به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، حسین امیرعبداللهیان روز دوشنبه در ششمین کنفرانس تاریخ روابط خارجی در مرکز مطالعات وزارت امور خارجه گفت: در شرایط کنونی برای کاهش التهابات و مناقشات، بازگشت به مذاکرات احترام آمیز و تمرکز بر کارکردهای دیپلماسی پیش نیاز نیل به ثبات و آرامش است.
وزیر امور خارجه تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران از توانمندی‌های گسترده ای برخوردار است که نادیده انگاشتن آن از سوی هر قدرتی می‌تواند هزینه تجاوزگری در امور منطقه را افزایش دهد.
امیرعبداللهیان با تاکید بر اینکه این نشست سطح دانایی ما را از رویه‌های رفتاری سایر کشورها و تجربیات موفق و ناموفق گذشتگان فزونی می‌بخشد، اظهار داشت: کنفرانس امسال نگاهی به ۲۰۰ سال عملکرد وزارت امور خارجه از زمان تاسیس دارد.
وی با بیان اینکه در مقاطعی تلخ و زمان‌های خاص به دلیل ضعف نظام‌های حاکم و یا عدم همبستگی ملی ایران، دستگاه دیپلماسی نتوانسته در چهارچوب روندهای مذاکراتی از منافع ملی خود به خوبی صیانت کند، افزود: وابستگی و یا توهم شناختی نسبت به قدرت های بزرگ و استعمارگر زمینه بروز اینگونه پدیده‌های شوم و خسارت بار را رقم زده است.
رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه قدرتهای استعماری در ادوار مختلف از غفلت و وابستگی سود برده اند و سرزمین‌هایی را از پیکره ایران جدا کرده اند، خاطرنشان کرد: برابر این دست اندازی‌ها در گذشته، نهاد دیپلماسی ایران با همه کم توجهی و بی‌مهری‌ها و دخالت‌های پیوسته پیرامونی آن سرای قدرت را به چالش کشیده و اهتمام بر آن داشته تا با اتکا به قواعد سیاست و حقوق بین الملل مانع تجاوزها و دستاوردها به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشور شود.
امیرعبداللهیان ادامه داد: در طول تاریخ ایران رجال کم دانش و یا وابسته به عامل پیشبرد اغراض بیگانگان تبدیل شده و در تلاش بودند تا از درون انسجام جبهه دیپلماسی را هدف قرار دهند اما مردان میهن‌پرست در آسمان دیپلماسی ایران کم نبوده اند.
وزیر امور خارجه یادآور شد: خیانت ورزی و غرض ورزی برخی در مقاطعی چون عهد وزارت و صدر اعظمی میرزا تقی خان امیرکبیر سبب شد تا اسباب ایجاد نظم داخلی، متنوع‌سازی دامنه روابط و اجرای موازنه در تنظیم مناسبات خارجی متوقف شود اما هرگز و تکاپوی دیپلماسی متوقف نشد.
وی به اشغال خاک ایران در شهریور ۱۳۲۰ توسط قوای متجاوز متفقین اشاره کرد و گفت: ایران در بستر دو سده تکاپوی دیپلماتیک برای حفظ حقوق و حاکمیت خود تجارب بسیار آموخته و اصول مذاکراتی متنوعی را به کار بسته و ضروری است درباره یک این نمونه‌ها و مصادیق پژوهش‌های همه جانبه و البته منصفانه صورت پذیرد.
امیرعبداللهیان بر ضرورت کسب تجربه و آگاهی از گذشته تاکید کرد و افزود: در مسیر پیشرو و در استمرار مذاکرات دیپلماتیک لازم است با اطلاع از اصول و قواعد و ارزیابی و آسیب‌شناسی دستاوردهای پیشینیان به توان گام‌های عملی در مسیر تحقق حداکثری منافع ملی کشور برداشت زیرا دنیای امروز بدون تردید برای عبور از بحرانهای فراگیری که صلح و امنیت جهانی را تهدید می‌کند به گفتگو و مذاکره و دیپلماسی بیش از هر زمانی نیازمند است.
وی با یادآوری اینکه بی توجهی به حقوق ملت‌ها و نادیده انگاشتن تمامیت ارضی و حاکمیت کشورها سیاست همیشگی نظامات جهانی و قدرتهای سلطه‌گر بوده است، افزود: به موازات تقویت ساختارهای دفاعی می‌توان در مسیر بازدارندگی و تضمین استمرار منافع ملی و مصالح یکایک آحاد ایرانیان منشاء اثر بود؛ دیپلماسی و میدان، بال‌های همراه و هم افزایی‌های پرنده تیز پرواز قدرت و اقتدار ایران و ایرانی است.
