احمد جلیلی روز شنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: با توسعه روزافزون فناوری‌های نوین و محقق شدن دهکده جهانی، ضروری است سواد رسانه به عنوان یکی از پارامترهای سواد محترم شمرده شود زیرا رسانه مردم را در فضای پرشتاب داده‌ها و اطلاعات احاطه کرده است.
وی افزود: بینش و سواد رسانه، به تک تک افراد جامعه کمک می‌کند تا محیط اطراف خود را رمزگشایی کرده و در برابر هجمه اطلاعات غلط آسیب پذیری کمتری داشته باشند.
این عضو هیات علمی دانشگاه گنبدکاووس با اشاره به حوادث و اغتشاشات اخیر در برخی شهرهای کشور، بیان داشت: برخی سلبریتی‌های فوتبالیست و بازیگر باوجود مشاهده راهپیمایی میلیونی مردم علیه آشوب‌ها، همچنان به صورت سریالی بر طبل اغتشاش کوبیده و عبارتی را تکرار می‌کنند که "کنار مردم هستیم".
وی با مطرح کردن این سوال که چرا برخی افراد جامعه بویژه نسل نوجوان و جوان با دیدن فیلم‌ها و کلیپ‌های فضای مجازی همراه راهپیماگران علیه آشوب‌ها و برخی دیگر همراه اغتشاشگران هستند؟، بیان داشت: این تفاوت اطلاعات ناشی از اصطلاحی به نام "حباب اطلاعات" است که دنیای شناختی و ادراکی ما را تشکل می‌دهد.
جلیلی ادامه داد: از آنجایی که بسیاری از شبکه‌های اجتماعی و شرکت‌های وب تلاش می‌کنند، خدمات خود ( از جمله اخبار و نتایج جستجو) را مطابق با سلیقه شخصی ما تنظیم کنند تا ما ناخواسته در یک "حباب اطلاعاتی" گرفتار شویم، حباب اطلاعاتی یا حباب فیلتری یک سوگیری فضای مجازی است که اطلاعات یا داده‌هایی را که یک کاربر در اینترنت می‌بیند، منحرف یا محدود می‌کند.
وی بابیان اینکه این سوگیری ناشی از الگوریتم‌هایی است که موتورهای جستجو، سایت‌های شبکه‌های اجتماعی و بازاریابان برای شخصی سازی تجربه کاربر استفاده می‌کنند، بیان داشت: در واقع حباب اطلاعاتی یک محیط و به ویژه یک محیط آنلاین است که در آن افراد تنها در معرض نظرات و اطلاعاتی هستند که با باورهای موجود آنها مطابقت دارد.
جلیلی بابیان اینکه حباب اطلاعاتی را می‌توان "انزوای فکری" نیز نامید، گفت: این حالت زمانی رخ می‌دهد که وب سایت‌ها از الگوریتم‌هایی استفاده کنند تا به طور انتخابی اطلاعاتی را به کاربر ارائه دهند و پس از جستجوی کاربر در ارتباط با موضوعات مورد نظرش، اطلاعاتی را براساس جستجوهای وی به کاربر ارائه می‌دهند.
وی اضافه کرد: حباب اطلاعاتی می‌تواند باعث شود کاربران به طور قابل توجهی با دیدگاه‌های متناقض تماس کمتری داشته باشند و باعث انزوای فکری آنها شود.
به گفته وی، هدف شخصی سازی و یا سفارشی سازی ارائه مرتبط ترین اطلاعات ممکن به کاربر نهایی است، با این وجود همین امر می‌تواند باعث ایجادیک دید تحریف شده از واقعیت شود زیرا اطلاعاتی را که قبلاً مورد علاقه فرد بوده در اولویت قرار می‌دهد و باعث می‌شود کاربران به طور قابل توجهی با دیدگاه‌های متناقض تماس کمتری داشته باشند.
عضو هیات علمی دانشگاه گنبدکاووس بیان داشت: نتایج جستجوی شخصی شده از Google و جریان اخبار شخصی شده از فیس بوک دو نمونه کامل از این پدیده هستند پلتفرم‌های معروف شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، یوتیوب و توییتر، کاربران را براساس نوع علاقمندی و ذائقه و سیر و سلوک مجازی شان در محاصره کاربران شبیه خود قرار داده و یک پژواک و میدان دید کانالیزه شده‌ای را رقم می‌زنند که باعث فریب کاربران شده و تمام محیط را شبیه خودشان تلقی می‌کنند.
جلیلی بابیان اینکه این مساله زمانی شدت بیشتری می‌یابد که میزان فالوورهای فرد بیشتر باشد در این صورت پژواک عمیق تری را به دلیل تایید و لایک‌های بیشتر شکل داده و میزان خطاپذیری افزایش می‌یابد، ادامه داد: حباب اطلاعاتی پیله‌ای از اخبار و اطلاعاتی است که الگوریتم‌های شبکه‌های اجتماعی بر پایه داده‌هایی که از ما به دست می‌آورند، دور ما می‌تنند و قدرت تشخیص درست و قضاوت بی طرفانه را از ما سلب می‌کنند.
پژوهشگر حوزه سواد رسانه‌ای بیان داشت: به هر حال در فضای غبار آلود رسانه‌ای و جنگ نرم فرهنگی دشمنان، استفاده از تاکتیک‌های مختلف رسانه‌ای به جهت تحریک احساسات و غلیان عواطف جامعه به شدت شایع می‌شود لذا باید هوشمندانه و با احتیاط به برداشت‌های ذهنی‌مان اعتماد کنیم یعنی وقتی موضوعی می‌بینیم، می‌شنویم یا می‌خوانیم، دقت کنیم که چرا باید باور کنیم، صرف اینکه لایک و بازخورد رسانه‌ای زیادی داشته یا چون همکار، دوست و اقوام مان برایمان فرستاده‌اند و یا چون با علاقه و دانش قبلی مان سنخیت دارد؟
وی گفت: ما نباید هر خبری که در شبکه‌های اجتماعی بازنشر می‌شود از جمله اظهارات غیرتخصصی یک سلبریتی مثلا حوزه "امنیت یا حکمرانی" را باور کنیم ضمن اینکه دست اندرکاران رسانه‌ای دلسوز داخلی هم باید قبل از اینکه شبکه‌های معارض فضای رسانه‌ای را در دست بگیرند و مخاطب را با اخبار و اطلاعات جعلی و شایعه سازی به سوی خود بکشانند، با مستندات، اطلاعات درست و به موقع، در جهت اقناع سازی افکار عمومی قدم بردارند.
نظر شما