به گزارش خبرنگار ایرنا ،درخواست دستمزد روزانه یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومانی برای نشاء برنج در مازندران توسط کارگران بومی در حالی است که کارگران غیر بومی که از شهرستان های گلستان و بجنورد به منطقه مرکزی استان آمده اند ،نشاکاری برنج را با دستمزد ۷۰۰ هزار تومانی در مازندران انجام می دهند.
کاهش ورود کارگران غیربومی به کمتر از یک سوم سال های گذشته و همزمانی فصل نشاء در نقاط مختلف استان سبب شده است تا قدرت چانه زنی شالیکاران نیز از بین برود در حالی که بر خلاف سال های پیش ، کارگران بومی روی نرخ خودشان ایستادگی می کنند و با یکدیگر اتحاد دارند.
افزایش ۲ برابری دستمزد کارگری در شالیزارهای مازندران در حالی است که مشاهدات و بررسی ها خبرنگار ایرنا نشان می دهد که کارگران غیر بومی گرگانی و بجنوردی که وارد روستاهای بخش مرکزی استان شدند ، به دلیل تعداد کم آنان با افزایش تقاضا از سوی صاحبان زمین برای نشا کاری مواجهند و دستمزد روزانه این کارگران که دوسوم آنان زن هستند تا ۷۰۰هزار تومان است.
کارگران زن و مرد این استان ها با در اختیار گرفتن مکانی برای استراحت در شهرهای بابل، آمل، بابلسر و فریدونکنار هر صبح با سرکارگران محلی برای کار به مزارع اعزام می شوند. در حال حاضر تقاضا برای به کارگیری کارگران نشاکار غیر مازندرانی بسیار زیاد است چراکه نرخ آنان به نسبت نرخ نشاکاران بومی تا نصف کمتر است.
وقتی زمین آب تخت شده و بوته های نشا درخزانه باید به زمین اصلی منتقل شود، چاره ای جزء نشا کاری ندارید ، بنابراین بیشتر کشاورزانی که در وضعیت انجام نشا قرار دارند و نوبت برای به کار گیری کارگران غیر بومی نیز نزدیک نباشد به اجبار با هر رقم از دستمزد کارگران بومی کنار آمده و با بکارگیری آنان دستمزدشان را پرداخت می کنند.
اگر چه از حدود ۱۰ سال پیش تا کنون با آغاز مکانیزه شدن کشت برنج هر ساله نیاز به کارگر برای نشاء کاهش می یابد ، ولی همچنان بیش از نیمی از ۲۱۵ هزار هکتار زمین های شالیزاری مازندران به صورت سنتی و با دست نشاء می شود.
در نشا کاری سنتی کشاورزان مناطق مختلف مازندران معمولا از اواخر اسفند تا اواخر فروردین سال بعد عملیات خزانه گیری برای عمل آوری بوته نشاء را انجام می دهند و پس از ۴۰ تا ۴۵ روز مراقبت، بوته را برای کشت به زمین اصلی منتقل می کنند. در این روش هر کشاورز برای کاشتن نشاء در هر هکتار شالیزار باید دستکم ۱۵ کارگر ماهر به کار بگیرد ، اما در کشت مکانیزه این فرایند به صورت یکجا در بازه زمانی کمتر از ۲۲ تا ۲۵ روز توسط یک نفر به عنوان طرف قرارداد بانک نشاء صورت می گیرد.
اگرچه با حمایت دولت ماشین های نشا کاری در سال های اخیر به وفور از محل تسهیلات کم بهره در اختیار کشاورزان قرار گرفت ، اما در کشت مکانیزه برنج نیازمند در اختیار داشتن نشاء یکدست از لحاظ ارتفاع ریشه و ساقه است تا ماشین نشاکار بتواند آن را در شالیزار بکارد. عمل آوری اینگونه نشاء عمدتا در بانک های نشاء امکان پذیر است و نشایی که در خزانه گیری سنتی به دست می آید نمی تواند برای کشت مکانیزه مناسب باشد.
بر اساس آمار جهاد کشاورزی مازندران هم اکنون حدود چهار هزار دستگاه نشا کار در مازندران وجود دارد اما بانک نشا به عنوان مرکز تولید بوته مخصوص دستگاه نشاکار بسیار کم است و جوابگو نیست.
طبق آمار رسمی سازمان جهاد کشاورزی مازندران در حال حاضر ۱۹۶ واحد بانک نشاء در استان فعال است که هر یک از این واحد به طور متوسط بوته نشا ۵۰۰ تا ۷۰۰ هکتار زمین را تامین می کنند.
علاوه بر کمبود بانک نشا ، نشاکاری با بوته بانک نشا با دستگاه نشاکار در زمین های غیر هندسی و کوچک نیز بسیار سخت و هزینه بر است و برخی از کشاورزان که با خرید دستگاه نشا کار و تولید بوته نشاء مخصوص این دستگاه اقدام به کاشت می کنند به نسبت هزینه بیشتری را متقبل می شوند.
این کشاورزان طی قراردادی کوتاه مدت سه تا ۶ روزه با بانک نشا با خرید سینی مخصوص با سبز شدن دانه بذر آن را در خزانه سنتی البته با پوشش نایلون انتقال داده و خود فرایند رشد بوته را به مدت ۴۵ روز انجام می دهند که با تغییرات دمای هوایی خطر از بین رفتن نیز وجود دارد ، اما کشاورز به دلیل بالا بودن دستمزد نشاکار این خطر را ترجیح می دهد.
ایجاد بانک نشا و به کارگیری دستگاه نشاکار در زمین های یکپارچه شالیزاری از مهم ترین راهکارها برای بهبود روند تولید برنج و کاهش هزینه است تا زنجیره مکانیزاسیون کشت و کار برنج شتاب بگیرد، موضوعی که می توان با آمار و ارقام اعلام کرد که همزمان با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید توجه ویژه ای در این بخش ها شده است.
در حال حاضر بیشترین هزینه درکشت برنج مربوط به دستمزد کارگران است. به عبارتی شالیکاران امسال علاوه بر تحمل افزایش قیمت نهاده های کشاورزی و نگرانی شالیکاران مازندران ، با افزایش حدود ۲.۵ برابری دستمزد نشاکاران نسبت به سال گذشته مواجه هستند.
طبق اعلام رسمی سازمان جهاد کشاورزی مازندران سطح نشاکاری مزارع شالیزاری استان به حدود ۴۵هزار هکتار رسید که ۴۳ هزار هکتار آن ارقام محلی است. تاکنون از میزان سطوح نشاکاری شده، ۲۴ هزار هکتار به صورت مکانیزه و مابقی به صورت سنتی نشاکاری شد.
برنجکاری یکی از مهم ترین فعالیت کشاورزی در مازندران و منبع مهم درآمد کشاورزان استان است و با تولید بیش از یک میلیون تن، ۴۲ درصد برنج مورد نیاز کشور از این استان تامین می‌شود.
نظر شما