بازار کردستان عراق و خود کشور عراق بازاری است که پس از حمله امریکا به عراق و سرنگونی صدام حسین تازه شکل گرفته است و ظرفیت بالقوه ای برای صادرات دارد ، علاوه بر این رشد صادرات نفت در عراق و اقلیم، درآمد سرانه مردم عراق را چندین برابر افزایش داده است که با در نظر گرفتن اینکه هنوز زیربناهای توسعه ای در عراق برای سرمایه گذاری فراهم نشده، کرمانشاه می تواند به عنوان فضایی عمل کند که چنین سرمایه هایی را به خود جلب کند.
تشدید فضای رقابتی در بازار کشور عراق
رییس اتاق بازرگانی استان کرمانشاه معتقد است: با توجه به اینکه فضای کشور عراق به طور دایم در حال تحول است و هر روز فضاهای جدیدی در این کشور ایجاد می شود که اگر فعالان اقتصادی ایران نتوانند بخوبی آنها را شناسایی و برنامه ریزی در مورد آنها داشته باشند شاید فضای رقابت برای بازرگانان ایرانی در این کشور روز به روز تنگتر شود.
«کیوان کاشفی»، با بیان اینکه امروز کشور عراق با حل مشکلات مختلف خود در حال تبدیل شدن به یکی از کشورهای ثروتمند منطقه است، افزود: سیاست های تجاری این کشور هم تقریبا شبیه به کشورهای حاشیه خلیج فارس و به شیوه تعرفه های باز است که موجب شده همه کشورها در آن حضور پیدا کنند و این امر یک فضای رقابتی خیلی شدید را در همه حوزه ها برای ما بوجود آورده است.
وی با اشاره به اینکه عراق هرچه زمان می گذرد گرایشش به سمت کشورهای عربی بیشتر می گردد، یادآور شد: مجموعه این مسایل به ما این امر را متذکر می شود که حتما باید در یک بازه زمانی مشخص تغییراتی را در سیاست مان با این کشور ایجاد کنیم که این امر در ۲ بُعد باید ایجاد شود.
کاشفی، یکی از این ابعاد را مسایل داخل کشور عنوان کرد و گفت: هرچه در داخل کشور بتوانیم امور تجاری را تسریع داده و دست بازرگانان را بازتر بگذاریم قادر خواهیم بود در این بحث موفق تر عمل کنیم.
رییس اتاق بازرگانی استان کرمانشاه یکی دیگر از ابعاد تغییرات را مسایل داخل کشور عراق عنوان کرد و افزود: باید خودمان را با شرایط جدید این کشور بیشتر سازگار کنیم که این امر نیز به یک استراتژی موثر نیاز دارد.
سازگاری با شرایط جدید کشور عراق ضروری است
وی اضافه کرد: بیش از چند سال است بحث های ارزی و برگشت آن و تعهدات ارزی، کار را برای فعالان اقتصادی بسیار سخت کرده است از اینرو باید اجازه دهیم فضای بهتری در این زمینه با حمایت و دادن اطلاعات بهتر به آنها ایجاد شود.
چهار ضلع وزارت امور خارجه، اتاق بازرگانی، سازمان توسعه تجارت و سازمان صمت و نیز ستاد روابط اقتصادی ایران و عراق باید با تهیه یک استراتژی جدید تحولات این کشور را برای فعالان اقتصادی بخوبی ترسیم کنندکاشفی گفت: چهار ضلع وزارت امور خارجه، اتاق بازرگانی، سازمان توسعه تجارت و سازمان صمت و نیز ستاد روابط اقتصادی ایران و عراق باید با تهیه یک استراتژی جدید تحولات این کشور را برای فعالان اقتصادی بخوبی ترسیم کنند تا آنها با به روز کردن خود قادر به حضوری موفق در این کشور باشند.
