استفاده ابزاری برخی دولت‌ها از شورای امنیت مغایر منشور سازمان ملل است

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا،  نخستین نشست گروه دوستان دفاع از منشور ملل روز شنبه - ۱۴ آبان - با حضور معاونان وزیر، نمایندگان و فرستادگان کشورهای عضو در تهران برگزار شد. در این نشست نمایندگان کشورهای مختلف به بیان دیدگاه‌های خود درباره‌ مهمترین مسائل بین‌المللی پرداختند و جمع بندی مذاکرات و دیدگاههای مطرح شده در این نشست در قالب بیانیه پایانی منتشر شد. 

در بیانیه گروه دوستان دفاع از منشور سازمان ملل متحد آمده است: ما، نمایندگان الجزایر، آنگولا، بلاروس، بولیوی، کامبوج، چین، کوبا، جمهوری دموکراتیک خلق کره، گینه استوایی، اریتره، ایران، جمهوری دموکراتیک خلق لائو، نیکاراگوئه، دولت فلسطین، فدراسیون روسیه، سنت وینسنت و گرنادینز، سوریه، ونزوئلا، و زیمبابوه، در جایگاه خود به عنوان هماهنگ کننده ملی در گروه دوستان در دفاع از منشور سازمان ملل متحد، در سطح معاون وزیر، در تهران، جمهوری اسلامی ایران، به منظور بحث و تبادل نظر درخصوص شیوه‌ها و روش‌های افزایش تلاش‌های مشترکمان با هدف صیانت، تقویت و دفاع از عمومیت و اعتبار منشور سازمان ملل متحد، چه در نوشتار و چه در روح آن، و جهت بهبود هر چه بیشتر هماهنگی در مورد مسائل مورد نگرانی و علاقه مشترک و روش های بالقوه در جهت حرکت به سمت جلو گردهم آمدیم.  

این بیانیه افزود:  ما با اشاره به اعلامیه سیاسی صادر شده در ۲۲ سپتامبر ۲۰۲۲، در نیویورک، در سطح وزرا، در حاشیه هفتاد و هفتمین جلسه مجمع عمومی سازمان ملل متحد، بار دیگر بر تعهد خلل ناپذیر و تمام و کمال خویش به منشور سازمان ملل متحد از جمله اهداف و اصول مندرج در آن که نمایانگر رکن اساسی صیانت و تقویت صلح و امنیت بین‌المللی، حاکمیت قانون، توسعه اقتصادی و پیشرفت اجتماعی و هم چنین حقوق بشر برای همه است، تاکید می‌ورزیم.

گروه دوستان دفاع از منشور سازمان ملل متحد خاطرنشان کردند: ما بار دیگر نگرانی جدی خود درخصوص تلاش‌های مستمر جهت جایگزینی اصول مورد تاکید در منشور سازمان ملل متحد – که توسط کلیت جامعه جهانی جهت انجام پیشبرد روابط بین الملل مورد موافقت قرار گرفته – با یک به اصطلاح «نظم مبتنی بر قانون»، که مفهوم آن مبهم می باشد، توسط اکثریت اعضای سازمان ملل مورد بحث و اجماع قرار نگرفته و از جمله این ظرفیت را دارد که حاکمیت قانون در سطح بین الملل را تضعیف نماید، اعلام می‌نماییم.

این بیانیه یادآور شد:  ما هم ­نظر هستیم که استانداردهای دوگانه، همراه با رویکردهای گزینشی یا تفسیرهای منعطف و خود سازگار از مفاد منشور سازمان ملل متحد، با هدف پیشبرد اهداف سیاسی با ماهیت مشکوک، با توهین آشکار به قانون­مداری بین الملل و بی توجهی به خیر عمومی و منافع جمعی مردم کشورهای عضو سازمان ملل، نمایانگر یکی از تهدیدات اصلی به عمومیت و اعتبار آن سند جهانی و نافذ است که در برگیرنده دستاوردی بی­نظیر برای بشریت و اعتماد کامل به ذات صالحه انسان می باشد.

