به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا، بر اساس آخرین آمار موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، جمعیت دانشجویی در ایران طی سال تحصیلی ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۰، حدود سه میلیون و ۱۷۳ هزار و ۷۷۹ نفر بوده که از این تعداد یک میلیون و ۶۲ هزار نفر زن هستند. پُردانشجوترین گروه تحصیلی دانشگاه‌ها را علوم انسانی با یک میلیون و ۶۱۶ هزار و ۷۴۲ دانشجو در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ تشکیل می‌دهد. گروه فنی و مهندسی با ۷۶۲ هزار و ۳۴۱ نفر، علوم پزشکی با ۲۴۹ هزار و ۱۳۱ نفر، علوم پایه با ۲۰۹ هزار و ۸۱ نفر، هنر با ۲۲۱ هزار و ۴۹۳ نفر و گروه کشاورزی و دامپزشکی نیز با ۱۱۵ هزار و ۲۶۱ نفر در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
آمارهای مربوط به تعداد دانشجویان با توجه به تفکیک گروه تحصیلی نشان می‌دهد بیشترین سهم از دانشجویان کل کشور را گروه تحصیلی علوم انسانی (۴۹ درصد) به خود اختصاص داده و یک میلیون و ۵۸۴ هزار و ۶۸۲ دانشجو در رشته‌های مرتبط به آن، مشغول به تحصیل هستند.
داده‌نمای شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نشان می‌دهد که ۳۲۴ شرکت در زمینه کشاورزی، فناوری زیستی و صنایع غذایی، ۴۵۵ شرکت در زمینه دارو و فرآورده‌های پیشرفته حوزه تشخیص و درمان، هزار و ۷۱ شرکت در حوزه مواد پیشرفته و محصولات مبتنی بر فناوری های شیمیایی، هزار و ۶۳۶ شرکت در زمینه ماشین‌آلات و تجهیزات پیشرفته، ۳۰۰ شرکت در وسایل، ملزومات و تجهیزات پزشکی، هزار و ۶۶۶ شرکت در زمینه سخت‌افزارهای برق و الکترونیک، لیزر و فوتونیک، هزار و ۶۷۵ شرکت در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات و نرم‌افزارهای رایانه‌ای، ۳۸۰ شرکت در حوزه خدمات تجاری‌سازی و ۲۳ شرکت در زمینه صنایع فرهنگی، خلاق و علوم انسانی و اجتماعی فعالیت می‌کنند.
سرمایه‌گذاری در علوم انسانی نزدیک به صفر است
حجت‌الاسلام رضا غلامی در مورد نقش کمرنگ علوم انسانی در اقتصاد دانش‌بنیان گفت: سرمایه‌گذاری‌های پژوهشی در علوم انسانی در مجموع ناچیز و حتی می‌توان گفت نزدیک به صفر است. از طرف دیگر، درباره همه رشته‌های علوم انسانی نمی‌توان از رویکرد تجاری‌سازی سخن گفت.
وی ادامه داد: در اقتصادی‌ترین کشورهای دنیا هم از همه رشته‌های علوم انسانی و از همه لایه‌های یک رشته، توقع ندارند وارد عرصه تجاری‌سازی شوند و دولت و حتی بخش خصوصی برای آنها هزینه می‌کند. مثلا چگونه می‌توان از تجاری‌سازی فلسفه سخن گفت؟ از تجاری‌سازی لایه‌های نظری رشته‌ها حتی رشته اقتصاد صحبت کرد؟ در عین حال هیچ دانش کاربردی بی‌نیاز از پشتوانه‌های نظری نیست.
غلامی در مورد روندهای کلی در توسعه علوم انسانی در جهان به سمت میان‌رشته و چندرشته‌ای شدن و وضعیت آن در ایران اظهار داشت: خوشبختانه از تقریبا ۲۰ سال پیش در ایران هم عرصه‌های میان‌رشته‌ای و چندرشته ای به عرصه‌های تک‌رشته‌ای اضافه شده؛ اما این میزان عرصه‌های میان‌رشته‌ای در نظام آموزش عالی به هیچ وجه کافی نیست؛ ضمن آنکه استاد و متون علمی کافی هم برای آن اندک است.
وی در مورد کمک علوم انسانی به حل مشکلات امروز جامعه در همه زمینه‌ها و کوتاهی‌ها در این زمینه از طرف مسئولان اظهار داشت: علوم انسانی؛ به ویژه چهار رشته جامعه شناسی، روان‌شناسی، علوم سیاسی و اقتصاد، می توانند با تبیین و توصیف مسائل گوناگون و ارائه پیش‌بینی‌های علمی، به حل مسائل کشور کمک قابل توجهی بکنند.
دستگاه‌ها به حکمرانی علمی گرایش داشته باشند
رئیس موسسه مطالعات ادامه داد: شرط این موضوع این است که اولا دانشگاه‌ها خودشان را بیش از پیش به جامعه متعهد بدانند و ثانیاً دستگاه‌ها نه‌تنها به حکمرانی علمی گرایش داشته باشند، بلکه برای دانشگاه در حکمرانی علمی نقش کلیدی قائل باشند.
وی درخصوص اقدامات موسسه در یک سال گذشته و برنامه ها و اولویت ها برای سال آینده نیز گفت: موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم در دوره مدیریتی جدید، تلاش های حساب شده‌ای را در چند عرصه مهم آغاز کرده و توفیقات بزرگی هم در این مسیر داشته است. نزدیکی به مرزهای علمی، توسعه نقد و آزاداندیشی، مقابله با انحصارگرایی و گرایش به تکثرگرایی علمی، افزایش مساله‌محوری، گسترش نوآوری و مواجهه میدانی‌تر با مسائل آموزش عالی و تبدیل موسسه به هاب علمی، از جمله مهم ترین تلاش‌های موسسه طی ۹ ماه اخیر بوده است.
حجت‌الاسلام رضا غلامی دانش‌آموخته حوزه و دانشگاه رشته علوم سیاسی با گرایش اندیشه سیاسی در مقطع دکتری و عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و رئیس موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی است. وی در کنار فعالیت های حوزوی‌دانشگاهی، به عنوان نظریه‌پرداز فرهنگی مطرح است و از جمله سوابق فرهنگی وی، می توان به عضویت در شورای عالی سازمان صدا و سیما، عضویت در هیأت امنای مجمع ناشران انقلاب اسلامی و نیز مدیریت برخی پروژه های بزرگ فرهنگی‌تربیتی اشاره کرد.
کتاب‌های تأملاتی درباره اسلام و پیشرفت (دانشگاه امام صادق، ۱۳۹۵)، م‍ان‍ی‍ف‍س‍ت روح‍ان‍ی‍ت (آفتاب توسعه، ۱۳۸۴) و اسلام و آسیب‌های اجتماعی: همراه با مطالعه موردی اعتیاد، طلاق، حاشیه‌نشینی و تشویش افکار عمومی (نشر شاهد، ۱۳۹۷) برخی از آثار مکتوب وی است. حجت‌الاسلام غلامی از دی ماه گذشته با حکم وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان رئیس موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی منصوب شد و رئیس جشنواره فارابی نیز هست.
نظر شما