آیین های رمضان در کردستان، طنین نوای الوداع در مساجد

به گزارش ایرنا، مردم کردستان همیشه برای ماه رمضان احترام ویژه‌ای قائل اند و از قدیم آیین هایی در این ماه وجود داشت که البته کمرنگ شده است.

با شیوع ویروس کرونا در کشورمان و بخاطر رعایت پروتکل‌های بهداشتی و بسته بودن مساجد، این آیین ها باز هم کمرنگ‌تر و دلتنگی مردم و روزه داران برای رسوم و جمع شدن‌های ماه مهمانی خدا، بیشتر شد.

اما یکی دو سالی می شود که قدرت کرونا کمتر و تا حدودی کنترل شده است و همین باعث شد روزه‌داران با خیال راحت‌تری آیین های ماه رمضان را برپا کنند و از برکات آن بهره مند شوند.

امسال رمضان همزمان با تعطیلات نوروز شد اما عاشقان ماه مهمانی خدا، بهره‌مندی از برکات این ماه را بر هر چیزی ترجیح دادند و حالا با شور و شوق در حال انجام این فریضه الهی هستند.

پارشیو (سحر)

ماه رمضان در کردستان آداب و آیین خاصی دارد. یکی از آیین‌های قدیمی ویژه این ماه، بانگ پارشیو است، به این صورت که در هر روستا یا برخی محلات شهرها، فردی با صدای طبل یا سر دادن بانگ پاشیو، روزه داران را برای سحر بیدار می کرد.

حالا این رسم تقریبا دیگر نمانده است و به جای آن، دعای سحر از بلندگوی مساجد پخش می شود و روزه داران با صدای آن از خواب بیدار شده و سحری می خورند.

سفره های افطاری در مساجد

از قدیم رسم بوده که اغلب روزه‌داران کردستانی در ماه رمضان، چه در شهر و چه روستا، غروب، روزه خود را در مساجد افطار می‌کردند و حالا هنوز در بسیاری مساجد استان این رسم و آیین پابرجاست.

ماه رمضان هر روز پیش از غروب آفتاب، یکی از اهالی محله(در شهر) یا روستا، سفره افطاری را که اغلب شامل خرما، برساق (نان محلی) و آش است، در مسجد پهن می‌کرد تا روزه‌داران به محض شنیدن اذان، روزه خود را بشکنند و صاحب سفره هم در این بین ثوابی ببرد.

قبل از زمان اذان مغرب و افطار هم، معمولا در بعضی مساجد به ویژه روستاها، امام جماعت موعظه‌ می کند و از بلندگوی مسجد پخش می شود تا همه اهل محل آن را بشنوند.

بعد از اقامه نماز مغرب و افطاری، معمولا امام جماعت، دعاها را کوتاه می خواند تا روزه داران زودتر برای صرف شام به منزل بروند و برای برپایی نماز تراویح به مسجد برگردند.

نماز تراویح

یکی از مهمترین آیین عبادی اهل سنت در ماه مبارک رمضان، برگزاری نماز تراویح در شب‌های این ماه است. تراویح پس از نماز عشاء خوانده می‌شود. در بین اهل سنت رسم است که هر شب یک جزء قرآن را در این نمازها تلاوت کنند تا در پایان ماه رمضان، قرآن ختم شود.

نماز تراویح ۲۰ رکعت است اما پس از هر ۲ رکعت سلام داده و پس از هر چهار رکعت استراحت (ترویحه) انجام می‌شود و به همین خاطر آن را تراویح می‌نامند. ترویحه، وقفه کوتاهی است که از آن برای خواندن دعا یا اذکار استفاده می‌شود.

هر ساله در شب‌های ماه رمضان جمعیت زیادی هم در مساجد کردستان برای اقامه نماز تراویح حاضر می‌شوند، به گونه‌ای که گاهی اوقات تعداد حاضران برای اقامه این نماز از نمازگزاران شرکت کننده در نمازهای واجب و پنجگانه نیز بیشتر ‌می‌شود.

امسال هم بر خلاف سه چهار سال اخیر که کرونا شیوع داشت، صف نمازگزاران نماز تراویح طولانی و رونق بیشتری گرفته است.

جزءخوانی‌

در کردستان هم مانند بسیاری از دیگر مناطق کشور، در روزهای ماه مبارک رمضان، مجالس جزءخوانی قرآن کریم برگزار می‌شود.

چند سالی بود که این مراسم بعد از اقامه نماز عصر، در صحن جدید مسجد جامع سنندج برگزار می شد اما در دوران شیوع کرونا تعطیل شد تا اینکه از رمضان سال گذشته باز هم این جزخوانی ها در حال برگزاری است.

آیین جزخوانی به صورت مستقیم از شبکه کردستان پخش می‌شود تا علاقمندان در منزل بتوانند از طریق تلویزیون از آن بهره‌مند شوند.

این مجالس هر ساله نه تنها در مسجد جامع سنندج بلکه در تعداد زیادی از مساجد استان برگزار می‌شود و روزه‌داران و علاقمندان قابل توجهی از آن استقبال می‌کنند که اغلب نیز از جوانان و نوجوانان هستند.

کولیره بیست و هفتم

براساس اعتقاد اهل سنت، لیله القدر در روزهای فرد دهه آخر ماه مبارک رمضان قرار دارد، ضمن اینکه این باور که شب بیست و هفتم رمضان شب قدر است در میان مردم و روحانیون این منطقه بیشتر رایج است و بنابراعتقاد غالب علمای اهل سنت طبق روایات متعدد، شب ۲۷ رمضان همان شبی است که قرآن کریم بطور کامل بر پیامبر اکرم (ص) نازل شد.

با این توصیف، اهل سنت برای این شب احترام خاصی قائل است و آن را از دیگر شب‌های ماه رمضان متمایز می‌داند، همچنانکه روزه‌داران و حتی آنهایی که به هر دلیلی روزه نمی‌گیرند این شب در مساجد حضور یافته و تا سحر و نزدیک اذان صبح، به راز و نیاز و مناجات با خالق یکتا می‌پردازند.

رسم است زنان کُرد روز ۲۷ رمضان نان محلی (کولیره و برساق) می‌پزند و در بین همسایه و افراد فقیر و مستمند توزیع می‌کنند که این رسم به کولیره بیست و هفتم مشهور است که البته تا حدود زیادی کمرنگ شده است.

ماه رمضان با همه برکاتش حالا به روزهای آخرش رسیده و روزه داران، هم و غمشان این است که از روزهای باقی مانده به ویژه شب‌های قدر به بهترین نحو استفاده کرده و از فیوضات آن بهره مند شوند.