قادر به صادرات گوشت مرغ مازاد استان کرمانشاه به عراق نیستیم
معاون توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه می گوید: در حالی که این استان در حال حاضر روزانه ۱۰۰ تن گوشت مرغ مازاد دارد ولی قادر به صادرات آن نیست.
«محمدرضا عباسی» معتقد است: به بهانه آنفلوانزا که ۲ سال قبل در مرغداری های منطقه شایع شده بود ما هم اکنون قادر به صادرات مرغ به عراق نیستیم و مرغ مورد نیاز این کشور هم اینک به صورت منجمد از کشورهایی مثل برزیل، اردن، ترکیه و حتی عربستان به بهای سه دلار وارد این کشور می شود که این بیشتر از ۲ برابر قیمت تولید شده در ایران است.
عباسی یادآور شد: فاصله نزدیکترین کشتارگاه ما در شهرستان اسلام آبادغرب با مرز عراق تنها ۵۵ کیلومتر است و ما قادریم حتی مرغ گرم به این کشور صادر کنیم ولی متاسفانه به دلیل مشکلات مختلف که مهمترین آن ضعف در دیپلماسی اقتصادی است قادر به صادرات مازاد تولیدات استان نیستیم.
وی با بیان اینکه هم اکنون ۹۰ درصد صادرات به عراق مربوط به سایر استان های کشور است تاکید کرد: متاسفانه در حال حاضر استان کرمانشاه هیچ سهمی از بازار این کشور نداشته و تنها سهم آن خراب شدن آسفالت جاده هایش و کشته و زخمی شدن شهروندانش است.
عباسی تاکید کرد: هم اینک هشت هزار تن عسل تولیدی زنبورداران استان روی دستشان مانده و خریداری ندارد و این مشکل در زمینه دیگر محصولات بارز استان از جمله نخود نیز صدق می کند.
هم اینک از ۶۰۰ مرغداری استان ۳۰۰ واحد و از ۴۷۰ واحد صنایع تبدیلی استان ۶۰ درصد راکد و تعطیل است که با توسعه صادرات به عراق و از جمله اقلیم این واحدها دوباره فعال خواهند شد و علاوه بر اشتغال زایی قادر خواهیم بود بازار عراق را نیز بدست بگیریممعاون توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه اضافه کرد: هم اینک از ۶۰۰ مرغداری استان ۳۰۰ واحد و از ۴۷۰ واحد صنایع تبدیلی استان ۶۰ درصد راکد و تعطیل است که با توسعه صادرات به عراق و از جمله اقلیم این واحدها دوباره فعال خواهند شد و علاوه بر اشتغالزایی قادر خواهیم بود بازار عراق را نیز بدست بگیریم.
کُردها تمایل زیادی برای تجارت با بازرگانان کرمانشاهی دارند
اشتراکات فرهنگی، زبانی و نژادی بین کُردهای عراق و ایران ساکن در کرمانشاه یکی دیگر از عواملی است که می تواند به توسعه صادرات، بازرگانی و گردشگری در کرمانشاه کمک کند.
«خلیل تنها»، فعال اقتصادی کرمانشاه با بیان اینکه کُردهای عراق تمایل زیادی برای داد و ستد با بازرگانان استان کرمانشاه دارند، گفت: آنها از میان تاجران تُرک و بازرگانان کرمانشاهی بسیار مایل هستند که با ما تجارت داشته باشند و این یک نقطه قوت برای این استان به شمار می رود که باید با حمایت های دولت بخوبی از آن استفاده کرد.
وی که در زمینه صنعت قند و شکر فعالیت دارد افزود: یک زمانی بازار عراق در دست بازرگانان ایرانی بود ولی متاسفانه این بازار پررونق را به راحتی به رقبای خود از جمله ترکیه و در دو سال اخیر کشورهای حاشیه خلیج فارس واگذار کرده ایم.
