تعداد متقاضیان استقرار در پارک‌های علم و فناوری به دلیل فقدان زیرساخت‌ها کاهش یافته است

به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، علی خیرالدین امروز (جمعه) در اجلاس دوروزه روسای دانشگاه‌ها، مراکز آموزش عالی، پژوهشی افزود: ایران در شاخص نوآوری در سال ۲۰۱۴ در رتبه ۱۲۰ جهانی، در سال ۲۰۲۱ در رتبه ۶۰ و در سال ۲۰۲۲ رتبه ۵۳ جهانی بوده است.

خیرالدین بیان کرد: شاخص نوآوری طی یک سال صعود ۷ پله‌ای داشته، این در حالی است که رتبه جهانی تولید علم ایران ۱۵ بوده و فاصله ایجاد شده در نوآوری رتبه پنجاه و سوم و رتبه ۱۵ در تولید علم ناشی از تبدیل علم به فناوری و نوآوری و تجاری سازی فناوری است که در این حوزه ضعف داریم.

معاون فناوری وزارت علوم، مشکل اساسی در این زمینه را در نهادسازی و قانون‌گذاری ذکر کرد و یادآور شد: ایران در شاخص قانون‌گذاری حوزه فناوری و نوآوری در میان ۱۳۱ کشور، رتبه ۱۳۱ و در شاخص پیشرفتگی کسب و کارها رتبه ۱۱۵ داریم. اگر می‌خواهیم در سال دانش بنیان موفق باشیم باید حکمرانی دانش بنیانی را ایجاد کنیم.

وی با تاکید بر اینکه ایران در شاخص سهولت کسب و کار در میان ۱۹۰ کشور، رتبه ۱۲۷ را کسب کرده، افزود: ایران همچنین در شاخص شروع کسب و کار در میان ۱۹۰ کشور در جایگاه ۱۷۸ جهانی قرار گرفته است.

به گفته وی تعداد متقاضیان استقرار در پارک‌ها از هفت هزار و ۸۱۵ متقاضی به پنج هزار و ۷۶۲ متقاضی رسیده و این کاهش را به دلیل عدم توجه به زیر ساخت‌های تحقیقاتی است.

خیرالدین عدم توجه به مقوله کارآفرینی در یک سال اخیر را از دیگر دلایل در این زمینه عنوان کرد و گفت: کشورهایی که در حوزه تحقیق و توسعه سرمایه گذاری بیشتری کرده‌اند، خلق ثروت بیشتری داشته‌اند و با اختصاص نیم تا یک درصد تولید ناخالص داخلی به حوزه فناوری نمی‌توان خلق ثروت زیادی کرد.

توجه به سطح آمادگی فناوری و بازار

معاون فناوری وزارت علوم با بیان اینکه در کنار توجه به سطح آمادگی فناوری (TRL) به سطح آمادگی بازار (MRL) توجه شود، اظهار کرد: در سال‌های قبل بیشتر به عرضه یعنی افزایش تعداد دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش بنیان و پارک‌های فناوری توجه شده، ولی به خروجی آنها توجه نشده. ضمن آنکه در حوزه سیاست‌گذاری علم و فناوری، حدود یک درصد سیاست‌گذاری‌ها معطوف به بازار و تقاضا بوده که نیاز است به خروجی کار و بازار توجه بیشتری صورت گیرد.

چالش‌های استارتاپ‌ها

خیرالدین با اشاره به چالش‌های توسعه استارتاپ‌ها در کشور گفت: ۵۶ درصد چالش این شرکت‌ها در حوزه قوانین و مقررات و ۴۰.۳ درصد چالش آنها در حوزه تامین مالی است.

به گفته وی ۱۸/۴ درصد چالش استارتاپ‌ها در حوزه دسترسی به بازار، ۳۵/۷ درصد در حوزه رکود بازار، ۳۳/۴ درصد در حوزه اعمال تحریم‌ها علیه کشور و ۳۸/۴ درصد چالش‌ها در حوزه تیم‌سازی است.

