اوآنا و ضرورت نظام مند کردن رسانه های اجتماعی

رسانه های اجتماعی از جمله تازه ترین ابزارهای رسانه ای هستند که اگرچه از یک طرف در اختیار مخاطبان و شهروندان عادی قرار می گیرند اما در طرف مقابل شرکت های بزرگ و حتی دولت ها می توانند از داده های آن برای اهداف خود استفاده کنند. میزان تاثیرگذاری این رسانه ها که با عناوین مختلف اکنون در دسترس مردم جهان است، موجب می شود تا استفاده ابزاری از این رسانه های نوین، آن ها را به اهرم های خطرناکی برای جمع آوری اطلاعات حساس جوامع و کشورها تبدیل کند که می تواند افکار عمومی کشورهای هدف را به سمتی خاص و خطرناک سوق دهد.

از جمله محورهایی که با توجه به بهره برداری های مختلف از فضای مزبور به خصوص از سوی قدرت های جهانی برای غلبه بر کشورهای مختلف جهان می تواند در دستور کار «سازمان خبرگزاری های منطقه آسیا و اقیانوس آرام» (OANA) قرار بگیرد موضوع نحوه مقابله یا به عبارت دیگر قانونمندسازی اطلاع رسانی در رسانه های اجتماعی است.

مقابله با روایت های خبری دولت های بزرگ غربی می تواند یکی از رویکردهای مورد توجه این نهاد در دوره سه ساله ریاست خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) بر آن باشد.

دولت های غربی از رسانه های سنتی برای انتشار خبرهای نادرست یا فیک و ترویج رویکردهای استعماری، خشن و ضدبشری استفاده می کنند و اکنون با بهره برداری از رسانه های نوین سعی می کنند تا با بر هم زدن تمرکز افکار عمومی در یک جنگ شناختی هیبریدی اهداف خود را عملیاتی کنند و از روند قدرت گیری ملت های در حال رشد به ویژه کشورهایی که رویکردی مخالف دولت های زورگوی غربی دارند، بکاهند.

قدرت های بزرگ جهان به ویژه ایالات متحده از انواع رسانه های اجتماعی که بیشتر آن ها ساخته و پرداخته شرکت های خصوصی بزرگ یا حتی نهادهای شبه دولتی کاخ سفید هستند، استفاده می کنند تا به خط دهی افکار عمومی در کشورهای مخالف خود بپردازند.

سازمان اوآنا یکی از اهداف خود را مقابله با جریان یک سویه اطلاع رسانی غربی با تشکیل یک محور رسانه ای پر قدرت از کشورهای جهان عنوان کرده است.

از طرف دیگر رسانه های اجتماعی اکنون یکی از مهمترین ابزارهای رسانه ای هستند که با تقلیل جریان خبررسانی، رویکردهای شهروند خبرنگار یا اطلاع رسانی مستقیم و روایت پردازی مخاطبان را عملیاتی می کنند.

این شبکه ها خود بسترهای نوینی هستند که نیازمند به تدوین مقررات و ایجاد چارچوب های قانونی از طریق اتخاذ یک رویه مشترک از سوی کشورها هستند.

شرکت های رسانه ای بزرگ به صورت آگاهانه برای کسب درآمدهای بیشتر از طریق دولت ها یا به صورت غیرارادی (هک شدن) اکنون مورد سوء استفاده دولت های بزرگ یا کشورهای میزبان شرکت های مادر قرار می گیرند.

در یکی از آخرین افشاگری های رسانه ای که از قضا در مورد جمهوری اسلامی ایران صورت گرفت، پلتفرم های رسانه های توئیتر، فیسبوک و اینستاگرام چند مدت قبل صدها حساب کاربری یا صفحه مجازی در این شبکه ها را حذف و اعلام کردند منشاء این حساب ها و صفحات آمریکا و انگلیس بوده اند.

بعد از مدتی اعلام شد که این صفحات جعلی به صورت مستقیم با پنتاگون و بخش هایی از دولت آمریکا در ارتباط بودند و تنها بخشی از حساب های این رسانه ها هستند که مورد شناسایی قرار گرفتند و اطلاعات آن ها فاش شد.

موسسه های Graphika و «رصدخانه اینترنتی استانفورد(SIO) » حدود ۴۰ روز قبل گزارش تحلیلی خود از این حساب های دروغین حذف شده از سوی متا، فیسبوک، توئیتر و ... را مورد بررسی قرار دادند و گزارش مبسوطی را در مورد آن منتشر کردند که بخش مهمی از آن با محوریت حمله به افکار عمومی ایران، روسیه و چین در چارچوب یک شبکه به هم پیوسته عمل می کرد.