این فعال اقتصادی گفت: صادرات قند به عراق در سال های گذشته موجب شده است که حتی ذایقه عراقی ها از مصرف شکر به قند تغییر پیدا کرده و از مشتریان پروپاقرص محصولات ما باشند ولی متاسفانه قطع صادرات این کالا به عراق موجب شده این بازار خوب را از دست دهیم.
وی نبود حمل مستقیم کالا را یکی از مشکلات مهم و چند ساله صادرات کالا به اقلیم کرستان عراق عنوان کرد و گفت: در حالی که بازرگانان تُرک ظرف ۲۴ ساعت کالای مورد نیاز طرف عراقی را در درب انبار تحویل می دهند ولی تاجران استان که با سلیمانیه و اربیل تنها چند ساعت فاصله دارند قادر نیستند کالاهای خود را به صورت مستقیم و در کمترین زمان ممکن حمل کنند.
این فعال صنعت قند و شکر با بیان اینکه تاجران این استان یکی از توانمندترین تاجران ایران هستند که هیچگاه از سوی دولت مورد حمایت قرار نگرفته اند افزود: یک زمانی به ما که عنوان صادر کننده نمونه را کسب می کردیم جایزه صادراتی تعلق می گرفت ولی در حال حاضر نه تنها از این جوایز صادراتی هیچ خبری نیست بلکه دلارها را نیز باید پس داده و مورد بی توجهی و بی مهری نیز قرار بگیریم.
وی با اشاره به اینکه دولت باید از همه صادرکنندگان، تولید کنندگان و بخش خصوصی حمایت کند یادآور شد: متاسفانه در شرایط حاضر برخلاف گذشته که انگیزه فراوانی برای صادرات داشتیم دیگر هیچ انگیزه ای برای این امر به دلیل عدم حمایت و وجود مشکلات فراوان نداریم.
استفاده از شیوه صادرات خدمات فنی مهندسی کشور ترکیه
خدمات فنی و مهندسی، یکی از ظرفیت‌های بالای استان کرمانشاه است که قابلیت صادرات برای رونق اقتصادی و توسعه این استان را دارد اما این ظرفیت علاوه بر اینکه مغفول مانده برای صادرات نیز با مشکلاتی مانند تحریم و امنیت کشورهای مقصد مواجه است.
رییس انجمن صنعت ساختمان کرمانشاه با بیان اینکه تولید و صدور دانش، اطلاعات و به طور کل خدمات و از جمله خدمات فنی و مهندسی یکی از راه‌های کسب درآمد ارزی کشورهای توسعه‌یافته جهان محسوب می شود گفت: در بحران ارزی که کشور با آن مواجه است توجه به صادرات در این حوزه از اهمیت فوق العاده ای برخورداراست.
امروز اگر شرکت های ایرانی اعم از مشاوره، پیمانکار و کارخانه های تولید مصالح ساختمانی بخواهند به بازار اقلیم کردستان ورود پیدا کنند نخستین گام باید ورود مشاوران باشد که این مشاوران را کشورهای موفق با دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه انجام می دهند«آرش شادفر» افزود: امروز اگر شرکت های ایرانی اعم از مشاوره، پیمانکار و کارخانه های تولید مصالح ساختمانی بخواهند به بازار اقلیم کردستان ورود پیدا کنند نخستین گام باید ورود مشاوران باشد که این مشاوران را کشورهای موفق با دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه انجام می دهند.
وی تاکید کرد: مشاوران به عنوان اولین گام وارد پروژه ها می شوند و راه و مسیر را برای ورود پیمانکاران و کارخانه ها هموار می سازند که در نهایت این امر موجب موفقیت در صادرات خدمات مهندسی می شود.