امیرعبداللهیان ادامه داد: قدرت دفاعی در تعاریف امروزی برگرفته از دو مولفه قدرت سخت و قدرت نرم است و دیپلماسی با کارکردهای متنوع از جمله در ابعاد دیپلماسی عمومی دیپلماسی رسانه ای فرهنگی علمی و پارلمانی در کنار ابعاد سخت نقش موثری در تثبیت قدرت دفاعی جمهوری اسلامی ایران دارد.
وی با یادآوری این نکته که دیپلماسی یک بازوی دفاعی نتیجه‌بخش و البته کم هزینه و موثر است که اگر به خوبی کار کند می‌تواند مانع از زیاده‌خواهی سلطه گران و تامین حداکثری منافع ملی و امنیت ملی کشور شود، گفت: از ابتدای دولت سیزدهم کوشش بر آن بود تا در چهارچوب دکترین سیاست خارجی متوازن، دیپلماسی پویا و تعامل هوشمند بتوان منافع جمهوری اسلامی ایران را با جهان بیرونی دنبال کرد.
امیرعبداللهیان با تاکید بر اینکه در دولت سیزدهم مذاکرات دیپلماتیک با اتکا به اصول سه گانه عزت، حکمت و مصلحت نظام انجام می شود، حاصل آن را در یک سال و نیم گذشته اقدامات اثربخش در تعامل با سایر کشورها دانست که اسناد آن مدون و مبادله شده است و در مسیر اجرایی شدن قرار دارند.
وی نگاه به همسایگان و آسیا را اولویت رویکرد تعاملی جمهوری اسلامی ایران برشمرد و افزود: در مذاکرات دیپلماتیک اصل بر اجرای اسناد مبتنی بر سرعت و دقت عمل توأمان است.
رئیس دستگاه دیپلماسی خطاب به پژوهشگران و دیپلمات‌های حاضر در این نشست گفت: در جهان امروز با بحرانهای ساخته شده از سوی قدرتهای بزرگ و دخالت‌های فرامنطقه‌ای، زمینه برای رشد افراط گرایی در جغرافیا جهانی فراهم شده است.
امیرعبداللهیان افزود: جمهوری اسلامی ایران معتقد است در شرایط کنونی برای کاهش التهابات و مناقشات بازگشت به مذاکرات احترام آمیز و به دور از زیاده‌خواهی، تمرکز بر کارکردهای دیپلماسی پیش نیاز ثبات، آرامش و توافقات تعهدآور است.
وی تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران در شرایط کنونی و در مقایسه با تاریخ گذشته خود از توانمندی‌های گسترده و متمایزی برخوردار است؛ نادیده انگاشتن این توانمندی‌ها از سوی هر قدرتی می‌تواند هزینه‌های تجاوزگری و دخالت در امور منطقه را به شدت افزایش دهد.
امیر عبداللهیان ادامه داد: ایران به ماموریت حفظ صلح و تامین امنیت پایدار منطقه‌ای و جهانی پایبند است و مسئولانه می‌کوشد این پیام را ترویج و تبیین کند. از سوی دیگر جمهوری اسلامی ایران در صیانت از حاکمیت، منافع و تمامیت ارضی خود کوچکترین تردیدی نداشته و نخواهد داشت.
وزیر امور خارجه با ابراز امیدواری از اینکه این کنفرانس بتواند به اهداف خود در شناسایی و تدوین قواعد دستاوردها و ابتکارات ایرانی در حوزه مذاکرات دیپلماتیک دست یابد، از اهتمام یکایک اساتید و صاحب نظرانی که در این کنفرانس نسبت به تولید محتوای جدید اهتمام خواهند ورزید، صمیمانه تشکر کرد.
ایران در جنگ اوکراین بی‌طرف است
امیرعبداللهیان در ادامه به برخی چالش‌های جهانی در حوزه سیاست خارجی اشاره کرد و نخستین آن را جنگ اوکراین برشمرد و گفت:مواضع ما در این خصوص روشن بیان شده است؛ بهانه ای که برخی از کشورهای غربی در حوزه حمایت ایران از یک طرف جنگ به آن متوسل می‌شوند، بهانه و اظهاراتی کاملا بی اساس است زیرا جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه همکاری‌های متنوعی از جمله در حوزه دفاعی دارند.