گروه دوستان دفاع از منشور سازمان ملل متحد عنوان کردند:  ما خواستار افزایش اقدامات در جهت دموکراتیک شدن روابط بین‌الملل و تقویت چندجانبه‌گرایی و نظام چندقطبی بر اساس احترام متقابل به حق حاکمیت و تمامیت ارضی تمام کشورها و همچنین احترام به اصل حقوق برابر و حق تصمیم گیری ملت­ها، حاکمیت قانون، دیپلماسی، گفتمان سیاسی، تسامح، همزیستی مسالمت آمیز، احترام به تنوع و گوناگونی، فراگیری و همه شمولی، فرهنگ صلح و عدم خشونت، و احترام درخور به تفاوت های موجود می باشیم که همگی برای همکاری سازنده و موثر در مورد مسائل مشترک مورد علاقه و نگرانی لازم هستند.

در بیانیه آمده است: ما بار دیگر تاکید می‌کنیم که سازمان ملل یک مجمع محوری و لاینفک برای پرداختن و پیشبرد مسائل مربوط به همکاری‌های بین المللی به منظور توسعه اقتصادی و پیشرفت اجتماعی، صلح و امنیت، حل و فصل صلح‌آمیز اختلافات، حقوق بشر و حاکمیت قانون، بر اساس گفتمان، همکاری و رویکردهای اجماع محور میان کشورها می‌باشد و از این رو به طور کامل به تعهدات خود جهت احیا و تقویت نقش این سازمان، به ویژه در برهه کنونی که جهان نیازمند همبستگی و همکاری هر چه بیشتر می‌باشد و همچنین به ابزارهای دیپلماتیک تدارک دیده شده در منشور سازمان ملل، پایبند می‌مانیم.

گروه دوستان دفاع از منشور سازمان ملل متحد یادآور شدند: ما بحران چند وجهی کنونی در جهان، به طور اخص مسائل زیست محیطی، غذا، انرژی، ابعاد اقتصادی و مالی را مورد توجه قرار داده و تاکید می‌کنیم که راه‌حل این بحران‌ها اتخاذ راهبردهای جمعی و اقدامات قاطع بر مبنای اهداف و اصول منشور سازمان ملل می باشد. در این راستا، ما از اعضای جامعه جهانی درخواست می‌کنیم که روح اتحاد، همبستگی، همکاری، همه شمولی، و درک متقابل و سازگاری متقابل که در کنفرانس سان فرانسیسکو در سال ۱۹۴۵ وجود داشت و امروزه بیش از هر زمان دیگری جهت غلبه بر تهدیدات و چالش های مشترک همه انسان ها، به ویژه در حوزه های صلح، امنیت و توسعه مورد نیاز هست را احیا نمایند.

این بیانیه تصریح کرد:  ما نگرانی خود درباره تاثیرات منفی بالقوه تنش‌های سیاسی در حال وقوع در زیر مجموعه بحران جهانی چند جانبه کنونی را اعلام می‌کنیم و از این رو همگان را به احترام به حق حاکمیت و استقلال کشورها در عین عدم پذیرش هر گونه اقدام در استقرار نگرش دوره جنگ سرد که مبتنی بر تقابل، تعمیق اختلاف و چند دستگی، و تحمیل نگرش ها و اهداف ناهمگون در تلاش برای تقسیم جهان به بلوک ها می باشد، دعوت می نماییم.

گروه دوستان دفاع از منشور سازمان ملل متحد در بیانیه خاطرنشان کردند: در این زمینه، ما اهمیت احترام به تصمیمات کشورها در امتناع از مشارکت و بی‌طرف ماندن در هر گونه تنش، در جهت حفظ منافع مردم خود را مورد تاکید قرار می‌دهیم و اعتقاد داریم که این رویکرد، متعاقباً، به تداوم نقش مهم خود در توسعه روابط صلح آمیز، دوستانه و دارای منفعت متقابل میان کشورها، و همچنین تحکیم یک نظام چندجانبه که در آن تنوع و گوناگونی مورد پذیرش و احترام است، ادامه خواهد داد و در عین حال بر اهمیت تضمین اینکه کشورهای درحال توسعه تبدیل به میدانی برای رقابت ژئواستراتژیک میان بازیگران اصلی نمی گردند، تاکید می‌کنیم.

این بیانیه افزود: ما از دبیرخانه سازمان ملل متحد می‌خواهیم که به طور دقیق از منشور سازمان، به طور اخص مفاد ماده ۱۰۰، در انجام وظایف خویش، طبق ماموریتش، از جمله هنگام اجرای قطعنامه های مجمع عمومی و شورای امنیت، پیروی کند.