شادفر، با بیان اینکه در اجرای این فرمول ساده کشورمان تاکنونی به دلایل مختلف موفق عمل نکرده است گفت: در این زمینه باید از شیوه های صادرات خدمات فنی مهندسی کشور ترکیه درس آموزی داشته باشیم و از تجارب آنها در صادرات این حوزه به کشور عراق چه در باز کردن ورود مشاوران به بازار این کشور و چه در دادن مشاوره های حقوقی در عقد قراردادها و حمایت تسهیلاتی از شرکت ها و معافیت های گمرکی استفاده کنیم.
وی یادآور شد: امیدواریم وزارت امور خارجه، این حوزه از جمله ورود مشاوران را جدی بگیرد تا زمینه ارز آوری برای کشور در این زمینه نیز بیش از پیش فراهم شود.
تغییر سیاست های اقتصادی، صادرکنندگان را با چالش های جدی مواجه کرده است
مدیرعامل یکی از شرکت های تولید کننده فولاد استان کرمانشاه نیز معتقد است: ما در این حوزه مشکلی در زمینه بازاریابی نداشته و تنها چالشی که با آن مواجه هستیم تغییر پی درپی سیاست های اقتصادی کشور است.
« رحمان احمدی‌پور» با نقل این جمله از «محمدجواد ظریف» ، وزیر امور خارجه اسبق کشورمان که « وسط بازی در زمین نمی شود اسب را عوض کرد» افزود: در یکسال گذشته در حوزه صادرات چندین بخشنامه صادر و دایم در حال تغییر است به طوری که نمی توانیم بر این اساس حتی برای یکماه آینده نیز برنامه ریزی کنیم.
وی یادآور شد: محصولات فولادی مشتریان خوبی در کردستان عراق دارد به طوری که حاضرند قرارداد ۲ ساله منعقد و حتی محصول را پیش خرید هم کنند ولی متاسفانه ما به دلیل این تغییر سیاست ها قادر به انعقاد قرارداد با طرف مقابل نیستیم زیرا نمی دانیم این قراردادی که می خواهیم با وی منعقد کنیم چه مدت دوام دارد.
احمدی پور تاکید کرد: مشکل صادرات ما امروزه کیفیت محصول نیست بلکه تغییر مداوم قوانین است که صادرکننده را با چالش های فراوانی مواجه کرده است.
استان کرمانشاه قادر به تامین کامل گوشت مرغ اقلیم کردستان عراق است
رییس هیات مدیره اتحادیه مرغداران استان کرمانشاه نیز گفت: در حال حاضر ظرفیتی که کشور در تولید مرغ دارد ۲ برابر نیاز داخل است به طوری که ایران در حال حاضر بدون حتی یک ریال سرمایه گذاری قادر است یک میلیون تن گوشت مرغ تولید و صادر کند که این میزان یک سوم نیاز همه کشورهای منطقه است.
از مجموع یک میلیون تن توان صادراتی گوشت مرغ کشور، ۱۵۰ هزار تن آن سهم استان کرمانشاه است که با چنین توانی قادر است علاوه بر تامین نیاز استان گوشت مرغ مورد نیاز اقلیم کردستان عراق با جمعیتی پنج تا ۶ میلیون نفری با سرانه مصرف هشت کیلوگرم را تامین کند«برومند چهارآیی» افزود: از مجموع یک میلیون تن توان صادراتی گوشت مرغ کشور، ۱۵۰ هزار تن آن سهم استان کرمانشاه است که با چنین توانی قادر است علاوه بر تامین نیاز استان، گوشت مرغ مورد نیاز اقلیم کردستان عراق با جمعیتی پنج تا ۶ میلیون نفری با سرانه مصرف هشت کیلوگرم را تامین کند.
وی با بیان اینکه سالانه ۱۱۶ میلیون تن گوشت مرغ در جهان تولید می شود که از این میزان ۱۰ میلیون تن آن صادر می شود که سهم ایران از آن یک میلیون تن است یادآور شد: متاسفانه به دلیل ضعف در دیپلماسی اقتصادی کشورمان تاکنون از این مزیت بزرگ نتوانسته ایم استفاده کنیم.
