جاری یا چاه کشاورزی زمین مشاع در همان یک متر زمین مورد اختلاف قرار می‌گرفت.

اما با حد نگاری یا کاداستر بسیاری از این مشکلات می‌شود و حدود زمین برای دولت یا مستثنیات مردم به صورت شفاف تعیین خواهد شد. 

براساس نظر کارشناسان، نقشه‌های ثبتی یا کاداستر یک سری موجودی‌های نظام یافته قانونمند از اطلاعات، درباره املاک و دارایی‌های غیر منقول در هرکشور یا منطقه است که پایه و اساس آن را نقشه‌ها تشکیل می‌دهند که در این نقشه‌ها محدوده‌های ملکی منعکس شده‌اند.

اهداف اولیه به کارگیری این سیستم، ایجاد زمینه بهتر برای ثبت زمین و ارائه روشی مناسب برای کنترل و مدیریت کاربرد بهتر آن است. روش اصلی برای ایجاد چنین نقشه‌هایی ابتدا مشاهدات میدانی است که از طریق فتوگرامتری و نقشه‌برداری و با استفاده از داده‌های شهرداری و اداره ثبت و در نهایت با در اختیار داشتن نقشه های CAD به عنوان نقشه‌های مبنا از منطقه مورد نظر و تبدیل آن به فرمت Shape file و سپس با استفاده از نرم افزارArc Map است.

کارشناسان می‌گویند: کاداستر در مقام مهندسی هدفمند اطلاعات با رویکرد ثبات و امنیت حقوقی بر مبنای واحد زمین استوار شده و کارکرد تکنولوژی آن از نوع اطلاعاتی و خدماتی است. کارآمدی و به روزرسانی این سیستم پویا می‌تواند آثار مستقیم و غیرمستقیمی در کارکرد دیگر سیستم‌ها ایجاد کند در اصل کاداستر، الگوی مدیریتی و ثبتی نوین محسوب می‌شود.

مفهوم فنی نقشۀ کاداستر، بر اطلاعات زمینی و جغرافیایی نقشه کاداستر دلالت دارد، رویکرد
فنی نقشه نیز عبارت از اطلاعات هندسی و توصیفی ملک از قبیل موقعیت جغرافیایی آن، حدود اربعه (چهارگانه) و حدود هندسی آن در مقیاس نقشه‌های بزرگ است.

یک قطعه زمین کاداستر باید یک ناحیه به هم پیوسته از زمین باشد که یک نوع بهره‌گیری از زمین را دربرگیرد. بر روی نقشه یک قطعۀ کاداستری، خطی شکل می‌گیرد که نقشه را احاطه کرده و دارای
هویت منحصر به فرد است. کاداستر به معنای یک ارزیابی و طبقه‌بندی سیستماتیک از زمین، تحت کنترل یک دولت مرکزی به‌وسیله نقشه‌هایی از قطعات زمین‌هاست که بر مبنای نقشه‌های توپوگرافی طراحی شده و بر طبق قطعات زمین در دفاتر ثبت، رکورد شده‌اند، با ترکیب و پردازش به هنگام اطلاعات فنی برآمده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مکانی)، توان افزایی داده‌ها از مرحلۀ ابزاری به یک سیستم کارآ بدل خواهد شد.

وضعیت حدنگاری در ایران

یکی از مهمترین اقدامات صورت گرفته در مدیریت زمین، اجرای حدنگاری یا کاداستر در کشور است که اکنون روند بسیار قابل قبولی را به خود گرفته است به گونه‌ای که در چند روز گذشته نیز، سخنگوی قوه قضاییه با اشاره به اقدام سازمان ثبت اسناد و املاک کشور مبنی بر صدور سند مالکیت سه جزیره، اعلام کرد: مالکیت قطعی جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی در استان هرمزگان به نام دولت صادر و مالکیت مطابق قانون تثبیت شده است.

سخنگوی قوه قضاییه در پاسخ به سوالی درباره حق مالکیت ایران بر جزایر سه‌گانه گفت: اقدامات موثر و قاطعی در راستای صیانت از منافع ملی از سوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور برای تثبیت مالکیت انجام شده است.

وی ادامه داد: سند مالکیت به مساحت ۱۲ میلیون و ۷۲۲ هزار و ۶۸۳ مترمربع برای جزیره ابوموسی ، سند مالکیت به مساحت ۱۰ میلیون و ۸۳۲ هزار متر مربع برای جزیره تنب بزرگ و سند مالکیت به مساحت یک میلیون و ۳۹۴ هزار و ۱۷۹ متر مربع برای جزیره تنب کوچک صادر شده است.

مسعود ستایشی اضافه کرد: تحقق فرایند حدنگاری در جزایر ایرانی خلیج فارس و دریای عمان با هماهنگی و همکاری همه دستگاه‌های مسئول به عنوان یکی از اولویت‌های سازمان ثبت و قوه قضاییه است.

اکنون روند حدنگاری در کشور با شتاب در حال انجام است به گونه‌ای که به نظر می‌رسد تا پایان برنامه هفتم توسعه این امر مهم محقق شود.

معاون کاداستر دفتر ممیزی اراضی سازمان جنگل‌ها و مراتع از صدور اسناد مالکیت برای ۹۷ درصد اراضی ملی کشور در قالب طرح کاداستر(حدنگاری) اراضی ملی خبر داد.

علی ماجانی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: ۱۳۸ میلیون هکتار از اراضی کشور ، اراضی ملی است که اجرای طرح کاداستر و ممیزی اراضی ملی و دولتی از مهمترین برنامه‌ها و طرح‌های سازمان جنگل‌ها و مراتع با همکاری سازمان ثبت اسناد و املاک است که این طرح در قالب کاداستر اراضی ساحلی، جنگلی، مراتع و سایر منابع طبیعی در دست اجراست.

