تولید غدد فوق‌کلیوی در آزمایشگاه

به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از وبگاه سای‌تِک‌دِیلی، غدد فوق کلیوی (غدد آدرنال) که در بالای کلیه‌ها قرار دارد، برای حفظ سلامت کلی انسان‌ها ضروری است. این غده‌ها، هورمون‌هایی تولید می‌کنند که عملکردهای ضروری مانند فشارخون، متابولیسم و باروری را در پاسخ به سیگنال‌های مغز تنظیم می‌کنند.

افراد مبتلا به اختلالات غدد فوق‌کلیوی (مانند نارسایی اولیه غدد فوق‌کلیوی که در آن غده به اندازه کافی هورمون تولید نمی‌کند) دچار علایمی مانند خستگی، فشارخون پایین و کما می‌شوند و حتی درصورت درمان‌نشدن جان خود را از دست می دهند. در حال حاضر، هیچ درمانی برای نارسایی اولیه غدد فوق‌کلیوی وجود ندارد و درمان جایگزینی هورمون نیز عوارض جانبی زیادی دارد.

محققان دانشگاه پنسیلوانیا در آمریکا، به کمک پزشکی بازساختی یک روش جایگزین برای درمان این اختلال یافته‌اند که قادر است هورمون‌ها را ترکیب (سنتز) و آن‌ها را به صورت هماهنگ با بازخورد مغز به شکل مناسبی آزادسازی کند.

محققان سلول‌های بنیادی را در یک ظرف پِتری برای تقسیم، بلوغ و انجام برخی از عملکردهای غده فوق‌کلیوی جنینی انسان کِشت کردند و یک قدم به هدف نزدیک‌تر شدند. ظرف پِتری (پِتری دیش) ظرفی بشقاب‌مانند از جنس شیشه یا پلاستیک با عمق کم و دردار است که زیست‌شناسان از آن برای کِشت سلول یا خزه‌های ریز استفاده می‌کنند.

کوتارو ساساکی (Kotaro Sasaki)، یکی از محققان، می‌گوید: توانستیم سیستمی ایجاد کنیم که در یک ظرف رشد می‌کند و تقریباً عملکرد آن مانند غدد فوق کلیوی انسان در مراحل اولیه رشد است. می‌توان از چنین سیستمی برای فهم بهتر ژنتیک نارسایی غدد فوق‌کلیوی و حتی برای غربالگری دارویی به‌منظور شناسایی درمان‌های بهتر برای افراد مبتلا به این اختلالات استفاده کرد.

هدف تیم پژوهشی چه بود؟

ساساکی می‌گوید هدف تیمش استفاده از سلول‌های بنیادی پرتوان القایی انسان (iPSCs) بود که می‌تواند تعداد بی‌شماری از انواع مختلف سلول را ایجاد کند تا مراحل رشد طبیعی غدد فوق‌کلیوی انسان را شبیه‌سازی کند. در این فرایند، سلول‌ها برای تقلید از ویژگی‌های غدد فوق‌کلیوی هدایت می‌شوند.

این موفقیت فرصت‌هایی را برای شناخت بیشتر غدد فوق‌کلیوی که هنوز ناشناخته‌اند، فراهم می‌کند و می‌توان از این روش برای بررسی اساس ژنتیکی نارسایی غدد فوق‌کلیوی و همچنین بیماری‌های دیگر مانند سرطان غدد فوق‌کلیوی استفاده کرد. ‍

ساساکی می گوید: این اولین پژوهش در نوع خود است. سلول‌درمانی نه فقط برای درمان نارسایی غدد فوق‌کلیوی، بلکه برای درمان سایر بیماری‌های ناشی از هورمون‌ها مانند فشارخون بالا، سندرم کوشینگ، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک بسیار نویدبخش است. سلول درمانی نوعی درمان است که در آن سلول‌های بنیادی به بیمار پیوند زده می‌شود.