چهارآیی تاکید کرد: هم مرز بودن استان کرمانشاه با عراق یکی از مزیت های مهم در راستای صدور مازاد تولید مرغ به این کشور است که باید مورد توجه مسوولان قرار بگیرد.
ترانزیت سوخت از مرز پرویزخان کرمانشاه باید دوباره افزایش یابد
مدیر یک شرکت حمل و نقل بین المللی کرمانشاه نیز می گوید: از گذشته مرز پرویزخان بهترین گزینه برای ترانزیت و صادرات مشتقات نفتی در کشور محسوب می شده است که در مقاطعی در یک شبانه روز محموله هزار تا هزار و ۲۰۰ تانکر از طریق این پایانه به بنادر انتقال پیدا می کرد.
«خلیل راستین » افزود: در این پایانه که مجهز به پارکینگ های بسیار بزرگی است حتی برخی شرکت های خصوصی با سرمایه گذاری های ۲۰ تا ۲۵ میلیارد تومانی اقدام به ایجاد سایت های بارگیری نیز کرده اند که مدتی به دلیل سیاست های کشور عراق در نحوه فروش نفت خود به قیمت های بیشتر از بازار جهانی، این صادرات از این مرز قطع شده است.
وی اضافه کرد: هم اینک نیز که صادرات مشتقات نفتی باز شده است به دلیل لابی گری هایی که در کشور عراق انجام شده است این صادرات به طور انحصاری به مرز «باشماق» انتقال یافته است در حالی که قبلا از طریق مرز پرویزخان انجام می شد.
راستین، از مسوولان خواست تا این امتیاز را که متعلق به مرز پرویزخان بوده و تمامی زیرساخت های آن نیز در این مرز فراهم شده است را دوباره به این استان بازگردانند.
ترکیه تنها با داشتن یک مرز ، ۱.۵ برابر ایران به عراق صادرات دارد
سرکنسول ایران در اربیل عراق اظهار کرد: کشور ترکیه تنها با داشتن یک مرز با اقلیم کردستان عراق، ۱.۵ برابر بیشتر از ایران که دارای هشت مرز با عراق است به این کشور صادرات دارد.
«نصرالله رشنودی» اضافه کرد: ما هر قدر بخواهیم می توانیم ظرفیت صادرات از داخل کشور عراق بالا ببریم به شرط آنکه این ظرفیت در ایران وجود داشته باشد که میزان آن را با از میان بردن موانع بالا ببرند.
وی بخشی از موانع صادرات پیش روی ایران و عراق را مربوط به مسائل داخل کشور دانست و گفت: در برخی موارد فعالیت نادرست برخی فعالان اقتصادی نیز به بازار ما در این کشور صدمه زده و باعث شده اند تا این بازار را گاهی از دست دهیم.
برخی تجار ایرانی به تعهدات خود در قبال طرف عراقی عمل نمی کنند
رشنودی، به صادرات مرغ کشورمان به عراق اشاره کرد و افزود: در مقاطعی که کمبود این محصول در کشورهای منطقه بوجود آمد تصمیم گیرندگان کشورمان صادرات آن به عراق را با وجود داشتن تعهدات بازرگانان ما به طرف عراقی و حتی پیش فروش کردن آن بستند و این در حالی بود که بازرگانان تُرک با وجود نداشتن مرغ در کشور خودشان ولی به دلیل داشتن تعهد در برابر بازرگانان عراقی از کشورهای ثالث اقدام به تهیه گوشت مرغ و صادرات آن به عراق کردند.
وی با تاکید بر اینکه برخی اتفاقاتی از این دست باعث می شود که اعتماد طرف عراقی به تجار ایرانی از میان برود گفت: در کنار ورود رقیبان دیگر برای تصاحب بازار این کشور حرکت بسوی تولید، صادرات و خودکفا شدن در برخی محصولات نیز موجب شده تا حضور برخی از کالاهای ایرانی در این کشور به تدریج توجیه اقتصادی نداشته باشد.
