مترجم «افسانه شجاعان»: ترجمه نادرست می‌تواند موضوع اثر سینمایی یا تلویزیونی را عوض کند

به گزارش ایرنا مجموعه تلویزیونی افسانه شجاعان که این روزها از شبکه تماشا در حال پخش است محصول ۱۹۶۷ میلادی کشور چین و برگرفته از کتابی اثر جی یونگ نویسنده چینی است که در سال ۲۰۰۱ از شبکه های مختلف سیمای چین پخش و در سال ۱۳۷۹ از چین وارد ایران و با مدیریت دوبلاژ نصراله مدقالچی برای نخستین بار روانه آنتن شبکه اول سیما شد.

به بهانه بازپخش این اثر اجتماعی تاریخی چینی گفت وگوی خبرنگار ایرنا با محمد آجورلو مترجم این سریال را در ادامه می خوانیم.

قهرمان سریال واقعا شمشیرزن است

محتوای افسانه شجاعان به چه موضوعاتی بر می گردد؟

این مجموعه تلویزیونی برگرفته از کتابی است که در زمان چاپ، جزو موارد ممنوعه بود و حق انتشار و توزیع در کشور چین را نداشت اما پس از اتخاذ سیاست های باز در این کشور، این کتاب علاقمندان زیادی پیدا کرد و باعث شد دستمایه فیلمنامه افسانه شجاعان و تبدیل به سریال شود.

افسانه شجاعان فیلمنامه خیلی قوی ای دارد و صرفا یک سریال سرگرمی نیستاین سریال بسیار پرمحتواست و فیلمنامه خیلی قوی ای دارد و صرفا یک سریال سرگرمی نیست. سریال های شرق آسیا آمیخته با حرکت های رزمی و شمشیربازی است که در این سریال ما بسیاری از این موارد را شاهدیم و از تکنیک هایی هم استفاده شده است.

این سریال دو کارگردان به نام خووانگ جیان جونگ و یوان بین دارد و بازیگر نقش اول آن نیز برعهده لیا پینگ با اسم هنری لین خو چونگ است که واقعا یک شمشیرزن است و دیگر بازیگران این سریال نیز یا تمرین زیادی دارند یا از کسانی استفاده شده که واقعا شمشیرزن هستند که این به جذابیت سریال افزوده است. 

داستان افسانه شجاعان نه افسانه و نه واقعیت است اما موضوعی است که در جامعه ملموس استنام افسانه شجاعان پس از مشورت با دوستان انتخاب شد و داستان آن نه افسانه و نه واقعیت است اما موضوعی است که در جامعه ملموس است. ما معمولا با افرادی برخورد می کنیم که ظاهرشان برای ما خیلی مهم  است اما باطنشان برای ما ناآشناست و مدت ها طول می کشد تا آنها را بشناسیم که در این سریال به شخص، گروه و مجموعه های مختلف، به صورت جزیی و ریز پرداخته شده است، مثلا گروه خواشانگ که یک گروه معروف، برجسته و قابل قبول در جامعه است، در پایان سریال می بینیم که رییس این گروه شخصی است که انسان خوبی نبوده و کسانی که به زعم افراد، انسان های بد و به عبارتی شیاطین بودند، چقدر نقش خوبی ایفا کرده و تا چه حد برای افراد جامعه موثر هستند.

ترجمه افسانه شجاعان ۲ سال طول کشید

ترجمه سریال های خارجی چه سختی هایی دارد؟

ترجمه از زبان های مختلف به زبان مادری سختی هایی دارد و زبان های خاص مثل زبان چینی سخت تر است، چون زبان چینی الفبا ندارد و باید کاراکتر یا به عبارتی باید کلمه حفظ شود و به عبارتی دانستن تعداد کلمات، مهم است. مشکلاتی که در ترجمه سریال داشتیم این بود که برخی کلمات به صورت محلی ادا می شد و ما مجبور بودیم از دوستان چینی کمک بگیریم و چون به مدت ۱۰ سال در رادیو چینی تهیه کننده بودم و دوستان من چینی بودند، در این زمینه از آنها بسیار کمک گرفتم.

یکی از سختی های کار این بود که یک جمله ای را ترجمه می کردیم که ترجمه فارسی آن بیش از آن صحنه ای می شد که هنرپیشه صحبت می کرد و ما مجبور بودیم این ترجمه را با لب زدن هنرپیشه میزان و هماهنگ و جملات را کوتاه کنیم و درعین حال از متن هم خارج نشویم.

زبان چینی به دلیل مواجهه کمتر با تولیدات، زبان ناآشنا و غیر رایجی در مجموعه دوبله استاین مشکل را سرپرست گویندگان هم داشت و در بسیاری از موارد از من کمک می گرفت. چون زبان چینی به دلیل مواجهه کمتر با تولیدات، زبانی ناآشنا و غیر رایج در مجموعه دوبله است.

مدقالچی که از مدیر دوبلاژهای بسیار قوی است و در کارنامه اش کارهای فراوانی دارد، می گفت افسانه شجاعان بسیار وقت مرا گرفت در مدت زمانی که این سریال را دوبله کردم می توانستم سه سریال خارجی کار کنم و این نشان می داد کار سختی بوده است.

ترجمه افسانه شجاعان دو سال طول کشید و پس از ترجمه این سریال بسیاری با من تماس گرفتند و خواهان ترجمه سریال های کره ای برای دوبله به دلیل شباهت زبانی بودند.

بسیاری ها هم تماس می گرفتند و از داستان مجموعه می پرسیدند. این سریال برای کسانی که علاقه مند به فرهنگ و تمدن چین بودند، بسیار جالب بود اما چون این مجموعه تلویزیونی هفته ای یک بار پخش می شد، داستان گم می شد ولی الان سیاست صدا و سیما پخش روزانه است و مخاطبان می توانند داستان سریال را به هم پیوند دهند. اگر آن زمان هم پخش روزانه داشت تماشاگرهایش می توانست بسیار بیشتر باشد.

می‌خواستم نهج البلاغه را به چینی ترجمه کنم

ترجمه فیلم به فارسی سختی ­های مخصوص به خود را دارد و اگر به­ درستی انجام نشود، چه بسا موضوع فیلم یا سریال را عوض کند و این موضوع می تواند واکنش منتقدان و کارشناسان را در پی داشته باشد.

علاقه است که همراه تبحر در کار ترجمه سریال می تواند باعث موفقیت شودکار ترجمه عمدتا به خاطر مسائل مادی نیست. چون هیچگونه توجیهی با این محور ندارد. کسی که زبان خارجی را فراگرفته، قطعا علاقه ای به دنبال آن بوده و مهمترین عاملی که باعث می شود کسی به سمت این کار برود علاقه است که همراه تبحر در کار ترجمه سریال می تواند باعث موفقیت شود.

در دوران تحصیل، هدفگذاری هایی کرده بودم که مهمترین آن ترجمه نهج البلاغه بود ولی پس از مدتی متوجه شدم که یکی از اساتید چینی که به فارسی هم تسلط داشت، نهج البلاعه را به زبان چینی ترجمه کرده است.

زمانی که کار ترجمه افسانه شجاعان را پذیرفتم، همزمان با سال آخر دانشجویی و فارغ التحصیلی ام بود و من به سختی کار واقف بودم. کار به حدی سخت بود که می خواستم از وسط کار، آن را رها کنم.