جنگ اوکراین؛ مرحله‌ای جدید در یک مسیر سرنوشت‌ساز

به گزارش ایرنا، ولادیمیر پوتین رییس جمهور روسیه روز پنجشنبه هفته گذشته با اعلام اینکه درگیری بین روسیه و اوکراین و همچنین درگیری‌ها در مرزهای جمهوری‌های استقلال یافته نتیجه فروپاشی شوروی است، با امضای فرمان‌های به رسمیت شناختن استقلال خرسون و زاپوروژیا مسیر الحاق این مناطق به روسیه را فراهم و روز جمعه آیین رسمی الحاق چهار منطقه اوکراین به روسیه را برگزار کرد.

این اقدام پس از آن صورت گرفت که همه‌پرسی به منظور الحاق به خاک روسیه در چهار منطقه شرقی دونباس واقع در شرق اوکراین از ۲۳ تا ۲۷ سپتامبر (یکم تا پنجم مهرماه) برگزار شد.

بنابر نتایج نهایی، در جمهوری خلق دونتسک ۹۹.۲۳ درصد رای‌دهندگان، در جمهوری خلق لوگانسک ۹۸.۴۲ درصد، در منطقه ژاپوروژیا ۹۳.۱۱ درصد و ساکنان منطقه خرسون نیز با ۸۷.۰۵ درصد رای خواهان تبدیل شدن به عنوان بخشی از فدراسیون روسیه هستند.

تحلیلگران تاکید دارند که این اقدام پوتین جنگ هفت ماهه بین مسکو و کی‌یف را وارد مرحله غیرقابل پیش‌بینی کرده است؛ حرکتی که دولت‌های غربی و اوکراین می‌گویند نتیجه یک رای‌گیری شتاب‌زده، ناقض قوانین بین‌المللی و اجباری است اما رئیس جمهور روسیه آن را خواست شهروندان چهار منطقه در جنوب اوکراین و دارای پشتوانه تاریخی می‌داند.

سخنان پوتین زمانی معنای عمیق‌تری به خود می‌گیرد که به یاد آوریم وی چندی پیش در زمینه دفاع از خاک کشورش تاکید داشت که از اراده کاربرد تسلیحات هسته‌ای برای دفاع از یکپارچگی سرزمینی روسیه برخوردار است؛ کشوری که حال از الحاق رسمی چهار منطقه جدید به آن سخن می‌گوید.

براساس گزارش‌های منتشر شده، مسکو مدعی مالکیت نزدیک به ۱۰۹ هزار کیلومتر مربع یا ۱۸ درصد از سرزمین‌های اوکراین به همراه کریمه بود که در ۲۰۱۴ به خاک روسیه افزوده شد و حال نزدیک به ۱۳۶ هزار کیلومتر مربع یا ۲۲ درصد از اوکراین را به خاک خود الحاق کرده است.

و اینک رئیس جمهوری روسیه با اشاره به نتایج همه‌پرسی اخیر، اعلام کرده است که در مورد مناطقی که به روسیه الحاق شدند مذاکره نخواهد کرد و از کی‌یف می‌خواهدکه اقدامات نظامی را متوقف کرده و پای میز مذاکره بنشیند.

پوتین با بیان اینکه ساکنان این مناطق برای همیشه شهروند روسیه شناخته خواهند شد، تاکید دارد که این کشور قصد بازگرداندن اتحاد شوروی را ندارد اما با همه امکانات و تجهیزات از سرزمین‌هایش دفاع خواهد کرد.

اما در طرف دیگر میدان جنگ، رئیس‌جمهوری اوکراین در واکنش به ضمیمه شدن چهار منطقه به خاک روسیه تاکید کرد که کی‌یف تا زمانی که پوتین رئیس‌جمهور روسیه باشد با این کشور مذاکره نخواهد کرد.

ولودیمیر زلنسکی تنها راه توقف جنگ اوکراین و روسیه را متوقف کردن همتای روس خود دانست و تاکید کرد روسیه با الحاق چهار منطقه اوکراین به هداف خود نخواهد رسید.

رئیس‌جمهور اوکراین گفت که روسیه می‌تواند از مخرب‌ترین پیامدهای جنگ علیه کی‌یف جلوگیری کند، اما برای انجام این کار، پوتین باید متوقف شود.

زلنسکی ادعا کرد، الحاق چهار منطقه اوکراین به صورت جعلی به روسیه توسط کرملین نتایج مورد انتظار را به همراه نخواهد داشت. در عوض، خود روسیه با «فاجعه» غیرقابل اجتناب در مناطقی که نیروهای طرفدار مسکو در سال ۲۰۱۴ تصرف کردند، مواجه خواهد شد.

تشدید جنگ در جبهه‌های مختلف

حال به نظر می‌رسد که برایند اظهارات رهبران دو کشور اوکراین و روسیه به تشدید نبرد نظامی و سیاسی بین مسکو و کی‌یف منجر شود؛ چراکه از یک طرف روسیه به صورت جدی و رسمی این مناطق را بخشی از خاک خود می‌داند و برای حفاظت از مرزهای کشورش پیش‌فرض استفاده از سلاح اتمی را نیز مطرح کرده است و اوکراین در طرف دیگر ماجرا با حمایت‌های جدی رهبران آمریکا و اروپایی که کی‌یف را نوک پیکار مبارزه با مسکو می‌دانند، مصمم‌تراز قبل وارد میدان خواهد شد.