به گفته وی، با توجه به اینکه اجرای کاداستر اراضی ساحلی و جنگلی در اولویت قرار داشت،هم‌اکنون برای ۱۰۰ درصد اراضی جنگلی و ساحلی کشور سند مالکیت صادر شده است.

وی با بیان  اینکه صدور سند مالکیت اراضی ملی و دولتی از سال ۹۴ آغاز شد، افزود: در ۲ سال گذشته اجرای این طرح با همکاری سازمان ثبت اسناد و املاک سرعت بیشتری یافت و پیش‌بینی می‌شود در  نیمه اول سالجاری، اجرای طرح کاداستر اراضی ملی و دولتی کل کشور به اتمام برسد.

معاون کاداستر دفتر ممیزی اراضی سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور افزود:هم‌اکنون تمام نقشه‌های اراضی ملی و دولتی اصلاح و تطبیق داده شده و در سامانه کاداستر سازمان ثبت اسناد و املاک تثیبت و برای ۹۵ درصد اراضی سند تک برگی صادر شده است.

ماجانی اظهار داشت: پنج درصد باقیمانده اراضی که سند مالکیت آنها صادر نشده در مناطقی است که درگیری پرونده و مشکلات قضایی دارد و صدور سند تک برگی منتظر تعیین تکلیف از سوی مراجع قضایی است که پرونده این اراضی در مراجع قضایی و یا رفع تداخلات سازمان امور اراضی کشور باید رفع شود.

وی به طراحی سامانه پاسخگویی به استعلامات منابع طبیعی اشاره کرد و گفت: این سامانه در راستای پاسخگویی به استعلامات طراحی شده و داده‌های این سامانه براساس نقشه کاداستر اراضی ملی، دولتی و مستثنیات بارگذاری شده است تا کار پاسخگوی به مردم راحت‌تر، سریعتر و براساس اطلاعات دقیق انجام شود.

ماجانی با بیان  اینکه در طرح کاداستر برای ۹۷ درصد اراضی ملی استان چهارمحال و بختیاری سند تک برگی صادر شده است، گفت: این استان از لحاظ کیفیت اجرای طرح از استان‌های برتر کشور است و تمام استانداردهای اجرای طرح در این استان رعایت شده است.

مدیرکل حوزه ریاست سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری نیز با بیان اینکه اجرای طرح کاداستر اراضی ملی در اولویت برنامه‌های این سامان برای تثبت مالکیت اراضی است، گفت تا پایان سالجاری طرح کاداستر اراضی ملی در کشور به اتمام خواهد رسید و جشن پایان اجرای این طرح برگزار می‌شود.

محمدرضا همتی در سفر به چهارمحال و بختیاری افزود: ثبت مالکیت دولت نسبت به اراضی ملی و دولتی از مهمترین دستاوردهای اجرای طرح کاداستر اراضی ملی و منابع طبیعی است که از تعرض به اراضی ملی و زمین‌خواری نیز جلوگیری می‌شود. 

وضعیت کاداستر در چهارمحال و بختیاری چگونه است؟

چهارمحال و بختیاری به دلیل شرایط جغرافیایی و توپوگرافی یکی از استان‌های کوهستانی با ۱۲ دشت است که کاداستر در آن به خوبی در حال انجام است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه وسعت اراضی ملی استان یک میلیون و ۳۴۰ هزار هکتار است، گفت: ۳۴۰ هزار هکتار از این میزان عرصه جنگلی و مابقی اراضی مرتعی است که کاداستر ۹۷ درصد این اراضی صادر شده است.

​اصغر احمدی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: هم‌اکنون  اجرای طرح کاداستر در شهرستان بن و فارسان ۱۰۰درصد انجام شده است.

به گفته وی، این طرح در راستای تفکیک و جداسازی مالکیت دولت از مالکیت خصوصی، تعیین مستثنیات ایجاد امنیت سرمایه‌گذاری برای واگذاری زمین، جلوگیری از زمین خواری، پرهیز و جلوگیری از بروز اختلافات بین دولت و مردم و کاهش دعاوی دادگستری، ایجاد اطمینان و اعتماد در معاملات املاک و سرعت در انجام آن، شناسنامه‌دار کردن اراضی کشاورزی، تثبیت مالکیت و جلوگیری از تجاوز و تعرض به املاک مجاور، مدیریت و برنامه‌ریزی بر روی زمین و استفاده بهینه از زمین در راستای رفع تداخلات ملی و مستثنیات و تثبیت مالکیت‌های شرعی و قانونی، حفظ حقوق دولت در انواع اراضی و ایجاد بستر مناسب برای ارائه خدمات به مالکان و بهره‌برداران در دست اجراست.

به گزارش ایرنا، اجرای طرح کاداستر یا حدنگاری مرز بین املاک دولت و اشخاص را مشخص می‌کند و دسترسی به اطلاعات زمین‌های ملی و شخصی را آسان کرده است.

صدور سند تک برگی به عنوان یکی از زیرساخت‌ها و بستر توسعه اقتصادی، اجتماعی در استان است که با داشتن اطلاعات دقیق از املاک زمینه سرعت دهی به استعلامات افزایش پیدا می‌کند.

هم‌اکنون یک میلیون و ۳۴۲ هزار و ۸۰۴ هکتار عرصه ملی در چهارمحال و بختیاری وجود دارد که از این سطح یک میلیون و ۱۴ هزار و ۷۹۲ هکتنار مرتع و ۳۲۸ هزار و ۱۲ هکتار جنگل است.