روستای «لج» در فاصله ۲۲ کیلومتری شمال مهاباد و در مسیر جاده کمربندی ارومیه - میاندوآب قرار دارد که هم می‌توان از سه‌راهی ترشکان و هم سه‌راهی دارلک راه این روستا را پیدا کرد که من سه‌راهی ترشکان را انتخاب کردم.
این مسیر در فصل پاییز، زیبایی خاص خود را دارد و باغات سیب دشت شهرویران مهاباد که یکی از مناطق حاصلخیز و پربرکت این شهرستان است در این منطقه قرار گرفته و در ۲ طرف جاده باغات سیب تا دوردست‌ها نمایان است و سیب‌های زیردرختی انباشته شده در کنار جاده، زخم بدون مرهم این منطقه نیز دیده می‌شد.
قسمتی از مسیر که به کمربندی ارومیه - میاندوآب مشهور است، جاده بسیار کم عرض و از داخل روستای «ترشکان» عبور می‌کند و تردد خودروهای سنگین و ترانزیتی در این مسیر مشکلاتی برای رانندگان و اهالی روستا ایجاد کرده است.
به روستای «لج» که رسیدم، برای پیدا کردن کتابخانه هر چند نقشه گوگل مسیر را مشخص کرده اما از چند نفری هم سوال کردم، آدرس دهی‌ها درست بود و پس از طی چند خیابان به کتابخانه تازه ساخت روستا رسیدم.
در سر درب کتابخانه به زبان کُردی نوشته شده بود، «کتئب خانه‌ی خودالئخوشبوو ئامین عه‌زیزپوور» (کتابخانه مرحومه آمنه عزیرپور).
درب ورودی کتابخانه باز و کتابدار آن که حمزه کاک‌خضری نام داشت، به همراه یکی از اهالی روستا مشغول ثبت و مرتب کردن کتابخانه بود.
کاک خضری از سال ۱۳۹۶ با راه اندازی کتابخانه به عنوان کتابدار افتخاری فعالیت می‌کند، خودش برای ثبت ورود و خروج کتاب‌ها روش جدیدی ابداع کرده که از روش‌های مرسوم کارایی بهتری دارد.
کتابخانه در طول هفته سه تا چهار روز دایر است و در مابقی ایام مگر موردی خاصی یا برای برگزاری آیین‌های ویژه از جمله روز کودک، برنامه‌های قصه خوانی، رونمایی از کتاب و نشست کتابخوانی باز می‌شود.
این کتابدار خوش سلیقه مهابادی گفت: در سال ۱۳۹۶ کتابخانه روستا توسط انجمن حامی راه اندازی شد و در ابتدا ۲ هزار ۵۰۰ جلد کتاب و ۲۸۰ نفر عضو داشت و مکان آن بسیار نامناسب و کوچک بود.
حمزه کاک‌خضری افزود: اما سال گذشته اتفاق جالبی برای کتابخانه روستای ما پیش آمد و یک بانو از اهالی همین روستا وصیت کرد ماترکش در روستا برای کارهای عام المنفعه هزینه شود.
وی اضافه کرد: اهالی روستا نیز از این امر استقبال کردند و کتابخانه را در زمینی به مساحت ۱۰۰ مترمربع احداث کردند که شامل سالن مطالعات، بخش مرجع و منابع، اتاق کودک و سرویس بهداشتی است.
کاک خضری گفت: ساخت کتابخانه با همت اهالی روستا و مساعدت مالی این خیر نیک اندیش در کمتر از چهار ماه به پایان رسید و از محل قدیمی که حدود ۳۰ مترمربع مساحت داشت، به مکان جدید و استاندارد نقل مکان کردیم.
وی ادامه داد: برای این کتابخانه حدود چهار میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال هزینه شده و اکنون اهالی روستا بدون هیچ دغدغه‌ای به کتابخانه می‌آیند و علاوه بر مطالعه، کتاب را نیز به امانت می‌برند.
کاک خضری اظهار کرد: با توجه به اینکه کتاب‌ها و سایر لوازم اداری کتابخانه قبلا توسط انجمن حامی تجهیز شده بود، فقسه‌های کتاب را به کتابخانه منتقل کردیم و کتابخانه فعالیت خود را دوباره شروع کرد.
انجمن حامی یک سازمان مردم نهاد، غیرانتفاعی و غیر دولتی است که با هدف فراهم نمودن بستری مناسب برای نشر دانش و آگاهی و ارتقای زیرساخت‌های فرهنگی با مجوز رسمی از وزارت کشور از سال ۱۳۸۰ فهالیت خود را در زمینه ساخت مدرسه در مناطق محروم کشور آغاز کرد و از سال ۱۳۸۸ به ساخت و تجهیز کتابخانه‌های روستایی پرداخت و از سال ۱۳۹۱ آموزش در مناطق محروم را به برنامه‌های خود افزود.