رشنودی یادآور شد: این کشور با سرمایه گذاری هایی که در صنعت زنبورداری انجام داده است هم اکنون به خودکفایی رسیده است ضمن انکه در تولید برخی محصولات باغی از جمله انار امسال توانست یک محموله هزار و ۵۰۰ تنی را به کشور انگلیس و بخشی را نیز حتی به کشورمان صادر کند.
شرایط تحریم، هجمه ها و تبلیغات شدید جهانی علیه کشور ما و نیز عملکرد ضعیف برخی تجار عاملی شده است تا برروی صادرات ما تاثیر گذاشته و آن را محدود سازدوی با بیان اینکه شرایط تحریم، هجمه ها و تبلیغات شدید جهانی علیه کشور ما و نیز عملکرد ضعیف برخی تجار عاملی شده است تا برروی صادرات ما تاثیر گذاشته و آن را محدود سازد افزود: اتاق های بازرگانی ما باید بازرگانانی که عملکرد منفی در این زمینه داشته و بر روابط تجاری کشور ما تاثیر منفی گذاشته اند را شناسایی و فعالیت آنها را محدود کند.
ایران بیشترین خدمات فنی و مهندسی را به کشور عراق دارد
سرکنسول ایران در اربیل عراق اضافه کرد: جمهوری اسلامی ایران در زمان حاضر بیشترین خدمات فنی و مهندسی را به کشور عراق دارد و عراقی ها نیز به مشاوران ایرانی بیشتر از هر کشور دیگری اطمینان دارند.
وی افزود: هم اکنون نیز در زمینه راهسازی و سدسازی بیشترین مشاوره هایی که صورت می گیرد توسط مشاوران ایرانی به طوری که هم اکنون ۳۲ پروژه فنی و مهندس در اقلیم کردستان عراق توسط ایران در حال اجراست.
آنچه که بیشتر کارشناسان و فعالان اقتصادی بر آن متفق القول هستند این است که کشور عراق و به طور خاص اقلیم کردستان عراق دارای زمینه مناسبی برای صادرات کالاها و محصولات ایرانی و حتی سرمایه گذاری است.
بازار کردستان عراق فضایی مطلوب برای صادرات و بازرگانی است و مرز مشترک گسترده استان کرمانشاه با آن می تواند موقعیتی ایده آل را برای این استان در جهت توسعه صادرات و بازرگانی فراهم آورد، فاصله نسبتا کوتاه تا شهرهای کردستان عراق از جمله سلیمانیه در مقایسه با بیشتر استان های صنعتی ایران سبب شده است تا بازار کردستان عراق مطلوبیت مناسبی برای بازرگانیف تجارت و توسعه صادرات داشته باشد.
باوجود آنکه مرز مشترک بین کرمانشاه و کردستان عراق یک مزیت و فرصت توسعه ای مطلوب برای این استان محسوب می شود اما این مساله تنها محدود به بازرگانی و تجارت نیست بلکه می تواند گردشگری و به طور خاص گردشگری پزشکی را نیز شامل شود.
ولی آنچه در کنار این مزیت ها می تواند موجب شکوفایی توسعه مبادلات بازرگانی به کردستان عراق شود حلقه ای مفقوده به نام دیپلماسی اقتصادی است زیرا همکاری‌های اقتصادی با همسایگان در پیشانی وظایف معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه قرار دارد و عملگرایی برای تحقق شعار انقلابی سال ۱۴۰۰ رهبر معظم انقلاب اسلامی یعنی تولید، پشتیبانی‌ها و مانع زدایی‌ها، با فعال شدن این حوزه وارد فاز عملیاتی می شود.
عزم جزم تجار کرمانشاهی برای نقش‌آفرینی بیشتر در بازار اقلیم کردستان عراق (۱)
نظر شما