در بیانیه گروه دوستان دفاع از منشور سازمان ملل متحد آمده است: ما اذعان می‌کنیم که انسان‌ها در یک جامعه امنیتی جدایی‌ناپذیر زندگی می کنند، جاییکه امنیت یک کشور از امنیت مشترک یک منطقه و همین طور امنیت جامعه جهانی به طور کل جدایی‌ناپذیر است، و از این رو هیچ کشوری نمی‌تواند امنیت خود را با به خطر انداختن امنیت یک کشور یا گروهی از کشورها به دست آورد.

در این بیانیه خاطرنشان شد: ما در نتیجه، معتقدیم که باید اقداماتی جهت گسترش تلاش‌های دیپلماتیک با هدف استقرار یک ساختار امنیتی جهانی منصفانه، برابر، پایدار، فراگیر و جدایی‌ناپذیر، با در نظر گرفتن نگرانی های امنیتی مشروع تمام کشورها، با هدف جلوگیری از ظهور درگیری یا بحران که ممکن است صلح، امنیت، و ثبات جهانی و انسانیت را در معرض خطر قرار دهد، اتخاذ شود.

گروه دوستان دفاع از منشور سازمان ملل متحد خاطرنشان کردند: ما عدم پذیرش قاطعانه اقدامات قهری یک جانبه، شامل آن دسته از اقداماتی که به عنوان ابزاری برای اعمال فشار سیاسی، اقتصادی و مالی بر علیه هر کشوری، مخصوصاً کشورهای در حال توسعه است را ابراز می‌نماییم. ما هم چنین نگرانی جدی خود در خصوص تحمیل و گسترش چنین اقداماتی که موجب جلوگیری از سلامت و بهروزی جوامع هدف و ایجاد موانع در راه تحقق کامل حقوق بشر شامل حق ایشان در توسعه، به ویژه در برهه کنونی که با بحران جهانی چندوجهی، با ابعاد مختلف، شامل آن دسته از مشکلات منتج از بیماری همه گیر کووید ۱۹، مواجه می‌باشیم، را ابراز می‌نماییم.

این بیانیه یادآور شد: ما بار دیگر بر حمایت و همبستگی تزلزل ناپذیر خود با کشورها و ملت‌های در معرض رویکردهای یکجانبه و خودسرانه که اهداف و اصول مورد تاکید در منشور سازمان ملل و معیارهای اصلی حقوق بین الملل را نقض می کنند، به ویژه کشورهایی که بخشی از گروه دوستان ما هستند، تاکید می کنیم و مجدداً درخواست خویش جهت لغو کامل، عاجل و بی قید و شرط این رویکردها را تجدید می نماییم.

گروه دوستان دفاع از منشور سازمان ملل متحد عنوان کردند: ما، طبق قوانین بین‌الملل، از هرگونه ادعای دولت‌های متاثر از اقدامات قهری یک‌جانبه، از جمله کشورهای هدف، برای جبران خسارات وارده در نتیجه اجرا و پیامدهای فراسرزمینی چنین اقداماتی حمایت می‌نماییم.

در این بیانیه تصریح شد: ما حمایت و همبستگی تزلزل ناپذیر خود را از مردم و دولت جمهوری اسلامی ایران، در معرض اقدامات قهری یکجانبه، از جمله تحریم های یکجانبه اعمال شده توسط برخی کشورها، که ناقض منشور ملل متحد و قواعد و اصول حقوق بین الملل است، اعلام می نماییم. این اقدامات بهره مندی کامل از حقوق انسانی و تحقق حق توسعه آنها را به شدت تهدید می کند.

گروه دوستان دفاع از منشور سازمان ملل متحد بیان کردند: همانطور که گزارشگر ویژه سازمان ملل در گزارش خود به شورای حقوق بشر در ۱۷ اوت ۲۰۲۲ (A/HRC/۵۱/۳۳/Add.۱) درخصوص تأثیر منفی اقدامات قهری یکجانبه بر برخورداری از حقوق بشر، متعاقب سفر رسمی ایشان به جمهوری اسلامی ایران از ۷ تا ۱۸ می ۲۰۲۲، توصیه نموده است، ما نیز خواستار «برداشتن تمام این اقدامات یکجانبه علیه جمهوری اسلامی ایران، اتباع و شرکت‌های ایرانی» هستیم.  

