به گزارش ایرنا، جمهوری اسلامی ایران دارای هفت مرز مشترک با شمال عراق( اقلیم کردستان عراق) است که بیشتر به نام مرز کُردی شناخته می‌شود و از این تعداد ۲ مرز آن شامل باشماق و سیرانبند در استان کردستان واقع شده است.
دیگر مرزهای کُردی هم در استان های کرمانشاه، آذربایجان غربی و ایلام واقع است و افزون بر این، ایران چندین مرز دیگر هم با کشور عراق دارد که در استان‌هایی هم چون خوزستان قرار دارد و از آنها بیشتر به نام مرزهای عربی نام برده می شود.
حال در ۹ ماهه سال جاری رویه صادرات در مرزهای کُردی ایران با عراق نسبت به مرزهای عربی روند کاهشی داشته است که به گفته کارشناسان حوزه گمرک یکی از دلایل این مسئله به کاهش حقوق گمرکی در مرزهای عربی بر می گردد ولی در مرزهای کشورمان با اقلیم کردستان عراق عوارض گمرکی کاهشی پیدا نکرده و همین هم باعث شده است صادرکنندگان بیشتر به سمت مرزهایی بروند که بیشترین سود را برای آنها دارد.
کاهش ۲۲ درصدی صادرات در مرزهای کردستان
از ابتدای سال جاری تا پایان آذرماه یک میلیون و ۲۴۰ هزار و ۶۶۷ تن کالا به ارزش ۶۱۳ میلیون و ۲۱۸ هزار و ۲۶۱ دلار از گمرک‌های سنندج، سیرانبند بانه و باشماق مریوان به خارج از کشور صادر شد.
این میزان صادرات انجام شده از گمرکات استان در ۹ ماهه سال جاری نسبت به مدت مشابه آن در سال گذشته هم از لحاظ وزنی و هم ارزشی، ۲۲ درصد کاهش یافت و این روند در سال ۱۴۰۰ هم نسبت به ۱۳۹۹ کاهشی بوده است.
ناظر گمرکات کردستان که فعالیت در بسیاری از گمرکات کشور را در کارنامه کاری خود دارد، به خبرنگار ایرنا گفت: تقویت فعالیت های تجاری مستلزم برقراری ارتباط بیشتر بین تجار داخلی و خارجی و برپایی نمایشگاه‌ها بین طرفین است.
خلیل حیدری اضافه کرد: هنوز هم در مرزهای استان به روش های سنتی مبادلات تجاری انجام می شود که با تغییر و تحولات صورت گرفته، برای بهبود وضعیت تجاری باید به سمت استفاده از شیوه های نوین حرکت کنیم.
هنوز هم در مرزهای استان به روش های سنتی مبادلات تجاری انجام می شود که با تغییر و تحولات صورت گرفته شده برای بهبود وضعیت تجاری باید به سمت استفاده از شیوه های نوین حرکت کنیم.
وی ادامه داد: وجود قوانین سختگیرانه در حوزه صادرات از دلایل موثر بر کاهش صادرات است که ما هم معتقدیم باید این رویه اصلاح و مشوق هایی برای صادرکنندگان در نظر گرفته شود.
یکی از کارشناسان حوزه گمرک هم به خبرنگار ایرنا گفت: سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای آنگونه باید و شاید برای ایجاد زیرساخت های مرزی در استان احساس وظیفه نمی کند. تنها در بخش ترانزیت به دلیل درآمدی که برای آنها دارد کارهایی انجام دادند ولی در حوزه خدمات مربوط به صادرات و واردات عملکرد ضعیفی دارد.
بیشتر بخوانید:
همت دولت برای تقویت تجارت با عراق
افزون بر یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن کالا از مرز باشماق مریوان ترانزیت شد
افزون بر ۶۱۳ میلیون دلار کالا از مرزهای کردستان صادر شد
۳۲۵ کارت بازرگانی در کردستان تمدید و صادر شد
مهمترین دلایل کاهش صادرات
دلایل متعددی در کاهش روند صادرات دخیل است که براساس نظر فعالان اقتصادی استان، نوسانات ارز، رفع تعهدات ارزی و نبود مشوق‌های صادراتی از جمله مهمترین آنها است.