چالش اعضای هیات علمی برای ورود به فناوری

معاون فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به دلایل عدم ورود اعضای هیات علمی به حوزه فناوری و نوآوری، گفت: تاکنون ما از اساتید خواسته‌ایم مقاله تولید کنند که فعالیت‌های آنها منجر به کسب رتبه ۱۵ جهانی و اول منطقه در تولید علم شده است؛ ولی از آنها در آیین‌نامه‌های ارتقا خواسته نشده که وارد حوزه نوآوری وارد شوند.

وی فقدان انگیزه در میان اعضای هیات علمی در تجاری سازی را از دیگر دلایل وارد نشدن اعضای هیات علمی در حوزه فناوری ذکر کرد و ادامه داد: اساتید برای تولید مقاله ۲ امتیاز دریافت می‌کنند، ولی برای ایجاد شرکت‌های دانش بنیان بعد از ۲ سال تلاش ۳ امتیاز دریافت خواهد کرد.

خیرالدین، فقدان شناخت نیاز صنعت و بازار، فقدان دانش و مهارت‌های مدیریتی، مالی و بازاریابی، نقش دانشگاه‌ها در حال مساله در سطوح منطقه‌ای تا ملی، ضعف‌های زیرساختی، دسترسی نداشتن به ساز و کارهای تامین مالی را از دیگر دلایل عدم ورود اعضای هیات علمی به حوزه فناوری نام برد.

خیرالدین اعطای پایه تشویقی را از راهکارهای ورود اساتید دانشگاه‌ها به این حوزه نام برد و توضیح داد: ۶۰ پایه تشویقی برای اعضای هیات علمی در نظر گرفته شده که ۲۵ پایه آن مربوط به حوزه‌های فناوری می‌شود.

به گفته وی اصلاح آیین‌نامه ترفیع سالیانه با تاکید بر فناوری، اصلاح آیین‌نامه ارتقا و تدوین آیین‌نامه سرآمدان فناوری از دیگر راهکارهای تشویقی برای ورود اعضای هیات علمی به حوزه فناوری است.

قانون جهش تولید دانش بنیان وی با اشاره به ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانش بنیان اظهار کرد: هر شرکتی که در تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری کند و یا با دانشگاه‌ها قرارداد امضا کند، اعتبار مالیاتی دریافت می‌کند.

عملکرد معاونت فناوری وزارت علوم

معاون فناوری وزیر علوم، با ارائه گزارشی از عملکرد این معاونت، ایجاد ۵۴ پارک علم و فناوری، ایجاد ۱۱۲ هزار شغل دانش بنیان، ۷۹۱۹ شرکت دانش بنیان را از دستاوردهای این معاونت نام برد و یادآور شد: ۴ دانشگاه رازی کرمانشاه، امام حسین، علم و صنعت و کاشان مجوز پارک دانشگاهی را دریافت کرده‌اند.

وی با اشاره به کمبودهای اعتبارات این معاونت گفت: در حالی که ۳۰ درصد شرکت‌های دانش بنیان در پارک‌های علم و فناوری مستقر شده‌اند، بودجه این معاونت ۵۰ میلیارد تومان است.

خیرالدین خاطرنشان کرد: بودجه دانشگاه تهران دو هزار و ۴۱۷ میلیارد تومان و اعتبار کل ۳۱ پارک‌های علم و فناوری استانی یک هزار و ۱۷۸ میلیارد تومان است و این عدد نشان می‌دهد که بودجه کل پارک‌ها نصف بودجه کل دانشگاه تهران است.

وی با اشاره به کمبودهای اعتبارات این معاونت گفت: در حالی که ۳۰ درصد شرکت‌های دانش بنیان در پارک‌های علم و فناوری مستقرند و زیر نظر این معاونت قرار دارند، بودجه کل این معاونت ۵۰ میلیارد تومان است.

این اجلاس که از دیروز با حضور وزیر علوم و روسای مراکز آموزش عالی و دانشگاه‌ها در سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران آغاز شده تا عصر امروز ادامه دارد.