چراکه برگزاری مراسم رسمی الحاق چهار منطقه اوکراین به روسیه که بعد از ظهر جمعه و با سخنرانی پوتین در مسکو برگزار شد، واکنش های منفی آمریکا، کشورهای غربی و اتحادیه اروپا را برانگیخت و بسیاری از رهبران جهان نسبت به این اقدام موضع‌گیری کردند.

در این بین آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد یک روز قبل از آیین رسمی پیوستن این مناطق به خاک روسیه، گفته بود قصد مسکو برای الحاق مناطق شرقی اوکراین پس از انجام همه‌پرسی، «تشدید خطرناک» جنگ محسوب می‌شود.

گوترش اضافه کرد: هر تصمیمی برای ادامه الحاق مناطق دونتسک، لوهانسک، خرسون و زاپوریژیای اوکراین ارزش قانونی ندارد و مستحق محکومیت است.

دبیرکل سازمان ملل همچنین ادعاهای روس‌ها مبنی بر برگزاری همه‌پرسی مسالمت‌آمیز و عادلانه و با مشارکت کامل همه جوامع منطقه را رد کرد.

وی گفت: این به اصطلاح همه‌پرسی، در مناطق اشغالی و در جریان درگیری‌های مسلحانه جاری در مناطق تحت اشغال روسیه و خارج از چارچوب قانونی و قانون اساسی اوکراین انجام شد و آنها را نمی‌توان بیان واقعی اراده مردم نامید.

دبیرکل سازمان ملل متحد تاکید کرد که اقدام مسکو برای الحاق خاک یک کشور دیگر، نقض منشور سازمان ملل و قوانین بین‌المللی است و روسیه به‌ عنوان عضو دائمی شورای امنیت مسئولیت ویژه‌ای در احترام به منشور دارد.

گوترش اضافه کرد: هر گونه تصمیم روسیه برای پیشبرد جنگ، چشم‌انداز صلح را بیشتر به خطر می‌اندازد. این امر تاثیرات منفی بر اقتصاد جهانی، به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه را طولانی‌تر می‌کند و مانع از توانایی ما در ارائه کمک‌های حیاتی در سراسر اوکراین و فراتر از آن خواهد شد. زمان آن فرا رسیده است که از لبه پرتگاه عقب‌نشینی کنیم.

از تهدید تا افزایش تحریم‌

آمریکا در اعمال مجدد سیاست یکجانبه کشورها، اشخاص و شرکت‌هایی را که با تصمیم جدید روسیه برای الحاق مناطق جدید اوکراین همکاری کنند، به تحریم تهدید کرد.

جیک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید در کنفرانس خبری جمعه شب گفت: ما می‌خواهیم به بقیه جهان پیام روشنی بدهیم؛ شرکت‌ها، افراد و کشورهایی که قرار است در موضوع الحاق غیرقانونی در کنار روسیه بایستند خود را تحت تحریم قرار خواهند داد. 

وی در ادامه مدعی شد که ایالات متحده معتقد است تهدید تحریم‌ها اثر بازدارندگی قابل توجهی خواهد داشت.

نخست وزیر انگلیس نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد که نباید به پوتین اجازه تغییر دادن مرزهای بین‌المللی را با استفاده از نیروهای زور داد و ما باخت او را در این جنگ غیرقانونی، تضمین خواهیم کرد.

لیز تراس، همه‌پرسی درباره الحاق چهار منطقه شرق اوکراین به روسیه را استفاده از زور وحشیانه توصیف و اعلام کرد که تغییر مرزهای اوکراین را به‌رسمیت نمی‌شناسد.

در این بیانیه که یک نسخه آن در تارنمای دولت انگلیس منتشر شده است، تراس ادعا کرد: پوتین بار دیگر با بی اعتنایی آشکار به زندگی مردم اوکراین که ادعا می‌کند نماینده آنهاست، برخلاف قوانین بین‌المللی عمل کرده است.

وی افزود: بریتانیا هرگز اراده حاکمیتی آن مردم را نادیده نخواهد گرفت و ما هرگز مناطق دونتسک، لوهانسک، خرسون و زاپوریژیا را به عنوان چیزی غیر از خاک اوکراین نمی‌پذیریم.

نخست وزیر انگلیس مدعی شد: نمی توان به پوتین اجازه داد تا مرزهای بین‌المللی را با استفاده از زور وحشیانه تغییر دهد. ما مطمئن خواهیم شد که او در این جنگ غیرقانونی شکست خواهد خورد.

دولت انگلیس نیز در واکنش به الحاق چهار منطقه اوکراین به روسیه تحریم‌های جدیدی را علیه مسکو وضع و سفیر این کشور در لندن را احضار کرد.

وزارت امور خارجه انگلیس با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که در تحریم‌های جدید، روسیه دسترسی به خدمات عمده غربی را که به آن وابسته است، از دست خواهد داد.