دلایل متعددی در کاهش روند صادرات دخیل است که براساس نظر فعالان اقتصادی استان نوسانات ارز، رفع تعهدات ارزی و نبود مشوق های صادراتی از جمله مهمترین آنها است.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع معادن و کشاورزی سنندج در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: یکی از مشکلات تجار و صادرکنندگان استان که بارها آن را مطرح کرده‌ایم، بازگشت ارز حاصل از صادرات است.
سیدکمال حسینی با اشاره به اینکه اختلاف قیمت بین ارز نیمایی و آزاد و بازگشت ارز حاصل از صادرات با منطق اقتصادی همخوانی ندارد، افزود: هر کالایی که صادر می شود ارزش دلاری ناشی از آن باید به صادرکننده برگردد نه اینکه ۳۰ درصد از ارزش صادرات انجام شده به نام تفاوت ارز نیما و آزاد پرداخت شود.
به گفته وی هرچند صادرکننده مشمول مالیات نیست ولی شیوه پیمان سپاری ارزی به نوعی دریافت مالیات از صادرکنندگان است و این یکی از عوامل اصلی در کاهش صادرات به شمار می رود.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع معادن و کشاورزی سنندج نبود مشوق صادراتی را از دیگر دلایل کاهش صادرات خواند و گفت: کشوری مانند ترکیه نه تنها مالیات از صادرات نمی گیرد بلکه مشوق هایی هم به صادرکنندگان ارائه می کند.
حسینی ادامه داد: معتقدم تنها راه برون رفت از مشکلات اقتصادی، رونق صادرات و تولید کالاهای صادرات محور است ولی متاسفانه سیاست های اقتصادی کشور و قوانین و مقررات موجود برخلاف این مهم است.
سوءاستفاده از کارت های بازرگانی در مرزهای استان به حداقل رسیده است
برخی از تجار هم برای دور زدن شیوه پیمان سپاری ارزی و عدم پرداخت ارز حاصل از صادرات با کارت های بازرگانی خود اقدام به صادرات نمی‌کنند و از کارت های صوری به عبارتی، بیشتر از کارت هایی که متعلق به مرزنشینان است، استفاده می کنند.
فردی که شاید شغلی هم نداشته باشد ولی به واسطه مرزنشینی کارت بازرگانی در اختیار دارد و کارت او توسط تجار و بازرگانان مورد استفاده قرار می گیرد و اینگونه میلیاردها تومان صادرات به اسم او انجام و در قبال آن مبلغی به صاحب کارت داده می شود.
بسیاری از این افراد شناسایی شدند و مبلغ زیادی هم بابت بازنگرداندن ارز حاصل از صادرات بدهکار دولت شدند که توان بازپرداخت آن را هم نداشتند و این مشکل همچنان در بسیاری از مرزهای کشور وجود دارد هر چند رییس اتاق بازرگانی، صنایع معادن و کشاورزی سنندج اعلام کرد با سخت تر کردن فرآیند صدور کارت بازرگانی و ورود پلیس امنیت اقتصادی و برگزاری دوره های آموزشی برای دارندگان کارت بازرگانی عرصه را بر سوءاستفاده‌کنندگان تنگ تر کرده‌ایم.
با سخت تر کردن فرآیند صدور کارت بازرگانی و ورود پلیس امنیت اقتصادی و برگزاری دوره های آموزشی برای دارندگان کارت بازرگانی عرصه بر سوءاستفاده‌کنندگان از این کارت‌ها تنگ‌تر شده است.
حسینی افزود: با انجام سختگیری ها و آموزش های داده شده تعداد کارت های صوری برای سواستفاده بازرگانان در استان بسیار کاهش یافته و همین منجر شده است این افراد برای صادرات کالاهای خود به سمت مرزهایی که دسترسی به این کارت ها در آن بیشتر است، کشیده شوند.