سرگرم گوش دادن به حرف‌های کتابدار جوان روستا بودم که چند نفری از اهالی روستا برای امانت گرفتن کتاب وارد شدند یکی از آنان خانم میانسالی بود که آمده بود کتابی را برای دخترش به امانت ببرد.
مرد میانسالی هم در گوشه‌ای از سالن مطالعه نشسته بود و کتاب «بو کوردستان» ماموستا عبدالرحمان شرفکندی متخلص به «هه‌ژار» را در دست داشت و خودش را حسن بهروزی معرفی کرد.
وی گفت: سواد خواندن و نوشتن ندارد اما بخشی از شعرهای ماموستا هه‌ژار را از دوران جوانی حفظ کردم و اگر جایی را از یاد ببرم، پسرم آن را از روی کتاب برایم می‌خواند، تا دوباره حفظ شوم.
در بخش دیگری از کتابخانه ۲ دانش آموز دختر نشسته بودند و مشغول خواندن کتاب بودند یکی از آنان که پریسا عزیزپور نام داشت و دانش آموز پایه هشتم بود، گفت: ما در این کتابخانه با علوم جدید آشنا می‌شویم و از همه مهم‌تر با کتاب هایی که به زبان کُردی نوشته شدند، مطالعه می‌کنیم.
دیگر دانش آموز هم که سمین الهامی نام داشت، کتاب شعر کودکان به زبان کُردی در دست داشت و با هیجان و شور خاصی بخشی از آن که شعری به نام آینه بود را برایم خواند.
اما این کتابخانه یک عضو بسیار کوچک و چهارساله به نام «رومیسا» هم داشت که به همراه مادرش برای گرفتن کتاب و بازی‌های فکری آمده بود، کمی خجالتی بود و حرفی نمی‌زد و تلاش ما برای ضبط بخشی از شعرهای او بی‌نتیجه ماند.
مادر رومیسا می‌گفت: هر چند روز یک بار به کتابخانه می‌ایم و برای دخترم کتاب و اسباب بازی‌های فکری به امانت می‌گیرم و پس از چند روز دوباره آنها را با وسایل جدید عوض می‌کنم.
وی افزود: رومیسا با وجود اینکه هنوز چهار سال سن دارد اما با دقت خاصی مواظب کتاب‌ها و وسایل کتابخانه است و مواظب است حتی ضربه جزیی به آنها وارد نشود، تا امانت را سالم به کتابخانه باز گرداند.
وی اضافه کرد: بعضی روزها که در خانه مهمان دارم و سرم شلوغ است، رومیسا بدون من هم به کتابخانه می‌آید و از وسایل اینجا استفاده می‌کند.
هر کدام از اعضای این کتابخانه از جوان تا پیر کتاب‌های مورد علاقه خود را از کتابخانه به امانت گرفتند و پس از ثبت در سامانه از کتابخانه خارج شدند و من هم دوباره از کتابدار جوان کتابخانه خواستم که بیشتر در مورد فعالیت‌های کتابخانه توضیح دهد.
کتابدار کتابخانه روستای لج افزود: هم اکنون بیش از ۴۵۰ نفر از اهالی روستا و حتی روستاهای اطراف نیز عضو این کتابخانه هستند و بیش از چهار هزار و ۵۰۰ جلد کتاب در این کتابخانه نگهداری می‌شود که یک هزار و ۵۰۰ جلد آن کتاب مخصوص کودکان است.
وی اضافه کرد: در این کتابخانه فعالیت‌های زیادی در زمینه مجسمه سازی، نقاشی، فیلمسازی، هنرهای تجسمی، سفالگری و گلیم بافی همچون سایر فعالیت‌های هنری و فرهنگی رایج در کتابخانه های عمومی، انجام می‌شود.
کاک خضری با اشاره به اینکه مانند اهالی این روستا علاقمند به کتاب و کتابخوانی است و تاکنون ۲ اثر چاپ شده و چند اثر آماده چاپ دارد، افزود: ۲ کتاب بازی‌های منطقه مکریان (به زبان کُردی) و امیرارسالان فداکار به ۲ زبان فارسی و کُردی چاپ شده است.
از او خواستم که در مورد کتاب دومش کمی بیشتر توضیه دهد که گفت: این کتاب روایت یکی از جوانان روستاهای مهاباد است که چند سال قبل برای نجات نجات لک‌لک گرفتار شده روی تیر برق، جان خود را از دست داد.
