دندان‌قروچه مرگ پشت درهای غفلت

به گزارش ایرنا، مسمومیت ۳۰ دانش آموز در یکی از مدارس اردبیل به دلیل انتشار گاز مونوکسیدکربن، مسمومیت ۱۲ نفر در خانه مسافری در مشهد و مرگ خانواده پنج نفره در مشهد به دلیل گازگرفتگی تنها بخشی از اخبار تلخ روزهای اخیر است که در سایه غفلت و عدم رعایت اصول ایمنی در استفاده از وسایل گازی و گرمایشی رخ داده است.

طبق اعلام سازمان اورژانس کشور، آمار مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن در نیمه دوم سال جاری تا کنون ۳۲ درصد نسبت به مدت مشابه پارسال رشد داشته است و چهار هزار و ۷۷۶ نفر در این بازه دچار مسمومیت شده اند و بالاترین آمار فوت ناشی از گازگرفتگی نیز مربوط به ماه‌های آذر و دی‌ است.

طبق اظهار نظر کارشناسان، عامل اصلی گازگرفتگی با مونوکسید کربن، پوشاندن درزهای ورودی هوای تازه به محیط منزل و عامل دوم هم دودکش‌های رها شده و بدون عایق در نمای ساختمان‌هاست که در سرمای شدید کارکرد خود را از دست می‌دهند، بنابراین با چک کردن دوره ای دودکش ها و همچنین تهویه مناسب محیط می توان از بروز حوادث تلخ و مرگبار گازگرفتگی جلوگیری کرد.

افزایش ۶۹ درصدی فوتی های ناشی از گازگرفتگی در خراسان رضوی

تعداد قربانیان گاز مونوکسید کربن در ۱۰ ماه نخست سال گذشته در خراسان رضوی ۳۹ نفر بود که این آمار طبق اعلام پزشک قانونی استان در سال جاری به ۶۶ نفر افزایش یافته است.

مدیرکل پزشکی قانونی خراسان رضوی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: در ۹ ماه ابتدایی سال جاری ۳۷ مرد و ۱۷ زن به دلیل گازگرفتگی در استان جان باختند.

دکتر سیدآریا حجازی افزود: در دیماه امسال نیز ۹ مرد و سه زن قربانی گازگرفتگی شدند که این رقم نسبت به سایر ماه های سال افزایش چشمگیری دارد.

وی اضافه کرد: در ۱۰ ماه ابتدایی سال گذشته در مجموع ۳۹ نفر در استان به دلیل گازگرفتگی جان باختند که مقایسه این آمار با فوتی های امسال بیانگر افزایش ۶۹ درصدی قربانیان گازگرفتگی در سال جاری است.

مدیرکل پزشکی قانونی خراسان رضوی افزود: گاز مونوکسید کربن در خون جایگزین اکسیژن شده و موجب از دست دادن هوشیاری و مرگ می شود که احساس گیجی، تهوع و استفراغ، ضعف عضلانی، تنگی نفس، درد قفسه سینه و سوزش شدید در ناحیه چشم و گلو از مهمترین علایم گازگرفتگی و مسمومیت با گاز مونوکسید کربن است.

مسمومیت ۲۳۰ نفر با گاز مونوکسید کربن در یخبندان خراسان رضوی

خراسان رضوی در هفته آخر دیماه امسال سرما و یخبندانی را تجربه کرد که در ۱۵ سال اخیر بی سابقه بوده است و در این ایام آمار گازگرفتگی نیز اوج گرفت.

طبق اعلام رییس مرکز اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: در یک هفته اخیر و با شدت گرفتن سرما و یخبندان ۲۳۰ نفر در مناطق زیر پوشش این دانشگاه در استان خراسان رضوی دچار مسمومیت با گاز منوکسید کربن شدند.

دکتر علی یزدانی افزود: ۱۴۱ نفر از این افراد توسط اورژانس ۱۱۵ به مراکز درمانی منتقل و ۷۸ نفر نیز به صورت سرپایی درمان شدند.