مشاوره فناوری اطلاعات، خدمات معماری، خدمات مهندسی و خدمات مشاوره حقوقی معاملاتی برای فعالیت‌های تجاری خاص از جمله این تحریم‌ها اعلام شده است.

طبق این بیانیه انگلیس همچنین صادرات نزدیک به ۷۰۰ کالا را که برای قابلیت‌های صنعتی و فناوری روسیه حیاتی هستند ممنوع کرد.

در همین حال جیمز کلورلی وزیر امور خارجه انگلیس آندری کلین سفیر روسیه را احضار کرد تا «به شدت نسبت به الحاق غیرقانونی خاک اوکراین اعتراض کند».

کلورلی در این باره گفت: انگلیس اعلامیه پوتین درباره الحاق غیرقانونی خاک اوکراین را کاملا محکوم می‌کند و ما هرگز نتایج این همه‌پرسی ساختگی یا هرگونه الحاق خاک اوکراین را به رسمیت نخواهیم شناخت.

وی با بیان اینکه «رژیم روسیه باید مسئول این نقض نفرت‌انگیز قوانین بین المللی باشد»، افزود: به همین دلیل ما با شرکای بین‌المللی خود برای افزایش فشار اقتصادی از طریق ممنوعیت خدمات هدفمند کار می‌کنیم.

وزارت خزانه داری و وزارت خارجه آمریکا هم با صدور بیانیه‌هایی، تحریم‌های جدیدی علیه روسیه به سبب الحاق غیرقانونی مناطقی از اوکراین تحمیل کردند.

اتحادیه اروپا نیز اعلام کرده است که کشورهای عضو با رد قاطع و آشکار این تصمیم و محکوم کردن انضمام غیرقانونی مناطق دونستک، لوگانسک، زاپوریژیا و خرسون، تحریم‌هایش را برای رویارویی با اقدامات غیرقانونی روسیه تشدید خواهد کرد؛ موضوعی که به نظر می‌رسد در هشتمین بسته تحریم علیه مسکو لحاظ شده باشد.

وزارت امور خارجه لهستان نیز با شدیدترین لحن، استقلال و پیوستن بخش‌هایی از مناطق خرسون، دونتسک، لوهانسک و زاپروریژیا را غیرقانونی خواند و آن را محکوم کرد.

محدودیت صدور ویزا برای شهروندان روس

در همین ارتباط وزیر امور خارجه فنلاند اعلام کرده است که مرزهای خود را به روی گردشگران روسی می‌بندد و تنها افراد خاصی از شهروندان روس می‌توانند وارد این کشور شوند.

پکا هاویستو، اضافه کرد که شهروندان روسی که اعضای خانواده آنها در فنلاند زندگی می‌کنند همچنان مجاز به ورود به این کشور خواهند بود.

تحریم علیه روسیه و محدودیت در رفت و آمد اتباع این کشور به دیگر کشورهای اروپایی به دنبال حمله اسفند ماه ۱۴۰۰ روسیه به اوکراین اعمال می‌شود.

به تازگی برخی از کشورهای اروپایی از جمله جمهوری چک، رومانی، هلند و لهستان صدور روادید شنگن را برای شهروندان روسی محدود کرده‌اند.

پیش از این کشورهای استونی، لتونی، لیتوانی، فنلاند و جمهوری چک محدودیت‌های مسافرتی برای شهروندان روس اعمال کردند که در میان آنها استونی تمام شهروندان روسی را از دریافت روادید شنگن منع کرد.

راهبرد تکراری غرب علیه مسکو

دولت‌های غربی در نخستین واکنش به الحاق چهار منطقه از خاک اوکراین به روسیه، اعلام کردند: نتایج همه‌پرسی در مناطق چهارگانه اوکراین که به تصرف نیروهای روسیه درآمده، نقض قوانین بین‌المللی و اجباری است.

در همین ارتباط جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا در سخنانی انتقادآمیز خطاب به همتای روس خود گفت: شما من را نمی‌ترسانید و اگر به دنبال اجرای تهدیدات خود هستید باید از ما بترسید.

وی ساعاتی پس از آن که پوتین الحاق چهار منطقه اوکراین به روسیه را امضاء کرد، طی سخنانی در کاخ سفید افزود: آمریکا و متحدانش قرار نیست مرعوب رئیس جمهور روسیه و سخنان و تهدیدهای بی‌پروای او شوند.

وی به پوتین هشدار داد که هرگونه تجاوز یا تهدید به کشورهای ناتو پاسخی سریع و قاطع خواهد داشت و آمریکا با متحدان ناتو برای دفاع از هر اینچ خاک این پیمان نظامی کاملاً آماده است.

بایدن همچنین اعلام کرده است که به حمایت از تلاش‌های اوکراین برای بازپس گیری اراضی خود از طریق تقویت نظامی و دیپلماتیک این کشور ادامه می‌دهد.