در بیانیه گروه دوستان دفاع از منشور سازمان ملل متحد آمده است: ما در راستای مواضع تاریخی و اصولی خود، همبستگی تزلزل ناپذیر خود را با مردم و دولت جمهوری کوبا که قهرمانانه تأثیر منفی محاصره اقتصادی، مالی و تجاری تحمیل شده توسط ایالات متحده بر خود را برای مدت طولانی بیش از شصت سال تحمل کرده است ابراز می کنیم. این تحریمها تنها مانع اصلی برای  توسعه کامل اقتصادی و اجتماعی کوبا می باشد. ما از دولت ایالات متحده می خواهیم که فورا و بدون قید و شرط به محاصره اقتصادی کوبا پایان دهد. در این زمینه، ما از قطعنامه‌ای که اخیراً توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ۳ نوامبر ۲۰۲۲ تصویب شد و برای سی امین بار متوالی خواستار ضرورت پایان محاصره اعمال‌شده توسط ایالات متحده علیه کوبا گردید، استقبال می‌کنیم.

در این بیانیه تصریح شده است: ما بار دیگر نگرانی‌هایی را  که قبلاً در رابطه با عدم انطباق «توافق بین سازمان ملل متحد و ایالات متحده آمریکا در مورد مقر سازمان ملل متحد» که هم در متن و هم در روح آن، مطرح شده بود، به ‌ویژه در رابطه با تأخیرها و / یا عدم صدور و / یا تمدید ویزا، محدودیت های سفر و رفت و آمد، مسائل بانکی و نقض مصونیت اموال دیپلماتیک را ابراز می نماییم و بر اینکه نباید از امتیاز میزبانی مقر سازمان ملل سوء استفاده شود و اختلافات دوجانبه نباید در چارچوب اجرای تعهدات نافذ بین‌المللی مربوطه مورد بهره‌گیری قرار گیرد.

گروه دوستان دفاع از منشور سازمان ملل متحد در این بیانیه بیان کردند: ما نگرانی جدی خود را از اشاعه مداوم اطلاعات نادرست در بسترهای دیجیتال، از جمله در رسانه‌های اجتماعی، که توسط بازیگران دولتی و غیردولتی برای انگیزه‌های سیاسی، ایدئولوژیک یا تجاری، با افزایش هشداردهنده ایجاد، منتشر و گسترش یافته است، ابراز می‌نماییم. ما تأکید می‌کنیم که چنین روندهایی نه تنها حق حاکمیت را در تناقض با منشور سازمان ملل تضعیف می‌کنند بلکه باعث بروز سخنان نفرت‌انگیز، نژادپرستی، بیگانه‌هراسی و انگ‌زنی می‌شود و در عین حال همه اشکال خشونت، نابردباری، تبعیض و خصومت را تحریک می‌کند. ما در این راستا بر مسئولیت همه دولت‌ها در مقابله با این روند از جمله سوء استفاده از منابع فناوری اطلاعات و ارتباطات تاکید می‌نماییم.

در این بیانیه تصریح شد: ما در راستای مواضع اصولی و تاریخی خود، بر تعهد قاطع به آرمان مشروع فلسطین و همچنین همبستگی تزلزل ناپذیر با مردم قهرمان فلسطین در مبارزه بی‌وقفه آنها برای دستیابی به حقوق مسلم، آزادی و عدالت تأکید می‌کنیم. ما مجدداً بر حمایت کامل و بی‌وقفه خود از تمام تلاش‌ها با هدف پایان دادن به بی عدالتی شدید وارده به مردم فلسطین از (روز) نکبت سال ۱۹۴۸ صحه می‌گذاریم. ما همچنان به تقویت تلاش هایمان، از جمله طرح های بین المللی، با هدف پایان دادن به اشغالگری اسرائیل، که یک رژیم استعماری غیرقانونی و آپارتاید تاسیس کرده است، و برای دستیابی به استقلال کشور فلسطین، با پایتختی بیت المقدس، تحقق حقوق مسلم مردم فلسطین، ازجمله حق آزادی و تعیین سرنوشت و یک راه حل عادلانه و پایدار برای مسئله فلسطین در همه جنبه‌های آن، از جمله برای وضعیت اسفناک آوارگان فلسطینی، مطابق با قوانین بین المللی، قطعنامه های مربوطه سازمان ملل متحد و منشور ملل متحد متعهد هستیم. ما مجدداً حمایت خود را از پذیرش  به تعویق طولانی افتاده کشور فلسطین به عنوان عضو کامل سازمان ملل متحد، که از ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۱ در شورای امنیت در حال بررسی است، اعلام می کنیم تا این کشور بتواند جایگاه واقعی خود را در میان اجتماع ملل به دست آورد.

