ذوب یخچال‌های طبیعی قطب شمال و خطر سرریز ویروس‌ها

به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از وبگاه سایِنس اَلِرت (Science Alert)، با گرمایش جهان و ادامه ذوب یخچال‌ها، قطب شمال احتمالاً به زمینی حاصلخیز برای همه‌گیری‌های ویروسی جدید تبدیل می‌شود؛ زیرا تغییرات اقلیمی خطر اِبولا، آنفلوانزا یا سارس کُووید ۲ را افزایش می‌دهد.

در یک پژوهش جدید، محققان خاک و رسوب دریاچه هازن، بزرگ‌ترین دریاچه از نظر حجم در شمال دایره قطب شمال را بررسی کردند. دانشمندان با توالی‌یابی بخش‌هایی از دی‌اِن‌اِی و آراِن‌اِی موجود در خاک، به دنبال شناسایی مخزن ویروس‌های موجود در محیط بودند.

این تیم پژوهشی با استفاده از یک الگوریتم کامپیوتری برای زمینه‌سازی ویروس‌ها با میزبان‌های حیوانی، گیاهی و قارچی موجود در منطقه، توانستند خطر سرریز ویروس را دریابند. سرریز ویروس به معنای توانایی ویروس‌ها برای هجوم به گونه‌های میزبان جدید و ادامه انتشار است، همان‌طور که سارس کُووید ۲ از جمعیت حیوانات وحشی به انسان‌ها منتقل شد.

محققان در مقاله خود نوشتند: خطر سرریز ویروس‌ها با رواناب حاصل از ذوب یخچال‌های طبیعی که نماینده تغییرات اقلیمی است، افزایش می‌یابد.

اگر تغییرات اقلیمی طیف گونه‌ای از مخازن بالقوه ویروسی را به سمت شمال تغییر دهد، قطب شمال احتمالاً به زمینی حاصلخیز برای همه‌گیری‌های نوظهور تبدیل خواهد شد.

محققان مسیر تکاملی ویروس‌ها و میزبان‌ها را مقایسه کردند و به دنبال تفاوت‌ها و شباهت‌هایی بین این دو بودند. این مقایسه‌ها احتمال تغییر وضعیت موجود و متعاقب آن سرریز ویروس را نشان می‌دهد.
محققان در مقاله خود توضیح می‌دهند: از دیدگاه تکاملی، ویروس‌ها بیشتر مستعد ابتلا به میزبان‌هایی هستند که از نظر فیلوژنتیکی (تبارزایی) به میزبان طبیعی آن‌ها نزدیک هستند؛ احتمالاً به این دلیل که آلوده و کلونیزه‌کردن گونه‌هایی که از نظر ژنتیکی مشابه هستند برای آن‌ها آسان‌تر است.

قطب شمال، یعنی شمالی‌ترین مناطق، یکی از نقاط آسیب‌پذیر جهان در برابر تغییرات اقلیمی است. در چند دهه گذشته، یک‌سوم یخ زمستانی اقیانوس منجمد شمالی ناپدید شده است.

در عین حال، دانشمندان درباره افزایش خطر بیماری‌های همه‌گیر ناشی از عوامل متعدد هشدار می‌دهند؛ زیرا فعالیت‌های انسانی زیستگاه‌های طبیعی را از بین می‌برد. نیاز فوری به درک رابطه بین تغییر زیستگاه و نزدیکی به منابع جدید بیماری، زیربنای مطالعه اخیر است. با گرمایش کره زمین احتمالاً گونه‌هایی به سمت شمال حرکت می‌کنند تا در محیطی با درجه حرارت مشابه قرار گیرند و احتمال جهش ویروس‌ها افزایش می‌یابد.