سازوکار کارساز تغییر الگوی کشت و برداشت آناناس برای نخستین بار در فارس

به گزارش ایرنا، تهیه الگوی کشت محصولات کشاورزی در استان فارس حلقه گمشده‌ای بوده است که سال‌ها نبود آن کشاورزان و بهره‌برداران کشاورزی را سردرگم کرده بود؛ نبود این الگو موجب شده است تا بهره‌برداری‌ های بی‌رویه از منابع آب استان فارس جان زمین و سفره‌های آب را بمکد و به یغما ببرد.

اصلاح الگو کشت و بهره از کشاورزی نوین با در نظر گرفتن تغییرات اقلیمی ، خشکسالی‌های پیاپی و ته کشیدن ذخایر آبی به یک امر اجتناب ناپذیر برای استان پهناور فارس که غالب مشاغل آن از دیرباز با کشاورزی ارتباط داشته تبدیل شده است.

رشد جمعیت،کشت‌های بی رویه و غیرمعقول، تغییرات اقلیمی، توسعه ارتباطات و ... طی دهه‌های گذشته اکنون لزوم توجه به الگوی کشت و نیاز به تغییر رویه کشاورزی سنتی را به موضوعی مهم تبدیل کرده است زیرا از طرفی تغییرات اقلیمی به وجود آمده و از طرفی دیگر یکی از مهمترین چالش‌های این قرن تهدید امنیت غذایی است لذا همه کشورها به دنبال اجرای طرح‌های موثری در راستای افزایش تولید با حفظ منابع آب و خاک هستند.

بعد از ۱۳ سال با ابلاغ سند الگوی کشت در ابتدای سال زراعی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ روز تاریخی برای کشاورزان کشور رقم زد.

سند الگوی کشت ۱۸ مهرماه ۱۴۰۱ به عنوان یک سند راهبردی بخش کشاورزی با حضور مسوولان کشوری و در دومین جلسه شورای عالی آب دولت سیزدهم رونمایی شد.

رئیس جمهور نیز در خصوص اهمیت این مساله در دومین جلسه شورای‌عالی آب در دولت سیزدهم،بر اصلاح روش‌های مصرف آب و الگوی کشت تأکید و آن را از مهم‌ترین و محوری‌ترین مسائل کشور دانست.

آیت‌الله رئیسی اصلاح الگوی کشت با ایجاد مشوق‌ها و جذابیت‌ها برای کشاورزان را بسیار مهم دانست و بیان کرد که اگر عوارض کشت سنتی و فواید اصلاح الگوی کشت برای کشاورزان تبیین شود، حتماً این طرح از سوی این قشر پذیرفته خواهد شد.

در طرح الگوی کشت پیش بینی شده با ایجاد مشوق برای محصولات استراتژیک و مشخص شدن تعرفه‌ها برای محصولات کشاورزی تعادل بخشی در این حوزه ایجاد شود.

کاهش کشت محصولات پرآب بر و کشت براساس نیاز واقعی جامعه و همچنین مشارکت وزارت خانه هایی از جمله وزارت کشور، سازمان مدیریت و برنامه ریزی و وزارت نیرو در کنار جهاد کشاورزی سه شاخصه اصلی سند الگو کشت کشور است.

براساس آمارهای رسمی حدود ۹۰ درصد منابع آبی مصرف شده کشور در حوزه کشاورزی است و از این منظر اجرای درست سند الگو کشت می تواند به احیای منابع آبی و خاکی منجر شود.

تولید آناناس برای نخستین بار در فارس

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان داراب چهارشنبه در این باره گفت: کشت آناناس با هدف تغییر الگوی کاشت محصولات گلخانه‌ای در شهرستان داراب صورت گرفته است.

حبیب الله فتحی افزود: این گلخانه بعد از ۲۱ ماه به مرحله میوه دهی رسیده است و علاوه بر میوه حدود هفت هزار و ۵۰۰ پاجوش قابل تکثیر نیز تولید کرده است.