وی ادامه داد: همچنین حوادث گازگرفتگی در هفته آخر دیماه منجر به فوت ۱۱ نفر در مناطق زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد شد که علت آن استفاده از وسایل گرمایشی غیر استاندارد مانند پیک نیک و بخاری فاقد دودکش بود.

رییس مرکز اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار داشت: با توجه به بارش برف و کاهش شدید دما در استان خراسان رضوی و عدم توجه بعضی از شهروندان به هشدارهای ایمنی، میزان موارد مسمومیت و فوت ناشی از گازگرفتگی در استان طی این مدت افزایش چشمگیری یافته است.

دکتر یزدانی افزود: مونوکسید کربن، گازی بی‌رنگ و بی‌بو است و عمده‌ترین منبع تولید این گاز، سوخت ناقص نفت و گاز است، اما در اثر احتراق هر نوع ماده سوختنی به ویژه در محیط‌های دربسته و فاقد اکسیژن، ممکن است این گاز تولید شود.

وی گفت: بر اثر تنفس مقدار فراوان گاز مونوکسید یا جذب آن از راه پوست، این ماده وارد خون می‌شود و به جای اکسیژن وارد ارگان‌های حیاتی بدن، چون قلب و مغز و شُش‌ها می‌شود و به این ترتیب مرگ افراد را رقم می‌زند.

رییس اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی مشهد خاطرنشان کرد: نشانه‌های اولیه مسمومیت خفیف با گاز منوکسید کربن شامل سردرد خفیف، خستگی، استفراغ و تهوع است و پس از آن سرگیجه یکی دیگر از نشانه‌های هشدار دهنده است که باید این علائم را جدی گرفت.

دکتر یزدانی گفت: کودکان زیر پنج سال، افراد مسن بالای ۶۵ سال، مادران باردار در سه ماه اول و آخر، معلولان ذهنی و نابینایان از جمله افراد در معرض خطر مسمومیت هستند و برای فردی که دچار مسمومیت با گاز منوکسید کربن شده است اگر دچار اختلال هوشیاری یا خواب عمیق شده، باید اقدامات اولیه درمانی و تماس با اورژانس انجام شود.

امدادرسانی آتش‌نشانان به ۱۳ حادثه گازگرفتگی در مشهد

مدیرعامل سازمان آتش نشانی مشهد نیز به خبرنگار ایرنا گفت: ۱۳ حادثه مرتبط با نشت گاز منوکسیدکرین در هفته پایانی دیماه و همزمان با روزهای برف و یخ در مشهد به آتش‌نشانی اعلام شد که به حادثه دیدگان امدادرسانی شد.

آتشپاد دوم مجید فرهادی افزود: در این حوادث با کمال تاسف ۱۲ نفر بر اثر مسمومیت با گاز منوکسید کربن جان خود را از دست دادند و ۹ نفر نیز با مسمومیت شدید به بیمارستان منتقل شدند.

وی ادامه داد: فوت یک مادر و پسرش در یک حادثه گازگرفتگی و مرگ پنج عضو خانواده، غم انگیزترین حوادث روی داده بر اثر مسمومیت با گاز منوکسید کربن در روزهای اخیر مشهد بود.

مدیرعامل سازمان آتش نشانی مشهد تاکید کرد: شهروندان و صاحبان اماکن و مجتمع های مختلف باید به صورت دوره ای و مستمر موارد ایمنی در زمینه وسایل گرمایشی را کنترل کنند تا از بروز حوادث تلخ جلوگیری شود.

توصیه های پیشگیرانه

اشکالات دودکش ها، مهمترین عامل رقم خوردن حوادث گازگرفتگی است که می تواند باعث بروز اتفاقاتی غیرقابل جبران شود.

معاون عملیات سازمان آتش نشانی مشهد در خصوص نکات پیشگیرانه به خبرنگار ایرنا گفت: نصب دودکش در فضاهای بسته ساختمان که جریان طبیعی هوا وجود ندارد ممنوع است و هر وسیله گازسوز باید دارای یک دودکش مجزا و مجهز به کلاهک اچ (H) باشد.