اتحادیه اروپا نیز در پی پیوستن رسمی چهار منطقه اوکراین به روسیه، با محکوم کردن این اقدام، اعلام کرد که کشورهای عضو این اتحادیه به هیچ وجه همه‌پرسی‌های غیرقانونی را به عنوان بهانه نقض استقلال اوکراین، به رسمیت نمی‌شناسند.

مارک راتوه نخست وزیر هلند نیز اعلام کرده که کشورش این انضمام را همانند پیوستن کریمه به روسیه به رسمیت نخواهد شناخت.

وزارت امور خارجه یونان نیز این تصمیم را به علت نقض آشکار قوانین بین‌المللی، غیرقانونی و باطل دانست.

اورسولا فون در لاین رئیس کمیسیون اروپا هم اعلام کرد که انضمام غیرقانونی اعلان شده توسط پوتین، شرایط را تغییر نخواهد داد.

امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه نیز الحاق مناطق اوکراین به روسیه را محکوم و آن را نقض قوانین بین الملل خواند.

وی در یک پیام توییتری نوشت: من الحاق غیرقانونی مناطق اوکراینی دونتسک، لوهانسک، زاپوریژیا و خرسون را به شدت محکوم می‌کنم. این نقض جدی قوانین بین‌المللی و حاکمیت اوکراین است. 

مکرون اضافه کرد: فرانسه مخالفت قاطع خود را ابراز می‌کند و برای مقابله با تجاوز روسیه و قادر ساختن اوکراین به بازیابی حاکمیت کامل در سراسر قلمرو خود، در کنار اوکراین خواهد ایستاد. 

جیورجیا ملونی نخست وزیر آینده ایتالیا از جناح راست افراطی نیز در واکنش به این اقدام گفت که پوتین همانند دوران شوروی یک بار دیگر دیدگاه نئوامپریالیستی خود را که امنیت سراسر قاره اروپا را تهدید می کند، به نمایش گذاشت.

وزارت خارجه ترکیه نیز که از ابتدای درگیری‌ها در اوکراین تلاش داشته نقش میانجیگر را میان مسکو و کی‌یف ایفا کند، در بیانیه‌ای اعلام کرد: ترکیه نمی‌تواند تصمیم جمهوری‌های دونتسک و لوهانسک و مناطق زاپوریژیا و خرسون برای الحاق به روسیه را به رسمیت بشناسد و این تصمیم نقض اصول نهادینه شده حقوق بین‌الملل است.

در بیانیه وزارت خارجه ترکیه آمده است: ترکیه الحاق کریمه به روسیه را در همه‌پرسی غیرقانونی سال ۲۰۱۴ به رسمیت نشناخت و در هر مناسبتی بر حمایت قوی خود از تمامیت ارضی، استقلال و حاکمیت اوکراین تاکید دارد. مطابق با این موضع اتخاذ شده در سال ۲۰۱۴، ما تصمیم روسیه برای الحاق مناطق دونتسک، لوهانسک، خرسون و زاپوروژیای اوکراین را رد می‌کنیم.

این بیانیه می‌افزاید: این تصمیم که به منزله نقض فاحش اصول تثبیت شده حقوق بین‌الملل است، قابل قبول نیست. ما بر حمایت خود برای پایان دادن به این جنگ که بر شدت آن افزوده شده است، از طریق دستیابی به یک راه حل صلح‌آمیز بر پایه مذاکرات حمایت می‌کنیم.

کشورهای حوزه بالتیک که پیش از فروپاشی اتحاد شوروی عضو آن بودند، انضمام چهار منطقه اوکراین را به خاک روسیه را یادآور خاطراتی دردآور و مشابه همان اقداماتی دانستند که در ۱۹۴۰ برای پیوستن آنها به اتحاد شوروی، اجرا شد.

آرویداس آنوساوسکاس وزیر دفاع لیتوانی به رویترز گفت که این رخدادهای اوکریان کاملا مشابه اتفاقاتی است که در ۱۹۴۰ منجر به پیوستن کشورهای بالتیک به اتحاد شوروی شد. 

وزارت خارجه رژیم صهیونیستی نیز اعلام کرد اسرائیل اقدام روسیه در الحاق چهار منطقه به اوکراین را به رسمیت نمی‌شناسد.

وزرای خارجه گروه هفت و جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در بیانیه‌ای مشترک الحاق چهار منطقه به روسیه را محکوم کردند.

وزاری خارجه گروه هفت نیز در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند: ما وزرای خارجه کشورهای گروه هفت متشکل از کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، بریتانیا، آمریکا و نماینده عالی اتحادیه اروپا در محکومیت شدید جنگ روسیه و تجاوز به اوکراین و نقض مستمر حاکمیت، تمامیت ارضی و استقلال اوکراین متحد هستیم..

کره جنوبی و ژاپن نیز ضمن محکوم کردن حمله روسیه به اوکراین، مخالفت خود را با همه‌پرسی و الحاق بخش‌هایی از خاک این کشور به روسیه اعلام و تاکید کردند الحاق چهار منطقه اوکراین به روسیه را خلاف قوانین و منشور سازمان ملل متحد می‌دانند و آنرا به رسمیت نمی‎‌شناسند. 