وی با تاکید بر اینکه ایران دیپلماسی و مذاکره سیاسی را تنها راه حل بحرانهای منطقه ای و فرامنطقه ای می‌داند، تاکید کرد: در جنگ اوکراین کنار هیچ یک از طرفین جنگ نیستیم؛ من به صراحت به جوسپ بورل در اردن گفتم که بیش از ۱۲ میلیارد دلار تاکنون با پول و سرمایه کشورهای غربی وارد اوکراین شده اما ایران را متهم می‌کنید و در موضوع پهپادها رفتاری غیرواقع بینانه و غیرمنصفانه در خصوص ایران دارید.
مخالف تسلیح طرفین جنگ اوکراین هستیم
امیر عبداللهیان تاکید کرد: ما مخالف تسلیح هریک از طرفین در جنگ اوکراین هستیم؛ جمهوری اسلامی ایران ضمن توجه به ریشه های جنگ در اوکراین از تمامیت ارضی کشورها از جمله اوکراین دفاع کرده و به همین دلیل ما جدایی شبه جزیره کریمه و مناطق جدید از اوکراین را به رسمیت نشناخته ایم و به تلاش‌های خود در سطح ریاست جمهوری و وزارت خارجه برای توقف جنگ، برقراری آتش بس و تمرکز طرفین درگیر بر مذاکره و راه حل سیاسی ادامه می دهیم.
پاسخ ایران به اقدام اروپا قوی، موثر و متقابل خواهد بود
وزیر امور خارجه قطعنامه اخیر غیرالزام آور پارلمان اروپا را نوعی مداخله در امور داخلی کشورمان برشمرد و گفت: از حدود دو ماه پیش همزمان با تحرکات خارجی و دامن زدن به اغتشاشات در داخل کشورمان توسط مداخله گران خارجی و سوء استفاده آنها از عواطف مردم برای درگذشت یک دختر ایرانی، موضوع قرار دادن نام سپاه پاسداران در لیست به اصطلاح تروریستی اتحادیه اتحادیه اروپا مطرح شد.
وی ادامه داد: در گفت و گو با بورل و رایزنی سفرای ایران با مقامات کشورهای اروپایی و نیز سازمان ملل متحد، در این باره به اتحادیه اروپا هشدار جدی داده شد که اگر در خصوص یک نهاد مهم حاکمیتی جمهوری اسلامی که نقش بسیار مهمی در مبارزه با تروریسم و داعش در منطقه داشته و این نقش همچنان ادامه دارد، بخواهند اقدامی انجام دهند پاسخ ایران قوی و موثر و متقابل خواهد بود.
امیر عبداللهیان تاکید کرد: مجموعه تلاش‌های دیپلماتیک به این نتیجه منجر شد که در پایین‌ترین سطح پارلمان اروپایی، بیان احساسات تند و اظهارات شتابزده برخی از نمایندگان را شاهد باشیم و قطعنامه‌ای صادر شد که از منطق و چارچوب‌های حقوق بین الملل و منشور ملل متحد قویاً فاصله داشت.
وزیر امور خارجه ادامه داد: مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تصریح می‌کند که ایده ای برای قرار دادن سپاه در لیست به اصطلاح تروریستی اروپا وجود ندارد.
سران اروپا از اظهارنظرهای احساسی و غیرعقلانی خودداری کنند
امیرعبداللهیان به حضورش در جلسه غیرعلنی مجلس اشاره کرد و اظهار داشت: در این جلسه شاهد بودم فضای مجلس بسیار ملتهب است و آنها به سمت تصمیماتی قوی و بازدارنده حرکت می‌کنند.
وزیر امور خارجه با دعوت از سران اروپایی برای فاصله گرفتن از اظهارنظرهای احساسی و به دور از عقلانیت، ابراز امیدواری کرد که در عرصه دیپلماسی و سیاست خارجی برخی از کشورهای اروپایی عقلانیت حاکم شود و سیاست خارجی در دو طرف اروپایی و ایران مجبور به پرداخت هزینه‌های سنگین تر نشود.
امیرعبداللهیان با استناد به اظهارات اخیر بورل اظهار داشت: این امر نشان می‌دهد که اتحادیه اروپا به دنبال این است که به سمت گام‌های پرهزینه حرکت نکند.
وی خاطرنشان کرد: صرف نظر از مداخلات برخی کشورهای اروپایی و غربی و دمیدن آنها بر اغتشاشات و تشویق آشوبگران در ایران، جمهوری اسلامی مذاکره، گفتگو و تعامل سازنده با اتحادیه اروپا را بهترین گزینه می‌داند اما در قبال هرگونه تصمیم دیگر اتحادیه اروپا پاسخ متقابل و موثر داده خواهد شد.
