منتقد سینما: فیلم‌هایی که ساخته می‌شود به درد مخاطب نمی‌خورد

به گزارش خبرنگار سینمایی ایرنا، محمدتقی فهیم در روز چهارشنبه در نشستی که در ساختمان شهدای رسانه به منظور معرفی مستند «داستان امر و نهی» که روایتی از مدیریت سینمای ایران در دهه ۶۰ است برگزار شد، اظهار داشت: اینکه امروز ما با یک سینمای کم تاثیر روبه رو هستیم که نه به درد دنیا و نه آخرت می خورد حاصل اتفاقاتی است که در اوایل انقلاب رخ داده است. حذف بخشی از بدنه سینما که می توانست در خدمت انقلاب و شرایط جدید و سیستم جدید تازه روی کار آمده باشد. چرا که این حذفیات نیاز به جایگزین داشت.

فهیم به سینمای فاقد قصه، قهرمان و قواعد درست جهانی و تفریح اشاره کرد و گفت: اگر فیلمی نتواند مخاطب را سرگرم کند فقط به درد محافل و توده ها می خورد. سینمای امروز الگو گرفته از سینمای اروپای شرقی و کپی شده از آن است.

وی خاطرنشان کرد: امام هم به عنوان مثال و رویه حکومت گرایی صحبت از سینما کرده و آن را نجات می دهد اما کسانی این حوزه را گرفتند که بعدها دست به بنیانگذاری سینمای اروپایی کردند.

فهیم گفت: بنیانگذاران سینمای نوین ایران از همین روند در رویه استفاده و همان جملات مشهور اروپایی ها را به کار می گیرند. سینما برای مردم عادی است، قصه، رویا و قهرمان می خواهند تا با این ها ارتباط بگیرند.

وی با اشاره به مستند «داستان امر و نهی» گفت: در فیلم  روایتگر می‌گوید «فیلمِ فارسی» که این غلط است. این درست نیست چون فیلم‌فارسی است گفته می‌شود و هوشنگ کاووسی مبدع این واژه هم خیلی نسبت به نوشتن و بیانش تعصب داشت. اگر جدای هم باشند بار ارزشی مثبت می‌آورد و در مستند داستان امر و نهی منظور این است که سینمای نه فیلم است و نه فارسی و چیزی جعلی است.

فهیم به بخشی از کلام سید جمال ساداتیان در این مستند مبنی بر این که محسن مخملباف می‌گوید اگر رسول صدرعاملی را در یک لانگ شات ببینم مسیرم را عوض می‌کنم گفت: این در مورد صدرعاملی نبود و در مورد بیضایی است که حتی می‌گوید نارنجک به خودم می‌بندم و منفجرش می‌کنم. 

این منتقد سینما همچنین اولین عنصری که در سینمای غالب کار می‌کند را سرگرم سازی مخاطب عنوان کرد و افزود: اگر فیلمی نتواند مخاطب را سرگرم کند و قلابی برای نگه داشتن مخاطب نداشته باشد به درد ما در این محافل خصوصی می‌خورد لذا با توده‌ها و مردم کار نمی‌کند که این الگوی اروپای شرقی بویژه روسیه است.

فهیم افزود: به گفته آیزنشتاین دیگر در سینما قهرمان فردی نداریم. لذا بنیانگذاران سینمای نوین ایران هم از این روند استفاده می‌کنند و جملات مشهور اروپای شرقی را استفاده می‌کنند. این که در آن دوران گفته شد ما دیگر نیاز به مخاطب تخمه شکن در سینما نداریم و سینما باید پاک و برای نخگبان و روشنفکران باشد. این به معنای حذف مردم از سینماست. 

وی افزود: سینما برای مردم عادی است؛ مردم عادی قصه، قهرمان و رویا می‌خواهند تا پای فیلم بنشینند و با آن ارتباط بگیرند. در آن زمان با حذف این عناصر احزاب را جایگزین سینما کردند. 

فهیم تصریح کرد: فیلمی که نتواند مخاطب را با خود همراه کند تأثیرگذار نخواهد بود.

جلیل محبی دبیر سابق ستاد امر به معروف و نهی از منکر هم در این نشست گفت: تنها ۱۳ درصد مردم تلقی درستی از امر به معروف و نهی از منکر و قیام عاشورا دارند. هیچ کس در جمهوری اسلامی به اندازه مسوولان جلوی امر به معروف و نهی از منکر را نگرفته است. هیچ کس به خود اجازه نمی داد به خودش امر به معروف و نهی از منکر کند.

وی افزود: کار کردن در امر به معروف و نهی از منکر منوط به این است که مسوولان آن را بپذیرند. امر به معروف شعار مسوولان است.

محبی گفت: افرادی که از ابتدای انقلاب تا اواسط دهه هفتاد جز تندروها بودند در ادامه به روشنفکران تبدیل شدند این موضوع آسیبی جدی است که پیرامون آن باید دقت نظر کافی داشت. 

هادی نعمتی کارگردان مستند داستان امر و نهی هم گفت: این مستند سه‌گانه است و موضوع دو مستند بعدی سیاسی و اقتصاد در امربه‌معروف است.