در گزارش این دو موسسه تصریح شده است که «تحقیقات مشترک این دو مرکز یک شبکه به هم پیوسته از حساب‌ها در توییتر، فیس‌بوک، اینستاگرام و پنج پلتفرم رسانه اجتماعی دیگر را پیدا کرد که از تاکتیک‌ های فریبنده برای ترویج روایت ‌های مورد حمایت غرب در خاورمیانه و آسیای مرکزی علیه کشورهای هدف استفاده می‌ کردند.

به نظر می ‌رسد داده‌ های این پلتفرم‌ها به جای یک عملیات همگن، مجموعه ای از کمپین ‌های مخفی را در یک دوره حدود پنج ساله پوشش داده اند... د. این کمپین‌ها به طور مداوم روایت‌هایی را رواج می ‌دادند که منافع ایالات متحده و متحدانش را در مقابل کشورهایی از جمله روسیه، چین و ایران تبلیغ می‌کردند.»

در گزارش دو رسانه فوق تاکید شده است پنتاگون و بخش هایی از دولت آمریکا در حساب های مختلف خود در همکاری با برخی صفحات و سایت های وابسته به کاخ سفید به تبلیغ و ارائه رویکرد مورد نظر واشنگتن به افکارعمومی ایرانیان پرداخته اند. این مداخله پنتاگون کاملا حساب شده انجام شد به گونه ای که حتی برخی حساب های کاربری یا حتی صفحات را با اسامی و تصاویر فیک به عنوان افراد مدافع نظام ایران راه اندازی کردند و در آن رویکردهای خشنی را بازتاب می دادند تا مخاطب عادی با دیدن خبرهای منتشر شده از سوی این صفحات، نسبت به گروه های حامی نظام و انقلاب ایران حس انزجار پیدا کند.

در این چارچوب به نظر می رسد اوآنا می تواند رسیدگی به کارکردهای رسانه های اجتماعی و به ویژه مداخله و سوء استفاده قدرت های بزرگ در آن ها را مورد بررسی قرار دهد.

سازمان خبرگزاری‌های کشورهای منطقه آسیا و اقیانوس آرام (OANA) در سال ۱۹۶۱ میلادی با هدف افزایش تبادلات و همکاری های خبری، رسانه‌ ای و اطلاع ‌رسانی ایجاد شد تا موجب گسترش مناسبات ارتباطاتی آن ها شوند.

در هفدهمین مجمع عمومی اوآنا در کره جنوبی، خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) به عنوان میزبان هجدهمین اجلاس مجمع عمومی اوآنا انتخاب شد که از آن تاریخ به مدت سه سال ریاست این سازمان را عهده دار خواهد شد.

سازمان خبرگزاری‌ های آسیا و اقیانوسیه ۴۴ عضو دارد که مجمع آن هر سه سال یکبار در یکی از کشورهای عضو برگزار می‌شود.

ارکان اوآنا شامل مجمع عمومی، هیات اجرایی و کمیته‌های فنی، خبری و اخلاقی است  که دو سوم گردش اطلاعات جهان را برعهده دارد.

کشورهای عضو اوآنا ۵۶ درصد تولید ناخالص جهان، حدود ۵۰ درصد تجارت جهانی، بیش از ۶۰ درصد قلمرو آبی و بیش از ۲۵ درصد حجم حمل و نقل هوایی را در اختیار دارند.

هیات اجرایی و گروه فنی و خبری اوآنا به عنوان بازوی کارشناسی مجمع عمومی عمل می کنند.

این ۲ بخش کارشناسی هر سال در یکی از کشورهای عضو، نشست برگزار می کنند تا با بررسی تحولات یک سال گذشته در اوآنا مصوبات مجمع عمومی و مصوبات نشست سال گذشته خود را پیگیری کرده و به ارایه راهکارهای جدید برای پیشبرد امور این سازمان منطقه ای بپردازند.

این ۲ نشست به طور همزمان و موازی برگزار می شوند و مسوولان خبری، فنی و بین المللی خبرگزاری های عضو شرکت می کنند.

اعضای هیات اجرایی از ۱۱ خبرگزاری عضو شامل پنج خبرگزاری هیات رییسه (رییس دوره ای و چهار نایب رییس) و ۶ خبرگزاری دیگر تشکیل می شود و اعضای گروه فنی متشکل از ۱۴ خبرگزاری شامل ۱۱ خبرگزاری عضو هیات اجرایی و سه کشور دیگر است که از طرف مجمع عمومی برای مدت سه سال انتخاب می شوند.