وی در پاسخ به اینکه اتاق بازرگانی به عنوان پارلمان بخش خصوصی در راستای بهبود روند صادرات و برقراری ارتباط بیشتر با تجار اقلیم کردستان عراق چه اقداماتی انجام داده است، گفت: یکی از برنامه های ما دعوت از هیات تجاری از اقلیم کردستان عراق است که در سال جاری به دلیل مشکلات پیش آمده تاکنون موفق به اجرای آن نشده‌ایم.
استمرار معضلی به نام تعدد بخش نامه ها و دستورالعمل ها در مسیر صادرات
یکی از فعالان حوزه تجارت در استان و از اعضای کمیسیون تسهیل تجارت اتاق بازرگانی سنندج هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا نوسانات ارز و عدم ثبات قیمت را از دلایل کاهش صادرات از مرزهای استان در یکسال اخیر خواند و گفت: افزایش قیمت مواد اولیه و تعهدات بازگشت ارز حاصل از صادرات از دیگر عوامل موثر در کاهش صادرات است.
بختیار صالحی ادامه داد: عراقی ها تمایل دارند با ریال با تجار و بازرگانان ایرانی معامله کنند و سال ها است که مبادلات تجاری ما با ریال انجام می شود که به هر میزان ارزش این واحد پول کاهش یابد برای آنها صرفه اقتصادی بیشتر و برای ما ارزش کمتری دارد.
وی اضافه کرد: واحدهای تولیدی مواد اولیه وارداتی خود را با دلار خریداری می کنند و همین در افزایش قیمت نهایی محصول تاثیرگذار است و هزینه صادرات را افزایش می دهد در نتیجه رقابت در بازار خارجی را هم اینگونه از دست می دهد.
این فعال حوزه تجارت در کردستان از دیگر دلایل موثر بر کاهش صادرات را تعدد بخش نامه ها و دستورالعمل ها دانست و یادآور شد: افزون بر این، ناهماهنگی در ابلاغ دستورالعمل‌ها هم به مشکلی برای تجار تبدیل شده است، به عنوان نمونه ۲۴ آذرماه سال جاری به گمرکات استان ابلاغ شد که از ۲۲ آذر ماه باید عوارض گمرکی از برخی محصولات کشاورزی صادراتی اخذ شود.
صالحی ادامه داد: صادرات میوه و تره بار لحظه ای و روزانه انجام می شود و وقتی دستورالعملی با تاخیر ابلاغ می شود مشکل از ما نیست و نباید هزینه آن را از تجار دریافت کنند.
وی یادآور شد: صادرکنندگان سال ها برای جذب مشتری در بازارهای خارجی تلاش می کنند ولی با صدور دستورالعمل و افزایش قیمت مواد اولیه تولیدات صادرات محور و بازگشت ارز حاصل از صادرات بسیاری از این مشتری ها را از دست می دهند.
صادرکنندگان سال ها برای جذب مشتری در بازارهای خارجی تلاش می کنند ولی با صدور دستورالعمل و افزایش قیمت مواد اولیه تولیدات صادرات محور و بازگشت ارز حاصل از صادرات بسیاری از این مشتری ها را از دست می دهد.
این فعال حوزه تجارت در کردستان اظهار کرد: هرچند رغبت برای صادرات کالا به دلایل ذکر شده نسبت به گذشته کاهش پیدا کرده است ولی خوش بین به بهبود اوضاع و حرکت به سمت رشد و پیشرفت هستیم.
فعالان اقتصادی معتقدند در سخت ترین شرایط مانند جنگ و زلزله هم می توان صادرات انجام داد به شرطی که زیرساخت و قوانین و مقررات حمایت کننده آن وجود داشته باشد، بنابراین آنچه مورد انتظار و درخواست تجار و بازرگانان است تسهیل امور مربوط به صادرات و برداشتن موانع پیش روی آنها و حمایت بیشتر است.
گمرکات استان کردستان با شعبه های فعال در سنندج، باشماق مریوان، سیرانبند بانه به فعالان اقتصادی خدمات گمرکی ارائه می کند.
گمرک سیرانبند و باشماق از مرزهای گمرکی فعال رسمی و بین المللی استان هستند و در زمینه صادرات، امور مسافری و مقدار قابل توجهی در بخش واردات فعال اند.
نظر شما