در همین حال لیم سو سوک سخنگوی وزارت امور خارجه کره جنوبی در بیانیه‌ای اعلام کرد: دولت کره جنوبی قویا حمله روسیه به اوکراین را به عنوان تخطی به اصول منشور سازمان ملل متحد محکوم می‌کند. این کشور همچنین الحاق مناطق دونتسک، لوهانسک، ژاپوروژیا و خرسون از خاک اوکراین به روسیه را به رسمیت نمی‌شناسد.

فومیو کشیدا نخست وزیر ژاپن نیز در گفت‌وگوی اخیر خود با رئیس جمهور اوکراین از الحاق بخش‌های جنوبی و شرقی اوکراین به عنوان تخظی از قوانین بین‌الملل یاد کرد.

وی همچنین در مصاحبه با خبرنگاران پس از گفت‌وگوی تلفنی با زلنسکی تاکید کرد: ژاپن تحریم‌های بیشتری علیه روسیه اعمال خواهد کرد و به حمایت از اوکراین ادامه خواهد داد.

مسکو در سازمان ملل؛ یک تنه در برابر غرب

روسیه بامداد شنبه قطعنامه شورای امنیت علیه الحاق مناطق اوکراین به روسیه را وتو کرد.

نیکلاس دوریوریر نماینده دائمی فرانسه در سازمان ملل در پیام توییتری نوشت: قطعنامه محکومیت الحاق غیرقانونی اراضی اوکراین توسط روسیه به دلیل وتوی مسکو در شورای امنیت تصویب نشد. نتایج آرا روشن است، روسیه به تنهایی ایستاده است.

نماینده دائمی فرانسه که کشورش ریاست شورای امنیت را برعهده دارد، در پیام توییتری دیگری نوشت: منشور سازمان ملل روشن است، همانطور که گوترش دبیرکل سازمان ملل گفت «هر گونه الحاق قلمرو یک کشور توسط دولت دیگر که ناشی از تهدید یا استفاده از زور باشد، نقض اصول منشور ملل متحد و قوانین بین‌المللی است.»

پیش از این واسیلی نبنزیا سفیر روسیه در سازمان ملل متحد اعلام کرده بود که پیش‌نویس قطعنامه آمریکا و آلبانی علیه روسیه نشان دهنده امتناع غرب از تعامل و همکاری در شورای امنیت است. او این پیش نویس را تحریکی با درجه پایین با هدفی که برای همه روشن است خواند.

اوکراین – ناتو؛ حرکت روی دو خط موازی

در حالی که احتمال پیوستن کی‌یف به سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و گسترش چتر این پیمان نظامی به مرزهای روسیه یکی از عوامل آغاز حمله نظامی روسیه به خاک اوکراین، اعلام شده و از طرف همپیمانان غربی این درخواست بارها رد شده بود، بار دیگری رئیس جمهور اوکراین این گزینه را روی میز گذاشت.

زلنسکی پس از آن که مسکو به طور رسمی الحاق چهار منطقه به خاک روسیه را اعلام کرد، خواستار شتاب بخشیدن به روند عضویت اوکراین در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) شد.

رئیس جمهور اوکراین در ویدئویی که جمعه شب در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرد، گفت: ما پیشتر سازگاری خود را با استانداردهای اتحاد (ناتو) ثابت کرده‌ایم.  

وی افزود: ما با امضای درخواست اوکراین برای پیوستن سریع به ناتو، گامی قاطع برمی‌داریم.  

رئیس جمهور اوکراین همچنین خاطر نشان کرد که کی‌یف تا زمانی که پوتین در قدرت باشد با روسیه‌ای که در ۲۴ فوریه (پنجم اسفند ۱۴۰۰) نیروهای خود را به اوکراین فرستاد مذاکره نخواهد کرد. 

به گفته زلنسکی، تا زمانی که پوتین رئیس جمهور روسیه است اوکراین هیچ مذاکره‌ای با روسیه انجام نخواهد داد و با رئیس جمهور جدید مذاکره خواهد کرد. 

اما در پاسخ، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا با خودداری از حمایت صریح از عضویت اوکراین در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، تنها به پشتیانی از ارائه تضمین‌های امنیتی به کی‌یف اکتفا کرد.

نانسی پلوسی در مصاحبه با نشریه پولیتیکو در پاسخ به پرسش این نشریه در مورد حمایت از عضویت اوکراین در ناتو گفت: ما به دموکراسی در اوکراین بسیار متعهدیم. باید در این جنگ پیروز شد ولی من خواستار آنم که (اوکراین) تضمین امنیتی در اختیار داشته باشند.

ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو نیز بدون اشاره به درخواست‌های مکرر زلنسکی، اعلام کرده است که اتحاد الحاق جمهوری‌های دونباس، مناطق زاپوروژیه و خرسون به روسیه را به رسمیت نمی‌شناسد. 

استولتنبرگ در کنفرانس مطبوعاتی جمعه شب در بروکسل گفت: متحدان ناتو هیچ یک این سرزمین را به عنوان بخشی از روسیه به رسمیت نمی‌شناسند و نخواهند شناخت. این زمین‌ها برای اوکراین هستند. 