گروه دوستان دفاع از منشور سازمان ملل متحد در بیانیه پایانی همچنین خاطرنشان کردند: ما اذعان داریم که از زمان تأسیس در بیش از یک سال پیش، گروه دوستان در دفاع از منشور ملل متحد، پیشرفت چشمگیری در پیشبرد اهداف خود و اجرای برنامه کاری سالانه خود داشته است و در این زمینه، مراتب قدردانی خود را از جمهوری بولیواری ونزوئلا برای رهبری و تلاش هایش در ایجاد هماهنگی اعلام می کنیم. در این راستا، ما بر عزم خود برای مضاعف کردن تلاش‌ها با هدف تثبیت موقعیت گروه دوستان به عنوان یک بازیگر فعال و کلیدی در تمامی مجامع بین‌المللی مربوطه و فرآیندهای بین‌دولتی، از جمله در چارچوب مجمع عمومی سازمان ملل متحد طی هفتاد و هفتمین نشست، به عنوان بخشی از تلاش های مستمر برای اطمینان از پیروی کامل از و پایبندی به منشور ملل متحد، هم در متن و هم روح آن، تاکید می‌نماییم.

در این بیانیه تاکید شد: ما بار دیگر از آن دسته از اعضای جامعه بین الملل که به اهداف و اصول مندرج در منشور ملل متحد، با ارزش‌های گفت‌وگو، مدارا و همبستگی، و همچنین به یک چندجانبه گرایی موثر و فراگیر، که در آن همه مناطق و کشورها با هر وسعتی مساوی و به یک اندازه سهیم هستند، متعهد می‌باشند، دعوت می نماییم که پیوستن به گروه دوستان ما و/یا تایید و حمایت از این اعلامیه سیاسی یا اعلامیه‌های پیشین را در اولین فرصت به عنوان بخشی از تلاش‌های جمعی ما در جهت پیشبرد اهداف مشترکمان و در نهایت تحقق وعده منشور سازمان ملل برای جهانی صلح‌آمیزتر و مرفه‌تر که در آن هیچ کس رها نگردد، مد نظر قرار دهند.

گروه دوستان دفاع از منشور سازمان ملل متحد عنوان کردند: ما همچنین قاطعانه اعمال تحریم‌های غیرقانونی، اقدامات قهرآمیز یکجانبه علیه مردم و دولت نیکاراگوئه، و تهاجم‌هایی که تاثیر منفی بر توسعه و رفاه کشور دارد را رد و محکوم می‌کنیم. در این رابطه خواستار خاتمه دادن فوری این تحریم‌ها هستیم.

این بیانیه یادآور شد: ما نگرانی جدی خود درباره تهدیدات فزاینده علیه منشور ملل متحد، از جمله اعمال رویه هایی که به هیچ وجه به حل و فصل مسالمت‌آمیز چالش‌های پیچیده، مشترک و در حال ظهوری که امروزه جامعه جهانی با آن مواجه است، منتهی نخواهد شد. در عوض، این رویه ها منجر به افزایش بی‌اعتمادی، بی‌ثباتی و تنش در سراسر دنیا می‌شود.

در بیانیه پایانی گروه دوستان دفاع از منشور سازمان ملل متحد آمده است: ما نگرانی عمیق خود را از استفاده ابزاری برخی دولت‌ها از سازمان ملل به ویژه شورای امنیت با هدف مداخله در امور داخلی یک کشور مستقل و عضو کامل سازمان ملل متحدکه جمهوری اسلامی ایران است، اعلام کرده و آن را مغایر منشور ملل متحد می‌دانیم.

این بیانیه یادآور شد: ما مراتب قدردانی و تشکر خود را از مردم و دولت جمهوری اسلامی ایران برای سازماندهی عالی، میهمان نوازی و میزبانی از اولین اجلاس ملی هماهنگ کنندگان گروه دوستان در دفاع از منشور ملل متحد در تاریخ ۵ نوامبر ۲۰۲۲ در تهران اعلام می‌نماییم.

گروه دوستان دفاع از منشور سازمان ملل متحد در این بیانیه تصریح کردند: ما در پایان عزم راسخ خود را برای ادامه دفاع از منشور ملل متحد از طریق اقدامات هماهنگ گروه دوستان در دفاع از منشور ملل متحد و ایستادن در کنار یکدیگر در این تلاش والا تجدید می‌نماییم.