وی افزود: به پاس این فداکاری وی، کتابی در زمینه این رشادت و از خودگذشتگی نوشتم و خودم به زبان فارسی هم ترجمه کردم تا مخاطبان فارس زبان هم بتوانند آن را مطالعه کنند.
وی در زمینه عکاسی و تهیه فیلم کوتاه نیز فعالیت می‌کند و موفق به کسب دیپلم افتخار از چند شرکت بین المللی از جمله سونی شده است.
کاک خضری درخواست‌هایی از مسوولان داشت و ادامه داد: حدود ۶ سال است به صورت افتخاری در این کتابخانه فعالیت می‌کنم و اما اگر نهادی بتواند حداقل هزینه بیمه‌ام را تقبل کند، می‌توانم بدون دغدغه به فعالیت خود به عنوان کتابدار افتخاری ادامه دهم.
تجهیز کتابخانه‌های مهاباد با ۷۵ هزار جلد کتاب
رییس اداره کتابخانه‌های عمومی مهاباد گفت:کتابخانه‌های این شهرستان با بیش از ۷۵ هزار جلد کتاب، نسخه گویا و لوح فشرده تجهیز شد.
حسن سالاری اظهار کرد: هم اکنون پنج کتابخانه عمومی و مشارکتی شامل سه کتابخانه عمومی و ۲ کتابخانه مشارکتی در این شهرستان فعال است و در آنها انواع کتاب با موضوع های متنوع و منابع مرجع، منابع دیداری و شنیداری و لوح فشرده در این کتابخانه ها نگهداری می‌شود.
وی با بیان اینکه با کاهش بیماری کووید ۱۹ تمایل مردم به حضور در کتابخانه‌های عمومی بیشتر شده است، اضافه کرد: هم اکنون سه هزار و ۵۰۰ نفر در این شهرستان عضو کتابخانه‌های عمومی هستند و بطور میانگین ماهیانه چهار هزار جلد کتاب به دوستداران کتاب امانت داده می‌شود.
رییس اداره کتابخانه‌های عمومی مهاباد با اشاره به اینکه در روستاهای با بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ نفر جمعیت این شهرستان، کتابخانه عمومی دایر می‌شود، افزود: هم اکنون سه روستای آگریقاش، یوسف‌کند و قم قلعه این شهرستان به لحاظ جمعیتی شامل این طرح می‌شوند و در صورتی که زمینی در این روستاها اهدا شود، توسط مسکن و شهرسازی احداث و نهاد کتابخانه‌ها آن را تجهیز می‌کند.
دایر کردن کتابخانه های عمومی در مناطق روستایی می تواند نقش مهمی در ارتقای سطح مطالعه، دسترسی آسان به منابع، ماندگاری جوانان تحصیل‌کرده در روستاها و حتی ادامه تحصیل دانش آموزان داشته باشدوی افزود: دایر کردن کتابخانه‌های عمومی در مناطق روستایی می تواند نقش مهمی در ارتقای سطح مطالعه، دسترسی آسان به منابع، ماندگاری جوانان تحصیل‌کرده در روستاها و حتی ادامه تحصیل دانش آموزان داشته باشد.
سالاری یادآور شد: هم اکنون شهر گوک‌تپه دارای یک کتابخانه مجهز است و در شهر خلیفان هم در صورتی که مکانی در اختیار نهاد کتابخانه ها قرار گیرد، به عنوان کتابخانه عمومی تجهیز خواهد شد.
مهاباد تاکنون ۲ بار توانسته در سطح کشور عنوان «شهر خلاق کتاب» را به خود اختصاص دهد و سه روستای این شهرستان در ادوار مختلف به عنوان روستای دوستدار کتاب معرفی شدند که این امر نشان‌دهنده اهمیت کتاب و مطالعه نزد مردم فرهنگ‌دوست مهاباد است.
کتابخانه روستای «لج» در ششمین جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب در سال ۱۳۹۸ توسط دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی فرهنگی و ستاد شهرها و روستاهای دوستدار کتاب معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان ۱۰ روستای شایسته تقدیر معرفی شد.
سی‌امین دوره هفته «کتاب، کتابخوانی و کتابدار» ۲۱ تا ۲۸ آبان ۱۴۰۱ برگزار می‌شود و شعار امسال این هفته «ما همانیم که می‌خوانیم» انتخاب شده است.
شهرستان مهاباد با ۲۶۰ هزار نفر جمعیت در جنوب آذربایجان غربی واقع شده است.
نظر شما