فتحی اظهارکرد: تعداد هزار و ۵۰۰ عدد نهال کشت بافتی آناناس رقم MD۲ از محل یارانه نهال سال ۹۹ برای نخستین بار در اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۰ در گلخانه‌ای در بخش جنت این شهرستان کشت شد.

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان دارب افزود: با ترویج کشت میوه‌های لوکس استوایی از جمله آناناس، موز و پاپایا به دنبال تحول در محصولات گلخانه‌ای این شهرستان هستیم.
شهرستان داراب در ۲۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شیراز قرار دارد.

آناناس میوه‌ای استوایی نسبتا گران و برای تولید کننده مقرون به صرفه و بومی نواحی گرمسیری کره زمین ،قارهٔ آفریقا و آمریکا است.

کوبا، پورتوریکو،هاوایی ،برزیل، تایلند، فیلیپین، کاستاریکا از نظر تولید آناناس در رتبه‌های نخست جهان قرار دارند.

آب و میوه آناناس مصرفی است و بخش زیادی از این میوه در دنیا به کنسرو تبدیل می شود.

استاد بخش اقتصاد دانشگاه شیراز به خبرنگار ایرنا گفت: سالهای سال بحث عدم تولید محصولات آب بر در مناطق خشک ایران و صادرات آن که با قیمتی بسیار پایین انجام می شد مطرح بود تا اینکه بالاخره در سال زراعی جاری بعد ده‌ها سال سندی برای الگو کشت ابلاغ شده است.

محمدعلی مرزبان افزود: از سال ۱۳۵۰ و قبل از انقلاب اسلامی تاکنون بحث‌های مرتبط با الگوی کشت در کشور وجود داشته و سند تهیه شده در این خصوص یک الگوی کشت به روز شده و بر اساس دانشی است که تا به امروز وجود داشته است.

وی ادامه داد: در سال‌های اخیر مناطق مرکزی کشور که استان فارس را نیز در بر می گیرد با ۸۰ درصد کاهش بارندگی مواجه بوده که با این روند کشت محصولات کشاورزی منطقی و اقتصادی نبود و باید الگویی منطقی برای کشاورزی و احیای منابع آبی در پیش گرفته می شد.

وی با اشاره به اینکه محصولات پر آب بر از زمان کشت تا برداشت در مناطق مختلف کشور به میزان زیادی آب نیاز دارد،بیان کرد: مصرف این میزان آب برای تولید محصولی خاص و یا صادر کردن آن با بهایی ناچیز به هیچ وجه به صرفه نیست و تداوم رویه گذشته به نابودی کامل ته مانده منابع کشور منجر خواهد شد.

استاد دانشگاه شیراز اضافه کرد: ایران یکی از چند کشور دنیا به لحاظ تهدید کم آبی است و لازم بود هرچه زودتر تولید محصولات کشاورزی متناسب با مناطق نیمه خشک را جایگزین کشت های پر آب بر کرد.

وی گفت: مطالعات سازمان ملل متحد نیز حکایت از این دارد که تا سال ۲۰۲۵موضوع جنگ در خاورمیانه بر سر آب خواهد بود و ایران نیز از بین ۳۰ کشور رو به خشکسالی وضعیت بحرانی تری را دارد.

استاندار فارس نیز با اشاره به مواجه کشاورزی استان با خشکسالی طی سال‌های اخیر گفت: یکی از بهترین راهکارها برای مهار خشکسالی و مقابله با آن، اصلاح الگوی کشت است.

محمد هادی ایمانیه افزود: در طرح اصلاح الگوی کشت باید به سمتی رفت که درآمد کشاورز کم نشود.

وی ادامه داد: استان فارس در زمینه باغداری در جایگاه نخست و در زمینه کشاورزی در جایگاه دوم کشور قرار دارد و قطعا اجرای قانون اصلاح الگوی کشت هم برای کشاورزان و هم کشاورزی استان مزایای خوبی به دنبال خواهد داشت.

او اظهارکرد: مسئولان اجرایی فارس با تمام قوا از اجرای قانون اصلاح الگوی کشت حمایت می کنند و ستاد اجرایی فرمان امام نیز حاضر به سرمایه گذاری در این زمینه است.