برای رسیدن به توافق خوب و پایدار تبادل پیام‌ها ادامه دارد
رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه وزارت امور خارجه پایبند به حل و فصل مسایل از مسیر مذاکره است و همچنان گفتگو و تبادل پیام‌های ما با طرف‌های غربی برای رسیدن به یک توافق خوب قوی و پایدار ادامه دارد، گفت: با وجود همه رفتارهای ریاکارانه برخی مقامات غربی از جمله آمریکایی‌ها، تبادل پیام‌های کشورهای غربی به ایران و تاکیدشان بر اینکه توافق به گام نهایی خود برسد، همچنان در دستور کار است.
امیرعبداللهیان توضیح داد: شاهد بودیم که در یکی از بندهای قطعنامه پارلمان اروپا، موضوع عبور از برجام و توافق هسته‌ای مطرح شده بود اما در همان نشست احساسی و تند پارلمان اروپا نیز این بند از دستور کار خارج شد. این کار نشان می‌دهد که غرب و آمریکا همچنان از مسیر دیپلماتیک پیام‌هایی برای رسیدن به گام‌های پایانی ارسال می کنند.
وی اظهار داشت: ما مرحله‌ای از توافق را در چهارچوب رفع تحریم‌ها مورد توجه قرار دادیم؛ تبادل پیام‌های ما همچنان جریان دارد.
به گفته وی، در مقطعی طرف آمریکایی و طرف‌های غربی تصور می‌کردند اغتشاشات موضع جمهوری اسلامی ایران را ضعیف کرده است و اصرار آنها در آن مقطع برای شتاب دهی به گام پایان توافق این بود تا جمهوری اسلامی ایران از برخی خطوط قرمز خود کوتاه بیاید.
وزیر امور خارجه ادامه داد: اولاً آمریکایی‌ها زودتر از سه کشور اروپایی متوجه شدند در این اغتشاشات به دلیل بصیرت مردم و نگاه مدبرانه رهبری و تدابیری که اندیشیده شد، اتفاق خاصی نیفتاده و نخواهد افتاد و مجدداً به مسیر گفتگو و مذاکره تاکید دارند؛ البته طرف آمریکایی کماکان اصرار دارد که از مسیر گفتگوی مستقیم این اتفاق بیفتد.
به گفتگوی مستقیم با آمریکا نیاز نداریم
امیر عبداللهیان با تاکید بر اینکه ما برای توافق در این مقطع بی نیاز از گفتگوی مستقیم با آمریکا هستیم، اظهار داشت: دو طرف اسناد و محتوای لازم را در اختیار دارند و اگر اراده جدی در طرف آمریکایی وجود داشته باشد، با وضع موجود ما توافق را در دسترس می دانیم.
وی ادامه داد: بارها به مقامات آمریکایی تذکر داده ایم که از اظهارنظرهای متناقض و ریاکارانه در رسانه‌ها اجتناب کنند اما آنها می‌گویند این اظهارنظرها نیاز افکار عمومی خودشان است.
وزیر امور خارجه افزود: ایران به دور از این هیاهوها در هر میز مذاکره ای که منافعی برای کشور وجود داشته باشد حضور می‌یابد و در قالب گفتگوهای چند جانبه امیدوار است که با عقلانیت و واقع‌بینی طرف‌های مقابل بتوانیم به نقطه توافق برسیم اما پلن ۲ و گزینه‌های دیگر در دستور کار جمهوری اسلامی ایران قرار دارد.
امیرعبداللهیان تاکید کرد: دولت جمهوری اسلامی ایران با توصیه‌های رئیس‌جمهور همواره بر این موضوع تاکید دار که بدون نگاه به برجام و توافق، دولت باید بهترین شرایط اقتصادی و معیشتی را فراهم کند؛ در هر مقطعی که توافق به هر شکل ممکن به نتیجه برسد و به گام نهایی برسد، به عنوان یک کاتالیزور به اقداماتی که دولت انجام می‌دهد اضافه شود.
به گزارش ایرنا، ششمین کنفرانس تاریخ روابط خارجی با عنوان «دو سده مذاکره در تاریخ دیپلماسی ایران؛ قواعد، دستاوردها و ابتکارات ایرانی» عصر دوشنبه با سخنرانی حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه و حضور برخی دیپلمات‌ها و تاریخ‌نگاران عرصه دیپلماسی در مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه برگزار شد.
شیخ الاسلامی رییس مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه در ابتدای این کنفرانس در سخنانی هدف از این دور از کنفرانس را شناسایی سبک و سنت مذاکرات ایرانی برشمرد و تاکید کرد: شکست ها و پیروزی ها می تواند راهکاری باشد که از آن برای تنظیم و بازآرایی سیاست خارجی در روزگار معاصر استفاده شود.
نظر شما