دبیر کل ناتو همچنین خاطرنشان کرد که الحاق چهار منطقه، تصمیم ناتو برای حمایت از اوکراین را تغییر نخواهد داد. 

بحران انرژی؛ پاشنه آشیل غرب در جنگ اوکراین

تحریم های غرب علیه روسیه و اقدام متقابل این کشور علیه غرب و کاهش صادرات گاز به اروپا در هفته‌های اخیر موجی از نگرانی‌ها نسبت به زمستان سرد پیش رو را در قاره سبز ایجاد کرده و برخی صنایع اروپایی به خاطر کمبود گاز تعطیل شده‌اند.

روندی که تحلیلگران معتقدند با وقوع چندین انفجار در خط لوله انتقال گاز روسیه به اروپا و الحاق مناطق جدید به خاک روسیه که موجب افزایش تحریم‌ها علیه مسکو خواهد شد، بیش از پیش تشدید خواهد شد.  

در همین پیوند کمیسر انرژی اتحادیه اروپا اعلام کرده است که این اتحادیه باید با تامین‌کنندگان گاز از طریق خط لوله برای کاهش قیمت‌ها مذاکره کند و اگر این کار شکست بخورد، سقف قیمت بالاتر خواهد رفت.

فایننشال تایمز نوشت: در پی افزایش شواهد مبنی بر عمدی بودن انفجارهای هفته گذشته در خطوط لوله انتقال گاز روسیه به اروپا،‌ کشورهای اروپایی تدابیر امنیتی و حفاظتی از منابع انرژی این قاره در دریای شمال و سواحل ایتالیا را تشدید کردند.

در گزارش این روزنامه انگلیسی با اشاره به اینکه نروژ از زمان آغاز درگیری‌ها در اوکراین و کاهش واردات گاز طبیعی از روسیه به اروپا، رفته‌رفته به بزرگترین تامین کننده گاز این قاره تبدیل شده، آمده است: این روزها که اروپا با خطر بحران شدید انرژی در طول زمستان در نتیجه تحریم گاز روسیه مواجه است، خطوط لوله و میادین گازی نروژ به کانون هراس اروپایی‌ها بدل شده است.

در راستای تقویت تدابیر امنیتی منابع انرژی اروپا، یوناس گار استوئیر نخست وزیر نروژ گفت که کشورش از کمک‌های آلمان، انگلیس و فرانسه در زمینه افزایش امنیت منابع انرژی این کشور استقبال کرده است.

در همین راستا ایتالیا نیز از افزایش اقدامات امنیتی نیروی دریایی این کشور برای حفاظت از خطوط لوله انتقال گاز از شمال آفریقا به اروپا از طریق کانال سیسیلی در برابر خطرات احتمالی و اقدامات خرابکارانه مشابه خبر داد.

جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا نیز روز جمعه گفت که واشنگتن از نزدیک با نروژ و سایر کشورهایی که در حال افزایش نظارت بر زیرساخت‌های انرژی از جمله خطوط انتقال در دریای بالتیک هستند، همکاری می‌کند. 

در این بین مولود چاووش اوغلو وزیر امورخارجه ترکیه جمعه شب اعلام کرده است که  پس از کاهش صادرات گاز روسیه، کشورهای اروپایی نگران فصل زمستان هستند.

وی اضافه کرد: اروپا به این می‌اندیشد که چگونه فصل زمستان را سپری خواهد کرد، آنها روشنایی ساختمان‌ها را خاموش کرده و از شهروندان خود می‌خواهند که گرما را کم و کولرهای منازل را نیز خاموش کنند.

وزیر امورخارجه ترکیه افزود: کریدور شمالی گاز برخلاف کریدور میانی میان شرق و غرب، پس از جنگ روسیه و اوکراین، اهمیت خود را از دست داده است.

از طرف دیگر مقام ارشد کمیسیون انرژی اتحادیه اروپا خواستار تعیین سقف قیمت برای گاز روسیه شد.

کادری سیمسون کمیسر انرژی اتحادیه اروپا از این اتحادیه خواست تا قیمت صادرات گاز روسیه به اروپا را محدود کند.

وی گفت: من قویاً معتقدم که ما به یک سقف قیمت برای واردات گاز روسیه نیاز داریم و این سقف باید تا اندازه‌ای باشد که جریان گاز همچنان ادامه داشته باشند.

سیمسون گفت اتحادیه اروپا آماده است تا سقف قیمت جداگانه‌ای را به طور خاص برای گاز مورد استفاده برای تولید برق پیشنهاد دهد.

رئیس سازمان شبکه فدرال آلمان نسبت به کمبود احتمالی گاز طبیعی این کشور در فصل زمستان هشدار داد.

کلاوس مولر رئیس سازمان شبکه فدرال آلمان (رگولاتور بخش انرژی) هشدار داده است که مصرف گاز طبیعی خانگی در آلمان در حال حاضر بیش از آن است که بتوان در مواقع بحران قابل کنترل باشد.

وی افزود: آلمان باید واردات گاز خود را افزایش دهد و برای این منظور باید با همسایگان خود برای تضمین عرضه پایدار و ارتقای صرفه‌جویی در انرژی همکاری کند.