استاندار فارس افزود: شورای برنامه‌ریزی استان نیز حامی اجرای قانون اصلاح الگوی کشت است و با هر گونه مقاومتی که در قالب بروکراسی‌های اداری مقابله خواهد کرد تا این مقاومت ها شکسته شود.

ایمانیه، ضمن تاکید بر لزوم حمایت از کاشت گیاهان دارویی در فارس بیان کرد: در این استان افزون بر ۱۰۰ گونه گیاه دارویی کاربردی احصا شده است.

وی گفت: دولت و مجلس باید در بودجه ۱۴۰۲ برای طرح هایی مانند طرح های آبیاری تحت فشار، کانال های انتقال آب، گلخانه، آبخیزداری، اصلاح بذور و اصلاح ژنتیک دام ها کمک کنند و اعتبار ویژه تخصیص دهند.

استاندار فارس افزود: این موضوع به افزایش درآمد کشاورزان کمک کرده و مانع مهاجرت آنها به شهرها می شود.

سند الگوی کشت، جذابیت‌ها و ۱۵ محصول استراتژیک

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: رویکرد اصلی در موضوع الگو کشت این است که بتوان جذابیتی برای کشاورزان این استان ایجاد کرد.

مجتبی دهقان پور با بیان اینکه چندین مولفه در خصوص اجرای الگو کشت باید به صورت همزمان مدنظر باشد،افزود: مساله توجیه اقتصادی و پذیرش طرح الگو کشت توسط کشاورز امر مهمی است و باید کشتی توصیه شود که با اقلیم مبتنی باشد که براین اساس سند الگو کشت توسط وزارت جهاد کشاورزی تدوین و ۱۵ محصول اساسی را در گام اول در برگرفته است.

وی ادامه داد: سهم استان‌ها از اجرای طرح الگو کشت مشخص شده که متناسب با اقلیم، منابع آبی و خاکی و مزیت نسبی تولید است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس افزود: براساس سند الگو کشت برای استان فارس محصولات کشاورزی از نوع غلات، گندم،جو و نباتات علوفه‌ای پیش بینی شده است و همچنین باید فصل کشت و زمانی که محصول به آب نیاز دارد این کار با استفاده از منابع سبز آبی و آب باران باشد.

وی از چغندر قند پاییزه و حبوبات به عنوان محصولات توصیه شده برای فارس در سند الگو کشت نام برد و گفت: باید در نقاطی که مزیت نسبی کشت حبوبات در سطح استان وجود دارد از آن بهره برد.

دانش و پذیرش سند الگو کشت در کشور و فارس وجود دارد

دهقان پور در ادامه خاطرنشان کرد: دانش و پذیرش اجرای سند الگو کشت در سطح کشور و استان وجود دارد اما مهمترین مولفه آن الزامات و سیاست‌های بازدارنده و تشویقی است و باید تمام نهادهای مرتبط اعم از وزارت کشور، نیرو، صمت، دستگاه قضایی و ... در اجرای سند الگو کشت مشارکت داشته و پای کار بوده و در اجرای این سند نقش آفرین باشند.

الگوی کشت و لزوم ایجاد توازن در سود و زیان کشاورز

وی توضیح داد: زمانی که به کشاورز ابلاغ می‌شود که چه نوع کشتی را باید انجام دهد اگر بنا باشد درآمد کشاورز کاهش پیدا کند باید سیاست‌های حمایتی در پیش گرفته تا زیان احتمالی نیز جبران شود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس افزود: اگر کشاورزی از اجرای الگو کشت امتناع کرد باید سیاست‌های بازدارنده کارایی وجود داشته باشد که در این مسیر کمک دستگاه قضایی نیز کارساز خواهد بود.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار ایرنا در خصوص اینکه سند الگوی کشت برای اجرا در سطح استان فارس جامعیت دارد؟ گفت: بله در این سند تلاش شده که مولفه‌هایی نظیر محدودیت منابع آب و خاک در نظر گرفته و مزیت نسبی تولید و کشت محصولات استرتژیک را نیز دربرگیرد.