طرح مدیریت پایدار منابع طبیعی منطقه هیرکانی هرچه زودتر اجرایی شود

نقی شعبانیان روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : هرآنچه نیاز و توان جنگل است مشخص شد و نوع کاربری ها یعنی در کدام نقاط باید طرح های جنگلداری ، خدمات حفاظتی ، حمایتی ، فعالیت های گردشگری و اقتصادی اجرا و انجام گیرد تا حدودی شناسایی شده و در کمیته فنی و کارگروهای کارشناسی سازمان در حال پیگیری و بررسی است منتهی برای اجرای کامل مدیریت پایدار منابع طبیعی منطقه هیرکانی حدود چهار سال تا پنج سال زمان می برد.

وی با بیان اینکه طرح ممنوعیت برداشت چوب از جنگل های شمال در سال ۱۳۹۵ مطرح و از سال ۱۳۹۶ اجرایی شد، خاطرنشان کرد : تا پیش از این زمان طرح های جنگلداری محور بهره برداری چوب از جنگل های شمال مطرح بود و ضمن آنکه در کنار آن  فعالیت های خوبی هم صورت می گرفت منتهی از آنجایی که در دهه ۹۰ نگاه به جنگل های شمال یک نگاه اکولوژیکی بود و طرح ممنوعیت برداشت چوب از این عرصه ها اجرا شد این طرح علاوه بر مزایا، معایبی هم داشت و قدری شتابزده اجرا شد.

قانون تنفس جنگل از اواخر سال ۹۵ به اجرا درآمد و از سال ۹۸ هم با اتمام قرارداد تمامی شرکت های فعال بهره بردار ، هرگونه بهره‌برداری تجاری و صنعتی از چوب جنگل های کشور ممنوع شد.

معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری تصریح کرد : پس از اجرای این طرح، با شرکت های بهره بردار چوب تسویه حساب شد و متاسفانه طی چهار سال هم طرح مدیت پایدار منابع طبیعی منطه هیرکانی یا طرح جایگزین اجرایی نشده است.

شعبانیان ادامه داد: بنا نبود جنگل مدیریت نشود بلکه رویکردها بیشتر به سمت و سوی مدیریت سفت و سخت جنگل ها بود اما در کنار آن شاهد گرانی یکبارچوب شدیم  و چنین اتفاقاتی متاسفانه سبب افزایش قاچاق چوب و علاوه بر آن تخریب راه های ارتباطی داخل جنگل شده است.

برای ترمیم جاده های جنگلی اعتبار هنگفتی نیاز است

وی یادآور شد: امروز برای ترمیم جاده های جنگلی اعتبارات هنگفتی نیاز است و به عنوان یک ضرورت بابت قرقبانی و زادآوری در جنگل باید جاده ها ترمیم شوند و در روند اجرای طرح مدیریت پایدار منابع طبیعی نیاز به چنین زیرساخت هایی داریم.

معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری گفت: یکی از طرح های بسیار مهم پس از ممنوعیت برداشت چوب از جنگل های شمال، طرح مدیریت پایدار منابع طبیعی منطقه هیرکانی است و مهم ترین اهداف آن عملیاتی کردن اصول آمایش سرزمینی است.

به گفته شعبانیان نخستین کاری که همزمان با فرآیند اجرای مدیریت پایدار جنگل های شمال در قالب اصول آمایش سرزمینی برنامه ریزی شد، پهنه بندی عرصه ها و مشخص کردن نوع کاربری ها بوده است یعنی ذخیره گاه ها، نقاط با کاربری گردشگری ، جنگلداری، مرتعداری، بیابان، توسعه صنعتی، زراعی، مسکونی، منابع آبزی پروری است. 

وی اضافه کرد: در این ارتباط تمامی نقشه ها در قالب آمایش سرزمینی آماده شده و کارشناسان فنی یکی یکی این نقشه ها را ترسیم کردند و هر سال در اجرای این طرح برای ۲۵ حوضه آبخیز پیش بینی و برنامه ریزی شده است.

نگاه دولت به منابع طبیعی و محیط زیست ویژه است

وی گفت : برای آنکه بیش از این به جنگل به لحاظ آتش سوزی ، قاچاق چوب، چرای دام و تصرف به عرصه آسیبی نرسد ضرورت دارد این طرح هرچه زودتر اجرایی شود چراکه امروز نوع نگاه دولت سیزدهم و رئیس جمهوری به مسائل محیط زیست و منابع طبیعی قابل توجه است.

شعبانیان   تهیه حدنگاری ساحلی، سنددارکردن اراضی ملی با هدف حفظ دریا و عرصه های مرتعی و جنگلی یا گسترش پوشش گیاهی برای پیشگیری از سیل و جلوگیری از ریزه گردها  را مصداق روشنی از این توجهات دولت سیزدهم برشمرد.  

این مسوول سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری گفت: امروز نگاه اکولوژیکی و ارزش های زیست محیطی به ارزش های چوبی جنگل تغییر کرده است ، تولید اکسیژن ، جذب ریزگردها ، چرخش آب های زیرمینی، تعادل حیات وحش از مهم ترین کارکردهای زیست محیطی در جنگل است.

جنگل های هیرکانی با گستره حدود ۱.۹ میلیون هکتار از آستارا در شمال استان گیلان آغاز می شود و تا گُلی‌ داغی در شرق استان گلستان به طول تقریبی ۸۰۰ کیلومتر و عرض ۲۰ تا ۷۰ کیلومتر پراکنش دارد بخشی کوچکی از جنگل‌های هیرکانی هم معادل ۲۰ هزار هکتار در کشور آذربایجان قرار دارد.  

در خطه شمال کشور، استان مازندران دارای بیش از یک میلیون هکتار عرصه جنگلی معادل ۵۳ درصد کل جنگل‌های شمال کشور است، در حالی که ۲ استان دیگر شمال گلستان و گیلان فقط ۴۷ درصد از وسعت جنگلی شمال کشور دارند و  این نسبت در ثبت جنگل‌های هیرکانی حفظ شده است به طوری که از ۱۲ لکه جغرافیایی ثبت شده در میراث جهانی یونسکو ۶ لکه مربوط به مازندران است.

کارشناسان امور بازنگری و اصلاح قوانین ، پیش آگاهی از وضعیت جنگل های کشورهای همسایه، اصول خودکنترلی با نگرش اکولوژیکی ، آموزش ، پژوهش ، برنامه ریزی هدفمند و اصولی، پای کار آمدن دیگر دستگاه های اجرایی در حفاظت این اکوسیستم طبیعی ، تقویت امکانات و تجهیزات و اعتبارات را از جمله راهکارهای مدیریت رفع چالش های فراروی جنگل های شمال برشمردند.

معاونت امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در شهرستان چالوس مستقر است.