اوایل ماه جاری رابرت هابک وزیر اقتصاد آلمان نیز هشدار داد که این کشور ممکن است در فصل زمستان با کمبود گاز طبیعی روبرو شود.

به گفته هابک، بیش از ۹۰ درصد ذخایر انرژی آلمان برای مصرف آماده هستند ولی کاهش جریان گاز از روسیه این کشور را در فصل زمستان با مشکل جدی روبرو خواهد کرد.

وزرای اتحادیه اروپا نیز روز جمعه برای مقابله با گرانی شدید انرژی با کاهش مصرف در ساعات اوج مصرف و اعمال عوارض بر شرکت‌های انرژی موافقت کردند.

اعمال عوارض و کاهش مصرف که توسط جمهوری چک به عنوان رییس دوره‌ای اتحادیه اروپا اعلام شد، با هدف کاهش هزینه‌های انرژی ناشی از جنگ روسیه در اوکراین و در آستانه ورود به زمستان توسط کشورهای اروپایی تصمیم گرفته شد. 

خانوارها و مشاغل اروپایی در حال حاضر تحت تاثیر قبوض فزاینده انرژی قرار دارند و تورم بی سابقه ای را که در منطقه یورو به ۱۰ درصد رسیده است، افزایش می دهد. 

به طور کلی قیمت انرژی در اتحادیه اروپا بر اساس گران‌ترین منبع یعنی گاز محاسبه می‌شود که طی سال گذشته حدود پنج برابر شده است. 

بحران انرژی در اروپا به شبکه تلفن همراه رسید

کشورهای اروپایی چون فرانسه، ایتالیا، سوئد و آلمان با توجه به بحران انرژی ناشی از بازخورد تحریم‌های غرب علیه روسیه اکنون با چشم‌انداز مشکلات قطع برق در سیستم شبکه موبایلی خود در زمستان امسال مواجه اند.

خبرگزاری رویترز در گزارشی اختصاصی در این خصوص نوشت: تصمیم روسیه مبنی بر قطع انرژی به اروپا به علت وقوع درگیری در اوکراین، اکنون احتمال کمبود و قطع برق در سراسر اروپا را جدی‌تر کرده و وضعیت در فرانسه با توجه به اینکه چندین راکتور تولید برق به علت تعمیرات از مدار خارج شده‌اند، به مراتب وخیم‌تر است.

بنابراین گزارش در حال حاضر سیستم های برق اضطراری و باتری‌های پشتیبان برق در بسیاری از کشورهای اروپایی برای روشن نگاه داشتن دکل های مخابراتی موبایل وجود ندارد و چشم‌انداز قطع شدن ارتباط موبایلی جدی تر شده است.

این گزارش می‌افزاید: در اروپا نزدیک به ۵۰۰ هزار دکل مخابراتی موبایل وجود دارد که اکثر آنها از باتری‌هایی برخوردارند که در نهایت قادر به روشن نگاه داشتن این دکل‌ها  تنها به مدت ۳۰ دقیقه هستند.

این درحالی است که شرکت توزیع برق فرانسه موسم به اندیس(Enedis) اعلام  کرده که در بدترین وضعیت، قطع برق تا دو ساعت می‌تواند برای شبکه‌های موبایلی به طول انجامد و هم اکنون شرکت های مخابراتی در فرانسه سرگرم رایزنی در این زمینه با دولت و شرکت اندیس هستند.

در همین حال شرکت های مخابراتی تلکاس (Telcos) سوئد و دویچه تلکام آلمان (Deutsche Telekom) از هم اکنون رایزنی‌هایی را با دولت های خود در زمینه کمبود و نگرانی در تامین برق مورد نیاز شبکه‌های موبایلی خود به عمل آوردند.

شرکت های مخابراتی ایتالیایی نیز از دولت خواسته‌اند تا شبکه موبایلی آنها را از قطع برق در صورت کمبود انرژی مستثنی کند.

چشم‌انداز تورم در اروپا؛ هر روز بدتر از دیروز

جدیدترین گزارش موسسه آمار اتحادیه اروپا (یورواستات) نشان می دهد که تورم در ۱۹ کشور منطقه یورو رکوردشکنی کرده و در ماه سپتامبر ۲ رقمی شد و به ۱۰ درصد رسیده است.

خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از این موسسه اقتصادی، گزارش داد که ۲ رقمی شدن تورم در کشورهای اروپایی که ارز ملی آنها یورو است، با افزایش بهای برق و گاز همزمان شده و خبر از رکود اقتصادی در زمستان آتی می‌دهد؛ چرا که گرانی به تضعیف قدرت خرید مصرف‌کنندگان منجر خواهد شد.

به نوشته این خبرگزاری، تورم ماه اوت حوزه یورو ۹.۱ درصد و در زمان مشابه سال گذشته تنها ۳.۴ درصد بود.

گرانی کالاها و خدمات بیش از پیش‌بینی‌های تحلیلگران بازار بوده و از ایجاد یورو در سال ۱۹۹۷ سابقه نداشته است.