آتشپاد دوم مهدی رضایی افزود: چنانچه دودکش سرد باشد این نشان دهنده عدم عبور گازهای سمی است و باید به سرعت دستگاه گازسوز را خاموش و نسبت به رفع مشکل اقدام کرد و قبل از راه اندازی وسیله گرمایشی و گازسوز باید نسبت به باز بودن مسیر دودکش ها اطمینان حاصل کرد و در زمان استفاده به صورت مستمر وضعیت دودکش ها را بررسی کرد.

وی ادامه داد: اگر سوخت بخاری ناقص بوده و یا رنگ شعله ها آبی نباشد نباید نسبت به آن بی‌تفاوت بود، چون ممکن است این نقص ناشی از نرسیدن هوای کافی به بخاری باشد.

معاون عملیات سازمان آتش نشانی مشهد افزود: یکی از نکات بسیار مهم در فصل زمستان، استفاده از شلنگ های مخصوص گاز برای وصل کردن وسایل به گاز است که طول آن نباید بیشتر از ۱۲۰ سانتی متر باشد، علاوه بر آن استفاده از بست برای محکم کردن شلنگ گاز ضروری است و آبگرمکن و وسایل گازسوز نیز هرگز نباید در حمام نصب شوند.

رضایی گفت: در یخبندان اخیر با مشکل کاهش فشار گاز مواجه شدیم و برخی از همشهریان ناچار به استفاده از کپسول گاز مایع برای تامین گرمایش منازل خود شدند که برای استفاده از گاز مایع نیز باید نکات ایمنی خاصی رعایت شود.

وی اضافه کرد: گاز مایع سنگین تر از هوا است و در صورت نشت، در پایین ترین سطوح محل نشت، تجمع می کند که به محض رسیدن حرارت مستقیم و جرقه ناشی از الکتریسته ساکن، انفجار رخ خواهد داد.

رضایی اضافه کرد: گاز مایع همانند گاز شهری تولید گاز مونوکسید کربن می کند لذا باید از روشن کردن گاز تک شعله، پیک نیک و غیره در محیط بسته بدون دودکش خودداری شود.

وی ادامه داد: گاز مایع در محیطی با دمای کمتر از منهای پنج درجه سانتیگراد عملکرد مناسبی نمی توان داشته باشد و هیچگاه نیز نباید کپسول و یا پیک نیک به صورت افقی یا وارونه استفاده شود.

معاون عملیات سازمان آتش نشانی مشهد افزود: همچنین در صورت استفاده از بخاری های نفتی شهروندان باید دقت داشته باشند که مخزن و لوله های سوخت رسانی نشتی نداشته باشد.

رضایی تاکید کرد: استفاده از وسایل گرمایشی نفتی کوچک بدون دودکش در منازل، به هیچ عنوان توصیه نمی شود و استفاده از زغال به عنوان سوخت در ظروف فلزی در منازل به دلیل تولید گاز مونوکسید کربن و احتمال آتش سوزی بسیار خطرناک است.

معاون عملیات سازمان آتش نشانی مشهد گفت: هنگام استفاده از بخاری نفتی باید به منفذهای هوا، مسیر دودکش، مخزن نفت و عدم وجود نشتی توجه داشت و هنگام کار چراغ نفتی فتیله‌دار، بهترین رنگ برای سوختن آن شعله آبی است.

رضایی خاطرنشان کرد: تهویه مناسب در محیط از ضروریات است و باید این مهم مورد توجه باشد، زیرا بستن تمام منافذ درها و پنجره ها، خطر گازگرفتگی را افزایش می دهد.

گاهی گرم کردن محیط زندگی مهمترین اولویت برای فرار از سرمای هواست و شتاب زدگی شهروندان در این خصوص منجر به عدم رعایت اصول ایمنی می شود و گرم کردن خانه با هزینه سردشدن کانون خانواده و تراژدی تلخ مرگ تمام می شود.