به نوشته این موسسه آماری، افزایش بهای انرژی در افزایش نرخ تورم نقش اصلی را داشته و ظرف یک سال ۴۰.۸ درصد رشد کرده و بهای مواد غذایی، دخانیات و نوشیدنی‌های الکلی نیز ۱۱.۸ درصد افزایش داشته است.

کاهش مداوم صادرات گاز طبیعی روسیه به اروپا و گلوگاه‌های موجود در تامین مواد خام و قطعات در دوره بهبود پساکرونای اقتصاد جهانی موجب شده تا تورم بیش از پیش در غرب افزایش یابد؛ موضوعی که تحلیلگران با قرار دادن مولفه‌های تاثیرگذار آن در کنار موضوع الحاق مناطق جدید به خاک روسیه که افزایش تحریم‌های غرب را به دنبال داشته است، معتقدند که به تشدید بحران‌های اقتصادی در آمریکا و اروپا خواهد انجامید.  

از سوی دیگر، با گرانی مواد غذایی، سوخت و افزایش بهای قبوض انرژی، مصرف کنندگان دیگر پول چندانی برای مصرف در موارد دیگر ندارند. بنا به این دلایل، اقتصاددانان پیش بینی می کنند که در اواخر سال جاری میلادی و نخستین ماه های سال ۲۰۲۳ حوزه یورو با رکود اقتصادی مواجه شود.

اروپا در مسیر انشقاق

تحلیلگران سیاسی معقتدند که کشورهای عضو اتحادیه اروپا به دلیل پیچیدگی‌ها و تنوع ساختارهای اقتصادی و اجتماعی، هریک با چالش‌های گوناگونی در مواجه با تحریم‌های روسیه برگزیدند که این امر به دو دستگی در این اتحادیه منجر شده است.

در همین پیوند گرگلی گولیاس رئیس دفتر نخست وزیر مجارستان در واکنش به بسته جدید تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه روسیه از حمایت نکردن برخی کشورهای اروپایی از جمله مجارستان از آن خبر داد.

رئیس دفتر ویکتور اوربان نخست وزیر مجارستان هشدار داد: بوداپست از هیچ تحریم جدید ضد روسی پیشنهادی اتحادیه اروپا در صورت هدف قرار دادن واردات انرژی از روسیه حمایت نخواهد کرد.

وی افزود: مجارستان تاکنون کارهای زیادی برای حفظ اتحاد اروپا انجام داده است، اما اگر تحریم‌های انرژی در این بسته وجود داشته باشد، از آن حمایت نخواهد کرد.

این مقام مجارستانی تصریح کرد: ما منتظر فهرست نهایی و کامل تحریم‌ها هستیم و سپس می‌توانیم درباره آن مذاکره کنیم. مجارستان نمی‌تواند از تحریم‌های انرژی حمایت کند.

اشاره گولیاس به بسته هشتم تحریم‌های اتحادیه اروپاست که اعضای این اتحادیه درباره آن بحث می‌کنند. این مقام دولت مجارستان بار دیگر انتقاد دولتش از سیاست بروکسل علیه روسیه را تکرار کرد.

وی گفت که محدودیت های اعمال شده بر تجارت روسیه نتوانسته است به عملیات نظامی مسکو در اوکراین پایان دهد.

گولیاس افزود: بر خلاف انتظار و سیاست‌های غرب، بیش از روسیه کشورهای اروپایی از این تحریم‌ها ضرر کرده‌اند.

اورسولا فون در لاین رئیس کمیسیون اروپا روز چهارشنبه به خبرنگاران گفت که بسته جدید تحریم‌های اتحادیه اروپا ممکن است شامل اعمال سقف قیمت نفت خریداری شده روسیه، تحریم شهروندان روسیه و محدود کردن بیشتر تجارت اتحادیه اروپا با روسیه باشد.

از طرف دیگر ماتئو سالوینی رهبر حزب راست‌گرای ایتالیا از آلمان و دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا به دلیل خودداری از همکاری با یکدیگر برای حل بحران انرژی و در مقابل، تلاش برای حفظ منافع خود انتقاد کرد.

وی در تظاهرات اخیر کشاورزان در اعتراض به تاثیر قیمت بالای انرژی گفت: اتحادیه اروپا در این روزها و هفته‌ها بیش از همه به نفع خود کار کرده است. اسپانیایی‌ها از منافع خود حفاظت می‌کنند و فرانسویان به دنبال حفاظت از منافع خود هستند.

سالوینی با انتقاد از طرح ۲۰۰ میلیارد یورویی (۱۹۵ میلیارد دلاری) آلمان برای کمک به صنایع و مصرف‌کنندگان گفت: آلمان که ما انتظار داشتیم پاسخی برای کمک به رفع این بحران داشته باشد منتظر اروپا نماند و ۲۰۰ میلیارد یورو برای کمک به کاهش هزینه‌های انرژی برای مصرف‌کنندگان این کشور اختصاص داد.

سالوینی با اشاره به رقابت ناعادلانه سایر کشورها به کشاورزان معترض در میلان گفت که حزب او، حفاظت از کشاورزی ایتالیا را در اولویت قرار خواهد داد.